TEDxAcademy - Aristos Doxiadis TEDxAcademy - Aristos Doxiadis TEDxAcademy - Aristos Doxiadis TEDxAcademy - Aristos Doxiadis TEDxAcademy - Aristos Doxiadis TEDxAcademy - Aristos Doxiadis

Μετάφραση: TED Translators admin Επιμέλεια: Chryssa Takahashi

Για να ξαναμπεί η οικονομία μας σε τροχιά σταθερής ανάπτυξης Translator: TED Translators admin Reviewer: Chryssa Takahashi

θα πρέπει να αλλάξουνε δουλειά μισό με ένα εκατομμύριο άνθρωποι. between one-half and one million people will have to change jobs. Δηλαδή το 10 με 20% του εργατικού δυναμικού. That is, 10 to 20% of the work force. Και όταν λέω να αλλάξουν δουλειά, δεν εννοώ And when I say "change jobs", I don't mean

να δουλεύουνε πιο παραγωγικά ή πιο πολύ they should work more efficiently, or longer hours

ή πιο έντιμα ή πιο έξυπνα. or more honestly or smarter.

Εννοώ να αλλάξουν αντικείμενο δραστηριότητας. I mean they should change activities. Kαι ας δούμε γιατί. Let's see why.

Αν χωρίσουμε την οικονομία, τους κλάδους της οικονομίας σε δυο κατηγορίες: Let us divide the sectors of the economy into two categories: Αριστερά τους μη εμπορεύσιμους, On the left, the non-tradables,

δηλαδή αυτούς που δε μπορούν να προσφερθούν από μακριά meaning those that cannot be supplied from afar και αρα δεν υπόκεινται σε διεθνή ανταγωνισμό. and hence are not subject to international competition. Και δεξιά οι εμπορεύσιμοι, And on the right the tradables,

δηλαδή τα προϊόντα που μπορούν να μεταφερθούνε meaning products that can be transported, τα βιομηχανικά, ή τα αγροτικά, manufactured or agricultural products,

οι υπηρεσίες που μπορούν να προσφερθούν σε ξένους. services that can be offered to foreigners.

Ο τουρισμός, η ναυτιλία Tourism, shipping,

και διάφορες μορφές τεχνολογίας εμπορεύσιμες όπως είναι το λογισμικό. and technology that can be sold internationally such as software. Το πρόβλημα της οικονομίας μας, το δομικό, πέρα απο τα δημοσιονομικά, The basic structural problem of our economy, beyond the fiscal issues,

είναι οτι έχουμε πολύ λίγες δουλειές δεξιά is that we have very few jobs on the right

και συγκριτικά παρα πολλές αριστερά. and comparatively many jobs on the left.

Και για να ορθοποδήσουμε Το get on the right track,

θα πρέπει εκατοντάδες χιλιάδες δουλειές hundreds of thousands of jobs

να έρθουν από εκεί, εδώ. will have to shift from there to here.

Ας δούμε μια άλλη κατηγορία. Let's look at another classification.

Να τις χωρίσουμε σε κλάδους We can separate the sectors

που χρειάζονται μεγάλες και οργανωμένες επιχειρήσεις that need large and organized businesses

που σημαίνει κεφάλαια, ιεραρχίες κτλ. which means capital, hierarchies etc.

και αυτούς που μπορούνε να γίνουν και γίνονται σήμερα from sectors that can be created and are being created

από μικροεπιχειρήσεις. by small businesses today.

Όσοι μιλάνε για επενδύσεις Those who speak of investments

και ελπίζουν ότι θα έρθουν δουλειές με «επενδύσεις» σε εισαγωγικά, and hope that jobs will come by "investment" in quotation marks ελπίζουν στην πραγματικότητα ότι οι δουλειές θα έρθουνε σε έτοιμα πακέτα, are hoping that jobs will appear in ready-made packages,

εδώ, πάνω, στις μεγάλες ανταγωνιστικές εταιρίες up here, in the large competitive companies

καλοσχεδιάσμένες, χωροθετημένες, well planned, laid out, με τις ιεραρχίες τους και τον εξοπλισμό τους. with their hierarchies and their equipment.

Και πράγματι, το διεθνές πρότυπο μιας εξωστρεφούς οικονομίας είναι αυτό. Indeed, this is the standard international model for export-oriented economies.

