×

我們使用cookies幫助改善LingQ。通過流覽本網站,表示你同意我們的 cookie 政策.


image

TedX, The victory of the positive: Konstantinos Tzoumas at TEDxThessaloniki

The victory of the positive: Konstantinos Tzoumas at TEDxThessaloniki

Μετάφραση: Panagiota Prokopi Επιμέλεια: Lucas Kaimaras

Καλησπέρα!

(Γέλια)

Μισό λεπτό. Λάθος γυαλιά.

Παρακάλεσα να υπάρχει ένα σκαμπό,

αφενός γιατί σωματικά,

διαθέτω ένα Delirium Τremens.

Και αφετέρου,

γιατί παρουσιάζω καλύτερο φωτογραφικό ενδιαφέρον καθισμένος.

Πού τέτοια τύχη!

Επειδή όλοι, από μνήμης, χωρίς χειρόγραφο μιλήσανε,

να μην πρωτοτυπήσω και να μιλήσω με χειρόγραφο!

Καταρχήν να σας συστηθώ,

είρων εκ φύσεως, ηθοποιός εξ ιδιοσυγκρασίας, συγγραφέας εξ ενστίκτου,

όπως κατέγραψε η κα Τίνα Μανδηλαρά.

Να προσθέσω:

καλόγουστος κλέφτης,

με συμπτώματα αδυναμίας αφοσίωσης,

απροθυμία ολοκλήρωσης

και ανορεξία για απόψεις.

Επίσης, η σοβαρότητα μου φέρνει πλήξη,

η σοβαροφάνεια μού προκαλεί χοντρό γέλιο

και οι επαγγελματίες κωμικοί μελαγχολία.

Μου έχει προκύψει και κάτι άλλο.

Να στεναχωριέμαι για κάτι που απώλεσα,

χωρίς να έχω κάνει τίποτα για να το κρατήσω.

Μιλάμε για χάος, δηλαδή.

Αν είναι γενικά αποδεκτό,

πως η αλήθεια ενός ανθρώπου βρίσκεται πρωτίστως σε όσα κρύβει,

τότε έχω έναν πολύ σοβαρό λόγο να απεχθάνομαι τα μυστικά.

Νομίζω ότι ο παραμορφωμένος κόσμος μας σχετίζεται με την απόκρυψη.

Κρύβουμε τα πολλά και ενδιαφέροντα τής ανθρώπινης συμπεριφοράς

και κατασκευάζουμε τέρατα ηρώων.

Απουσιάζει η γενναιοδωρία και η όρεξη για ζωή.

Κάνω παρέα μια ολόκληρη ζωή με υπερήφανους πτωχούς,

που ταυτίστηκα μαζί τους στο να μη ζητάω ποτέ τίποτα από κανέναν.

Και με γενναιόδωρους πλούσιους που μου πρόσφεραν το πάσο τής χρήσης του ευ ζην,

χωρίς τον φόρτο της ιδιοκτησίας.

Ωραίο πράγμα ο πλούτος αλλά και η περιφρόνηση του ταυτόχρονα...!

Όλα αυτά με τη συμπαράσταση συχνά παραισθητικού Διονυσιασμού,

που ερέθιζε, μια περιέργεια ερέθιζε για τη γυναικεία μου πλευρά.

Τίποτα, όπως ξέρετε, δεν ξυπνάει τόσο τη ματαιοδοξία μας,

όσο το να μας λένε ότι είμαστε αμαρτωλοί.

Αλλά η γενναιοδωρία για μένα είναι η σημαντικότερη αρετή.

Αντιπαθώ όλες τις απόψεις που στερούν τους ανθρώπους,

έστω και στο ελάχιστο, από τα προνόμια τους.

Αν μια αποιαδήποτε πίστη απαιτεί την άρνηση κάποιας ανθρώπινης πλευράς,

της πάω κόντρα.

Είμαι λοιπόν ενάντια σε κάθε φανατισμό,

μισώ τα πολιτικά ή τα θρησκευτικά συνθήματα,

αποστρέφομαι οποιονδήποτε θελεί να αφαιρέσει μια νότα

από την ανθρώπινη κλίμακα,

πρέπει κάθε στιγμή να αρχίσουν όλες οι συγχορδίες,

να ανοίξει όλη η βεντάλια γούστου και συμπεριφορών.

Αν η κυρίαρχη πλευρά της προσωπικότητας μας είναι μόνο αρσενική,

δεν έχει ενδιαφέρον.

Αυτό δε σχετίζεται με την ομοφυλοφιλία.

Μιλάω για άντρες με γυναικείες ικανότητες.

Αν δεν παρατηρούμε καλά τους ανθρώπους χάνουμε μια ευκαιρία για δωρεάν δάσκαλο.

Αν έχεις δει πολλά και κάνεις καθημερινή εκπομπή

μαζεύοντας ό,τι καλό σε αυτόν τον άγριο κόσμο κινδυνεύει,

και σαν τον αγγελιοφόρο που δεν μπορεί να πατήσει τον όρκο του,

παλεύεις με το τίποτα,

της κάθε μέρας, ενάντια στη μέρα, της σκεπτόμενης βλακείας,

μιας κοινωνίας που πάντα συσχέτιζε και θα εξακολουθεί να συσχετίζει κουτά.

Με τις εκθαμβωτικές ασχήμιες της.

Δεν παρακολουθώ ούτε την πολιτική των κομμάτων

ούτε τη χειραγώγηση της τηλεόρασης,

Αφενός, γιατί δεν περιμένω τίποτα απ' αυτά

και αφετέρου γιατί δεν αντέχω ό,τι βλέπω και ακούω

να μη μπορώ να κάνω τίποτα για να αλλάξει.

Η υπενθύμιση και το εις βάθος σκανάρισμα

της βαρβαρότητας και της κτηνωδίας του Ναζισμού/Σταλινισμού, και άλλων απάνθρωπων και εγκληματικών συστημάτων,

με κανιβαλίζει.

Απ' όλα τα μέσα μαζικού αποπροσανατολισμού:

Δεν θέλω να με συνειδητοποιήσετε.

Δεν θέλω να με διαφωτίσετε.

Ξέρω ότι η ιστορία των ανθρώπων

εμπεριέχει τους αδίστακτους και τους ανυπεράσπιστους.

Και δεν περιμένω από καριερίστες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,

να μου υπενθυμίσουν πώς να φέρομαι σε γυναίκες, παιδιά και μετανάστες,

και κόφτε την πλάκα περί θυσιών.

Η θυσία είναι λάθος, θέλουμε να ζήσουμε.

(Χειροκρότημα)

Επιστρατεύω την αδιαφορία της επιβίωσης.

Την απάθεια του ιστορικού που δεν ιδρώνει το αυτί του εύκολα.

Αλλού να πάτε να πάρετε θέσεις και να αναλύετε.

Οι καλλιτέχνες απεχθάνονται τις θέσεις,

και τις υποπτεύονται για σκοπιμότητα και συμφέρον.

Συνώνυμα πολιτικών και δημοσιογράφων.

Οι καλιτέχνες αναζητούν και αποσκοπούν σε λίγη μαγεία.

Να πάρει η ευχή!

Να πάρει η ευχή!

(Χειροκρότημα)

Πρέπει να φύγει μια συγκίνηση γιατί καμία φορά ξέρεις με πιάνει.

Πώς γίνεται οι καλύτεροι να μην έχουν καμία πεποίθηση και καμία βεβαιότητα

και οι χειρότεροι να είναι γεμάτοι ηχηρό πάθος;

Πώς γίνεται;

(Χειροκρότημα)

Άραγε οι άντρες είναι πιο αμήχανοι σήμερα παριστάνοντας τις ...;

(Γέλια)

Και οι γυναίκες πιο υστερικές από τότε που γίναν κυνηγοί;

Και αυτή η κυριαρχία της ΚΔΟΑ;

Κτηνώδης Δύναμη Ογκώδης Άγνοια.

