Blind Love with a Head Start | Vaggelis Avgoulas | TEDxAthens - YouTube
Μετάφραση: Chryssa Takahashi Επιμέλεια: Lucas Kaimaras
Καλησπέρα, καλησπέρα.
Τι κάνετε; Κουρασμένοι;
Πολύ ζωντανό κοινό έχουμε. (Γέλια)
Νυσταγμένοι μήπως; Κοινό: Όχι
Βαγγέλης Αυγουλάς: Αγχωμένοι; Κοινό: Όχι
ΒΑ: Ε, βέβαια, εσείς μιλάτε; Εγώ μιλάω σε τόσο κόσμο.
Πώς να αγχωθείτε εσείς;
Να μιλήσω λέει για τον έρωτα.
Καλό, πιασάρικο.
Τώρα τι να πω εγώ για τον έρωτα, ήταν μια παγίδα.
Μάλλον γιατί έχουν τραγουδήσει πολλοί,
έχουν γράψει πολλοί ποιήματα, μαντινάδες, καψουροτράγουδα, τα πάντα.
Κι είμαστε και στο Παλλάς και δεν θέλω να λέω τέτοια.
Οπότε είπα να μην επαναλάβω κάτι γιατί δεν χωράει στον χρόνο.
Κάτι θα ξέχναγα και δεν θα ήσασταν ικανοποιημένοι.
Όλα ξεκίνησαν από τη γνωριμία μου με τον Δημήτρη Καλαβρό και τη Μαριλού Θηβαίου.
Όχι, δεν σας περιγράφω ερωτικό τρίγωνο, δεν άρχισα ακόμα.
Σας περιγράφω απλά την πρώτη φορά που γνωριστήκαμε
και συζητούσαμε μήπως μιλήσω εδώ σήμερα.
Κάποια στιγμή λοιπόν με τρολλάρουν
και μου λένε, «'Έρωτας με την πρώτη ματιά»;
Λέω, «Εντάξει». Αρχίζει να ζεσταίνει η ατμόσφαιρα.
(Γέλια)
Είπα να ζεσταίνει, δεν είπα έβγαλα-έβαλα κάτι, έτσι;
Γιατί σας βλέπω έτοιμους. Από κάτω υπάρχει δίψα για έρωτα.
Μ' αρέσει, θα κάνουμε επίλογο μαζί.
Και τους απαντάω έτσι για να διαφημίσω λίγο και το μπλογκ μου,
με άλλα μάτια να αγαπιόμαστε.
Ε, κάπου εκεί κλείδωσε η σημερινή μου παρουσία εδώ.
Και κάπου εδώ τίναξα ήδη τις προχτεσινές πρόβες στον αέρα.
Μιλάω τόση ώρα εκτός κειμένου και συνεννόησης.
Α, ο έρωτας είναι τυφλός, το ακούσατε από τον Πέτρο.
Δεν είναι δικό του όμως, τσάμπα τον χειροκροτήσατε πριν.
Θεόκριτος, 3ος π.Χ. αιώνας.
Κάτι ήξεραν τότε, ή από τότε, οι αρχαίοι ημών πρόγονοι.
Και στο μεσημεριανό μας διάλειμμα, εδώ στο lunch,
όπως σας παρακολουθούσα,
θυμήθηκα φυσικά να προσθέσω ότι ο έρωτας περνάει και από το στομάχι.
Ναι, μαζέψαμε ήδη ρητά που απορρίπτουν την όραση στον έρωτα
για να δούμε εσείς τι κάνετε βέβαια.
Ας πούμε, σε ένα μυθιστόρημα, πολλές φορές φανταζόμαστε τους ήρωες,
ζούμε τις ερωτικές τους περιπέτειες,
ίσως και φαντασιώνεστε τις ερωτικές σκηνές που περιγράφονται εκεί.
Δεν τους έχετε δει ποτέ όμως.
Στην καθημερινότητά μας ακούμε μια ωραία φωνή από το τηλέφωνο
και μας αναστατώνει.
Ή μυρίζουμε ένα ωραίο άρωμα και ξεσηκωνόμαστε.
Ή μας κινητοποιεί ένα χάδι, ένα άγγιγμα.
Μπορούμε να το δούμε και λίγο πιο επιστημονικά.
Ας πούμε στην ψυχανάλυση, τι λέμε;
Ότι ερωτευόμαστε αυτόν ή αυτήν που έχει την απάντηση ή μία απάντηση
στην ερώτηση «Ποιος είμαι;».
