A new urban perspective for Athens: Rethink Athens Architects at TEDxAthens - YouTube
Μεταγραφή: Chryssa R. Takahashi Επιμέλεια: MARIANGELA LESTOU
Παναγιώτης Τουρνικώτης: Γεια σας, εμείς οι δύο είμαστε αρχιτέκτονες.
Δεν είναι το καλύτερο ίσως αυτή την εποχή,
αλλά θα μιλήσουμε για κάτι το οποίο μας ενδιαφέρει πολύ
και είναι οι πόλεις.
Οι πόλεις στις οποίες μεγαλώνουμε, οι πόλεις στις οποίες ζούμε,
οι πόλεις που νομίζουμε ότι όλοι τις ξέρουμε.
Ο Γιάννης, έχει έρθει από το Παρίσι, εγώ διδάσκω στο Πολυτεχνείο
που ακούσατε πριν λίγο ότι έχει τα προβλήματά του.
Η αλήθεια είναι ότι γνώρισα τον Γιάννη πριν 35 χρόνια
όταν εκείνος δίδασκε ήδη στο Παρίσι
και για ένα διάστημα ήμουν μαθητής του.
Γιάννης Τσιώμης: Πριν λίγο άκουσα για τον μέσο όρο ηλικίας 45 αθροιστικά.
Με μας θα πάει γύρω στα 120. (Γέλια)
ΠΤ: Δεν πρέπει να τρομάζετε ωστόσο γιατί εμείς κοιτάζουμε στο μέλλον
και μας ενδιαφέρει πάρα πολύ
τι θα γίνει μετά από άλλα 35 χρόνια το λιγότερο.
Ο τίτλος αυτής της μικρής μας συζήτησης
είναι από τη χαρτογράφηση της πόλης, στα «Αχαρτογράφητα Νερά»,
γιατί όλα μες το μυαλό μας ξεκινάνε από την πόλη που έχουμε,
από την πόλη που κατανοούμε, που καταλαβαίνουμε, που χαρτογραφούμε.
Τη βάζουμε πάνω σε ένα χαρτί,
αλλά για να τη βάλουμε πάνω σε ένα χαρτί,
χρειάζεται πρώτα μες το μυαλό μας να γυρίσει λιγάκι μια σκέψη,
τι είναι αυτό που έχουμε, τι είναι εκείνο που θέλουμε.
Ποια είναι η επόμενη πόλη
που μπορεί να μας χρειάζεται γι' αυτούς τους πολίτες,
γι' αυτόν τον τόπο.
ΓΤ: μη ξεχνάμε ότι το 65% του παγκόσμιου πληθυσμού
σε 20 χρόνια θα ζει σε πόλεις.
Και αυτό είναι όχι μόνο μια διαπίστωση, αλλά είναι και ένα πρόβλημα.
Ο σχεδιασμός άρα είναι για το μέλλον,
πώς θα υποδεχτούμε το 65% του παγκόσμιου πληθυσμού στις πόλεις.
ΠΤ: το δικό μας σκεπτικό γυρίζει γύρω από την Αθήνα.
Σε μια πρώτη τουλάχιστον φάση να ξανασκεφτούμε την Αθήνα,
σημαίνει να ξανασκεφτούμε πώς θέλουμε να ζούμε σ' αυτή την πόλη,
αφού δούμε πώς είναι αυτή η πόλη.
Ας προσπαθήσουμε να δούμε μια επόμενη μέρα
η οποία δεν θα είναι υποχρεωτικά σαν την προηγούμενη.
Αλλά δεν ήταν πάντα η πόλη ίδια σταθερή και αμετάβλητη.
Εμείς τουλάχιστον μεγαλώσαμε σε μια πόλη
που είχε πάρα πολλά αυτοκίνητα.
Οι γονείς μας μεγάλωσαν σε μια πόλη που δεν είχε αυτοκίνητα.
Είναι σίγουρο ότι τα παιδιά μας πρέπει να ζουν σε μια πόλη
που θα ‘χει μόνο αυτοκίνητα
ή μπορεί στους δρόμους να περπατούν άνθρωποι,
να γυρνοβολούν οι ποδηλάτες, να περνάνε και αυτοκίνητα
και στο κάτω-κάτω να χρησιμοποιούμε
και κάποια μέσα μεταφοράς που να είναι για όλους.
Δημόσια μέσα μεταφοράς.