(Γέλια) (Χειροκρότημα)

Με αυτή τη διαστρεβλωμένη αντίληψη για πρωτοτυπία;

Δηλαδή το να προσπαθείς να κάνεις ό,τι και οι άλλοι

χωρίς ποτέ να τα καταφέρνεις.

Αυτό είναι πρωτότυπο.

(Γέλια)

Οι κατά φαντασίαν υγιείς!

Ξέρετε!

Αν κολλητοί, φίλοι και ερωμένες,

εκτρέπονται σε καταχρήσεις ουσιών -αλκοόλ και άλλα παραφρενάλια-

τους τη λες;

Ή από τακτ για την προσωπική ζωή του άλλου

κάνεις το κορόιδο,

κατασκοπεύοντας πολιτισμένα την πτώση του;

Και αυτή η εγγύτητα της εικονικής πραγματικότητας

που έρχεται τόσο κοντά στην οθόνη του υπολογιστή σου;

Και όμως παραμένει τόσο μακρινή;

Μήπως όλοι οι ήρωες των κλασικών είναι καθάρματα;

Σκοτώνουν τους πατεράδες τους, στραγγαλίζουν τα παιδιά τους,

και τσακίζουν τους αντιπάλους τους, για να κάτσουν στον θρόνο της εξουσίας;

Κι οι καλλιτέχνες πρέπει να ενεργοποιήσουν επιθυμία, ταλέντο, συν γοητεία,

για να προβάλλουν αυτά τα καθάρματα -

Καλά, παιδιά, άμα το σκεφτείτε λίγο δηλαδή,

το τι βλέπουμε, τους κλασικους, επειδή ήταν ποιητές δηλαδή, ώστε μέσω της γοητείας τους, λοιπόν, οι ηθοποιοί,

αυτά τα καθάρματα να γίνουν ελκυστικά, στο φιλοθεάμον κοινό. Δεν έχουμε να κάνουμε με ηθική.

Η τέχνη δεν έχει ηθική, ούτε φύλο.

Αλλά με γοητεία.

Γυναικεία αντίληψη ίσως, γι' αυτό οι μεγάλοι καλλιτέχνες είναι όλοι θηλυκοί. Αν καθώς περνούσε ο καιρός,

μου προέκυψε κάποιο φλερτ με τη γνώση,

αυτό οφείλεται στη γενναιοδωρία των γυναικών,

στο χιούμορ των ομοφυλόφιλων,

και στον κυνισμό των αντρών που από πίσω κρύβανε βαθιά ευαισθησία.

Ναι, είναι πιο ερωτικό να είσαι άγνωστος σε μια μητρόπολη που διαθέτει τα πάντα,

από το να είσαι γνωστός σε μια πόλη που δεν προσφέρει τίποτα.

(Χειροκρότημα)

Κινήθηκα ανάμεσα στο «εντελώς άγνωστος εν μέσω διασημοτήτων»,

και στο «γνωστός που κυκλοφορεί με τις ακτινογραφίες του σώματός του

υπό μάλης», όπως σχολίασε η θεσσαλονικιά Σοφία Νικολαΐδου.

Λατρεύω την αγιοσύνη δίχως Θεό, όπως οι ήρωες του Μπέκετ.

Και ενώ διαλέγω τον σεβασμό και όχι την εγωπάθεια,

την υπευθυνότητα και όχι την περιπέτεια,

ακόμα και τώρα, παρ' όλη τη λεηλασία του χρόνου,

χωρίς αντοχές και με φαρμακευτική αγωγή,

ο εγωπαθής βυρωνικός τυχοδιώκτης εαυτός μου,

άσωτος εν μέσω λογίων, λόγιος εν μέσω άσωτων,

-κατά περίσταση-

να τος πάλι φάντης μπαστούνι.

Δεν ισχυρίστηκα ποτέ ότι είμαι βαθύς, μάλλον βαθύτατα ρηχός.

Μ' αρέσει η ελαφρότητα.

Φαίνεται ότι απ' όσα διάβασα, γεύτηκα, έζησα, υιοθέτησα, αντέγραψα,

έμεινε ότι μπόρεσε.

Ναι, πιστεύω πως ο κόσμος μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο

αλλά δεν ξέρω με ποιο τρόπο μπορεί να γίνει αυτό.

Ύστερα, αυτοί στους οποίους εναποθέτουμε τις ελπίδες μας

έρχονται μόνο όταν δεν τους χρειάζεται κανείς,

και συχνά αποδεικνύονται ανεπαρκείς.

Και ακόμα δεν ξέρω πως γίνεται,

αλλά συχνά,

αυτοί που έχουν δίκιο

έχουν και άδικο.

Κάνοντας τη δικαιοσύνη πράγμα αδύνατο.

Τι περίεργο!

Ποτέ δεν θα μπορέσουμε να πούμε αυτό που θέλουμε να πούμε,

και οτιδήποτε ειπωθεί,

θα ειπωθεί με επίγνωση αυτής της ανεπάρκειας.

Είναι απίστευτο το πόσο λίγο -πιστέψτε με- είναι πραγματικά απίστευτο

το πόσο λίγο γνωρίζω αυτό που κάνω.

Αλλά το γνωστό, επειδή είναι γνωστό, είναι το άγνωστο.

Παραμυθιάζομαι ότι έχει να κάνει με την εκδίκηση του καλού.

Τρέχα γύρευε!

Προφανώς δεν είμαι ο μόνος που έχει απομείνει

χωρίς επαρκή προσδιορισμό της πραγματικότητας.

Σας ευχαριστώ!

(Χειροκρότημα)

Οι ερωτήσεις σας; Ελπίζω να μην σας κουράζω!

Πραγματικά πιστεύετε στη νίκη του καλού;

Απάντηση: Όχι, αλλά κάτι πρέπει να πεις!

(Γέλια)

Δεν είναι αντίφαση η εκδίκηση του καλού που έχετε πει;

Πώς μπορεί το καλό να εκδικηθεί;

Σωστά, υπάρχει μία αντίφαση, είμαστε γεμάτοι αντιφάσεις.

Αλλά με το να είναι παρόν το καλό, αυτή είναι και η εκδίκησή του.

Δεν χρειάζεται να κάνει τίποτα άλλο.

Υπάρχει φως στη μαυρίλα ή μαυρίλα στο φως;

Α, είναι πολύ άμεσο.

Κλείσε τα μάτια σου και συνάντησες το σκοτάδι,

άνοιξε τα και συνάντησες το φως.

Είναι τόσο απλό!

Ποιος είναι τελικά μάγκας;

Ο καλός ή ο κακός;

Μάγκας είναι αυτός που κάνει το δικό του χωρίς να ενοχλεί το διπλανό του.

Το καλό και το κακό είναι υποκειμενικές έννοιες.

Αν μιλάμε για νίκη πως ξέρεις στο τέλος ποιος πραγματικά κέρδισε;

Εεε, άμα είναι υποκειμενικές οι έννοιες, οι ερώτηση αυτοαναιρείται.

Τι είναι αισθητική;

Η ηθική των αισθήσεων,

αρετή στην ηδονή,

χρυσή φυλακή.

Είμαστε ικανοί για το καλό;

Όχι, με την ίδια ευκολία που είμαστε για το κακό - αλλά γίνεται.

Γιατί οι ήρωες είναι καθάρματα;

Των κλασικών. Όχι, γενικά οι ήρωες.

Ήρωας μπορεί να είναι κανείς και επειδή είναι ξεμυαλισμένος, κουφιοκεφαλάκης.

Επειδή είναι άμυαλος γενικά και δεν έχει επίγνωση του κινδύνου ας πούμε.

Και βγαίνει μπροστά και λέει είμαι εδώ και θα σκίσουμε... συμβαίνει.

Περνάνε ξυστά οι σφαίρες, ως εκ θαύματος σώζονται και είναι ήρωας.