Προφανώς λοιπόν, δεν ερωτευόμαστε αυτόν ή αυτή
που θα μας απαντήσουν στην ερώτηση «Πώς μοιάζω;» ή «Με ποιον μοιάζω;».
Οπότε οι ειδικοί, δια της επιστήμης, εγώ που το ζω από όταν γεννήθηκα
κι εσείς, έστω δια της πλαγίας οδού,
μπορούμε να καταλήξουμε στο εξής:
Η όραση είναι μια τεμπέλικη αίσθηση
που συχνά καταδικάζει σε μια γλυκιά αιχμαλωσία
της πρώτης ματιάς και της πρώτης εντύπωσης.
Άλλωστε παντού.
Απ' όλα τα προϊόντα έως και όλες τις υπηρεσίες
για την προσέλκυση του ενδιαφέροντος
τον πρώτο ρόλο τον παίζει μια καλή και ευπαρουσίαστη βιτρίνα.
Αλλά πρέπει να μάθουμε να ερωτευόμαστε χωρίς όραση.
Πρέπει να αποφυλακίσουμε τις απολαύσεις του έρωτα και της αγάπης
από τα οπτικά δεσμά
γιατί μόνο έτσι θα ζήσουμε αυτά τα όμορφα, τα θεϊκά θα έλεγα, συναισθήματα
στην υπέρτατη έκτασή τους.
Κι αν κάποιοι δηλώνετε πως από άποψη
θέλετε ακόμα να ερωτεύεστε το κουτί και όχι το περιεχόμενο,
τότε μάλλον θα καταλήξετε το κουτί να το γράφετε όχι με Ι αλλά με ΟΙ.
Ναι, επιμένω.
Επιμένω και θέλω τώρα, εδώ, να φανταστείτε το λουλούδι που έχετε συναντήσει
και είπατε ότι αυτό μπορεί να μυρίζει πιο ωραία απ' όλα τ' άλλα.
Φανταστείτε το. Ποιο; Ο βασιλικός, η γαρδένια;
Υπάρχουν πολλά λουλούδια στη φύση με ασυναγώνιστο άρωμα
που δεν σου γεμίζουν το μάτι.
Από την άλλη, όλοι έχουμε χαρεί στη θέα ενός τριαντάφυλλου.
Ό,τι χρώμα και να 'ναι, για όποιο λόγο κι αν μας το προσφέρουν.
Αλήθεια, το έχετε αγγίξει με προσοχή το τριαντάφυλλο;
Ίσως να έχει και τα πιο απαλά, τα πιο εκλεπτυσμένα πέταλα
από κάθε άλλο λουλούδι.
Το αγγίζεις και αμέσως σου ανταποδίδει το χάδι του.
Κάτι σαν χειραψία. Χειραψία.
«Χαίρω πολύ, κύριε Αυγουλά» μου έλεγε μια νεαρή ψυχολόγος τέλη του 2014.
Σε μια χειραψία που κράτησε τρία δευτερόλεπτα παραπάνω από το συνηθισμένο.
Μόνο τρία δευτερόλεπτα.
Αρκετά όμως για να μου φέρουν πολλές όμορφες βραδιές και τρελά όνειρα μαζί της.
Τρία δευτερόλεπτα που μου είπαν τότε να έρθω εδώ σήμερα
και να σας καλέσω να μάθετε να διαβάζετε
και τα άλλα μηνύματα των άλλων αισθήσεών σας πλην της όρασης.
Γιατί αλλιώς, πιστέψτε με, χάνετε ένα μεγάλο κομμάτι από το νόημα της ζωής.
Όταν κοιτάζεστε στον καθρέφτη,
το έχω παρατηρήσει σε φίλους, φίλες, ξαδέρφες, συγγενείς, γείτονες,
συναδέλφους, συνεργάτες,
αυτές οι κρίσεις αυτοπεποίθησης στον κόσμο των βλεπόντων.
Αναγνωρίζετε, θυμάμαι, στον εαυτό σας συνεχώς μειονεκτήματα.
Του λέτε δηλαδή λόγους να μη σας ερωτευτεί κάποιος.
Μη μου λέτε όχι.
Ρυτίδες, άσπρα μαλλιά, παραπάνω κιλά και τέτοια εννοώ.
