×

我們使用cookies幫助改善LingQ。通過流覽本網站,表示你同意我們的 cookie 政策.


image

TedX, Η σημασία της επιστήμης στη ζωή μας και στη κοινωνία: Σπύρος Κιτσινέλης at TEDxAcademy

Η σημασία της επιστήμης στη ζωή μας και στη κοινωνία: Σπύρος Κιτσινέλης at TEDxAcademy

Μετάφραση: Chryssa Takahashi Επιμέλεια: Helena Galani

Να κάνω μια εξομολόγηση.

Όταν μου έγινε η πρόσκληση να έρθω να μιλήσω εδώ, αισθάνθηκα τιμή, αισθάνθηκα χαρά

και την επόμενη μέρα αισθάνθηκα ένα πελάγωμα. Και ο λόγος που αισθάνθηκα αυτό το πελάγωμα είναι διότι όταν συμφωνήσαμε στον τίτλο της ομιλίας,

είπα στον εαυτό μου, πώς είναι δυνατόν να μιλήσω

για κάτι τόσο αυτονόητο για μένα.

Συνήθως τα πιο δύσκολα πράγματα είναι τα αυτονόητα, έτσι; Είναι σαν να μου είπε κάποιος, έλα να μιλήσεις για τη σημασία του οξυγόνου στη ζωή. Έλα να μιλήσεις για την αξία της αγάπης της μάνας σου για σένα. Ή της ελευθερίας. Το θεωρούσα πάρα πολύ αυτονόητο. Και αν είχα τον εαυτό μου μόνο απέναντι,

μόνο αυτό το σλάιντ θα μου αρκούσε.

Θα έλεγα η επιστήμη είναι μια εσωτερική ανάγκη, ένα πανανθρώπινο ταξίδι που θέλουμε όλοι να κάνουμε, όλοι έχουμε δίψα για γνώση άλλωστε,

άλλοι πολύ, άλλοι λιγότερο, αλλά όλοι έχουμε. Και συνήθως απλά ψάχνουμε το κατάλληλο κανάλι

και η εκδήλωση η σημερινή είναι ένα τέτοιο κατάλληλο κανάλι και ανθρώπους ξεναγούς όπως οι σημερινοί ομιλητές. Οπότε θα σταματούσα εκεί, αλλά δεν θέλω να σταματήσω εδώ προφανώς. Θέλω να μιλήσω για πιο πρακτικά αποτελέσματα που θα έχουμε αν βάλουμε περισσότερη επιστήμη στη ζωή μας. Και έχω μερικά σημεία που θέλω να αναπτύξω

και αργότερα θα μιλήσω και για το πώς πιστεύω ότι πρέπει να γίνεται η επικοινωνία της επιστήμης. Ξεκινάω με αυτόν τον συμπαθητικό κύριο, τον αναγνωρίζετε; (Γέλια)

Είναι ο ηθοποιός, δεν θυμάμαι το όνομα του, από την ταινία «Γάμος α λα Ελληνικά», της Ελληνοαμερικάνας Νία Βαρντάλος

και ο λόγος που τον έβαλα στο πρώτο σλάιντ είναι γιατί όποτε σκέφτομαι

την επιστήμη και πόσο ορίζει τη ζωή μας

-ζούμε σε έναν επιστημονικό κόσμο-

θυμάμαι αυτό τον κύριο ο οποίος είχε αυτό το κόλλημα.

Ήταν ο στερεοτυπικός Έλληνας του εξωτερικού, με εστιατόριο, με αρχαιοελληνικό κιτς, δεν ήθελε η κόρη του να παντρευτεί έναν ξένο

και του άρεσε να λέει στους Αμερικάνους, «Δώσε μου μια λέξη» «Give me a word, give me a word and I will show you the root of this word is Greek».

Εντάξει, εγώ ακούγομαι σαν τον Μπόρατ τώρα. Τον έχετε ακούσει.

Έτσι αισθάνομαι για την επιστήμη.

Δείξτε μου μια πτυχή της ζωής σας, μια δραστηριότητά σας, μια ώρα της ημέρας σας που να μην κατακλύζεται από επιστήμη. Εφόσον λοιπόν ζούμε σε έναν επιστημονικό κόσμο πρέπει να πάρουμε πάρα πολλές αποφάσεις όλοι μαζί για το πώς αυτό το εργαλείο που λέγεται επιστήμη θα χρησιμοποιηθεί, πότε, πώς, πόσο. Το θεωρώ αδιανόητο να μιλάμε για πυρηνική ενέργεια για παράδειγμα, για μια καταστροφή όπως έγινε στη Φουκουσίμα πριν δυο χρόνια, και να τρέχουν οι δημοσιογράφοι να πάρουν δήλωση από τον Ρέμο και τον Μαζωνάκη.

Πρέπει να είμαστε όλοι ενημερωμένοι για το τι σημαίνει πυρηνική ενέργεια και πρέπει οι επιστήμονες να είναι εκεί έξω, να είναι οι πρώτοι που θα μιλήσουν γι' αυτό. Κι αυτό είναι ένα καλό παράδειγμα, η πυρηνική ενέργεια.

Για φανταστείτε να λέγαμε αύριο-μεθαύριο

ότι για τις ενεργειακές μας ανάγκες θέλουμε να φτιάξουμε ένα πυρηνικό εργοστάσιο.

Και οι Τούρκοι, ας πούμε, το έχουν συζητήσει. Οι γείτονές μας στη Βουλγαρία έχουν ήδη.

Φαντάζεστε τι έχει να γίνει;

Για μια χωματερή έγινε ο κακός χαμός.

Φανταστείτε να πούμε ξεκινάμε συζήτηση για πυρηνική ενέργεια. Greenpeace, πολιτικά κόμματα, τοπικές κοινωνίες, επιχειρηματικά συμφέροντα. Θα γίνει της τρελής.

Δεν θα γίνει καν συζήτηση πιστεύω.