Τρέχα γύρευε!

(Χειροκρότημα)

Γιατί στα κορίτσια αρέσουν τα καθάρματα;

(Γέλια)

Είναι πιο σέξι όπως οι άπιστες πουτάνες για τα αγόρια.

(Γέλια) (Χειροκρότημα)

Πώς θα κερδίσει το καλό αν είναι βαρετό;

Αμ δεν θα κερδίσει!

Άμα είναι βαρετό, ξέχασέ το!

Τι είναι καλό; Τι είναι καλό, ε;

Οι πιο απλές ερωτήσεις, δηλαδή οι παιδικές, ξέρετε,

είναι οι πιο δύσκολες.

Τι είναι καλό;

Νομίζω η αφελής αθωότητα.

Νομίζω η θεϊκή άγνοια.

Αυτό είναι καλό!

Δηλαδή, θεϊκή άγνοια τι είναι;

Ο Μπαχ, ο Μότσαρτ, ο Βελάσκεθ.

Αυτό είναι θεϊκή άγνοια.

Στην Ελλάδα, πού είναι η Ελλάδα του καλού;

Δίπλα μας, μπροστά μας, συχνά, αλλά την προσπερνάμε βιαστικά.

Ελάτε τώρα!

Μια δική σας ιστορία, μια δική σας εμπειρία ή εικόνα για το καλό;

Κοίταξε να δεις, και το ότι ας πούμε δεν με πτοεί τίποτα

από το να σηκώνομαι κάθε πρωί και να κάνω εκπομπή

και τόσοι άνθρωποι να έχουν την καλοσύνη να με ακούνε!

Αλλά κοίταξε, πιο συγκεκριμένα, θα σας πω:

κάποτε είχαμε πάει στο Χόρτο του Πηλίου, γινόταν ένα Φεστιβάλ Νέων της Ευρώπης.

Παίζανε μουσικές, κάνανε αυτοσχεδιασμούς,

κάτι Ινδοί θα δουλεύανε μαζί μας πάνω στην Οδύσσεια του Ομήρου.

Ο Σπύρος ο Βραχωρίτης ήταν εκεί, η Πία η Χατζηνίκου το είχε οργανώσει.

Με μια φίλη κατεβήκαμε από τη Θεσσαλονίκη που είχα ανέβει

να την πάρω να πάμε μαζί, κ.τ.λ.

Θεότρελη η φίλη μου, αλλού πατούσε και αλλού βρισκότανε.

Εξαιρετικός χαρακτήρας!

Τρομερή ειδική σχέση με τον χρόνο.

Αλλού πατούσαμε και αλλού βρισκόμαστε δηλαδή.

Κατά τη γνώμη της όλα πηγαίναμε καταπληκτικά

και ότι είναι σύμμαχος ο χρόνος.

Χάναμε αεροπλάνα, λεωφορεία, σιδηροδρόμους...

Να φανταστείτε ότι με ξεσήκωσε να πάμε στο γάμο μιας φίλης της

στην Πάτρα και δεν υπήρχε γάμος.

Καλά μιλάμε δηλαδή για... ναι, ναι, ναι, γεγονός.

Εν πάση περιπτώσει - και φτάνουμε στο Χόρτο του Πηλίου.

Και είναι η κατάσταση ρημαδιό, υπαρξιακμάν, και όχι μόνο,

γιατί υπάρχει μία φίλη της κολλητή από τη Θεσσαλονίκη,

-συμφοιτήτρια ή δεν ξέρω τι-

η οποία της έχει σφηνωθεί στο μυαλό η ιδέα του να χωθεί ανάμεσα μας στο κρεβάτι,

γιατί μας βλέπει πάρα πολύ ευτυχισμένους μαζί

και θέλει και αυτή να μοιραστεί ένα κομμάτι από την ευτυχία.

Η φίλη της είναι ένα μπουμπούκι που ανθίζει και δεν καταλαβαίνω

γιατί βρήκε τη δική μας γλάστρα για να χωθεί, αλλά εν πάση περιπτώσει,

της λέω «Τι θες να κάνουμε;»

Μου λέει, «Άσε να κοιμηθεί στο δωμάτιο μας και είναι πολύ ωραίο.

Εσύ εντάξει, μπορείς να γυρίσεις την πλάτη σου, δεν σε ενδιαφέρει». «Πες μου τώρα, σοβαρά το λες τώρα αυτό, ντε και καλά,

με ένα πρόσωπο που δεν με αφορά, να χωθεί ανάμεσα μας,

για να κάνω το καλό;»

Ας πούμε, τι γενναιοδωρία είναι τώρα αυτή;

(Γέλια)

Κάναμε έναν όρο, και της λέω,

«Επειδή δεν είμαι σίγουρος αν η μυρωδιά σου είναι επαρκής για τα γούστα μου,

δηλαδή για τη μυτόγκα μου,

να κοιμηθείς στον καναπέ».

Και εμείς κοιμηθήκαμε, λοιπόν, με τη φίλη μου εκεί, και το πρωί...

ενώ κοιμήθηκα δύσθυμα,

ξυπνάω, και στα αυτιά μου έρχεται μια συμφωνία του Μότσαρτ.

Κάνανε πρόβα τα παιδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

η Συμφωνική Νέων, σε μια συμφωνία του Μότσαρτ.

Δεν νομίζω ότι υπήρξε καλύτερο δώρο να μου είχε γίνει ποτέ. Αυτό είναι θεϊκό. Αυτό είναι το καλό.

Ξέχασα τα πάντα. Δηλαδή ξέχασα την προηγούμενη νύχτα,

τις κρεπάλες, τέλος πάντων, γιατί είχανε γίνει διάφορα

όπως αντιλαμβάνεστε.

Οι φήμες δεν είναι τυχαίες.

(Γέλια)

Με ποιο τρόπο αγιάζεις χωρίς θεό τελικά;

Με το να κάνεις όσο καλύτερα μπορείς αυτό που προσπαθείς

και που όλο σου ξεγλιστράει.

Αυτό είναι συνεχώς.

Ποιος είναι ο αγαπημένος μου καλός;

Κάποιος που μιλάει για ομορφιά συν συμπόνια.

Ποιο κάθαρμα λατρεύετε;

Κακά τα ψέματα, τον πιο γενναιόδωρο βέβαια.

(Γέλια)

Γιατί όλοι οι ευγενείς άνθρωποι ασχολούνται με την ουτοπία;

Γιατί η καθημερινότητα τους τους είναι ανεπαρκής, και καταλαβαίνεις,

αρχίζεις και σκέφτεσαι διάφορα.

Μια ερώτηση λίγο που είναι μακριά σε μήκος.

Μου αρέσει ο Κωνσταντίνος Τζούμας πολύ,

αλλά με απογοήτευσε μια μέρα που τον άκουσα να μιλάει

για τον τρόπο που θα πρέπει να διαχειριζόμαστε την κρίση

και τις δυσκολίες που προέκυψαν, ένα πρωινό ραδιοφωνικό στην Αθήνα,

γιατί άραγε, θα μπορούσε να μας πει;

Δεν ξέρω τι έχει στο μυαλό του και τι ακριβώς έλεγα,

αλλά χτες με αφορμή μια πρόβα που κάναμε εδώ,

συχνά το ραδιόφωνο έχει αυτό, ότι ξυπνάς,

ή μιλάς στο κινητό σου ή οδηγείς και ακούς μια φράση,

την απομονώνεις από τα υπόλοιπα, δεν ξέρεις το πλαίσιο στο οποίο μπήκε,

και να σου κάνει φοβερή εντύπωση, και λες: «Τι είναι αυτά που λέει;

Είναι ρατσιστής, είναι δεν ξέρω τι...»

Τις προάλλες έλεγα για έναν τραγουδιστή, μπορεί να μην τον ξέρετε οι νεότεροι,

οι πιο παλιοί από εμάς,

Άλμπανο Αλμπάνο, ιταλός τραγουδιστής.