Οι μεγάλες βιομηχανίες, οι μεγάλες εταιρίες μάλλον It is the big enterprises στους ανταγωνιστικούς κλάδους in the competitive sectors

είναι αυτές που κάνουνε τις εξαγωγές who mostly export

ή αυτές που εμποδίζουνε τη μεγάλη διείσδυση εξαγωγών απ' έξω, the ones who resist too much import penetration που υπερασπίζονται την εγχώρια αγορά. that defend the national market.

Σε μας, αυτό το μοντέλο δεν μπορεί να κυριαρχήσει. In our case, this model cannot prevail.

Και ο λόγος είναι ότι όλη μας η κοινωνία, And the reason is that our whole society,

όλο μας το θεσμικό περιβάλλον συνωμοτεί our whole institutional environment conspires,

για να μην έχουμε πολλές μεγάλες επιχειρήσεις so that we don't have many large enterprises στους ανταγωνιστικούς κλάδους. in the competitive sectors.

Αυτή τη στιγμή, ούτε το 5% του εργατικού δυναμικού At this moment, less than 5% of the work force

δεν εργάζεται σε μεγάλες επιχειρήσεις εκεί πάνω. is employed in large enterprises up there.

Και όταν λέω μεγάλες, να έχουνε πάνω απο 250 εργαζόμενους, οχι τεράστιες. When I say large, I mean having more than 250 employees, not huge ones. Ούτε το 5%. Less than 5%.

Ένα 25% περίπου εργάζεται σε μεγάλους οργανισμούς About 25% is employed in large organizations

ή στο κράτος, και κυρίως στο κράτος, or in the state, and mainly in the state,

στους μη εμπορεύσιμους κλάδους. in the non-tradable sectors.

Και το 70% είναι η μικρομεσαία οικονομία. The remaining 70% works in the small/medium economy.

Και απ' αυτό το 70%, οι μισοί τουλάχιστον είναι αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες. Of this 70%, at least half of them are self-employed and farmers.

Συνεπώς η μεγάλη προσαρμογή που έχουμε να κάνουμε είναι Consequently the great shift that we need to make is από όλο τον μη εμπορεύσιμο κλάδο from the whole non-tradable economy

και απο όλη τη δεξαμενή των ανέργων and from the pool of the unemployed

να δημιουργηθούν οι δουλειές εδώ, to create new jobs here

στη μικρή, εξαγωγική, εξωστρεφή οικονομία. in the small-scale, outward-oriented economy.

Τώρα, αυτή είναι μια τροχιά που δεν είναι καθόλου συνηθισμένη διεθνώς. Now, this is development path is very uncommon internationally.

Δεν έχουμε πρότυπα να αντιγράψουμε. There are no models to imitate.

Θα πρέπει να δημιουργήσουμε μία δικιά μας τροχιά We will have to create our own path,

αρκετά ιδιόμορφη, αρκετά ελληνική. which will be quite unusual, quite Greek.

Τα ελληνικά νοικοκυριά θα τα καταφέρουνε Greek households will pull through

γιατί έχουνε ορισμένα στοιχεία because they have certain characteristics

που δεν υπάρχουνε σε πολύ μεγάλη έκταση στη δύση. which are not prevalent in the west.

Καταρχάς, ο αυτοαπασχολούμενος και μικροεπιχειρηματίας έχει εμπορικότητα. Firstly, the self-employed and small businessmen are commercially minded.

Ξέρει να διαχειρίζεται εισπράξεις και πληρωμές. They can manage cash flow,

Ξέρει να στήνει νέες δουλειές, know how to set up a new business,

που ένα στέλεχος μιας μεγάλης εταιρίας στη δύση που 'χει κάνει την καριέρα του whereas employees of large companies in the west, following careers

σε μια ιεραρχία δεν το ξέρει κατ' ανάγκη. within hierarchies, do not necessarily know this.

Έπειτα υπάρχει η περίφημη πολυέργεια της ελληνικής οικογένειας. Then there is the notorious 'polyergy' of Greek families:

Οι διαφορετικές πηγές εισοδήματος, κάποια διάφορα περιουσιακά στοιχεία, Diverse sources of income, diverse assets, ένα χωράφι από 'δώ, κάποιο νοίκι από 'κεί, a plot of land, some rent,

μία σύνταξη, ο μισθός της συζύγου στο δημόσιο που είναι σταθερός κτλ. a pension, the wife's salary in the public sector which is secure etc.