Πρέπει λοιπόν να βάλουμε περισσότερη επιστήμη στη ζωή μας, γιατί πρέπει να εκπαιδευτούμε και να καταλάβουμε

ότι δεν πρέπει να βασίζουμε τις επιλογές μας, που θα κάνουμε αύριο-μεθαύριο για την ενέργειά μας, για το περιβάλλον μας, για τις τροφές μας,

σε συναισθηματικά αντανακλαστικά

ή σε παραπληροφόρηση που κάνουν οι δημοσιογράφοι, οι οποίοι, εντάξει, δεν μπορούν να ξέρουν και τα πάντα στο μέγιστο βαθμό. Οπότε πιο πολύ επιστήμη για να κάνουμε διαλόγους όταν πρέπει. Μάλιστα ο κύριος της ταινίας πίστευε ότι με το καθαριστικό τζαμιών θεραπεύει όλες τις δερματικές παθήσεις.

Οπότε, αυτό με φέρνει στο δεύτερο σημείο μου. Να αναπτύξουμε κριτική σκέψη.

Ο Κώστας κάτι ανέφερε πριν για ψεκασμούς.

Είμαι σίγουρος ότι αν ρωτήσω καθέναν από σας, ας έρθει όποιος θέλει μετά να συζητήσει μαζί μου στο διάλειμμα, και τον ρωτήσω «Είσαι λογικός άνθρωπος;»

Θα μου πεί «Ναι».

«Σέβεσαι τη δυτική επιστήμη;»

Θα μου πει «Ναι».

«Σέβεσαι τον τρόπο λειτουργίας της δυτικής επιστήμης, την εμπιστεύεσαι τελείως;»

Θα μου πει «Ναι, φυσικά. Είμαι ένας ορθολογιστής». Έτσι θα μου πείτε όλοι.

Αν κάνω όμως μια λίστα -εντάξει, οι ψεκασμοί ίσως είναι λίγο πιο ακραίο- ζώδια, να τα δούμε, ταρώ, κβαντοψυχο...

Κοτσάρουμε μερικές επιστημονικές λέξεις και δίνουμε υποτίθεται... Αν σας κάνω μια λίστα με 10 πράγματα τα οποία

η δυτική επιστήμη δεν τα δέχεται, τα θεωρεί αυθαίρετα, ένα τουλάχιστον -εντάξει, μην κρυβόμαστε-

ένα τουλάχιστον ίσως το πιστεύετε, έτσι;

Από ευγένεια πρέπει να πω ότι κι εγώ.

(Γέλια)

Σας βάζω κι ένα κουίζ. Τι είναι αυτό στη μέση.

Τι προσπαθώ να δείξω με το ποτηράκι στη μέση. Ελάτε στο διάλειμμα να μου πείτε αν το βρήκατε. Στο σχολείο λοιπόν, μας μαθαίναν ότι πρέπει να αναπτύξουμε κριτική σκέψη, να αμφισβητούμε τα πράγματα

και να ξέρουμε να διαχωρίζουμε το αφθαίρετο από το λογικό. Το ανούσιο, από αυτό που βγάζει νόημα, έτσι; Και αυτή η κριτική σκέψη, την οποία δεν μας την αναπτύξαν ποτέ στο σχολείο, η αλήθεια είναι ότι την αποστήθιση μας καλλιεργήσαν, θα μας προστατεύσει και από άλλα πράγματα. Θα μας προστατεύσει και από λαϊκιστές, από μαυρογιαλούρους. Και ο λόγος που είμαστε θύματα όλοι σε αυτή τη χώρα μαυρογιαλούρων είναι γιατί ποτέ δεν αναπτύξαμε την κριτική σκέψη και σε άλλα πράγματα. Οπότε περισσότερη επικοινωνία της επιστήμης, περισσότερη επιστήμη στις ζωές μας.

Εντάξει, δεν θα είναι εμβόλιο,

δεν θα είναι από τη μία μέρα στην άλλη τα αποτελέσματα, αλλά είναι κάτι σαν μια μακροχρόνια θεραπεία.

Η τεχνολογία δεν φυτρώνει. Τι εννοώ με αυτό.

Την επόμενη φορά που θα κάνετε έναν υπέρηχο,

να δείτε αν το μωράκι σας είναι καλά στην κοιλιά, που θα βάλετε έναν βηματοδότη στον πατέρα σας, που θα κάνετε μία εγχείριση με λέιζερ στα μάτια για να βλέπετε, και πείτε «Τι ωραία που είναι η επιστήμη, δίνει ποιότητα ζωής, μας δίνει τόσο πολλά πράγματα»,

μετά αναρωτηθείτε τι μπορείτε να κάνετε εσείς για να συνεχίσουμε να έχουμε αυτήν την παραγωγή τεχνολογίας.

Την επομενη φορά που θα στεναχωρηθείτε για τους νέους Έλληνες επιστήμονες που φεύγουν στο εξωτερικό, πάλι, αναρωτηθείτε, «Εντάξει, στεναχωριέμαι αλλά τι μπορώ να κάνω;» Το σημαντικότερο που μπορείτε να κάνετε είναι να στηρίξετε πολιτικά. Ξεχάστε τα κόμματα, ξεχάστε τις ιδέες, τις ιδεολογίες, τις ταμπέλες, ξεχάστε τα όλα και πείτε,

ποιος από τους πολιτικούς θα μιλήσει πραγματικά για προστασία των ερευνητών και των επιστημών σε αυτή τη χώρα. Γιατί σε αυτούς θα βασιστούμε αν θέλουμε να μιλάμε για ανάπτυξη. Δεν μπορούμε να μιλάμε για πυρκαγιές και να αγνοούμε τους πυροσβέστες. Και καμιά χώρα δεν πήγε μπροστά οικονομικά χωρίς τεχνολογική ανάπτυξη.

(Χειροκρότημα)

Για να γίνουν όλα αυτά όμως πρέπει να έρθει και η νέα γενιά. Στα περισσότερα επαγγέλματα επιστήμης φθίνουν οι νέοι που τα ακολουθούν. Και για πολύ καλό λόγο.

Γιατί το στερεότυπο του επιστήμονα που έχουμε είναι αυτό που βλέπετε. Γκουγκλάρετε λιγάκι τη λέξη «επιστήμονας».