Συμμετείχε στα φεστιβάλ του Σαν Ρέμο.

Και έλεγα άραγε, οι διαφορετικοί λαοί πώς τονίζουν;

Άλμπανο, Αλμπάνο ή Αλμπανό;

Τηλεφώνημα:

«Κύριε Τζούμα, είστε τρομερός ρατσιστής, δεν το περίμενα από εσάς».

Λέω «Τι εννοείτε;»

«Παίζετε,» λέει, «με τα προβλήματα των Αλβανών;»

Τι;

(Γέλια) (Χειροκρότημα)

Μάλλον. Μάλλον φαντάζονται ότι έχω στεγνώσει.

(Γέλια)

Αλλά αυτό το παιδί, ο τεχνικός, νομίζω ότι κάτι έβαλε μέσα.

Λοιπόν, ναι, δεν ξέρω σε τι αναφέρεται, μπορεί να τα είχα πάρει κάποια στιγμή,

και να είχα γίνει έξαλλος με κάτι, τέλος πάντων.

Ο πανωλεθρίαμβος είναι καλό;

Είναι αυτογνωσία. Κυρίως αυτό.

Δηλαδή μαθαίνεις ότι στο μέσο της γιορτής, μπορεί να κλατάρεις.

Μου έχει συμβεί πολλές φορές, όχι μόνο να κλατάρω,

να λιποθυμήσω στην κυριολεξία.

Ακούστε τώρα σύμπτωση.

Και τις τρεις φορές είχε να κάνει με εκπάγλου καλλονής γυναίκες,

πάντα κατά τα γούστα μου.

Δηλαδή, ενώ πλησίαζα να μιλήσω, ή λιποθυμούσαν αυτές ή λιποθυμούσα εγώ.

(Γέλια)

Και συνέβη μια περίοδο κατ' επανάληψη. Δεν μπορούσα να καταλάβω πού οφείλεται.

Η μία έγινε στα Γιάννενα.

Ο δεύτερος ήταν στον Εν Λευκώ, που βγήκα και μια κουκλίτσα

είχε ακουμπήσει επάνω στης ρεσεψιόν τον πάγκο και κάτι έλεγε,

και πήγα από πίσω της για να της πω: «Τι χαριτωμένη που είσαι;»

Και γλίστρησε και έπεσε στο έδαφος και εγώ νόμιζα ότι αστειευόταν

και αυτή είχε λιποθυμήσει και την πήγανε στο νοσοκομείο.

Από υπερκόπωση.

Και η τρίτη ήταν στο Παρίσι, στο πάρτι μιας παιδικής μου σχεδόν φίλης,

των εφηβικών ερώτων δηλαδή, Γαλλίδα.

Είχα πάει για τα γενέθλιά της που συνήθιζα.

Και σε ένα πάρτι εμφανίζεται με ένα πλάσμα από την Τεχεράνη, ας πούμε.

Με κόκκινες γκρο γόβες,

και κρεμ εφαρμοστό φόρεμα του Αζεντίν Αλαϊά.

Σαν γλυπτική που φοριέται.

(Χειροκρότημα)

Και εκεί που μιλάμε λοιπόν, στην πόρτα που βγάζει στον κήπο,

ξαφνικά αρχίζει και γλιστράει,

και λέω «Είναι τρικ».

(Γέλια)

«Είναι γητεύτρα, είναι καλλονή, και κάνει κόνξες».

Και η κοπέλα είχε λιποθυμήσει.

Τη μεταφέραμε, ευτυχώς λόγω δίαιτας, γιατί ήταν ανορεξική,

ήταν πολύ λεπτή και πολύ φίνα.

Συνήλθαμε!

Αυτό, λοιπόν, είναι πανωλεθρίαμβος.

Πώς είναι να ζεις σαν ακροβάτης της καθημερινότητας;

Όπως όλα, το μαθαίνεις.

Σας οδηγεί η τέχνη ή η ζωή;

Τη μια εισβάλει η ζωή στην τέχνη και ζωντανεύει το τοπίο,

και την άλλη η τέχνη στη ζωή και την κάνει πιο στιλάτη.

Τα έχετε δει όλα;

Αρκετά για να ασχολούμαι καθημερινά με το τίποτε. Είμαστε οι αδυναμίες μας;

Αφού κάθε φορά προετοιμάζουμε με πολύ προσοχή το επόμενο λάθος μας.

Πείτε μας ένα στίχο για το καλό.

Στον ουρανό του τίποτε με ελάχιστα.

Είναι της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουρκ.

Υπάρχει του Γιάννη του Βαρβέρη αυτό:

«Εσείς που χρόνια κολυμπάτε αμέριμνοι μπροστά στα μάτια μου,

κάποια στιγμή θα βάλω τα κλάματα και θα σας πνίξω».

Και υπάρχει και ένα πάρα πολύ ωραίο του Κάφκα:

«Τους ρώτησαν αν θέλουν να γίνουν αυτοκράτορες ή αγγελιαφόροι;

Σαν τα παιδιά προτίμησαν το δεύτερο.

Από τότε υπάρχουν μόνο αγγελιαφόροι,

που τρέχουν γύρω-γύρω φωνάζοντας στον κόσμο,

διάφορα ακαταλαβίστικα μηνύματα.

Θα ήθελαν να δώσουν ένα τέλος σε αυτήν την άχαρη ζωή,

αλλά δεν μπορούν να πατήσουν τον όρκο τους».

Ευχαριστώ!

(Χειροκρότημα)

The victory of the positive: Konstantinos Tzoumas at TEDxThessaloniki Der Sieg des Positiven: Konstantinos Tzoumas bei TEDxThessaloniki The victory of the positive: Konstantinos Tzoumas at TEDxThessaloniki La victoria de lo positivo: Konstantinos Tzoumas en TEDxSalónica La victoire du positif : Konstantinos Tzoumas à TEDxThessaloniki Zwycięstwo pozytywności: Konstantinos Tzoumas na TEDxThessaloniki 積極的勝利:Konstantinos Tzoumas 在 TEDxThessaloniki

Μετάφραση: Panagiota Prokopi Επιμέλεια: Lucas Kaimaras

Καλησπέρα!

(Γέλια)

Μισό λεπτό. Λάθος γυαλιά. Moment mal! Falsche Brille. Wait a minute. Wrong glasses.

Παρακάλεσα να υπάρχει ένα σκαμπό, Ich bat um einen Hocker, I asked for a stool,

αφενός γιατί σωματικά, zum einen, weil sie physisch, on the one hand because physically,

διαθέτω ένα Delirium Τremens. Ich habe ein Delirium Tremens.

Και αφετέρου,

γιατί παρουσιάζω καλύτερο φωτογραφικό ενδιαφέρον καθισμένος.

Πού τέτοια τύχη! Where such luck!

Επειδή όλοι, από μνήμης, χωρίς χειρόγραφο μιλήσανε, Because everyone, from memory, spoke without a manuscript,

να μην πρωτοτυπήσω και να μιλήσω με χειρόγραφο! not to be a prototype and speak in manuscript!

Καταρχήν να σας συστηθώ, First of all, let me introduce myself,

είρων εκ φύσεως, ηθοποιός εξ ιδιοσυγκρασίας, He's an actor by nature, an actor by temperament, συγγραφέας εξ ενστίκτου, writer by instinct,

όπως κατέγραψε η κα Τίνα Μανδηλαρά. as recorded by Ms. Tina Mandilara.

Να προσθέσω:

καλόγουστος κλέφτης, a tasteful thief,

με συμπτώματα αδυναμίας αφοσίωσης, with symptoms of inability to commit,

απροθυμία ολοκλήρωσης reluctance to complete

και ανορεξία για απόψεις. und Anorexie für Meinungen. and anorexia for opinions.

