Hayır Demenin Yolları
Bazen yapmak istemediğin konularda...
sana talepler geldiğinde bile hayır demek gerçekten zor olabiliyor.
Bazı durumlarda karşıdaki insanı kırmaktan korkuyorsun.
Bazı durumlarda eğer hayır dersen...
...alacağın olumsuz tepkiden korkuyorsun ve...
...hayır demiyorsun kendini evet demeye mecbur hissediyorsun.
Bunun sonucunda aslında hayat alanından, zamanından...
ve bazen kişiliğinden taviz vermiş oluyorsun.
Sonrasında senin elinde kalan ne?
Koca bir mutsuzluk.
İşte bu videoda sana hayır demenin günlük hayatta
uygulayabileceğin kolay yollarını anlatacağım
İstemediğin şeyleri yapmanın arkasında belki de...
...insanları kırma korkusu olduğu korkusundan bahsettim biraz önce sana...
...bunun arkasında şöyle bir durum oluyor.
İnsanları kırmaktan korkuyorsun.
İnsanların seni eskisi kadar önemsemeyeceğinden, sevmeyeceğinden korkuyorsun.
Ama şöyle bir durum var.
Sen onların her istediğini yaptığın müddetçe de aslında beklediğinin tam tersi şekilde...
senin o çabaların
senin o emeklerin
verdiğin zamanın, alın terin, çaban, her şey
sen kolayca verdiğin için çok değersizleşiyor.
Ve böyle bir durumda sen iyice çırpınmaya başlıyorsun.
Daha çok emek veriyorsun.
Bu bir kısır döngü haline geliyor.
Ve insan sonunda ciddi anlamda bir psikolojik soruna doğru gidiyor, kötü hissediyor.
Peki ne olması gerekiyor?
Ben şöyle düşünüyorum:
Bir insanın senin ortaya koyduğun çabaya, emeğe
ve sana gerçekten hak ettiğin değeri verebilmesi için
senin arada bir sınır çizgisi koyman gerekiyor.
Arada hayır demen gerekiyor...
gerçekten istemediğin şeylere.
O zaman karşı taraf diyor ki "ya evet bu insan değerli"
Maalesef ki böyle.
Keşke herkes senin içindeki niyeti anlasaydı ama
malesef insanlar böyle değil. Sen kendine sınır çizmediğin müddetçe...
...insanlar o senin çok özel alanına tepetaklak girebiliyorlar.
ve senin o özel alanındaki çok değerli şeylere de değersiz muamelesi yapabiliyorlar.
İstemediğin şeylere hayır deme konusunda atacağın ilk adım...
...bir hayır deme planı yapmak olacaktır.
Şöyle bir soru sorayım ben sana...
Şimdi, bugün, bu an deseydik ki "Sen artık çok rahat, istediğin her konuda hayır diyebiliyorsun."
Hangi konulara hayır derdin?
Gerçekte isteyip, istemediğin şeyler neler?
İnsan, o birisi senden bir şey istediği an
bir gerilim oluyor o an içinde ve o an sağlıklı düşünemiyor.
O an şunu da diyebilirsin "ya aslında bu benim istediğim de bir şeydi, ne olacak elime mi yapışır"
Zaten en büyük düşmanlarımızdan birisi bu "elime mi yapışır" düşüncesi
Böyle bir anda o an belki istemediğimiz sonuçlar tekrar edebilir.
Biz bir hayır planı yapacağız.
Normalde dediğim gibi, çok kolay hayır diyebilseydin nelere hayır derdin ?
Hangi konularda hayır derdin?
Hangi insanlara hayır derdin?
Bunu bir belirlemen lazım bir not defterine.
Yarın bir gün o yola çıktığımız zaman gerçek hayatta gerçek olaylarla karşı karşıya kaldığımız zaman
bizim bir yol haritamız olması lazım.
İlk adımımız yol haritası çizmek.
İnsanlardan bağımsız olarak hayatında bazı kuralların olmalı. Biz buna prensipler diyoruz.
Hayatında evet baskısı olmadığı zamanlarda
hayatını düzenleme ve planlama konusunda çok daha doğru ve rahat karar verebilirsin.