Η συζήτηση για τον τρόπο με τον οποίο κυκλοφορούν οι άνθρωποι στην πόλη
είναι σίγουρα κάτι καυτό πάρα πολλά χρόνια τώρα,
αλλά ήταν τόσο καυτό και πριν 30 χρόνια, όταν οι Αθηναίοι είπαν:
φτάνει πια, η μόλυνση των αυτοκινήτων είναι τεράστια, πάμε να φύγουμε.
Ήταν πραγματικά μια κρίση το αυτοκίνητο, δεν είναι έτσι!
ΓΤ: Όχι μόνο αυτό,
αλλά αυτή η κρίση έφερε και νέα νοήματα και τεχνικές λύσεις,
αυτό που λέμε αειφόρος ανάπτυξη, που δεν είναι μόνο λόγια,
αλλά λύνεται για τις πόλεις τουλάχιστον με συγκεκριμένους τρόπους.
Για παράδειγμα τα βιοδιασπώμενα υλικά, το νερό,
το διοξείδιο του άνθρακος κλπ, κλπ.
Όλα αυτά αφορούν την πόλη και χρειάζονται λύσεις, τεχνικές
και νομίζω ότι ο διαγωνισμός της Πανεπιστημίου
εκτός από τον καλλωπισμό φέρνει και τέτοιου είδους απαντήσεις.
ΠΤ: Ναι είναι αλήθεια ότι πριν 30 χρόνια
είχαμε μόνο αυτοκίνητα για να κυκλοφορούμε.
Στην Αθήνα τώρα έχουμε μετρό.
Μαθαίνω ότι 1 εκατομμύριο Αθηναίοι χρησιμοποιούν το μετρό κάθε μέρα.
Ξέρουμε ότι τρεις γραμμές που έχουμε,
συναντώνται στην Ομόνοια, στο Σύνταγμα και το Μοναστηράκι.
Απ' όλο το λεκανοπέδιο απ' όπου κι αν έρχεστε,
το ευκολότερο είναι να συναντηθείτε κάπου μέσα σ' αυτό το τρίγωνο.
Σ' αυτό το τρίγωνο του διαόλου λοιπόν
δεν μας χρειάζονται τόσα πολλά αυτοκίνητα να γυρίζουν γύρω γύρω.
Μας χρειάζονται όλο και περισσότεροι άνθρωποι
και ένας χώρος που θα είναι φιλικός για όλους τους ανθρώπους,
τους ανθρώπους αυτής της πόλης,
τους ανθρώπους που έρχονται από άλλες πόλεις
για να την επισκεφτούν και να την απολαύσουν.
Ένας μεγάλος λοιπόν περίπατος θα συνδέσει
τις πλατείες και τις ζωντανές γειτονιές του κέντρου
με τα ιστορικά κτίρια, με τα δύο μεγάλα μουσεία,
της Ακρόπολης και το Αρχαιολογικό μουσείο,
αλλά και τους Αρχαιολογικούς χώρους.
Θα ξεκινήσει αυτός ο δρόμος από τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου
θα φτάνει στην Πατησίων.
Η Πανεπιστημίου, όλοι λένε ότι θα είναι πεζόδρομος.
Δεν θα είναι όμως ακριβώς πεζόδρομος,
θα είναι ένας δρόμος μεικτής κυκλοφορίας,
θα είναι ένας δρόμος στον οποίο
στη μια και στην άλλη μεριά θα κυκλοφορούν μόνο οι πεζοί.
Στην αριστερή μεριά που βλέπετε,
θα κυκλοφορεί ένα τραμ που θα συνεχίσει
τη γραμμή από την Αμαλίας μέχρι τα Άνω Πατήσια, τελικά.
Στη μέση θα μπορούν να κυκλοφορούν οι ποδηλάτες,
ένα ταξί για να πάει τη γιαγιά μου στο REX,
κάποιον τουρίστα στο ξενοδοχείο ΤΙΤΑΝΙΑ,
φυσικά τους Ακαδημαϊκούς γιατί μετακινούνται
με υποχρεωτικά κάποια υποστήριξη,
το Συμβούλιο της Επικρατείας, η Τράπεζα της Ελλάδος,
όλοι χρειάζονται ένα αυτοκίνητο κάποια στιγμή, αλλά όχι συνέχεια
και δεν είναι για να περνάμε από την Πανεπιστημίου
κάθε μέρα με το αυτοκίνητο.
Τώρα, αν κάποιος θέλει να πάει από την Αργυρούπολη στην Πετρούπολη
ας πάρει το μετρό, θα πάει τουλάχιστον τρεις φορές πιο γρήγορα,
πολύ πιο άνετα και πολύ πιο φτηνά.