Επίσης, η σοβαρότητα μου φέρνει πλήξη, Also, seriousness brings me boredom,

η σοβαροφάνεια μού προκαλεί χοντρό γέλιο the seriousness makes me laugh so hard

και οι επαγγελματίες κωμικοί μελαγχολία. and professional comedians melancholy.

Μου έχει προκύψει και κάτι άλλο. Something else has occurred to me.

Να στεναχωριέμαι για κάτι που απώλεσα, Feeling sorry for something I lost,

χωρίς να έχω κάνει τίποτα για να το κρατήσω. without having done anything to keep it.

Μιλάμε για χάος, δηλαδή.

Αν είναι γενικά αποδεκτό,

πως η αλήθεια ενός ανθρώπου βρίσκεται πρωτίστως σε όσα κρύβει, that the truth of a man lies primarily in what he hides,

τότε έχω έναν πολύ σοβαρό λόγο να απεχθάνομαι τα μυστικά. then I have a very good reason to despise secrets.

Νομίζω ότι ο παραμορφωμένος κόσμος μας σχετίζεται με την απόκρυψη. Ich denke, dass unsere verzerrte Welt mit der Verheimlichung zusammenhängt. I think our distorted world is related to concealment.

Κρύβουμε τα πολλά και ενδιαφέροντα τής ανθρώπινης συμπεριφοράς Wir verbergen die vielen interessanten Aspekte des menschlichen Verhaltens We hide the many and interesting aspects of human behaviour

και κατασκευάζουμε τέρατα ηρώων.

Απουσιάζει η γενναιοδωρία και η όρεξη για ζωή. The generosity and the appetite for life is absent.

Κάνω παρέα μια ολόκληρη ζωή με υπερήφανους πτωχούς, I've been hanging out with proud poor people all my life,

που ταυτίστηκα μαζί τους στο να μη ζητάω ποτέ τίποτα από κανέναν. I identified with them in never asking anything of anyone.

Και με γενναιόδωρους πλούσιους που μου πρόσφεραν το πάσο τής χρήσης του ευ ζην, And with generous rich people who offered me a pass for the use of the welfare,

χωρίς τον φόρτο της ιδιοκτησίας. without the burden of ownership.

Ωραίο πράγμα ο πλούτος αλλά και η περιφρόνηση του ταυτόχρονα...!

Όλα αυτά με τη συμπαράσταση συχνά παραισθητικού Διονυσιασμού,

που ερέθιζε, μια περιέργεια ερέθιζε για τη γυναικεία μου πλευρά. ...he was arousing, a curiosity about my feminine side.

Τίποτα, όπως ξέρετε, δεν ξυπνάει τόσο τη ματαιοδοξία μας, Nothing, as you know, so arouses our vanity,

όσο το να μας λένε ότι είμαστε αμαρτωλοί. as being told that we are sinners.

Αλλά η γενναιοδωρία για μένα είναι η σημαντικότερη αρετή.

Αντιπαθώ όλες τις απόψεις που στερούν τους ανθρώπους, I dislike all views that deprive people,

έστω και στο ελάχιστο, από τα προνόμια τους. even in the slightest, of their privileges.

Αν μια αποιαδήποτε πίστη απαιτεί την άρνηση κάποιας ανθρώπινης πλευράς, If any faith requires the denial of some human aspect,

της πάω κόντρα.

Είμαι λοιπόν ενάντια σε κάθε φανατισμό, So I am against all fanaticism,

μισώ τα πολιτικά ή τα θρησκευτικά συνθήματα, I hate political or religious slogans,

αποστρέφομαι οποιονδήποτε θελεί να αφαιρέσει μια νότα

από την ανθρώπινη κλίμακα, from the human scale,

πρέπει κάθε στιγμή να αρχίσουν όλες οι συγχορδίες, all the chords must start at any moment,

να ανοίξει όλη η βεντάλια γούστου και συμπεριφορών. to open up the whole fan of taste and attitudes.

Αν η κυρίαρχη πλευρά της προσωπικότητας μας είναι μόνο αρσενική, If the dominant side of our personality is only male,

δεν έχει ενδιαφέρον.

Αυτό δε σχετίζεται με την ομοφυλοφιλία. This is not related to homosexuality.

Μιλάω για άντρες με γυναικείες ικανότητες. I'm talking about men with womanly skills.

Αν δεν παρατηρούμε καλά τους ανθρώπους χάνουμε μια ευκαιρία για δωρεάν δάσκαλο. If we don't observe people well we miss an opportunity for a free tutor.

Αν έχεις δει πολλά και κάνεις καθημερινή εκπομπή

μαζεύοντας ό,τι καλό σε αυτόν τον άγριο κόσμο κινδυνεύει, picking up everything good in this wild world that's in danger,

και σαν τον αγγελιοφόρο που δεν μπορεί να πατήσει τον όρκο του, and like a messenger who can't break his oath,

παλεύεις με το τίποτα,

της κάθε μέρας, ενάντια στη μέρα, της σκεπτόμενης βλακείας, of every day, against the day, of thinking stupidity,

μιας κοινωνίας που πάντα συσχέτιζε και θα εξακολουθεί να συσχετίζει κουτά.

Με τις εκθαμβωτικές ασχήμιες της. With its dazzling ugliness.

Δεν παρακολουθώ ούτε την πολιτική των κομμάτων

ούτε τη χειραγώγηση της τηλεόρασης,

Αφενός, γιατί δεν περιμένω τίποτα απ' αυτά On the one hand, because I don't expect anything from them

και αφετέρου γιατί δεν αντέχω ό,τι βλέπω και ακούω and also because I can't stand what I see and hear

να μη μπορώ να κάνω τίποτα για να αλλάξει.

Η υπενθύμιση και το εις βάθος σκανάρισμα

της βαρβαρότητας και της κτηνωδίας του Ναζισμού/Σταλινισμού, και άλλων απάνθρωπων και εγκληματικών συστημάτων,

με κανιβαλίζει.

Απ' όλα τα μέσα μαζικού αποπροσανατολισμού:

Δεν θέλω να με συνειδητοποιήσετε. I don't want you to realize me.

Δεν θέλω να με διαφωτίσετε. I don't want you to enlighten me.

Ξέρω ότι η ιστορία των ανθρώπων I know that the history of people

εμπεριέχει τους αδίστακτους και τους ανυπεράσπιστους. contains the unscrupulous and the defenseless.

Και δεν περιμένω από καριερίστες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, And I don't expect it from human rights careerists,

να μου υπενθυμίσουν πώς να φέρομαι σε γυναίκες, παιδιά και μετανάστες,

και κόφτε την πλάκα περί θυσιών. and cut the sacrifice joke.

Η θυσία είναι λάθος, θέλουμε να ζήσουμε. Sacrifice is wrong, we want to live.

(Χειροκρότημα)

Επιστρατεύω την αδιαφορία της επιβίωσης. I resort to the indifference of survival.

Την απάθεια του ιστορικού που δεν ιδρώνει το αυτί του εύκολα. The apathy of the historian who does not sweat his ear easily.

Αλλού να πάτε να πάρετε θέσεις και να αναλύετε. Go elsewhere to take positions and analyze.

Οι καλλιτέχνες απεχθάνονται τις θέσεις,

και τις υποπτεύονται για σκοπιμότητα και συμφέρον. and suspect them of expediency and self-interest.

Συνώνυμα πολιτικών και δημοσιογράφων. Synonyms for politicians and journalists.

Οι καλιτέχνες αναζητούν και αποσκοπούν σε λίγη μαγεία. Artists seek and aim for a little magic.

Να πάρει η ευχή! Damn it!

Να πάρει η ευχή!

(Χειροκρότημα)

Πρέπει να φύγει μια συγκίνηση γιατί καμία φορά ξέρεις με πιάνει. There's an emotion that has to go, because sometimes you know, it gets to me.