Και αυτό είναι σημαντικό γιατί; This is important, because:

Γιατί οι έρευνες που έχουνε γίνει διεθνώς, στατιστικές έρευνες, International statistical research

για το ποιοι είναι οι βασικοί παράγοντες on the factors that determine

που πείθουνε κάποιον να γίνει επιχειρηματίας, who will become an entrepreneur,

να ξεκινήσει μια νέα δικιά του δουλειά, start a new business on their own,

ο πιο σημάντικος παράγοντας στατιστικά είναι να έχει ένα αποκούμπι, has found that statistically the most significant factor is to have

μία μικρή περιουσία, κάτι. a small asset, a cushion to fall back on.

Αυτός ο παράγοντας στατιστικά είναι πιο σημαντικός This is the more important

ακόμα και από στοιχεία χαρακτήρα. even than character traits,

Δηλαδή αν έχουμε πνεύμα ριψοκίνδυνο κτλ. like having a risk-taking spirit etc.

Επομένως θεωρώ ότι τα ελληνικά νοικοκυριά έχουν όλα τα στοιχεία Therefore, I think that Greek households have all the elements

για να καταφέρουν αυτή τη μεγάλη μετατόπιση για την οποία μίλησα. needed to make it in this great shift that I talked about.

Και έτσι δεν νομίζω ότι είναι δύσκολο να φανταστούμε So, I don't think it is hard to imagine

μία φιλόλογο να φύγει απ' το φροντιστήριο και να πάει στον τουρισμό, a teacher leaving her tutorial school and going into tourism,

ή έναν μηχανικό να γυρίσει στο πατρικό του χωράφι or an engineer returning to his father's farmland και να δοκιμάσει κάτι νέο, μια νέα καλλιέργεια, and cultivating new crops.

- δεν έχει βρεθεί καινοτομία για τη βραχνάδα απ' ότι βλέπω - -there hasn't been any innovation for croaky voice, as far as I know-

ή 3 νέους τεχνικούς or three young technicians

να σχεδιάζουνε εφαρμογές για την παγκόσμια οικονομία ψηφιακές, designing digital applications for the global economy,

που μερικούς απ' τους πιο καλούς τους έχουμε εδώ σήμερα. of which some of the very best, are here today.

Εμπόδια θα υπάρχουνε πάρα πολλά. There will be many obstacles.

Και ένα από τα πιο μεγάλα And one of the greatest obstacles

είναι τα πρότυπα που κουβαλάμε στο κεφάλι μας. is cultural models which we carry in our heads. Τα πρότυπα που κουβαλάμε στο κεφάλι μας θα είναι The obstacles in our head are going to be ένα από τα πιο μεγάλα εμπόδια, πρότυπα για τι πράγμα; one of the biggest obstacles, models for what? Για το τι για παράδειγμα είναι μια καλή δουλειά. For example, about what is a 'good job',

Για μένα, για το παιδί μου. for me, or for my kid.

Ή για το τι είδους επιχειρήσεις είναι Or models for the type of business

οι καλύτερες επιχειρήσεις για την εθνική οικονομία. which is best for a national economy to have.

Το 1980, το πρότυπο το κυρίαρχο, το δυτικό πρότυπο, In 1980, the dominant model, the western model,

ήτανε ότι ανάπτυξη σημαίνει βιομηχανία. was that development means manufacturing.

Και εμείς τα προτυπά μας τυχαίνει να... And our models happen to...

...δεν το δουλεύουμε ορθολογικά. ...we don't work rationally.

Όπως θα' λεγε και ο Στέλιος τα εισάγουμε. As Stelios would say we import them.

Υπάρχουν κυρίαρχες αφηγήσεις δυτικές που ταιριάζουνε στη δύση There are dominant western narratives which are appropriate for the west

αλλά μπορεί να μην ταιριάζουν σε μας. but may not be appropriate for us.

Λοιπόν, το '80 έλεγε το κυρίαρχο πρότυπο: «ανάπτυξη σημαίνει βιομηχανία». So, in the 1980s the dominant model said: "development means industry".