Böyle bir zaman diliminde kendini evet baskısı altında hissetmediğin zamanda
prensiplerini oluşturman gerekiyor.
Şöyle diyeyim; prensipleri nasıl oluşturacaksın?
Mesela hangi zamanlar, hangi akşamlar dışarı çıkabilirsin?
Hangi akşamlar, hangi vakitler kendine zaman ayırabilirsin?
Ne zaman ailene zaman ayırırsın?
Ne zaman kendine zaman ayırırsın?
Ya da hangi durumlarda insanlara yardım edersin?
Hangi durumlarda yardım etmemeyi tercih edersin?
Hangi eşyanı ödünç verebilirsin? Hangi eşyanı ödünç vermezsin?
Bu konuda prensiplerin belli olursa
Yani hayat kuralların belli olursa yarın bir gün hayır dediğin zaman
çok daha az suçluluk hissedeceksin.
Birisi senden sana uygun olmayan bir şey istediği zaman
o duruma yönelik bireysel bir tepki vermek yerine
prensipleri ortaya koymak o insanın, karşıdaki insanın
senin o tepkini, hayırını kişisel algılamasına engel olur.
Örnek veriyorum. Dedi ki sana "ya arabanı bir ödünç verebilir misin Beyhan?"
Sen de dedin ki " Ben arkadaşım arabamı ödünç vermiyorum...
eğer gidilecek bir yer varsa, acil bir durum varsa ben de geliyim arabayla seni götüreyim."
Ya da dedi ki " kredi kartını verirsen şurda şunu alacağım."
Ben kredi kartımı vermeyi tercih etmiyorum.
Bu sana özel bir durum değil herkese özel böyle.
Ya da örnek veriyorum. "Şu iş konusunda bana yardım edebilir misin?"
"Ben böyle bir konuda çalışırken bu işi dağıtmayı çok tercih etmiyorum
sonra yardım edebilirsem belki ama şuanda bunu tercih etmiyorum" gibi
prensiplerini ortaya koyduğun zaman
karşı taraf hem çok daha az tepki verecektir
hem de bir süre sonra senin prensiplerin olduğu için
senin sınırların olduğu için sana çok daha saygı duyacaktır.
Bazen etrafında sana istediğini yaptırmak isteyen
o kadar çok duygusal vampir olur ki
onlar senin üzerine saldırdığı zaman ne yapacağını, ne diyeceğini şaşırırsın.
Şöyle bir düşün bakalım
Etrafındakini insan geldi sana duygusal vampir dediğimiz
Seni her türlü sıkıştırıyor
zorluyor
duygusal sömürü yapıyor
ve sen ne yapacağını şaşırmış durumdasın.
O anda başvuracağımız bir yol var:
Şuanda bu insan beni sıkıştırıyor ama
hani şu anda böyle bir baskı altındayım.
Bu durumu o olmasaydı yarın tek başımayken yapmak ister miydim?
Yarın bu durum için
buna evet dediğim için pişman olacak mıyım?
Böyle bir durumda
seni çok sıkıştırdığı anda bu soruyu kendimize sormuş olmak
birazcık bize farklı davranma kolaylığını getirebiliyor.
Bir de şöyle diyeyim
Bazen böyle insanlara
bu duygusal vampir formundaki insanlara hayır diyebilmek çok zor olabiliyor.
Şöyle bir teknik de çok işe yarayabilir.
Baktın seni çok sıkıştırıyorlar
Bana biraz süre ver
Bana birazcık süre verirsen sana öyle cevap vereyim
Bazen bir saat bile işe yarayabilir.
Ama sen bir gün alabiliyorsan
bir günlük bir zaman, erteleme koyabiliyorsan bu çok daha işlevsel.
Şöyle diyeyim
Birisi senden bir şey istediği zaman
Yıllardır oluşan bir sistem var içinde.
Refleks halinde gelmiş bir sistem.
O refleks hemen evet deme modunda.
Bu refleksi bozmanın yolu hemen cevap vermek yerine
araya birazcık zaman dilimi koymak.
Öyle olunca herkesin içindeki o sağlıklı taraf ortaya çıkıyor
mantıklı taraf ortaya çıkıyor.