Πώς γίνεται οι καλύτεροι να μην έχουν καμία πεποίθηση και καμία βεβαιότητα How can the best have no conviction and no certainty

και οι χειρότεροι να είναι γεμάτοι ηχηρό πάθος; and the worst are full of resounding passion?

Πώς γίνεται; How is it done?

(Χειροκρότημα)

Άραγε οι άντρες είναι πιο αμήχανοι σήμερα παριστάνοντας τις ...; I wonder if men are more embarrassed today pretending to be ...?

(Γέλια)

Και οι γυναίκες πιο υστερικές από τότε που γίναν κυνηγοί; And women more hysterical since they became hunters?

Και αυτή η κυριαρχία της ΚΔΟΑ; What about this domination of the KDOA?

Κτηνώδης Δύναμη Ογκώδης Άγνοια. Catlike Power Massive Ignorance.

(Γέλια) (Χειροκρότημα)

Με αυτή τη διαστρεβλωμένη αντίληψη για πρωτοτυπία;

Δηλαδή το να προσπαθείς να κάνεις ό,τι και οι άλλοι That is, trying to do what other people do

χωρίς ποτέ να τα καταφέρνεις.

Αυτό είναι πρωτότυπο.

(Γέλια)

Οι κατά φαντασίαν υγιείς!

Ξέρετε!

Αν κολλητοί, φίλοι και ερωμένες,

εκτρέπονται σε καταχρήσεις ουσιών -αλκοόλ και άλλα παραφρενάλια-

τους τη λες;

Ή από τακτ για την προσωπική ζωή του άλλου Or out of tact for each other's personal lives

κάνεις το κορόιδο,

κατασκοπεύοντας πολιτισμένα την πτώση του; spying civilly on his downfall?

Και αυτή η εγγύτητα της εικονικής πραγματικότητας And this proximity of virtual reality

που έρχεται τόσο κοντά στην οθόνη του υπολογιστή σου; that comes so close to your computer screen?

Και όμως παραμένει τόσο μακρινή;

Μήπως όλοι οι ήρωες των κλασικών είναι καθάρματα; Are all the heroes of the classics scumbags?

Σκοτώνουν τους πατεράδες τους, στραγγαλίζουν τα παιδιά τους,

και τσακίζουν τους αντιπάλους τους, για να κάτσουν στον θρόνο της εξουσίας; and crush their opponents to sit on the throne of power?

Κι οι καλλιτέχνες πρέπει να ενεργοποιήσουν επιθυμία, ταλέντο, συν γοητεία, And artists have to activate desire, talent, plus charm,

για να προβάλλουν αυτά τα καθάρματα - to project these bastards -

Καλά, παιδιά, άμα το σκεφτείτε λίγο δηλαδή, Well, guys, if you think about it,

το τι βλέπουμε, τους κλασικους, επειδή ήταν ποιητές δηλαδή, what we see, the classics, because they were poets, ώστε μέσω της γοητείας τους, λοιπόν, οι ηθοποιοί, so that through their charm, well, the actors,

αυτά τα καθάρματα να γίνουν ελκυστικά, στο φιλοθεάμον κοινό. to make these bastards appealing to a pro-theatre audience. Δεν έχουμε να κάνουμε με ηθική.

Η τέχνη δεν έχει ηθική, ούτε φύλο. Art has no morality, no gender.

Αλλά με γοητεία.

Γυναικεία αντίληψη ίσως, γι' αυτό οι μεγάλοι καλλιτέχνες είναι όλοι θηλυκοί. Female perception perhaps, that's why the great artists are all female. Αν καθώς περνούσε ο καιρός, If, as time went on,

μου προέκυψε κάποιο φλερτ με τη γνώση,

αυτό οφείλεται στη γενναιοδωρία των γυναικών, this is due to the generosity of women,

στο χιούμορ των ομοφυλόφιλων,

και στον κυνισμό των αντρών που από πίσω κρύβανε βαθιά ευαισθησία. and the cynicism of the men who, underneath, hid a deep sensitivity.

Ναι, είναι πιο ερωτικό να είσαι άγνωστος σε μια μητρόπολη που διαθέτει τα πάντα, Yes, it's more erotic to be a stranger in a metropolis that has everything,

από το να είσαι γνωστός σε μια πόλη που δεν προσφέρει τίποτα. than being known in a town that offers nothing.

(Χειροκρότημα)

Κινήθηκα ανάμεσα στο «εντελώς άγνωστος εν μέσω διασημοτήτων», I moved between "complete stranger among celebrities",

και στο «γνωστός που κυκλοφορεί με τις ακτινογραφίες του σώματός του

υπό μάλης», όπως σχολίασε η θεσσαλονικιά Σοφία Νικολαΐδου. under struggle", as Sofia Nikolaidou from Thessaloniki commented.

Λατρεύω την αγιοσύνη δίχως Θεό, όπως οι ήρωες του Μπέκετ.

Και ενώ διαλέγω τον σεβασμό και όχι την εγωπάθεια, And while I choose respect and not selfishness,

την υπευθυνότητα και όχι την περιπέτεια, responsibility and not adventure,

ακόμα και τώρα, παρ' όλη τη λεηλασία του χρόνου, even now, despite all the plunder of time,

χωρίς αντοχές και με φαρμακευτική αγωγή,

ο εγωπαθής βυρωνικός τυχοδιώκτης εαυτός μου,

άσωτος εν μέσω λογίων, λόγιος εν μέσω άσωτων, A profligate in the midst of the wise, a scholar in the midst of the profligate,

-κατά περίσταση-

να τος πάλι φάντης μπαστούνι.

Δεν ισχυρίστηκα ποτέ ότι είμαι βαθύς, μάλλον βαθύτατα ρηχός.

Μ' αρέσει η ελαφρότητα.

Φαίνεται ότι απ' όσα διάβασα, γεύτηκα, έζησα, υιοθέτησα, αντέγραψα,

έμεινε ότι μπόρεσε.

Ναι, πιστεύω πως ο κόσμος μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο

αλλά δεν ξέρω με ποιο τρόπο μπορεί να γίνει αυτό.

Ύστερα, αυτοί στους οποίους εναποθέτουμε τις ελπίδες μας Then, those in whom we place our hopes

έρχονται μόνο όταν δεν τους χρειάζεται κανείς, only come when they are not needed,

και συχνά αποδεικνύονται ανεπαρκείς. and often prove to be inadequate.

Και ακόμα δεν ξέρω πως γίνεται, And I still don't know how it's done,

αλλά συχνά, but often,

αυτοί που έχουν δίκιο

έχουν και άδικο. they're wrong.

Κάνοντας τη δικαιοσύνη πράγμα αδύνατο. Making justice an impossibility.

Τι περίεργο!

Ποτέ δεν θα μπορέσουμε να πούμε αυτό που θέλουμε να πούμε, We will never be able to say what we want to say,

και οτιδήποτε ειπωθεί, and everything that is said,

θα ειπωθεί με επίγνωση αυτής της ανεπάρκειας. will be said with awareness of this inadequacy.

Είναι απίστευτο το πόσο λίγο -πιστέψτε με- είναι πραγματικά απίστευτο It's incredible how little - believe me - it's really incredible

το πόσο λίγο γνωρίζω αυτό που κάνω. how little I know about what I do.

Αλλά το γνωστό, επειδή είναι γνωστό, είναι το άγνωστο.

Παραμυθιάζομαι ότι έχει να κάνει με την εκδίκηση του καλού. I delude myself that it's about the revenge of good.

Τρέχα γύρευε! Run for it!

Προφανώς δεν είμαι ο μόνος που έχει απομείνει Apparently I'm not the only one left

χωρίς επαρκή προσδιορισμό της πραγματικότητας. without adequate determination of the reality.

Σας ευχαριστώ! Thank you!

(Χειροκρότημα)

Οι ερωτήσεις σας; Ελπίζω να μην σας κουράζω!

Πραγματικά πιστεύετε στη νίκη του καλού;

Απάντηση: Όχι, αλλά κάτι πρέπει να πεις!