Και γι' αυτό ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο χαρισματικός Ανδρέας Παπανδρέου And for this reason the charismatic leader Andreas Papandreou είχε πει τότε, αν θυμάστε: «Δεν θα γίνουμε τα γκαρσόνια της Ευρώπης». said, at that time: "We will not become the waiters of Europe." Και χρωμάτισε αρνητικά τον τουρισμό για πολλά χρόνια. And he tainted tourism negatively for many years.

Φανταστείτε να είχε πει: «Θέλουμε να είμαστε οι οικοδεσπότες όλης της Ευρώπης». Imagine if he had said: "We want to be the hosts of Europe." Να έρχοντε εδώ, να συναντιούνται μεταξύ τους, We want them to come here to meet each other, να διασκεδάζουν, να ψυχαγωγούνται, να αναζητούν. to have fun, to be entertained, to seek new ways. Πόσο διαφορετική αφήγηση θα υπήρχε για τον τουρισμό. How different the narrative for tourism would be.

Σήμερα, ένα κυρίαρχο πρότυπο λέει ότι η ανάπτυξη είναι υποδομές και οργάνωση. Today, a dominant model says that growth is infrastructure and organization.

Και ισχύει αυτό σε κάποιο βαθμό, μερικά. This is true to some extent, partially.

Αλλά για μας, πρέπει να' χουμε μία σοφή ισορροπία ανάμεσα σ'αυτό But we must find a wise balance between this,

υποδομές και οργάνωση απο τη μια infrastructure and organization on the one hand,

και στα δικά μας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. and our own particular characteristics, on the other. Και να συνεχίσω με ένα παράδειγμα, τον τουρισμό. I will use an example from tourism again. Οι ξένοι για να 'ρθουν σ' ένα νησί μας θα προσγειωθούνε στο Ελευθέριος Βενιζέλος. To come to one of our islands visitors will land in Venizelos airport.

Θα έρθουνε σε επαφή με ένα οργανωμένο αεροδρόμιο, They will find a well-organized airport

το οποίο μόνο οι μεγάλοι οργανισμοί και οι υποδομές which can be provided only by large organizations και τα σχέδια μπορούν να έχουνε. and infrastructure projects,

Το πάνω μέρος του πίνακα που έδειχνα πριν. Namely, the upper half of the table I showed earlier.

Αλλα προφανώς δεν έρχονται για το αεροδρόμιο. But visitors obviously don't come for the airport. Μετά, θα μπούνε σε ένα καράβι, Then, they will get on a ferry,

το οποίο αν είναι γρήγορο και καθαρό, and if the ferry is fast and clean,

θα τους κάνει να φτάσουν στον προορισμό τους ευδιάθετοι και ξεκούραστοι. it will take them then to their destination rested and in a good mood.

Και το καράβι προφανώς μόνο κάποια μεγάλη εταιρία μπορεί να το λειτουργήσει σωστά. The ferry also can only be properly run by a large company. Αλλα πάλι δεν είναι ο λόγος που έρχονται το καράβι. But again, the ferry is not the reason they come. Ο λόγος που έρχονται είναι αφού τους αφήσει το καράβι στο νησί, The reason they come after the ferry leaves them on the island,

τι θα κάνουν εκεί; is what they will do next.

Θα πάνε στη μικρή επιχείρηση και θα νοικιάσουν μια γουρούνα They will go to a small shop to rent a buggy και θα ξεκινήσουν τις περιπέτειες. Εντάξει; and they will start their adventures. OK? Και θα φτάσουν εδώ. And they will get here.

Και θα ξαπλώσουν εδώ. And they will lie down here.

Και θα περάσουν μετά απο το ταμείο της επιχείρησης και θα πληρώσουνε εδώ. And they will pay at the register, which is here. Και το απόγευμα θα πάνε και θα αγοράσουνε μέλι And in the afternoon they will go to buy honey

που έχει παραχθεί απο μία άλλη μικρή επιχείρηση which has been produced by another small business στις εγκαταστάσεις της, που είναι αυτές. at its facilities, which are these.

Λοιπόν, το αεροδρόμιο και το καράβι δεν είναι το προϊόν μας, So. The airport and the ferry

είναι ο δίαυλος για να φτάσουν στα προϊόντα μας. are not our product, they are the channel to our products.

Τα οποία είναι η διαδρομή με τη γουρούνα, Which are: the ride on the buggy,

η παραλία, το ταβερνάκι κτλ. the beach, the taverna, etc.

Και αυτά τα προσφέρουν οι μικροί. And these are offered by small businesses.

Και για να εξηγούμαι, To clarify,

δεν λέω ότι τα μικρά «Rooms to Let» είναι καλύτερα I'm not saying that small "Rooms to Let" are better

απο τις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες. than large hotel complexes.

Αυτό που λέω είναι ότι, What I'm saying is that

απ' τη στιγμή που είτε δε θέλουμε είτε δε μπορούμε since we are either not willing or not able να έχουμε πολλές μεγάλες μονάδες, to have many large units

η επιτυχία του τουρισμού θα κριθεί απο τους μικρούς επαγγελματίες. the success of tourism will depend on the small businessmen.

Από το πόσο είναι φιλόξενοι, On how hospitable they are,

πόσο είναι ευρηματικοί, how inventive,

πόσο φροντίζουν το περιβάλλον how they take care of the environment,

και πόσο πείθουν τον πελάτη να πληρώσει χωρίς να νοιώθει ότι τον κλέβουν. and whether they the customer can pay without feeling that he's being cheated.

Θεωρώ λοιπόν ότι το αεροδρόμιο και η γουρούνα So, I think that the airport and the buggy είναι μία καλή παραβολή για το σύνολο του αναπτυξιακού μας μοντέλου. make a good parable for our entire economic development model.

Χρειαζόμαστε τις καλές υποδομές We need good infrastructure

που μόνο ο σχεδιασμός και οι μεγάλες ιεραρχίες which only planning and large hierarchies

και τα μεγάλα κεφάλαια μπορούν να παράσχουνε and big capital can provide;

και σ' αυτό δεν πρέπει να διαφέρουμε απ' τη δύση. in this respect we must not differ from the west. Πρέπει να 'χουμε τα πρότυπα αυτά. We must follow this model.

Αλλά αυτό που θα ορίσει τη δική μας θέση στην παγκόσμια οικονομία, But that which will determine our own position in the global economy

η οποία δεν θα είναι η ίδια με των Γερμανών ή των Κινέζων, which will not be similar to that of Germany or of China, θα είναι οι μικροί επιχειρηματίες will be our small businesses

που πρέπει να βρούνε τρόπους να πουλάνε τα προϊόντα τους παντού. who will have to find ways to sell their products everywhere. Πού μπορούμε να βασιστούμε; What can be our advantages?

Εκτός από τις καλλιέργειες ή τον τουρισμό που έχουμε φυσικά πλεονεκτήματα; Beyond agriculture or tourism where we have natural advantages? Υπάρχει ένα κλισέ που λέει: A commonplace answer is:

«Στους νέους μας, την ευφυΐα τους και στις σπουδές τους». "Our young people, their intelligence and their education."

Γιατι είναι ανοιχτόμυαλοι, ταξιδεύουνε, ξέρουνε γλώσσες Because they are open minded, they travel, speak foreign languages, και μάλιστα πολλοί απ' αυτούς σπουδάζουν και στα πιο καλά πανεπιστήμια του κόσμου. and many of them study at the best universities in the world. Αυτό έχει κάποια ουσία. There is some truth in this.

Δηλαδή με βάση αυτά τα στοιχεία μπορούμε να έχουμε μερικές επιτυχίες. Based on these elements there can be some success stories.

Πιστεύω όμως ότι όχι πάρα πολλές. But not very many, I think.

Εκεί που θα μπορέσουμε να 'χουμε περισσότερες είναι We will have more success αν συνδυάσουμε αυτά τα στοιχεία, την ευφυΐα και τις σπουδές, if we combine these elements, intelligence and education, με κάποιες τοπικές ιδιομορφίες, with distinctive local characteristics;

τις οποίες πρέπει να σας πω which I must say, however,

δεν μπορεί να σας τις πει κανένας απο καθ' έδρας. no one can describe ex cathedra. Ούτε εγώ ούτε κανείς άλλος. Neither I, nor anyone else.

Αυτές τις ανακαλύπτουν οι επιχειρηματίες κάθε μέρα, These are discovered by entrepreneurs

οι μικροί επιχειρηματίες από δουλειά σε δουλειά. day by day, job by job.

Και να πω ένα παράδειγμα. Let me give you an example.