Την Πανεπιστημίου, ας την κρατήσουμε λίγο περισσότερο για μια λειτουργική,
αισθητική, περιβαλλοντική αναβάθμιση του κέντρου.
Μπορούμε να κερδίσουμε.
Είναι αυτά που έλεγε πριν λίγο ο Γιάννης με τις νέες τεχνολογίες.
Δύο βαθμούς, τρεις βαθμούς θερμοκρασία πιο κάτω το καλοκαίρι,
λίγο πιο ευχάριστο περιβάλλον κλιματικά,
αυτό που λέμε περιβαλλοντική άνεση.
Να κερδίσουμε όλο το νερό της βροχής, να το εξοικονομήσουμε.
Να μη πλατσουράμε όταν βρέχει δηλαδή,
αλλά να το μαζεύουμε να ποτίζουμε φυσικά το φυσικό έδαφος,
να το αποθηκεύουμε, να ποτίζουμε και το καλοκαίρι,
να πλένουμε και τον δρόμο.
Δεν είναι τόσο κακά αυτά. Είναι νέες τεχνολογίες!
Πολύ παλιές ίσως.
ΓΤ: Το πρόβλημα που μπαίνει και το βάζουμε όλοι,
όχι μόνο οι πολίτες αλλά κι εμείς οι τεχνικοί
είναι σ' αυτή τη στιγμή που είναι οικονομική κρίση κι όχι μόνο εδώ,
γιατί η κρίση είναι παντού,
τα ίδια προβλήματα αντιμετωπίζουμε και στη Γαλλία,
στην Ιταλία φυσικά, Πορτογαλία κλπ.
Πώς είναι δυνατό τέτοιου είδους σχεδιασμοί να γίνονται σε στιγμή κρίσης.
ΠΤ: Οι πιο μεγάλοι σχεδιασμοί που έχουν γίνει στον εικοστό αιώνα,
τα πιο μεγάλα παραδείγματα, αλλαγή παραδείγματος,
έγιναν μέσα από τις κρίσεις.
Στη δεκαετία του '30 ήρθε όλος ο νεοτερισμός, το μοντέρνο.
Στη δεκαετία του '60 και '70, περισσότερο του '70 ήρθε η οικολογία.
Μέσα από την αγωνία, την έλλειψη, το πρόβλημα,
διαμορφώνεται η λύση, η αναζήτηση της επόμενης μέρας
και διαμορφώνεται με τα λιγότερα ίσως μέσα,
όχι εντυπωσιακά, όχι επιβλητικά, απλά, κατανοητά, λιτά.
Μπορούμε να ξαναγυρίσουμε σε μια Ομόνοια
που θα βρει το τετράγωνο σχήμα της.
Μη σας λένε ότι είναι στρογγυλή η Ομόνοια,
το στρογγυλό είναι για να γυρίζουν πιο εύκολα γύρω γύρω τα αυτοκίνητα,
όπως οι άμαξες στα γουέστερν.
Η Ομόνοια είναι τετράγωνη, έτσι τη σχεδίασαν.
Θα ξαναγίνει τετράγωνη, θα έχει χώρο να περπατήσεις,
θα ‘χει υδάτινα στοιχεία για να παίξεις,
να πλατσουρίσεις, όχι συντριβανάκια με χρυσόψαρα,
και η πλατεία Δικαιοσύνης που είναι παραπάνω
και δεν τη ξέρει κανείς, απέναντι από το REX.
Kι αυτή θα γίνει μια όμορφη πλατεία.
Ο κόσμος μπορεί να ξαναβρεί μια θέση στο κέντρο της πόλης.
Το κέντρο της πόλης είναι η καρδιά της ζωής μας.
Από κει πρέπει να ξεκινάει, αν θέλετε, το σημείο της συνάντησής μας.
ΓΤ: Δεν ξέρω αν ήρθε η ώρα να ταξιδέψουμε και να πάμε πιο μακριά,
όχι πολύ πιο μακριά, στη Σικελία, όπου τα ίδια προβλήματα μπαίνουν,
για να δούμε ότι δεν είναι μόνο η Αθήνα,
δεν είναι μόνο οι Ελληνικές πόλεις,
αλλά είναι και άλλες πόλεις
που έχουνε ακριβώς να λύσουνε το πρόβλημα της κινητικότητας.
Αυτό που τελικά είπες από την αρχή,
ένα από τα βασικά προβλήματα είναι η κινητικότητα.