(Γέλια)

Δεν είναι αντίφαση η εκδίκηση του καλού που έχετε πει;

Πώς μπορεί το καλό να εκδικηθεί;

Σωστά, υπάρχει μία αντίφαση, είμαστε γεμάτοι αντιφάσεις.

Αλλά με το να είναι παρόν το καλό, αυτή είναι και η εκδίκησή του.

Δεν χρειάζεται να κάνει τίποτα άλλο.

Υπάρχει φως στη μαυρίλα ή μαυρίλα στο φως;

Α, είναι πολύ άμεσο.

Κλείσε τα μάτια σου και συνάντησες το σκοτάδι,

άνοιξε τα και συνάντησες το φως.

Είναι τόσο απλό!

Ποιος είναι τελικά μάγκας;

Ο καλός ή ο κακός;

Μάγκας είναι αυτός που κάνει το δικό του χωρίς να ενοχλεί το διπλανό του.

Το καλό και το κακό είναι υποκειμενικές έννοιες.

Αν μιλάμε για νίκη πως ξέρεις στο τέλος ποιος πραγματικά κέρδισε;

Εεε, άμα είναι υποκειμενικές οι έννοιες, οι ερώτηση αυτοαναιρείται.

Τι είναι αισθητική;

Η ηθική των αισθήσεων,

αρετή στην ηδονή,

χρυσή φυλακή.

Είμαστε ικανοί για το καλό;

Όχι, με την ίδια ευκολία που είμαστε για το κακό - αλλά γίνεται.

Γιατί οι ήρωες είναι καθάρματα;

Των κλασικών. Όχι, γενικά οι ήρωες.

Ήρωας μπορεί να είναι κανείς και επειδή είναι ξεμυαλισμένος, κουφιοκεφαλάκης.

Επειδή είναι άμυαλος γενικά και δεν έχει επίγνωση του κινδύνου ας πούμε.

Και βγαίνει μπροστά και λέει είμαι εδώ και θα σκίσουμε... συμβαίνει.

Περνάνε ξυστά οι σφαίρες, ως εκ θαύματος σώζονται και είναι ήρωας.

Τρέχα γύρευε!

(Χειροκρότημα)

Γιατί στα κορίτσια αρέσουν τα καθάρματα;

(Γέλια)

Είναι πιο σέξι όπως οι άπιστες πουτάνες για τα αγόρια.

(Γέλια) (Χειροκρότημα)

Πώς θα κερδίσει το καλό αν είναι βαρετό;

Αμ δεν θα κερδίσει!

Άμα είναι βαρετό, ξέχασέ το!

Τι είναι καλό; Τι είναι καλό, ε;

Οι πιο απλές ερωτήσεις, δηλαδή οι παιδικές, ξέρετε,

είναι οι πιο δύσκολες.

Τι είναι καλό;

Νομίζω η αφελής αθωότητα.

Νομίζω η θεϊκή άγνοια.

Αυτό είναι καλό!

Δηλαδή, θεϊκή άγνοια τι είναι;

Ο Μπαχ, ο Μότσαρτ, ο Βελάσκεθ.

Αυτό είναι θεϊκή άγνοια.

Στην Ελλάδα, πού είναι η Ελλάδα του καλού;

Δίπλα μας, μπροστά μας, συχνά, αλλά την προσπερνάμε βιαστικά.

Ελάτε τώρα!

Μια δική σας ιστορία, μια δική σας εμπειρία ή εικόνα για το καλό;

Κοίταξε να δεις, και το ότι ας πούμε δεν με πτοεί τίποτα

από το να σηκώνομαι κάθε πρωί και να κάνω εκπομπή

και τόσοι άνθρωποι να έχουν την καλοσύνη να με ακούνε!

Αλλά κοίταξε, πιο συγκεκριμένα, θα σας πω:

κάποτε είχαμε πάει στο Χόρτο του Πηλίου, γινόταν ένα Φεστιβάλ Νέων της Ευρώπης.

Παίζανε μουσικές, κάνανε αυτοσχεδιασμούς,

κάτι Ινδοί θα δουλεύανε μαζί μας πάνω στην Οδύσσεια του Ομήρου.

Ο Σπύρος ο Βραχωρίτης ήταν εκεί, η Πία η Χατζηνίκου το είχε οργανώσει.

Με μια φίλη κατεβήκαμε από τη Θεσσαλονίκη που είχα ανέβει

να την πάρω να πάμε μαζί, κ.τ.λ.

Θεότρελη η φίλη μου, αλλού πατούσε και αλλού βρισκότανε.

Εξαιρετικός χαρακτήρας!

Τρομερή ειδική σχέση με τον χρόνο.

Αλλού πατούσαμε και αλλού βρισκόμαστε δηλαδή.

Κατά τη γνώμη της όλα πηγαίναμε καταπληκτικά

και ότι είναι σύμμαχος ο χρόνος.

Χάναμε αεροπλάνα, λεωφορεία, σιδηροδρόμους...

Να φανταστείτε ότι με ξεσήκωσε να πάμε στο γάμο μιας φίλης της

στην Πάτρα και δεν υπήρχε γάμος.

Καλά μιλάμε δηλαδή για... ναι, ναι, ναι, γεγονός.

Εν πάση περιπτώσει - και φτάνουμε στο Χόρτο του Πηλίου.

Και είναι η κατάσταση ρημαδιό, υπαρξιακμάν, και όχι μόνο,

γιατί υπάρχει μία φίλη της κολλητή από τη Θεσσαλονίκη,

-συμφοιτήτρια ή δεν ξέρω τι-

η οποία της έχει σφηνωθεί στο μυαλό η ιδέα του να χωθεί ανάμεσα μας στο κρεβάτι,

γιατί μας βλέπει πάρα πολύ ευτυχισμένους μαζί

και θέλει και αυτή να μοιραστεί ένα κομμάτι από την ευτυχία.

Η φίλη της είναι ένα μπουμπούκι που ανθίζει και δεν καταλαβαίνω

γιατί βρήκε τη δική μας γλάστρα για να χωθεί, αλλά εν πάση περιπτώσει,

της λέω «Τι θες να κάνουμε;»

Μου λέει, «Άσε να κοιμηθεί στο δωμάτιο μας και είναι πολύ ωραίο.

Εσύ εντάξει, μπορείς να γυρίσεις την πλάτη σου, δεν σε ενδιαφέρει». «Πες μου τώρα, σοβαρά το λες τώρα αυτό, ντε και καλά,

με ένα πρόσωπο που δεν με αφορά, να χωθεί ανάμεσα μας,

για να κάνω το καλό;»

Ας πούμε, τι γενναιοδωρία είναι τώρα αυτή;

(Γέλια)

Κάναμε έναν όρο, και της λέω,

«Επειδή δεν είμαι σίγουρος αν η μυρωδιά σου είναι επαρκής για τα γούστα μου,

δηλαδή για τη μυτόγκα μου,

να κοιμηθείς στον καναπέ».

Και εμείς κοιμηθήκαμε, λοιπόν, με τη φίλη μου εκεί, και το πρωί...

ενώ κοιμήθηκα δύσθυμα,

ξυπνάω, και στα αυτιά μου έρχεται μια συμφωνία του Μότσαρτ.

Κάνανε πρόβα τα παιδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

η Συμφωνική Νέων, σε μια συμφωνία του Μότσαρτ.

Δεν νομίζω ότι υπήρξε καλύτερο δώρο να μου είχε γίνει ποτέ. Αυτό είναι θεϊκό. Αυτό είναι το καλό.

Ξέχασα τα πάντα. Δηλαδή ξέχασα την προηγούμενη νύχτα,

τις κρεπάλες, τέλος πάντων, γιατί είχανε γίνει διάφορα

όπως αντιλαμβάνεστε.

Οι φήμες δεν είναι τυχαίες.