Θα πάρετε μία καρικατούρα.

Θα πάρετε τον τρελό τον 65-άρη με το φουντωτό μαλλί που γυαλίζει το μάτι του και θέλει να καταστρέψει τον κόσμο. Δεν είναι όλοι οι επιστήμονες έτσι, αν και έχω γνωρίσει αρκετούς τέτοιους. Αλλά επιστήμονες είναι επίσης κι αυτοί, αυτές οι κοπέλες. Και δεν τις δείχνω επειδή είναι γυναίκες

κι επειδή θεωρούμε ότι η επιστήμη είναι αντροκρατούμενο. Είναι οι νικήτριες των βραβείων L'Oreal 2012. Σημαίνει ότι είναι στην κορυφή των επαγγελμάτων τους. Οπότε ας αλλάξουμε και τα στερεότυπα.

Και με φέρνει στο δεύτερο κομμάτι της παρουσίασής μου. Αυτό που θέλω να σας πω είναι το εξής.

Το 80% των Ευρωπαίων δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται για την επιστήμη. Έτσι, το λένε και οι έρευνες, έχω ένα link εκεί πάνω που το δείχνει. Ενώ το 65% ενδιαφέρεται για τα αθλητικά.

Γιατί όμως λοιπόν -και αυτό είναι το μεγάλο παράδοξο- γιατί όμως λοιπόν εφόσον όλοι λέμε «Μα ναι, προφανώς και με ενδιαφέρει η επιστήμη». Γιατί όμως τρέχουμε στα γήπεδα, στα θέατρα, στα σινεμά, παντού, εκτός από την επιστήμη.

Γίνεται μεγάλη μάχη για να τραβήξουμε κόσμο, να κάνουμε την επιστήμη δημοφιλή. Αυτό είναι το παράδοξο.

Κι εκεί είναι το λάθος που κάνουν όλοι οι εκπαιδευτικοί. Και είναι το μήνυμα μου προς τους επικοινωνούς της επιστήμης, και προς τους δασκάλους και τους εκπαιδευτές και των πανεπιστημίων και παντού:

«Μάθετε να ξεχωρίζετε το ενδιαφέρον από το ελκυστικό». Για να έρθει ο κόσμος κοντά στην επιστήμη πρέπει να περνάει και καλά. Γι'αυτό πάει αλλού, γιατί περνάει καλά.

Σου λέει, «Μια χαρά δουλειά κάνετε, όταν βρείτε το φάρμακο για τον καρκίνο ειδοποιήστε μας. Μέχρι τότε έχει ΠΑΟΚ-Άρη». (Γέλια)

Οπότε ο λόγος που δεν είναι η επιστήμη ακόμη δημοφιλής είναι γιατί εκεί την πατάμε όλοι όσοι θέλουμε να λεγόμαστε εκπαιδευτές. Κι επικοινωνοί. Και πρέπει να το διαχωρίσουμε αυτό. Πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπία

κι εγώ με κάποιες δικές μου δράσεις τα τελευταία χρόνια το ανακάλυψα αυτό. Έκανα για παράδειγμα επιστημονικό θέατρο με διάφορους νέους επιστήμονες εδώ, μέσα από ένα διαγωνισμό που γνώρισα.

Και η απήχηση που είχα ήταν καταπληκτική.

Αυτή ήταν η πρώτη αποκάλυψη για μένα.

Έβλεπα παιδιά κάθε τάξης, και είναι πολύ δύσκολο μια τάξη 100-200 ανθρώπων, παιδιών, να κρατήσεις το ενδιαφέρον τους. Έβλεπα ενήλικες, έβλεπα οικογένειες να τρελαίνονται με αυτά που τους δείχναμε. Γιατί; Γιατί περνάγαν πάρα πολύ ωραία και ταυτόχρονα μάθαιναν. Φυσικά πρέπει να γίνει ανοιχτή και δημοκρατική και προσβάσιμη η επιστήμη, αλλά εκεί γίνονται προσπάθειες.

Εκεί που δεν έχει γίνει ακόμη μεγάλη προσπάθεια είναι σε αυτό το σημείο.

Να γίνει ευχάριστη και διασκεδαστική η επιστήμη. Ιδέες υπάρχουν πάρα πολλές, το επιστημονικό θέατρο είναι κάτι με το οποίο ασχολήθηκα εγώ.

Στην Αγγλία γεμίζουν οι παμπ για να ακούσουν μαθηματικά. Γιατί άνθρωποι σαν τον Ματ Πάρκερ κάνουν stand-up comedy με μαθηματικά. Περνάει καλά ο κόσμος και μαθαίνει.

Ο Μαρκ Λιούνι δίπλα παίζει κιθάρα και μιλάει για τη θεωρία των χορδών. Ας μάθουμε να [την] κάνουμε διασκεδαστική και ελκυστική. Το ότι κάτι είναι ενδιαφέρον και το έχεις εσύ στο μυαλό σου ως ενδιαφέρον δεν σημαίνει ότι και οι υπόλοιποι θα τρέξουν να σε ακούσουν. Αυτές είναι κάποιες από τις ιδέες που δείχνω εκεί έξω, πιο πολύ να εμπνευστείτε το κάνω.

Γιατί είμαι σίγουρος ότι μπορείτε να φέρετε δικές σας ιδέες, πολλές. Ο Δοξιάδης ο Απόστολος που είναι ένας συγγραφέας που έκανε μπεστ σέλλερ βιβλία μαθηματικών.

Γιατί το κατάφερε αυτό; Γιατί έβαλε μέσα στοιχεία από άλλα πράγματα που είναι διασκεδαστικά, τα στοιχεία που έχει ένα κλασσικό μυθιστόρημα. Όπως και με τον «Κόσμο της Σοφίας».

Έγινε για πρώτη φορά η φιλοσοφία δημοφιλής. Γιατί, βάλαμε μέσα ήρωες, μυστήριο, χιούμορ. Πάρτε λοιπόν κάτι που είναι ήδη δημοφιλές και αρέσει στον κόσμο και χρησιμοποιήστε το ως το όχημά σας για να επικοινωνήσετε αυτό που θέλετε. Ακόμη και ο διαγωνισμός μέσα από τον οποίο ξεκίνησα να ασχολούμαι εντατικά γι'αυτό πέτυχε.

Επιστημονικοί διαγωνισμοί υπάρχουν πάρα πολλοί. Ειδικά στην Αμερική, κάθε σχολείο και πανεπιστήμιο από ένα διαγωνισμό. Αλλά αυτός πέτυχε γιατί πήρε το φορμάτ άλλων διαγωνισμών, τα γνωστά τάλεντ σόου, με επίκεντρο τα καλλιτεχνικά, καλλιτεχνικές δραστηριότητες, Πήρε αυτό το φορμάτ, και ως εκ θαύματος, εκατομμύρια άνθρωποι άρχισαν να βλέπουν το Fame Lab.

Οπότε, αυτό είναι που ελπίζω.

Ελπίζω να εμπνευστούμε, να βρούμε νέα κίνητρα, να βρούμε νέους λόγους για περισσότερη επιστήμη στη ζωή μας, θα μας προστατεύσει από πάρα πολλά πράγματα, και πράγματα που δεν έχουμε σκεφτεί, ακόμα και πολιτικά και κοινωνικά. Ελπίζω σε μία εποχή που ο Q θα είναι ο γοητευτικός ήρωας, ο γκατζετάκιας. Με σκοπό να κάνουμε την κοινωνία, τη δική μας αλλά και άλλες, από κοινωνία της προκατάληψης, κοινωνία της πληροφορίας. Από κοινωνία του άδικου και του ανόητου

σε κοινωνία του αξιόλογου.

Ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκρότημα)

Η σημασία της επιστήμης στη ζωή μας και στη κοινωνία: Σπύρος Κιτσινέλης at TEDxAcademy The importance of science in our lives and in society: Spyros Kitsinelis at TEDxAcademy La importancia de la ciencia en nuestras vidas y en la sociedad: Spyros Kitsinelis en TEDxAcademy L'importance de la science dans nos vies et dans la société : Spyros Kitsinelis à TEDxAcademy 私たちの生活と社会における科学の重要性:スピロス・キティネリス(TEDxAcademyにて Bilimin hayatımızdaki ve toplumdaki önemi: Spyros Kitsinelis TEDxAcademy'de

Μετάφραση: Chryssa Takahashi Επιμέλεια: Helena Galani

Να κάνω μια εξομολόγηση. I have a confession to make.

Όταν μου έγινε η πρόσκληση να έρθω να μιλήσω εδώ, When I was invited to come and speak here, αισθάνθηκα τιμή, αισθάνθηκα χαρά I felt honored, I felt joy

και την επόμενη μέρα αισθάνθηκα ένα πελάγωμα. and the next day I felt bewilderment. Και ο λόγος που αισθάνθηκα αυτό το πελάγωμα And the reason I felt that bewilderment είναι διότι όταν συμφωνήσαμε στον τίτλο της ομιλίας, was because when we agreed on the title of the speech,

είπα στον εαυτό μου, πώς είναι δυνατόν να μιλήσω I said to myself, how is it possible for me to talk

για κάτι τόσο αυτονόητο για μένα. about something so self-evident to me.

Συνήθως τα πιο δύσκολα πράγματα είναι τα αυτονόητα, έτσι; Usually the hardest things are the self-evident ones, aren't they? Είναι σαν να μου είπε κάποιος, έλα να μιλήσεις για τη σημασία του οξυγόνου στη ζωή. It's like someone told me, come and talk about the importance of oxygen in life. Έλα να μιλήσεις για την αξία της αγάπης της μάνας σου για σένα. Come and talk about the value of your mother's love for you. Ή της ελευθερίας. Το θεωρούσα πάρα πολύ αυτονόητο. Or freedom's. I considered it very self-evident. Και αν είχα τον εαυτό μου μόνο απέναντι, And if I had just myself across from me,

μόνο αυτό το σλάιντ θα μου αρκούσε. this one slide would be enough.

Θα έλεγα η επιστήμη είναι μια εσωτερική ανάγκη, I would say that science is an inner need, ένα πανανθρώπινο ταξίδι που θέλουμε όλοι να κάνουμε, a panhuman trip we all want to make, όλοι έχουμε δίψα για γνώση άλλωστε, we all have a thirst for knowledge anyway,

άλλοι πολύ, άλλοι λιγότερο, αλλά όλοι έχουμε. some more, some less, but we all have it. Και συνήθως απλά ψάχνουμε το κατάλληλο κανάλι And usually we're just looking for the right channel

και η εκδήλωση η σημερινή είναι ένα τέτοιο κατάλληλο κανάλι and this event today is such a channel και ανθρώπους ξεναγούς όπως οι σημερινοί ομιλητές. and today's speakers are the guides. Οπότε θα σταματούσα εκεί, αλλά δεν θέλω να σταματήσω εδώ προφανώς. So I would stop there, but I don't want to stop here, obviously. Θέλω να μιλήσω για πιο πρακτικά αποτελέσματα I want to talk about more practical results που θα έχουμε αν βάλουμε περισσότερη επιστήμη στη ζωή μας. that we'll have if we put more science in our life. Και έχω μερικά σημεία που θέλω να αναπτύξω And I have some points I want to elaborate on

και αργότερα θα μιλήσω και για το πώς πιστεύω and later I'll also talk about how I believe ότι πρέπει να γίνεται η επικοινωνία της επιστήμης. the communication of science should take place. Ξεκινάω με αυτόν τον συμπαθητικό κύριο, τον αναγνωρίζετε; I'll start with this nice gentleman, do you recognise him? (Γέλια) (Laughter)

Είναι ο ηθοποιός, δεν θυμάμαι το όνομα του, από την ταινία «Γάμος α λα Ελληνικά», He's the actor, I can't remember his name, from the movie "My Big Fat Greek Wedding", της Ελληνοαμερικάνας Νία Βαρντάλος of the Greek-American Nia Vardalos

και ο λόγος που τον έβαλα στο πρώτο σλάιντ είναι γιατί όποτε σκέφτομαι and the reason why I put him on the first slide is that whenever I think

την επιστήμη και πόσο ορίζει τη ζωή μας of science and how much it defines our life

-ζούμε σε έναν επιστημονικό κόσμο- - we live in a scientific world -

θυμάμαι αυτό τον κύριο ο οποίος είχε αυτό το κόλλημα. I remember that this gentleman had this thing.

Ήταν ο στερεοτυπικός Έλληνας του εξωτερικού, με εστιατόριο, He was the typical Greek immigrant restaurant owner, με αρχαιοελληνικό κιτς, δεν ήθελε η κόρη του να παντρευτεί έναν ξένο in ancient-Greek kitsch, he didn't want his daughter to marry a foreigner,

και του άρεσε να λέει στους Αμερικάνους, «Δώσε μου μια λέξη» and he liked to tell Americans, "Give me a word" «Give me a word, give me a word and I will show you the root of this word is Greek». «Give me a word, give me a word and I will show you the root of this word is Greek».

Εντάξει, εγώ ακούγομαι σαν τον Μπόρατ τώρα. Τον έχετε ακούσει. Ok, I sound like Borat now. You've heard him.

Έτσι αισθάνομαι για την επιστήμη. That's how I feel about science.

Δείξτε μου μια πτυχή της ζωής σας, μια δραστηριότητά σας, Show me an aspect of your life, one of your activities, μια ώρα της ημέρας σας που να μην κατακλύζεται από επιστήμη. a time of your day that isn't flooded with science. Εφόσον λοιπόν ζούμε σε έναν επιστημονικό κόσμο So since we live in a scientific world, πρέπει να πάρουμε πάρα πολλές αποφάσεις όλοι μαζί we have to make a lot of decisions together για το πώς αυτό το εργαλείο που λέγεται επιστήμη θα χρησιμοποιηθεί, πότε, πώς, πόσο. about how, when, and for how long will this tool called science be used. Το θεωρώ αδιανόητο να μιλάμε για πυρηνική ενέργεια για παράδειγμα, I think it is inconceivable to talk about nuclear energy, for example, για μια καταστροφή όπως έγινε στη Φουκουσίμα πριν δυο χρόνια, about a catastrophe that happened in Fukushima two years ago, και να τρέχουν οι δημοσιογράφοι να πάρουν δήλωση από τον Ρέμο και τον Μαζωνάκη. and journalists running to get a statement from Remos and Mazonakis.

Πρέπει να είμαστε όλοι ενημερωμένοι για το τι σημαίνει πυρηνική ενέργεια We must all be informed about what nuclear energy means και πρέπει οι επιστήμονες να είναι εκεί έξω, and the scientists out there must be να είναι οι πρώτοι που θα μιλήσουν γι' αυτό. the first to talk about it. Κι αυτό είναι ένα καλό παράδειγμα, η πυρηνική ενέργεια. And this is a good example, nuclear energy.

Για φανταστείτε να λέγαμε αύριο-μεθαύριο Imagine if tomorrow or the next day we said

ότι για τις ενεργειακές μας ανάγκες θέλουμε να φτιάξουμε ένα πυρηνικό εργοστάσιο. that for our energy needs we want to build a nuclear plant.

Και οι Τούρκοι, ας πούμε, το έχουν συζητήσει. And the Turks, for example, have talked about it. Οι γείτονές μας στη Βουλγαρία έχουν ήδη. Our neighbours in Bulgaria already have one.

Φαντάζεστε τι έχει να γίνει; Can you imagine what would happen?

Για μια χωματερή έγινε ο κακός χαμός. Just for a landfill all hell broke loose.

Φανταστείτε να πούμε ξεκινάμε συζήτηση για πυρηνική ενέργεια. Imagine that we said we are beginning talks on nuclear energy. Greenpeace, πολιτικά κόμματα, τοπικές κοινωνίες, επιχειρηματικά συμφέροντα. Greenpeace, political parties, local communities, business interests. Θα γίνει της τρελής. It would be a madhouse.

Δεν θα γίνει καν συζήτηση πιστεύω. I don't think there would even be a discussion.

Πρέπει λοιπόν να βάλουμε περισσότερη επιστήμη στη ζωή μας, So we he have to put more science into our lives, γιατί πρέπει να εκπαιδευτούμε και να καταλάβουμε because we have to be trained and to understand

ότι δεν πρέπει να βασίζουμε τις επιλογές μας, that we can't base our decisions, που θα κάνουμε αύριο-μεθαύριο για την ενέργειά μας, that we'll make tomorrow or the next day about our energy, για το περιβάλλον μας, για τις τροφές μας, our environment, our food,

σε συναισθηματικά αντανακλαστικά on emotional reflexes

ή σε παραπληροφόρηση που κάνουν οι δημοσιογράφοι, or misinformation by journalists οι οποίοι, εντάξει, δεν μπορούν να ξέρουν και τα πάντα στο μέγιστο βαθμό. who, ok, can't know everything to the maximum degree. Οπότε πιο πολύ επιστήμη για να κάνουμε διαλόγους όταν πρέπει. So more science to make more dialogues when we have to. Μάλιστα ο κύριος της ταινίας πίστευε ότι με το καθαριστικό τζαμιών In fact, the gentleman in the movie believed that with glass cleaner θεραπεύει όλες τις δερματικές παθήσεις. he could cure all skin conditions.

Οπότε, αυτό με φέρνει στο δεύτερο σημείο μου. So that brings me to my second point. Να αναπτύξουμε κριτική σκέψη. To develop critical thought.

Ο Κώστας κάτι ανέφερε πριν για ψεκασμούς. Kostas mentioned something earlier about chemtrails.

Είμαι σίγουρος ότι αν ρωτήσω καθέναν από σας, I'm sure that if I ask each one of you, ας έρθει όποιος θέλει μετά να συζητήσει μαζί μου στο διάλειμμα, anyone who wants to can come and discuss with me during the break, και τον ρωτήσω «Είσαι λογικός άνθρωπος;» and I ask him "Are you a rational person?"

Θα μου πεί «Ναι». He will answer "Yes".

«Σέβεσαι τη δυτική επιστήμη;» "Do you respect western science?"

Θα μου πει «Ναι». He will answer "Yes".

«Σέβεσαι τον τρόπο λειτουργίας της δυτικής επιστήμης, την εμπιστεύεσαι τελείως;» "Do you respect the way western science works, do you trust it completely?"

Θα μου πει «Ναι, φυσικά. Είμαι ένας ορθολογιστής». He will answer, "Yes, of course. I'm a rationalist." Έτσι θα μου πείτε όλοι. That's what everyone will tell me.

Αν κάνω όμως μια λίστα -εντάξει, οι ψεκασμοί ίσως είναι λίγο πιο ακραίο- But if I make a list - ok, chemtrails is a bit more extreme - ζώδια, να τα δούμε, ταρώ, κβαντοψυχο... zodiac signs, let's see, tarot cards, quantum-psycho...

Κοτσάρουμε μερικές επιστημονικές λέξεις και δίνουμε υποτίθεται... We paste some scientific words and supposedly give... Αν σας κάνω μια λίστα με 10 πράγματα τα οποία If I give you a list of 10 things that

η δυτική επιστήμη δεν τα δέχεται, τα θεωρεί αυθαίρετα, western science does not accept, considers arbitrary, ένα τουλάχιστον -εντάξει, μην κρυβόμαστε- at least one - ok let's not hide -

ένα τουλάχιστον ίσως το πιστεύετε, έτσι; you probably believe in at least one of them, don't you?

Από ευγένεια πρέπει να πω ότι κι εγώ. Out of courtesy I have to say that I do too.

(Γέλια) (Laughter)

Σας βάζω κι ένα κουίζ. Τι είναι αυτό στη μέση. I'll give you a quiz. What's this in the middle.

Τι προσπαθώ να δείξω με το ποτηράκι στη μέση. What am I trying to show with the little glass in the middle. Ελάτε στο διάλειμμα να μου πείτε αν το βρήκατε. Come during the break and tell me if you found it. Στο σχολείο λοιπόν, μας μαθαίναν ότι πρέπει να αναπτύξουμε κριτική σκέψη, So at school they taught us that we had to develop critical thinking, να αμφισβητούμε τα πράγματα to doubt things,

και να ξέρουμε να διαχωρίζουμε το αφθαίρετο από το λογικό. and know how to tell apart the arbitrary from the reasonable. Το ανούσιο, από αυτό που βγάζει νόημα, έτσι; The pointless, from what makes sense, right? Και αυτή η κριτική σκέψη, την οποία δεν μας την αναπτύξαν ποτέ στο σχολείο, And that critical thinking, which was never developed at school, η αλήθεια είναι ότι την αποστήθιση μας καλλιεργήσαν, the truth is that they cultivated memorization, θα μας προστατεύσει και από άλλα πράγματα. will protect us from other things, as well. Θα μας προστατεύσει και από λαϊκιστές, από μαυρογιαλούρους. It will protect us from populists, from hypocrites. Και ο λόγος που είμαστε θύματα όλοι σε αυτή τη χώρα μαυρογιαλούρων And the reason we are all victims in this country of hypocrites είναι γιατί ποτέ δεν αναπτύξαμε την κριτική σκέψη και σε άλλα πράγματα. is because we never developed critical thinking in other things too. Οπότε περισσότερη επικοινωνία της επιστήμης, So more communication of science, περισσότερη επιστήμη στις ζωές μας. more science in our lives.

Εντάξει, δεν θα είναι εμβόλιο, Ok, it won't be a vaccine,

δεν θα είναι από τη μία μέρα στην άλλη τα αποτελέσματα, the results won't be visible the next day, αλλά είναι κάτι σαν μια μακροχρόνια θεραπεία. but it will be something like a long term cure.

Η τεχνολογία δεν φυτρώνει. Τι εννοώ με αυτό. Technology doesn't sprout. What do I mean by that.

Την επόμενη φορά που θα κάνετε έναν υπέρηχο, The next time you have an ultrasound,

να δείτε αν το μωράκι σας είναι καλά στην κοιλιά, to see if your baby is alright in the womb, που θα βάλετε έναν βηματοδότη στον πατέρα σας, that you put a pacemaker in your father, που θα κάνετε μία εγχείριση με λέιζερ στα μάτια για να βλέπετε, that you have eye laser-surgery, so you can see, και πείτε «Τι ωραία που είναι η επιστήμη, δίνει ποιότητα ζωής, and say "How nice science is, it gives quality of life, μας δίνει τόσο πολλά πράγματα», it gives us so many things",

μετά αναρωτηθείτε τι μπορείτε να κάνετε εσείς για να συνεχίσουμε then ask yourselves what can you do, so that we can continue να έχουμε αυτήν την παραγωγή τεχνολογίας. to have this production of technology.

Την επομενη φορά που θα στεναχωρηθείτε για τους νέους Έλληνες επιστήμονες The next time you're sorry for young Greek scientists που φεύγουν στο εξωτερικό, πάλι, αναρωτηθείτε, leaving abroad, again, ask yourselves, «Εντάξει, στεναχωριέμαι αλλά τι μπορώ να κάνω;» "Ok, I'm sorry, but what can I do?" Το σημαντικότερο που μπορείτε να κάνετε είναι να στηρίξετε πολιτικά. The most important thing you can do is to support politically. Ξεχάστε τα κόμματα, ξεχάστε τις ιδέες, τις ιδεολογίες, τις ταμπέλες, Forget parties, forget ideas, ideologies, signs, ξεχάστε τα όλα και πείτε, forget all that and say,

ποιος από τους πολιτικούς θα μιλήσει πραγματικά για προστασία which one of the politicians will really talk about the protection των ερευνητών και των επιστημών σε αυτή τη χώρα. of researchers and scientists in this country. Γιατί σε αυτούς θα βασιστούμε αν θέλουμε να μιλάμε για ανάπτυξη. Because we'll rely on them if we want to talk about development. Δεν μπορούμε να μιλάμε για πυρκαγιές και να αγνοούμε τους πυροσβέστες. We can't talk about fires and ignore the firemen. Και καμιά χώρα δεν πήγε μπροστά οικονομικά χωρίς τεχνολογική ανάπτυξη. And no country ever advanced financially without technological development.

(Χειροκρότημα) (Applause)

Για να γίνουν όλα αυτά όμως πρέπει να έρθει και η νέα γενιά. But for all this to happen, the new generation has to come as well. Στα περισσότερα επαγγέλματα επιστήμης φθίνουν οι νέοι που τα ακολουθούν. In most scientific professions there is a decline in the young people that follow them. Και για πολύ καλό λόγο. And for good reason.

Γιατί το στερεότυπο του επιστήμονα που έχουμε είναι αυτό που βλέπετε. Because the scientist stereotype we have is the one you see. Γκουγκλάρετε λιγάκι τη λέξη «επιστήμονας». Google the word "scientist".

Θα πάρετε μία καρικατούρα. You'll get a caricature.

Θα πάρετε τον τρελό τον 65-άρη με το φουντωτό μαλλί You'll get that crazy 65-year old with fluffy hair που γυαλίζει το μάτι του και θέλει να καταστρέψει τον κόσμο. who has a glint in his eye and wants to destroy the world. Δεν είναι όλοι οι επιστήμονες έτσι, αν και έχω γνωρίσει αρκετούς τέτοιους. Not all scientists are like that, although I've met a few of them. Αλλά επιστήμονες είναι επίσης κι αυτοί, αυτές οι κοπέλες. But they are also scientists, these girls. Και δεν τις δείχνω επειδή είναι γυναίκες And I'm not pointing at them because they're women,

κι επειδή θεωρούμε ότι η επιστήμη είναι αντροκρατούμενο. and because we consider science to be dominated by men. Είναι οι νικήτριες των βραβείων L'Oreal 2012. They are the winners of the 2012 L'Oreal awards. Σημαίνει ότι είναι στην κορυφή των επαγγελμάτων τους. Meaning they are at the top of their professions. Οπότε ας αλλάξουμε και τα στερεότυπα. So let's also change the stereotypes.

Και με φέρνει στο δεύτερο κομμάτι της παρουσίασής μου. And this brings me to the second part of my presentation. Αυτό που θέλω να σας πω είναι το εξής. What I want to tell you is this.

Το 80% των Ευρωπαίων δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται για την επιστήμη. 80% of Europeans state that they are interested in science. Έτσι, το λένε και οι έρευνες, έχω ένα link εκεί πάνω που το δείχνει. That's what surveys say, I've got a link up there that shows it. Ενώ το 65% ενδιαφέρεται για τα αθλητικά. While 65% are interested in sports.

Γιατί όμως λοιπόν -και αυτό είναι το μεγάλο παράδοξο- So why -and this is the large paradox- γιατί όμως λοιπόν εφόσον όλοι λέμε «Μα ναι, προφανώς και με ενδιαφέρει η επιστήμη». so why since we all say "But yes, obviously I'm interested in science". Γιατί όμως τρέχουμε στα γήπεδα, στα θέατρα, στα σινεμά, παντού, But why do we run to stadiums, theatres, movies, anywhere, εκτός από την επιστήμη. except science.

Γίνεται μεγάλη μάχη για να τραβήξουμε κόσμο, να κάνουμε την επιστήμη δημοφιλή. There is a large strugle to pull in people, to make science popular. Αυτό είναι το παράδοξο. This is the paradox.

Κι εκεί είναι το λάθος που κάνουν όλοι οι εκπαιδευτικοί. And that's the mistake that all educators make. Και είναι το μήνυμα μου προς τους επικοινωνούς της επιστήμης, This is my message to the communicators of science, και προς τους δασκάλους και τους εκπαιδευτές και των πανεπιστημίων και παντού: and to the teachers and educators of universities and everywhere:

«Μάθετε να ξεχωρίζετε το ενδιαφέρον από το ελκυστικό». "Learn to tell apart the interesting from the attractive." Για να έρθει ο κόσμος κοντά στην επιστήμη πρέπει να περνάει και καλά. For people to come close to science they have to have a good time as well. Γι'αυτό πάει αλλού, γιατί περνάει καλά. That's why they go elsewhere, because they have a good time.

Σου λέει, «Μια χαρά δουλειά κάνετε, όταν βρείτε το φάρμακο για τον καρκίνο They say, "You're doing a fine job, when you find the cure for cancer, ειδοποιήστε μας. Μέχρι τότε έχει ΠΑΟΚ-Άρη». let us know. Until then PAOK-Aris is playing." (Γέλια) (Laughter)

Οπότε ο λόγος που δεν είναι η επιστήμη ακόμη δημοφιλής So the reason that science isn't yet popular είναι γιατί εκεί την πατάμε όλοι όσοι θέλουμε να λεγόμαστε εκπαιδευτές. is because that's where all of us, who call ourselves educators, fail. Κι επικοινωνοί. Και πρέπει να το διαχωρίσουμε αυτό. And communicators. And we have to separate that. Πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπία We have to change our mentality

κι εγώ με κάποιες δικές μου δράσεις τα τελευταία χρόνια το ανακάλυψα αυτό. and with some of my own actions I have discovered that in the recent years. Έκανα για παράδειγμα επιστημονικό θέατρο με διάφορους νέους επιστήμονες εδώ, for example I did science theatre with some of the young scientists here, μέσα από ένα διαγωνισμό που γνώρισα. that I met through a contest.

Και η απήχηση που είχα ήταν καταπληκτική. And the response I had was amazing.

Αυτή ήταν η πρώτη αποκάλυψη για μένα. That was the first revelation for me.

Έβλεπα παιδιά κάθε τάξης, και είναι πολύ δύσκολο I saw children of every class, and it'a very difficult μια τάξη 100-200 ανθρώπων, παιδιών, να κρατήσεις το ενδιαφέρον τους. to hold the interest of a class of 100-200 people, children. Έβλεπα ενήλικες, έβλεπα οικογένειες να τρελαίνονται με αυτά που τους δείχναμε. I saw adults, I saw families go crazy with what we showed them. Γιατί; Γιατί περνάγαν πάρα πολύ ωραία και ταυτόχρονα μάθαιναν. Why? Because they had a very good time and at the same time they learned. Φυσικά πρέπει να γίνει ανοιχτή και δημοκρατική και προσβάσιμη η επιστήμη, Of course science must become open and democratic and accessible, αλλά εκεί γίνονται προσπάθειες. but efforts are being made there.

Εκεί που δεν έχει γίνει ακόμη μεγάλη προσπάθεια είναι σε αυτό το σημείο. Where there isn't much effort being made yet is in this part.

Να γίνει ευχάριστη και διασκεδαστική η επιστήμη. To make science pleasant and fun. Ιδέες υπάρχουν πάρα πολλές, το επιστημονικό θέατρο είναι κάτι There are a lot of ideas, and science theatre is something με το οποίο ασχολήθηκα εγώ. that I have worked on.

Στην Αγγλία γεμίζουν οι παμπ για να ακούσουν μαθηματικά. In England, pubs fill up to hear maths. Γιατί άνθρωποι σαν τον Ματ Πάρκερ κάνουν stand-up comedy με μαθηματικά. Because people like Matt Parker do stand-up comedy with maths. Περνάει καλά ο κόσμος και μαθαίνει. People have a good time and learn.

Ο Μαρκ Λιούνι δίπλα παίζει κιθάρα και μιλάει για τη θεωρία των χορδών. Mark Lewley next door plays the guitar and talks about string theory. Ας μάθουμε να [την] κάνουμε διασκεδαστική και ελκυστική. Let's learn to make it fun and attractive. Το ότι κάτι είναι ενδιαφέρον και το έχεις εσύ στο μυαλό σου ως ενδιαφέρον The fact that something is interesting and you have it in your mind as interesting δεν σημαίνει ότι και οι υπόλοιποι θα τρέξουν να σε ακούσουν. doesn't mean that everyone else will run to listen to you. Αυτές είναι κάποιες από τις ιδέες που δείχνω εκεί έξω, These are some of the ideas I show out there, πιο πολύ να εμπνευστείτε το κάνω. I do it more so that you get inspired.

Γιατί είμαι σίγουρος ότι μπορείτε να φέρετε δικές σας ιδέες, πολλές. Because I'm sure that you can bring many of your own ideas. Ο Δοξιάδης ο Απόστολος που είναι ένας συγγραφέας Apostolos Doxiadis, who is a writer, που έκανε μπεστ σέλλερ βιβλία μαθηματικών. wrote best-seller mathematics books.

Γιατί το κατάφερε αυτό; Γιατί έβαλε μέσα στοιχεία από άλλα πράγματα How did he do that? Because he put in them elements from other things που είναι διασκεδαστικά, τα στοιχεία που έχει ένα κλασσικό μυθιστόρημα. which are fun, elements which are in a classical novel. Όπως και με τον «Κόσμο της Σοφίας». Like with the "Sophie's world".

Έγινε για πρώτη φορά η φιλοσοφία δημοφιλής. It made philosophy popular for the first time. Γιατί, βάλαμε μέσα ήρωες, μυστήριο, χιούμορ. Because we put in there heroes, mystery, humor. Πάρτε λοιπόν κάτι που είναι ήδη δημοφιλές και αρέσει στον κόσμο So take something that's already popular and that people like και χρησιμοποιήστε το ως το όχημά σας για να επικοινωνήσετε αυτό που θέλετε. and use it as your vessel to communicate what you want. Ακόμη και ο διαγωνισμός μέσα από τον οποίο ξεκίνησα να ασχολούμαι εντατικά Even the contest through which I started το intensively occupy myself with, γι'αυτό πέτυχε. that's why it succeeded.

Επιστημονικοί διαγωνισμοί υπάρχουν πάρα πολλοί. Scientific contests are abundant. Ειδικά στην Αμερική, κάθε σχολείο και πανεπιστήμιο από ένα διαγωνισμό. Especially in America, every school and university has its own contest. Αλλά αυτός πέτυχε γιατί πήρε το φορμάτ άλλων διαγωνισμών, But this one worked because it took on the format of other contests, τα γνωστά τάλεντ σόου, με επίκεντρο τα καλλιτεχνικά, καλλιτεχνικές δραστηριότητες, the well known talent shows, that focus on arts, artistic activities. Πήρε αυτό το φορμάτ, και ως εκ θαύματος, εκατομμύρια άνθρωποι It took this format and miraculously, millions of people άρχισαν να βλέπουν το Fame Lab. started watching Fame Lab.

Οπότε, αυτό είναι που ελπίζω. So this is what I hope for.

Ελπίζω να εμπνευστούμε, να βρούμε νέα κίνητρα, I hope that we find inspiration, that we find new motives, να βρούμε νέους λόγους για περισσότερη επιστήμη στη ζωή μας, that we find new reasons for more science in our lives, θα μας προστατεύσει από πάρα πολλά πράγματα, it will protect us from a lot of things, και πράγματα που δεν έχουμε σκεφτεί, ακόμα και πολιτικά και κοινωνικά. and things we haven't thought of, even political and social. Ελπίζω σε μία εποχή που ο Q θα είναι ο γοητευτικός ήρωας, ο γκατζετάκιας. I hope for a time when Q is the charming hero, the gadget-man. Με σκοπό να κάνουμε την κοινωνία, τη δική μας αλλά και άλλες, With the purpose of making society, our society but others too, από κοινωνία της προκατάληψης, κοινωνία της πληροφορίας. from a society of prejudice, to a society of information. Από κοινωνία του άδικου και του ανόητου From a society of injustice and foolishness

σε κοινωνία του αξιόλογου. to a society of remarkable.

Ευχαριστώ πολύ. Thank you very much.

(Χειροκρότημα) (Applause)