Πώς μετακινούμαι.
Το να μετακινούμαι δεν είναι μόνο ποσοτικό το πρόβλημα,
είναι και οικονομικό, είναι και πολιτιστικό.
Σήμερα άλλαξαν οι λόγοι για τους οποίους μετακινούμαι
και άρα πρέπει να αλλάξουν και οι όροι και οι τρόποι
με τους οποίους μετακινούμαι.
Δεν είναι μόνο δηλαδή γιατί έχει μποτιλιάρισμα,
είναι γιατί πρέπει να ξανακερδίσω την πόλη,
να ‘χω χαρά να είμαι μέσα στη πόλη.
ΠΤ: Θα δώσω λοιπόν το μικρό μηχανάκι στον Γιάννη
για να γυρίζει τα σλάιντ,
αλλά προσπαθήστε να κατανοήσετε
ότι φεύγοντας από την Αθήνα και πηγαίνοντας στη Σικελία σ' ένα λιμάνι,
μια παραθαλάσσια πόλη περίπου σαν το Φάληρο, πάμε σ' ένα παράδειγμα,
πάμε σ' ένα παράδειγμα σαν όλα τα αντίστοιχα παραδείγματα
που τώρα χαρτογραφούν την επόμενη μέρα της πόλης στον παγκόσμιο χώρο.
Για να ακούσουμε λοιπόν τι έχει κάνει ο Γιάννης.
ΓΤ: Στη Σικελία έγινε πριν από έναν χρόνο
ένας διαγωνισμός για την ανάκτηση του θαλασσίου μετώπου, αλλά όχι μόνο,
για την ανάκτηση του ιστορικού κέντρου.
Αυτός είναι ένας χάρτης του 1919.
Η Μεσσήνη καταστρέφεται τελείως από τον σεισμό του 1907.
Όταν λέω τελείως, τελείως.
Ξαναγίνεται ένας νέος σχεδιασμός που όμως αυτό που έχει σαν χαρακτηριστικό
είναι ότι η τεχνολογία της εποχής χρειαζόταν
πάρα πολλές σιδηροδρομικές γραμμές,
άρα αποκοπτόταν η πόλη από τη θάλασσα.
ΠΤ: Εμείς αποκόπτουμε την πόλη με την Ποσειδώνος
και οκτώ λωρίδες αυτοκινήτων από τη μια και οκτώ από την άλλη.
Δεν διαφέρουμε πάρα πολύ.
ΓΤ: Η ιστορία προχώρησε, έγινε μια βιομηχανική περιοχή
ανάμεσα στις σιδηροδρομικές γραμμές και τη θάλασσα,
η οποία τελικά μετά το 1950 φθίνει.
Άρα όλη η σχέση, η οικονομική σχέση
όχι μόνο η φυσική σχέση με τη θάλασσα, σταματά.
Και ο διαγωνισμός ήτανε να λύσουμε αυτό το πρόβλημα
και μάλιστα να το λύσουμε μέσα στον χρόνο.
Είπα πριν με ποιά χρήματα. Κρίση. Με φάσεις.
Τρεισήμισι χιλιάδες μέτρα δεν γίνονται από τη μια μέρα στην άλλη.
Άρα σκεφτήκαμε ένα τρόπο που να λειτουργήσει ο σχεδιασμός σε φάσεις,
δηλαδή να έχουμε ένα πρόγραμμα κατοικίας,
ένα πρόγραμμα οικονομικής ανάπτυξης με βιοτεχνία,
ένα πρόγραμμα ενός αρχαιολογικού πάρκου και συγχρόνως,
εδώ βλέπετε τις σιδηροδρομικές γραμμές στην πρώτη φάση
και στη δεύτερη φάση εξαφανίζονται.
Μένουνε μόνο δύο σιδηροδρομικές γραμμές.
Από εκεί και πέρα αυτές είναι σχεδιαστικές θα έλεγα λεπτομέρειες.
Το βασικό είναι ότι η λύση είναι συγχρόνως
κτιστός χώρος και δημόσιος χώρος
γιατί ο αστικός σχεδιασμός είναι δημόσιος χώρος.
Θα ξαναέλθω σ΄ αυτή την εικόνα.
Βλέπετε ότι έχουμε ένα πάρκο το οποίο, εδώ κυρίως, διασχίζει όλη τη πόλη.