(Γέλια)

Με ποιο τρόπο αγιάζεις χωρίς θεό τελικά;

Με το να κάνεις όσο καλύτερα μπορείς αυτό που προσπαθείς

και που όλο σου ξεγλιστράει.

Αυτό είναι συνεχώς.

Ποιος είναι ο αγαπημένος μου καλός;

Κάποιος που μιλάει για ομορφιά συν συμπόνια.

Ποιο κάθαρμα λατρεύετε;

Κακά τα ψέματα, τον πιο γενναιόδωρο βέβαια.

(Γέλια)

Γιατί όλοι οι ευγενείς άνθρωποι ασχολούνται με την ουτοπία;

Γιατί η καθημερινότητα τους τους είναι ανεπαρκής, και καταλαβαίνεις,

αρχίζεις και σκέφτεσαι διάφορα.

Μια ερώτηση λίγο που είναι μακριά σε μήκος.

Μου αρέσει ο Κωνσταντίνος Τζούμας πολύ,

αλλά με απογοήτευσε μια μέρα που τον άκουσα να μιλάει

για τον τρόπο που θα πρέπει να διαχειριζόμαστε την κρίση

και τις δυσκολίες που προέκυψαν, ένα πρωινό ραδιοφωνικό στην Αθήνα,

γιατί άραγε, θα μπορούσε να μας πει;

Δεν ξέρω τι έχει στο μυαλό του και τι ακριβώς έλεγα,

αλλά χτες με αφορμή μια πρόβα που κάναμε εδώ,

συχνά το ραδιόφωνο έχει αυτό, ότι ξυπνάς,

ή μιλάς στο κινητό σου ή οδηγείς και ακούς μια φράση,

την απομονώνεις από τα υπόλοιπα, δεν ξέρεις το πλαίσιο στο οποίο μπήκε,

και να σου κάνει φοβερή εντύπωση, και λες: «Τι είναι αυτά που λέει;

Είναι ρατσιστής, είναι δεν ξέρω τι...»

Τις προάλλες έλεγα για έναν τραγουδιστή, μπορεί να μην τον ξέρετε οι νεότεροι,

οι πιο παλιοί από εμάς,

Άλμπανο Αλμπάνο, ιταλός τραγουδιστής.

Συμμετείχε στα φεστιβάλ του Σαν Ρέμο.

Και έλεγα άραγε, οι διαφορετικοί λαοί πώς τονίζουν;

Άλμπανο, Αλμπάνο ή Αλμπανό; Albano, Albano oder Albano?

Τηλεφώνημα:

«Κύριε Τζούμα, είστε τρομερός ρατσιστής, δεν το περίμενα από εσάς». "Herr Juma, Sie sind ein furchtbarer Rassist, das hätte ich von Ihnen nicht erwartet."

Λέω «Τι εννοείτε;»

«Παίζετε,» λέει, «με τα προβλήματα των Αλβανών;»

Τι;

(Γέλια) (Χειροκρότημα)

Μάλλον. Μάλλον φαντάζονται ότι έχω στεγνώσει.

(Γέλια)

Αλλά αυτό το παιδί, ο τεχνικός, νομίζω ότι κάτι έβαλε μέσα.

Λοιπόν, ναι, δεν ξέρω σε τι αναφέρεται, μπορεί να τα είχα πάρει κάποια στιγμή,

και να είχα γίνει έξαλλος με κάτι, τέλος πάντων.

Ο πανωλεθρίαμβος είναι καλό;

Είναι αυτογνωσία. Κυρίως αυτό.

Δηλαδή μαθαίνεις ότι στο μέσο της γιορτής, μπορεί να κλατάρεις.

Μου έχει συμβεί πολλές φορές, όχι μόνο να κλατάρω,

να λιποθυμήσω στην κυριολεξία.

Ακούστε τώρα σύμπτωση.

Και τις τρεις φορές είχε να κάνει με εκπάγλου καλλονής γυναίκες,

πάντα κατά τα γούστα μου.

Δηλαδή, ενώ πλησίαζα να μιλήσω, ή λιποθυμούσαν αυτές ή λιποθυμούσα εγώ.

(Γέλια)

Και συνέβη μια περίοδο κατ' επανάληψη. Δεν μπορούσα να καταλάβω πού οφείλεται.

Η μία έγινε στα Γιάννενα.

Ο δεύτερος ήταν στον Εν Λευκώ, που βγήκα και μια κουκλίτσα

είχε ακουμπήσει επάνω στης ρεσεψιόν τον πάγκο και κάτι έλεγε,

και πήγα από πίσω της για να της πω: «Τι χαριτωμένη που είσαι;»

Και γλίστρησε και έπεσε στο έδαφος και εγώ νόμιζα ότι αστειευόταν

και αυτή είχε λιποθυμήσει και την πήγανε στο νοσοκομείο.

Από υπερκόπωση.

Και η τρίτη ήταν στο Παρίσι, στο πάρτι μιας παιδικής μου σχεδόν φίλης,

των εφηβικών ερώτων δηλαδή, Γαλλίδα.

Είχα πάει για τα γενέθλιά της που συνήθιζα.

Και σε ένα πάρτι εμφανίζεται με ένα πλάσμα από την Τεχεράνη, ας πούμε.

Με κόκκινες γκρο γόβες,

και κρεμ εφαρμοστό φόρεμα του Αζεντίν Αλαϊά.

Σαν γλυπτική που φοριέται.

(Χειροκρότημα)

Και εκεί που μιλάμε λοιπόν, στην πόρτα που βγάζει στον κήπο,

ξαφνικά αρχίζει και γλιστράει,

και λέω «Είναι τρικ».

(Γέλια)

«Είναι γητεύτρα, είναι καλλονή, και κάνει κόνξες».

Και η κοπέλα είχε λιποθυμήσει.

Τη μεταφέραμε, ευτυχώς λόγω δίαιτας, γιατί ήταν ανορεξική,

ήταν πολύ λεπτή και πολύ φίνα.

Συνήλθαμε!

Αυτό, λοιπόν, είναι πανωλεθρίαμβος.

Πώς είναι να ζεις σαν ακροβάτης της καθημερινότητας;

Όπως όλα, το μαθαίνεις.

Σας οδηγεί η τέχνη ή η ζωή;

Τη μια εισβάλει η ζωή στην τέχνη και ζωντανεύει το τοπίο,

και την άλλη η τέχνη στη ζωή και την κάνει πιο στιλάτη.

Τα έχετε δει όλα;

Αρκετά για να ασχολούμαι καθημερινά με το τίποτε. Genug, um sich jeden Tag mit nichts zu beschäftigen. Είμαστε οι αδυναμίες μας;

Αφού κάθε φορά προετοιμάζουμε με πολύ προσοχή το επόμενο λάθος μας.

Πείτε μας ένα στίχο για το καλό.

Στον ουρανό του τίποτε με ελάχιστα.

Είναι της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουρκ.

Υπάρχει του Γιάννη του Βαρβέρη αυτό:

«Εσείς που χρόνια κολυμπάτε αμέριμνοι μπροστά στα μάτια μου,

κάποια στιγμή θα βάλω τα κλάματα και θα σας πνίξω».

Και υπάρχει και ένα πάρα πολύ ωραίο του Κάφκα:

«Τους ρώτησαν αν θέλουν να γίνουν αυτοκράτορες ή αγγελιαφόροι; "Sie wurden gefragt, ob sie Kaiser oder Bote sein wollten?

Σαν τα παιδιά προτίμησαν το δεύτερο.

Από τότε υπάρχουν μόνο αγγελιαφόροι,

που τρέχουν γύρω-γύρω φωνάζοντας στον κόσμο,

διάφορα ακαταλαβίστικα μηνύματα.

Θα ήθελαν να δώσουν ένα τέλος σε αυτήν την άχαρη ζωή,

αλλά δεν μπορούν να πατήσουν τον όρκο τους».

Ευχαριστώ!

(Χειροκρότημα)