Ya bak diyor "Sen bunu gerçekte istemiyorsun
sen bunu aslında yaptığın zaman sonra pişman olacaksın" gibi
o içerideki mantıklı sesin
sesi daha gür çıkmaya başlıyor.
Bu sebeple birazcık zaman dilimi, ara vermek
bir de gerçekten istiyor musun istemiyor musun bunu o anda kendine sorabilmek
çok önemli.
Hayır deme yolunda çok kolay tuzağa düşebileceğimiz bir alan var.
İnsanlar senden büyük ve kocaman şeyler istediği zaman
Bunlara hayır diyebilmek daha kolay.
Ama bazen de küçücük şeyler var.
Küçücük istekler
Küçücük ricalar....
Bunlar küçük küçük biriktiği zaman göze görünmüyor belki tek tek geldikleri zaman ama o birikme anında bir bakıyorsun ki hayatından kocaman zaman çalmış
ya da senin emeğini ciddi anlamda tüketiyor, sarf ediyor.
Peki, böyle durumlarda ne yapacağız?
Bu durumda zihninde şöyle bir otomatik düşünce ortaya çıkıyor:
"Ya bu istenilen şey küçücük zaten elime mi yapılır nolur"
Genelde şöyle bir durum oluyor
İş yerlerinde, okullarda birisi senden bir şey istiyor ya ve sen kolayca evet diyorsun,
yardımcı olma eğiliminde olunca insanlar en kolay yanıt verene
en kolay yardımcı olana yaklaşma, üzerine üşüşme eğiliminde oluyor.
Bir bakmışsın ki iş yerinde, okulda herkes soruları sana soruyor.
Aslında senin işin olmayan senin alanın olmayan soruları bile
bir bakmışsın ki herkes seni muhatap alıyor, sana soruyor.
Böyle bir durumda o minik minik olaylar
senin günün yarısını, zamanını, odaklanmanı, her şeyini mahvediyor.
Biz şey demeyeceğiniz kesinlikle elime mi yapışır demeyeceğiz.
O sorunun muhatabı kimse ona adres göstereceğiz.
Ya işte "bak ben bunun muhatabı değilim"
bilsek bile
Hakikaten belki 10 dakikamızı, 5 dakikamızı, 1 dakikamızı bile alsa o şekilde mesafe koyacağız, hayır diyeceğiz, başkasına yönlendireceğiz.
O küçük küçük ricalar bizi mahvediyor zaten.
Kafanda yeterince düşündün ve artık tamam dedin
artık istemediğim şeylere hayır diyeceğim
Motivasyonun yüksek, sahaya çıktın.
Ertesi gün birisi senden istemediğin bir şey ortaya koydu, bir talepte bulundu
ve sen hayır dedin
karşı tarafa ama bir sürü açıklama yapıyorsun
uzun uzun konuşuyorsun
kendini anlatıyorsun
bir sürü sebep sıralıyorsun.
Bu karşı taraftan şöyle algılanır:
Yaa birazcık özgüvensizce, birazcık emin olmama, kararsız olma hali gibi algılanır
ve eğer karşı taraf çok da iyi niyetli değilse senin üzerine gidebilir, seni zorlayabilir.
Çok fazla açıklama yapmamak lazım.
Uzun uzun açıklamalar her zaman böyle bir olumsuz izlenim oluşturabilir.
Hayır dedik. Dediğim gibi bunun için eğer çok sıkışıyorsan erteleyebilirsin. Ama bazen de sadece hayır demek lazım.
Bazen de ben istemiyorum.
Ben istemiyorum.
Ben böyle olmasını istemiyorum.
Bunu demek bile seni o kadar rahatlatacak ki
Ama ilk başta bu süreç biraz zorlu geçecek.
Yaptıkça yaptıkça alışacaksın.
Yaptıkça bunun faydasını hissedeceksin.
Peki, sen hayır derken hangi yöntemleri kullanıyorsun?
Bunu yorumla kısmında paylaşmalısın bence.
Eminim birçok insan bu konuda faydalanacaktır.
Beni dinlediğin için çok teşekkür ediyorum güzel insan.
Kendine iyi davran.
Görüşmek üzere.