Αλλά και για να τελειώνω την περιγραφή, το βασικό ήτανε τελικά η κινητικότητα,
να λυθεί η κινητικότητα
και προτείναμε δηλαδή μια λύση, η οποία όχι μόνο όπως για τη Συγγρού,
όπως για την Πανεπιστημίου χαμηλώνουνε οι ταχύτητες
αλλά συγχρόνως συνοδεύουν κι αυτό το πράσινο πάρκο μέσα στην πόλη.
Αυτό είναι το πολιτιστικό πάρκο με το Αρχαιολογικό πάρκο
και τελικά το πάρκο που ανοίγει προς τη θάλασσα.
ΠΤ: Αυτό το οποίο έχει μεγάλη σημασία να κατανοήσουμε,
είναι ότι μέσα σε ένα διάστημα λίγων χρόνων,
το τρένο για παράδειγμα, έρχεται και φεύγει μέσα από τη ζωή μας.
Το τρένο όταν έρχεται με τα εμπορεύματα τα οποία κουβαλάει
μπορεί να παίρνει δεκαπέντε στη σειρά γραμμές σιδηροδρομικές
και να γεμίζει το χώρο κόβοντας γειτονιές, φτιάχνοντας τείχη.
Τελειώσαν οι εποχές με τα τείχη στις πόλεις, αυτά που τειχίζουν τις πόλεις.
Ήλθαν οι εποχές με τα τείχη των μέσων μεταφοράς.
Οι σιδηροδρομικές γραμμές που είναι δεκαπέντε,
οι λεωφόροι που γίνονται ταχείας κυκλοφορίας
για να φύγουν γρήγορα τα αυτοκίνητα και με αυτό τον τρόπο ορίζουν μπάρες.
Έξω όταν θα βγείτε, δεν θα μπορέσετε να περάσετε απέναντι.
Αν θελήσετε να το κάνετε πρέπει να πάτε να βρείτε την υπόγεια διάβαση
κι αν έχετε αυτοκίνητο πρέπει να πάτε πρώτα στη Νέα Σμύρνη
ή ενδεχομένως προς τα πάνω λίγο προς το κέντρο της Αθήνας
και να ξαναγυρίσετε.
Όταν όμως αλλάζουν οι τρόποι με τους οποίους αντιλαμβανόμαστε
και έχουμε ανάγκη την κυκλοφορία στην πόλη,
τότε μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο της ζωής μας.
Έτσι αυτό που συμβαίνει στη Μεσσήνη
είναι ότι δέκα σιδηροδρομικές γραμμές μπορούν να καταργηθούν πια
γιατί άλλαξε ο τρόπος που διακινείται το εμπόριο,
άλλαξε η παραγωγή
και στη θέση τους μπορούν να γίνουν κατοικίες, πάρκα, αρχαιολογικό πάρκο
και ένας τρόπος να βγούμε πολύ πιο ανθρωπινά και ήρεμα στη θάλασσα,
κάτι που θα το θέλαμε κι εμείς
να βγούμε στη παραλία του Φαλήρου εύκολα,
να περπατήσουμε από τις γειτονιές που κατοικούμε,
να περάσουμε απέναντι και να πάμε στη θάλασσα,
σε μια θάλασσα που μπορεί να είναι, όπως την έδειχνε πριν λίγο ο Γιάννης,
και πολύ όμορφη και πολύ ευχάριστη.
Έτσι λοιπόν επειδή ξεκινήσαμε από το Re-think Athens,
και από την Αθήνα, καιρός είναι να ξαναγυρίσουμε στην Αθήνα.
Στην Αθήνα, στην οποία
αυτό που μοιάζει να είναι ένα κυρίαρχο project για το κέντρο της πόλης,
έρχεται μαζί με πολλά άλλα μικρότερα θυμιακά και μεγαλύτερα.
Τελειώνει ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης λίγο πιο πάνω στου ΦΙΞ.
Θα γίνει μια όπερα, μια μεγάλη εθνική βιβλιοθήκη παρακάτω στη Συγγρού,
στη παραλία έχουν κτιστεί σημαντικά κτίρια πάνω στη Συγγρού.
Παραπέρα, παραπάνω υπάρχει το Ωδείο, υπάρχει η Εθνική Πινακοθήκη,
υπάρχει ένας άξονας.
Η πόλη αλλάζει με μικρές παρεμβάσεις,
μεγαλύτερες παρεμβάσεις και επόμενες παρεμβάσεις.
ΓΤ: Παναγιώτη μιλάς για προγράμματα
και νομίζω ότι τελικά, ο αστικός σχεδιασμός
πρέπει να είναι ανοικτός, που να επιτρέπει
απ' τη μια να γίνει η σπονδυλική στήλη, να στήνεται
κι από κει και πέρα να επιτρέπει στα προγράμματα να εξελίσσονται.
Το μέλλον σε δέκα, είκοσι, σαράντα χρόνια
δεν ξέρουμε ποια θα είναι τα νέα προγράμματα.
Άρα πρέπει να είναι ανοικτός σχεδιασμός
και νομίζω ότι τη Συγγρού αυτό που δείχνεις
είναι όντως μια πρώτη παρέμβαση σε κομβικά σημεία βήμα με το βήμα
να μπορέσει κανείς να περνάει εύκολα από τη μια στην άλλη,
από το ένα μέρος στο άλλο.
Και σιγά σιγά θα μπει τραμ, θα μπει πράσινο κλπ, κλπ.
Μια ερώτηση, γιατί μας μένουν τριάντα δευτερόλεπτα.
Τι γίνεται με την ιστορία.
Λέμε ότι η πόλη είναι ιστορία και η πόλη όχι μόνο είναι ιστορία
είναι και διαστρωμάτωση, δηλαδή πολλές ιστορίες.
Νομίζω ότι οι νέοι τρόποι παρέμβασης στον χώρο,
είναι από τη μία, ένα είδος εμπιστοσύνης στην ιστορία
και από την άλλη ένα είδος εμπιστοσύνης στο μέλλον,
δηλαδή, να διαρθρωθεί το παλιό, όχι με το σημερινό, με το αυριανό.
ΠΤ: Γι' αυτό ακριβώς, ο τίτλος στην αρχή
είναι από τη χαρτογράφηση της πόλης
που είναι το διάβασμα των πολλαπλών επιπέδων της ιστορίας της,
ιστορία του χθες, ιστορία πενήντα χρόνια πριν,
έναν αιώνα, είκοσι αιώνες.
Η οδός Συγγρού, το κέντρο της Αθήνας,
το θαλάσσιο μέτωπο είναι γεμάτο από αρχαία και νέα τείχη.
Τείχη των αυτοκινητόδρομων, τείχη του Περικλή.
Αυτά συνυπάρχουν. Όλα μαζί αποτελούν μια βάση,
αλλά η επόμενη μέρα είναι μια επόμενη μέρα
που πρέπει να σχεδιαστεί από εμάς,
να αρχίσει να χαρτογραφείται για να χαρτογραφηθεί από τους επόμενους.
Αυτή η Συγγρού είναι μια Συγγρού στην οποία
τα αυτοκίνητα δεν θα μπορούν να δοκιμάζουν την τελική τους ταχύτητα,
θα μπορούν να τρέχουν με μια ευγενή ταχύτητα
όπως και αλλού στην Αθήνα, στη Βασιλίσσης Σοφίας.
Είναι μια Συγγρού που θα μπορεί να περνάει η μια γειτονιά στην άλλη,
που θα μπορείς δηλαδή να διασχίσεις τον δρόμο
χωρίς να είναι σίγουρο ότι θα πας κάπου αλλού στη συνέχεια,
Νέα Σμύρνη, Καλλιθέα.
Εδώ ένα Πανεπιστήμιο, απέναντι πολιτιστικά κέντρα,
σινεμά, το ένα δίπλα στο άλλο. Δεν επικοινωνούν.
Πρέπει να ειρηνεύσουμε την πόλη, να καταργήσουμε τα τείχη,
να γίνουμε μια κοινωνία η οποία δεν θα έχει τείχη,
μια κοινωνία που θα κοιτάζει το αύριο
και για να μπορέσει να χαρτογραφήσει αυτό το αύριο μ' έναν άλλο τρόπο,
για να μπορέσει να είναι διαφορετική η επόμενη μέρα της πόλης
πρέπει να σχεδιάζεται σήμερα. Αυτό δεν προσπαθούμε να κάνουμε;
ΓΤ: Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε,
είναι να γράψουμε έναν καινούργιο χάρτη τελικά,
ο οποίος σαν παλίμψηστο θα χαθεί και θα γίνει ένας νέος καινούργιος χάρτης.
Για να τελειώνουμε, θα έλεγα ότι αν και κλειστό το Πολυτεχνείο,
πέρασες τις εξετάσεις σου πολύ καλά απόψε.
ΠΤ: Εντάξει, ο κύριος Τσιώμης είναι και στο συμβούλιο του Ιδρύματος,
άρα εκ των πραγμάτων βαθμολογεί.
Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ.
(Χειροκρότημα)