Τα βιβλία εκμάθησης ξένων γλωσσών. Books for learning foreign languages,

Τα λεγόμενα ξενόγλωσσα βιβλία The so-called foreign language books

και κυρίως της αγγλικής γλώσσας. and particularly the ones for learning English.

Ξέρω τουλάχιστον 3 Έλληνες εκδότες, οι οποίοι είναι πολύ πετυχημένοι διεθνώς. I know at least three Greek publishers, who are very successful internationally.

Ο ένας απ' αυτούς αγοράστηκε πρόπερσι απο μία πολυεθνική One of them was acquired two years ago by a multinational publisher

και οι άλλοι δύο κάνουνε σημαντικές εξαγωγές. and the other two have substantial export sales. Απο πού και ως πού λοιπόν έλληνες εκδότες So how come, Greek publishers

στην εκμάθηση αγγλικής γλώσσας. in English language teaching?.

Έχουμε την εξής ιδιομορφία. We have the following particularity:

Στις περισσότερες χώρες τα παιδιά μαθαίνουν Αγγλικά στο σχολείο In most countries kids learn English at regular school;

και τα βιβλία τους τα παίρνουν ή απο τους μεγάλους πολυεθνικούς the schools get the books either from the large multinational publishers ή απο κάποιους εγχώριους εκδότες, έναν ή δύο με μακροχρόνιες συμβάσεις. or one or two local publishers, who will have long term contracts. Εμείς εδώ, δεν μαθαίνουμε Αγγλικά στο σχολείο. Here, we don't learn English at regular school. Τα μαθαίνουμε στο φροντιστήριο We learn it at the tutorial schools,

που υπάρχουν έξι χιλιάδες στην Ελλάδα of which there are six thousand in Greece

και που το καθένα αποφασίζει τι βιβλία θα πάρει and each one decides separately which books to use

και τα ξαναποφασίζει την επόμενη χρονιά. and decides again next year.

Έτσι λοιπόν έχει δημιουργηθεί μία πολύ ανταγωνιστική αγορά This way, a very competitive market has developed εκδοτών για εκμάθηση αγγλικής γλώσσας, for publishers of English language books.

που είναι περίπου 15 αυτή τη στιγμή και οι πιο πολύ είναι εγχώριοι, είναι Έλληνες. They are about 15 at the moment and most are local, they are Greek.

Το άλλο χαρακτηριστικό της Ελλάδας, η ιδιομορφία πάλι, One other distinctive characteristic of Greece, είναι ότι οι Έλληνες μαθητές θέλουνε is that Greek students want

να 'χουν τελειώσει με τα Αγγλικά, με φροντιστήρια και εξετάσεις στα 16 τους. to finish with English tutorial schools and exams by the age of 16.

Γιατί μετά πρέπει να αρχίσουν τα άλλα φροντιστήρια, των πανελλαδικών. Because then they must start the other tutorial schools, for university entrance. Αυτό λοιπόν γεννάει μια ανάγκη για μεθόδους διδασκαλίας Therefore, this gives rise to a need for teaching methods

που είναι πιο συνοπτικές και πιο γρήγορες. which are more compact and faster

Πιο γρήγορες απ' αυτές που έχουν αναπτύξει οι πολυεθνικοί εκδότες. than the methods which have been developed by the multinational publishers.

Και έτσι λοιπόν οι έλληνες εκδότες πατώντας σ' αυτή την ιδιομορφία So, the Greek publishers, based on a local difference,

φτιάξανε προϊόντα που είναι ανταγωνιστικά διεθνώς. have made products that are globally competitive Πατώντας σε μία θεσμική ιδιομορφία της Ελλάδας. -- based on an institutional difference of Greece.

Προσέξτε τώρα. Pay attention now.

Πόσοι θα παραδεχτούνε Who will admit that this system

ότι αυτό το μόρφωμα των φροντιστηρίων που μερικοί περιφρονητικά το λένε παραπαιδία of evening tutorial schools that some contemptuously call para-education

δημιούργησε μία τεχνογνωσία που είναι ανταγωνιστική διεθνώς, has created globally competitive know-how,

που το επίσημο σχολείο δεν θα δημιουργήσει ποτέ. that official schools will never create? Αυτές είναι οι κυρίαρχες αφηγήσεις, These are the problems with dominant narratives,

τα κυρίαρχα πρότυπα για τα οποία έλεγα πριν που καμιά φορά μας εμποδίζουν. Και να πω ένα άλλο παράδειγμα; And should I give you another example?

Υπάρχει ένα ελληνικό μοντέλο, επιχειρηματικό, τα Internet Cafe, There is a Greek business model, a type of Internet Cafe, που πηγαίνουνε μαθητές τα απογεύματα where students go after school

και παίζουνε με τη παρέα τους διαδικτυακά παιχνίδια περιπέτειας. to play online adventure games with their friends.

Αυτό το μοντέλο, είναι πρωτότυπο διεθνώς. Δεν υπάρχει στην Ευρώπη. It is a specifically Greek model, not common in Europe.

Και είναι πολύ ωφέλιμο για τους μαθητές And it is very good for the students

γιατί αναπτύσσει πνεύμα συνεργασίας αφού παίζουνε μαζί, for it develops a spirit of cooperation, since they play together,

και φυσικά και άλλες σύνθετες ικανότητες, and of course many complex skills,

πράγματα που φυσικά το ελληνικό σχολείο δε τους δίνει. which Greek schools do not develop.

Όμως το κράτος αντιμετωπίζει τα Internet Cafe However, the state is very suspicious of Internet Cafes με τεράστια καχυποψία μήπως απο πίσω υπάρχει τζόγος. fearing that they may harbor gambling.

Και προσπαθεί με διάφορους τρόπους να τα κλείσει. And it is indirectly trying to shut them down. Και οι επιχειρηματίες δε μπορούν να υπερασπιστούν τη δουλειά τους The owners cannot defend their business model επικαλούμενοι ευρωπαϊκά πρότυπα γιατί δεν είναι συγκρίσιμα. by pointing to European practice, because it is not comparable.

Δηλαδή η ιδιομορφία τους αυτή που θα μπορούσε να είναι πλεονέκτημα So their difference, which should be an advantage,

καταντάει μειονέκτημα εξαιτίας της καχυποψίας του κράτους. ends up being a disadvantage because of the suspicious state. Το 1976, στην πρώτη μου δουλειά, In 1976, at my first job,

δούλευα σ' ένα ερευνητικό πρόγραμμα I worked in a research program

για το υπουργείο παιδείας και την παγκόσμια τράπεζα. for the Ministry of Education and the World Bank. Και ερχόνταν διάφοροι ξένοι σύμβουλοι για να μας βοηθήσουν στη δουλειά. And various foreign consultants would come to help us with our work. Κάποια στιγμή εμφανίστηκε ένας καθηγητής οικονομικής ιστορίας At some point a professor of economic history appeared

από ένα πολύ μεγάλο, γνωστό, αμερικάνικο πανεπιστήμιο. from a leading American university. Ήμασταν τότε σ' ένα κτήριο στην οδό Ερμού. We were in an office building on Ermou street.

Σε ένα διάλειμμα της δουλειάς με ρώτησε για τη διατριβή μου During a break from work he asked me about my thesis. - εγώ έκανα τότε μία διατριβή - (I was working on a thesis then)

η οποία είχε θέμα τη μονοπωλιακή συγκέντρωση στην ελληνική βιομηχανία. whose subject was monopoly concentration in Greek industry.

Εγώ ήμουνα πολύ επηρεασμένος εκείνη την εποχή I was heavily influenced at that time απο τις νεομαρξιστικές θεωρίες της ανάπτυξης. by Neo-Marxist theories of development, Τις νεομαρξιστικές θεωρίες της ανάπτυξης οι οποίες μιλούσανε Neo-Marxist theories of development which spoke

για την εξάρτηση και την υπανάπτυξη της Ευρώπαικής περιφέρειας. of dependence and underdevelopment in the European periphery.

Όταν λοιπόν με ρώτησε άρχισα να του λέω So when he asked me, I started telling him

για τις μητροπόλεις του καπιταλισμού που συγκεντρώνουν όλη την τεχνολογία εκεί, how capitalism concentrates technology in the metropolis και για το πόσο υποανάπτυκτη είναι η χώρα μου. and how underdeveloped my country is. Με άκουσε πολύ υπομονετικά και στο τέλος μου λέει: He listened to me very patiently and in the end he said,

«Καλά όλα αυτά, αλλα τον δίσκο του καφετζή τον έχεις παρατηρήσει;» "This is all very well, but have you noticed the coffee tray?" και εννοούσε... αυτό. and he meant... this.

Εννοούσε αυτό. He meant this.

Μου εξήγησε λοιπόν πόσο καταπληκτικά σχεδιασμένος είναι, He explained to me how amazingly designed it was, για να ακουμπάει χαλαρά στα δάχτυλα so that it can hang gently from the fingers

και με το βάρος του ποτηριού να σταθεροποιείται and let the weight of the glass to stabilize it

και όταν ανεβοκατεβαίνει ο καφετζής τις σκάλες του υπουργείου so when the waiter goes up and down the stairs of the Ministry να μη χύνονται τα νερά. water doesn't spill.

Και μου λέει: And he said:

«Τόσο καλά σχεδιασμένο δίσκο, εγώ, στην Αμερική δεν έχω δεί». "I've never seen such a well designed tray in America". Και ομολογώ ότι με άφησε άναυδο. I confess that I was stunned.

Εγώ του μιλούσα για τις μεγάλες αφηγήσεις I was talking about the great narratives

και αυτός μου μιλούσε για τον δίσκο του καφετζή. and he was talking about the coffee waiter's tray.

Έμαθα κάτι εκείνη τη μέρα. I learned something that day

Ότι την πραγματική οικονομία δεν τη μαθαίνεις διαβάζοντας, You cannot understand the real economy

τη μαθαίνεις παρατηρώντας. by reading, you must understand it by observing.

Και ότι η τεχνολογία δεν είναι μόνο ό,τι υπάρχει στα εργαστήρια της Intel, And that technology is not only what is made in the labs of Intel,

αλλά οι επιλογές που κάνει ο κάθε επαγγελματίας κάθε μέρα. but also the choices made by every professional, every day.

Θα μου πείτε γιατί τα λέω αυτά; You may ask me, why am I saying all this?

Προφανώς δεν τα λέω για να πω ότι οι δίσκοι θα σώσουν την οικονομία μας. Obviously I'm not saying that the coffee trays will save our economy. Τα λέω γιατί νομίζω ότι έχει δίκιο, I'm saying this because I agree

ο Νίκος Αναγνώστου, ο blogger που γράφει για τεχνολογία, with Nikos Anagnostou, the blogger who writes about technology

όταν έγραψε σ' ένα πρόσφατο post πολύ ωραία: as he put it in a recent post:

«Η εξωστρέφεια δεν χρειάζεται να είναι εντυπωσιακή». "Export orientation does not need to be impressive".

Η ανταγωνιστηκότητα δε χρειάζεται να είναι εντυπωσιακή. Competitiveness does not need to be impressive. Λοιπόν, οι νέες εξωστρεφείς μικροεπιχειρήσεις μας So, our new outward-looking small businesses

δεν θα χωράνε σε κάποια μεγάλη αφήγηση, will not fit in some grand narrative,

δεν θα έχουν την επίσημη ευλογία του κράτους they will not have the blessing of the state που έχει ας πούμε σήμερα ένα φαρμακείο. as a pharmacy, for example, has today.

Δεν θα θεωρούνται λειτούργημα They will not be considered a 'vocation',

ούτε θα 'χουν τη σιγουριά του δημοσίου, nor will they have the job security of the public sector

ούτε την αίγλη της καριέρας σε μια μεγάλη εταιρία, nor the prestige of a career in a big company, ούτε θα έχουν αντιγράψει πετυχημένα μοντέλα απο το Business Week. nor will they have copied successful models from Business Week. Θα είναι αυτοσχέδιες, They will be improvised,

θα μας μοιάζουν πρόχειρες και βαλκανικές και μυστήριες. they will appear hasty and Balkan and mysterious. Οι ιδιοκτήτες μόνοι τους θα πρέπει να εφεύρουν The owners will have to invent their own την αφήγηση εκείνη που θα δώσει νόημα narrative, which will give meaning

και διάρκεια σε αυτό που κάνουνε. and longevity to what they are doing.

Εμείς οι υπόλοιποι να μην τους υποτιμήσουμε We, the rest, should not underestimate them; γιατί αυτοί είναι που θα μας ξελασπώσουν. because they are the ones that will get us out of this mess.

Ευχαριστώ. Thank you.

(Χειροκρότημα) (Applause)