Έχουμε άραγε ποτέ αναγνωρίσει στον εαυτό μας
λόγους για να μας ερωτευτεί κάποιος;
Και δεν εννοώ περιγραφή του στυλ, «Ψηλή, ξανθιά, με γαλάζια μάτια»
ή «Ψηλός, γεροδεμένος και αρρενωπός» και τέτοια πράγματα.
(Γέλια)
Γιατί άραγε όταν μας ρωτάει κανείς χωρίς να μας βλέπει,
μας λέει, «Πες μου κάτι για σένα, περίγραψέ μου για τον εαυτό σου»,
γιατί ξεκινάμε αμέσως και του δίνουμε οπτικά μας χαρακτηριστικά;
Μόνο αυτά υπάρχουν;
Για να σας δω τώρα, εδώ, έχω χρόνο άλλωστε.
Θα κάνουμε ένα γκάλοπ.
Η ερώτηση που θα βάλω είναι,
«Για ποιο χαρακτηριστικό σας να σας ερωτευτεί κάποιος;».
Την κρατάμε. Θα δώσω δυο-τρεις απαντήσεις και θέλω χέρια.
Μη λέτε ότι σας μιλάει τυφλός και δεν σηκώσει κανείς.
Ο Πέτρος είναι το καρφί που μου χρειάζεται στα παρασκήνια.
(Γέλια)
Έτσι; Για ποιο χαρακτηριστικό σας να σας ερωτευτεί κάποιος;
Λοιπόν...
(Χειροκρότημα)
Ξεκινάμε. Το έχω κάνει πολλαπλής επιλογής γιατί είναι Σάββατο απόγευμα.
Σάββατο βράδυ παίρνετε την απάντησή σας και την κάνετε πράξη, έτσι;
Λοιπόν. Να σας ερωτευτεί κάποιος, γιατί;
Μήπως είστε δοτικοί εραστές;
Χέρια, εντάξει, όποιοι το πιστεύουν.
(Γέλια)
Ωραία.
Για το χιούμορ σας ίσως;
Έτσι μπράβο. Θέλω πιο ζεστή συμμετοχή.
Για την εξωτερική σας εμφάνιση; Παίζει κι αυτό, δεν το καταδικάζω.
(Γέλια)
Έλα, μην ντρέπεστε, κάποιοι το πιστεύετε.
Δεν υπάρχουν ψώνια μόνο στα σούπερ μάρκετ.
(Γέλια)
Θα μάθω αν σηκώσατε.
(Χειροκρότημα)
Παρακαλώ οι διοργανωτές να κόβουν το χρονόμετρο στα χειροκροτήματα
γιατί θα μου φωνάζετε στα παρασκήνια.
Δεν ήταν χρονομετρημένο αυτό.
Και συνεχίζουμε το γκάλοπ. Έχω δύο απαντησούλες ακόμη.
Για ποιο χαρακτηριστικό σας να σας ερωτευτεί κάποιος;
Μήπως είστε ασυναγώνιστοι στο φλερτ;
Πάμε, χέρια. Ναι, στο καμάκι εννοώ. Σήκωσε χέρι.
Τους καταλαβαίνω μερικούς.
Και μια τελευταία, που στις πρόβες έβγαλε καημό.
Να σας ερωτευτεί κάποιος
μήπως επειδή είστε καλύτερος ή καλύτερη από τον/την πρώην του/της;
(Γέλια)
Έεεε; Ναι, εδώ, εντάξει, νομίζω...
Σε κάθε περίπτωση μπορεί να μην έχω άμεση επαφή
με τις απαντήσεις που δώσατε,
είμαι σίγουρος όμως ότι δεν κυριάρχησε η επιλογή της εξωτερικής εμφάνισης.
Έστω και λόγω μιας κρίσης αυτοπεποίθησης.
Αλλά, επειδή όντως τελειώνω,
εσύ που με ακούς τόση ώρα
και δεν σου αρέσεις στη φωτογραφία της ταυτότητάς σου
αλήθεια, δεν μαγειρεύεις ωραία;
Δεν ευχαριστιέσαι τις ρομαντικές βόλτες κάτω από το φεγγαρόφωτο;
Δεν σου αρέσει μια αγκαλιά
και έξω να βρέχει και να ακούτε μαζί τη βροχή;
Δεν είσαι ευρηματικός και ταιριάζεις μια χαρά καινούργια συνθήματα
για την αγαπημένη σου ομάδα στο ποδόσφαιρο;
Δεν γράφεις ωραία μουσική και καλά στιχάκια;
Δεν είσαι οργανωτικός ή η πλακατζού της παρέας;
Τίποτα απ' όλα αυτά δεν είσαι εσύ που με ακούς τόση ώρα;
Είσαι μόνο μια οπτική περιγραφή;
Μια φωτογραφία; Μια εξωτερική εμφάνιση;
Θες να μου πεις ότι είσαι μόνο μια βιτρίνα ενός εαυτού
που δεν θες να στον εξερευνήσουν ποτέ
και δεν ξέρεις καν ούτε να τον περιγράψεις;
Ο έρωτας...
Αν ήταν ο έρωτας ταυτισμένος με την εικόνα,
αν ο έρωτας σήμαινε έλξη με την όραση,
τότε στη σημερινή εποχή των εικόνων
οι γυναίκες μοντέλα θα ήταν ερωτευμένες με τους άντρες κούκλους.
Και όλοι οι άλλοι;
Και επειδή σας ζω εδώ από το πρωί
νομίζω οι περισσότεροι θα μένατε με την ανάγκη να ερωτευτείτε ανικανοποίητη.
Ναι, άρα, μήπως να πάμε όλοι μαζί να καταρρίψουμε τον οπτικό μύθο του έρωτα;
Σας συμφέρει.
(Γέλια)
Δεν υπάρχουν άσχημοι και όμορφοι άνθρωποι, έξυπνοι και χαζοί.
Υπάρχουν μόνο άνθρωποι που αγαπήθηκαν και άνθρωποι που δεν αγαπήθηκαν,
έλεγε η αξέχαστη Μαλβίνα Κάραλη.
Ο καθένας μας έχει δικαίωμα να ερωτευτεί και να τον ερωτευτούν.
Αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα.
Χωρίς υποχωρήσεις και συμβιβασμούς.
Δικαίωμα συνυφασμένο με την ίδια τη ζωή.
Ανεξάρτητα από τι άποψη έχει η όραση γι' αυτό.
Ανεξαρτήτως εικόνας.
Ανεξάρτητα από κάθε δυσλειτουργία και δυσμορφία
που ίσως έχει το σώμα μας
ή το σώμα αυτού που βρίσκεται απέναντί μας.
Κι επειδή ο χρόνος περνά, κι όντως, η ομιλία μου τελειώνει,
άκου κι αυτό που δεν το γράφει κάπου και θα φύγω.
Κλείστε τα μάτια, τώρα.
Κλείσε τα μάτια. Σκέψου τον. Σκέψου την.
Μπορεί να είναι είτε αυτός που μοιράζεστε μια ζωή μαζί,
είτε αυτός/αυτή που είστε τώρα μαζί,
ή αυτός που σου λείπει,
ή εκείνη που ποθείς πραγματικά και δεν το ξέρει.
Σκέψου τον. Σκέψου την. Τώρα.
Μια σκέψη που δεν δημοσιεύεται άρα δεν διώκεται και δεν απαγορεύεται.
Θα φώναζες ένα «Σ' αγαπώ» τώρα, αν η σκέψη είναι τόσο έντονη;
Μάλλον όχι, θα πείτε. Θα γυρίσουν και θα μας κοιτάξουν περίεργα.
Ναι, έχουμε κάνει τη θεωρία της εικόνας σήμερα
πιο δυνατή κι από τη θεωρία της σχετικότητας.
Όμως επιμένω. Σκέψου τον. Σκέψου την.
Τώρα κρατάς στα χέρια σου το εισιτήριο για ένα σε θέλω, ένα σ' αγαπώ,
που θα σε απογειώσει μόνο αν το νοιώσεις, αν το νοιώσει.
Μην αγναντεύεις τον ορίζοντα, δεν φαίνεται.
Μην το ψάχνεις με την άκρη του ματιού σου.
Κάποιες έννοιες έχουν φτιαχτεί μόνο για να τις νοιώθουμε.
Αν βγουν στην ατμόσφαιρα, αν βγουν στο οπτικό μας πεδίο,
εξαφανίζονται, ξεθωριάζουν.
Οπότε, αν κάτι σας είπε σήμερα η δική μου αλήθεια για τον έρωτα,
καλή μας αντάμωση στις διαδρομές της ψυχής και της καρδιάς.
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκρότημα)