Die Mauer und ich The wall and me Le mur et moi Ściana i ja A Muralha e eu

Als die Mauer wie eine Welle an den Innerdeutschen Grenzen wegbrach, war ich noch ein Kind. When the wall came down at the Inner German border, I was still a child. Gdy jak fala upadał mur berliński na granicy pomiędzy RFN i NRD byłem jeszcze dzieckiem.

Kaum ein historisches Ereignis hat mich so berührt No other historical event has touched so Prawie żadne inne historycznie wydarzenie nie poruszyło mnie tak, jak to,

vielleicht, weil ich sie selbst noch erlebt habe. perhaps, because I have experienced it myself. być może dlatego, że zdążyłem je jeszcze samemu przeżyć.

Nicht den touristischen Gartenzaun an der heutigen East Side Gallery, sondern das Original. Not the tourist fence at today's East Side Gallery, but the original wall. Nie ten turystyczny płot ogrodowy wystawiony w dzisiejszej East Side Gallery, lecz prawdziwy mur.

Vor dem 9. November 1989. Before November 9th, 1989. Przed 9. listopadem 1989 roku.

Das ist meine persönliche Geschichte vom Mauerfall. These are my personal memories of the Fall of the Wall. To jest moja osobista historia z upadku Muru Berlińskiego.

Der Freundeskreis meiner Eltern bestand aus begeisterten Joggern. My parents and their friends were enthusiastic joggers. Krąg znajomych moich rodziców składał się głównie z entuzjastycznych biegaczy.

Als einige von ihnen am 1. Oktober 1989 am Berlin Marathon teilnahmen, fuhren wir hinterher: When some of them went to the Berlin Marathon on Oktober 1st, 1989, we drove there too: Gdy 1. października 1989 roku część z nich udała się na berliński maraton, pojechaliśmy razem z nimi,

Quer durch zwei deutsche Staaten. Across two German states. po prostej przez dwa państwa niemieckie.

Mein Interesse an Politik war als Kind sehr gering. My interest in politics was very little when I was a child. Jako dziecko nie interesowałem się polityką.

Doch über die DDR - dieses andere Deutschland But I knew about the GDR - this other German state Jednak o NRD - tych innych Niemczech,

wusste ich, dass sie von einer Mauer umgeben war. that it was surrounded by a wall. wiedziałem, że były otoczone przez jakiś mur.

Menschen versuchten von dort über sie zu fliehen, und manchmal wurden sie dafür erschossen. People tried to escape, but some of them were shot. Ludzie próbowali przez niego stamtąd uciekać i czasami byli za to nawet rozstrzeliwani.

Ich hatte Angst, dass man auf uns schießen könnte. I was afraid, somebody could shoot at us. Bałem się, że może będą też do nas strzelać.

Wir fuhren durch ein gefährliches Land! We were going to travel through a dangerous country! Przejeżdżaliśmy w końcu przez niebezpieczny kraj!

Durch meinen älteren Bruder kannte ich Pink Floyd's Film The Wall, Through my older brother I knew Pink Floyd's movie The Wall, Dzięki mojemu bratu znałem film Pink Floyd'ów pt. „Ściana”,

und stellt mir vor, dass so die Mauer wäre: and I imagined, that this wall was alike: i wyobrażałem sobie, że mur jest

Gemauert. Groß. Unheimlich. Masoned. Massive. Scary. masywny, wielki, budzący grozę.

Nach 5 Stunden Fahrt erreichten wir den Grenzübergang Hirschberg. After a 5 hour drive, we reached the border crossing Hirschberg. Po pięciu godzinach jazdy dojechaliśmy do punktu granicznego Hirschberg.

Lange Autokolonnen schoben sich im Schritttempo voran. Long motorcades pushed themselves forward at a walking pace. Długie kolejki samochodów przesuwały się w wolnym tempie do przodu.

Dann kamen die Schranken. Ich durfte nichts sagen, sollte mich benehmen, Then came the barriers. I wasn't allowed to talk, should behave, Później pojawiły się szlabany. Nie mogłem nic mówić, musiałem się zachowywać,

beide Hände sichtbar, niemanden ansehen, keep my hands visible, shouldn't look at anyone obie ręce na widoku, na nikogo nie patrzeć,

Ruhig sein. Be quiet. siedzieć cicho.

Die Grenzer durchsuchten Autos bis auf die letzte Schraube, The guards thoroughly searched cars down to the last screw Jeśli dzieci nie potrafiły się zachować,

wenn sich Kinder darin nicht benahmen. when children in them didn't behave. to celnicy przeszukiwali samochód aż do ostatniej śrubki.

Mit Spiegeln blickten sie unter das Auto, mit finsteren Blick in meinen Kinderpass. They checked below the car with mirrors and looked into my child's passport. Z lusterkami zaglądali pod auto, posępnie spoglądali na mój dziecięcy paszport.

Stempel drauf! Stamp on it! Wlepili pieczątkę!

Er war so bunt. It was so colorful. Bardzo kolorową pieczątkę.

Auf der anderen Seite: Große Betonplatten, die im Sekundentakt gegen die Reifen schlugen. On the other side: Large concrete slabs, that hit against the wheels every second. Po drugiej stronie: wielkie betonowe płyty, które co sekundę uderzały w koła.

300km Transitautobahn durch die DDR. 300km transit highway through the GDR. 300 km autostradą tranzytową przez NRD.

Zwischen den Büschen immer wieder ein Blick aufs Land, Between the bushes, you could see the land Pomiędzy krzakami można było dostrzec odrobinę kraju,

und um uns herum, zwischen blauen Qualmwolken: and around us, between blue fumes: a wokół nas, pomiędzy chmurami dymu,

Trabis und Wartburgs, die Fahrzeuge des Ostens. Trabis and Wartburgs, the vehicles of the East. Trabanty i Wartburgi, samochody wschodu.

Bis zu 17 Jahre wartete man hier auf sein Auto, und dann solche Kisten! You had to wait up to 17 years to get one of those lemons! Do 17 lat czekało się tutaj na swoje auto, a dostawało się takiego grata!

Mein Vater hatte die Angewohnheit, lustige Worte in fremde Kennzeichen zu lesen, My father used to read funny words into number plates, Mój tata miał pewien zwyczaj, odczytywać śmieszne słowa z obcych tablic rejestracyjnych,

doch hier hielt er sich mit Witzen zurück. but on that day, he didn't joke a lot. tutaj jednak wstrzymał się z żartami.

Meine Mutter kontrollierte den Tacho. Hinter jeder Ecke lauerte die Volkspolizei. My mom checked the speedometer. The "Volkspolizei" lurked behind every corner. Moja mama pilnowała prędkości. Za każdym rogiem czaiła się policja.

"Devisenbeschaffung durch rigorose Geschwindigkeitskontrollen" nannte man das. "Acquisition of forein currency through rigorous speed monitoring", it was called Było to nazywane „nabywaniem dewiz poprzez rygorystyczne kontrole prędkości”.

Bloss nichts riskieren. Better not risk it. Nie ma co ryzykować.

Nach 1 Stunde machten wir Rast am Intershop - einem Kiosk für Transitreisende. After an hour we stopped at the Intershop - a kiosk for tansit travellers. Po godzinie jazdy zrobiliśmy postój przy Intershopie - takim kiosku dla podróżujących tranzytem.

Ich bekam ein Überraschungsei, gegen Westmark. I got a "Kinder Surprise", for West German Mark. Dostałem jajko niespodziankę, płaciliśmy markami zachodnimi.

Ostgeld wollte hier keiner. The local currency wasn't in high demand. Wschodnich pieniędzy nie chciał tutaj nikt.

2 Stunden später, gleiches Spiel am Checkpoint Bravo: 2 hours later, the same drill at "Checkpoint Bravo": Dwie godziny później, ta sama sytuacja na przejściu Bravo.

Hände sichtbar! Benimm dich, kleiner Manniac. Hands visible! Behave yourself, young Manniac. Obie ręce na widoku! Zachowuj się, mały Manniac.

Dann waren wir da. Then we were there. No i byliśmy na miejscu.

Ein großes gelbes Schild: A big yellow sign: Duża żółty znak z napisem:

"Berlin" "Berlin" „Berlin”

Mit Einbruch der Dunkelheit erreichten wir unsere Pension in Lichtenrade. By nightfall we reached our guesthouse in Lichtenrade. Wraz ze nadejściem zmierzchu dotarliśmy do naszego pensjonatu w dzielnicy Lichtenrade.

Ich bin auf dem Land aufgewachsen, und eine Großstadt wie Berlin I grew up in the country, and a major city like Berlin Zostałem wychowany na wsi i tak olbrzymie miasto jak Berlin

lässt sich mit nichts vergleichen. can not be compared to anything. nie dawało się z niczym porównać.

Die vielen, Millionen Menschen. The millions of people. Tak wiele milionów ludzi.

Die geschmacklosen, aber kultigen Sitzbezüge der U- und S-Bahnen. The tasteless, iconic upholstery of the U- and S-Bahn. Te bez gustu, ale kultowe siedzenia w metrze i kolei miejskiej.

Mehrstöckige Gebäude, von dem man West und Ost-Berlin überblickte. Multi-storey buildings, from where you could look all over West and East Berlin. Wielopiętrowe budynki, na podstawie których rozróżniało się Berlin Zachodni od Wschodniego.

Das Kaufhaus des Westens, dessen Namen untrennbar The "Department Sotry of the West", whose name is Dom towarowy zachodu, którego nazwa jest nieprzerwanie

mit der Geschichte Berlins verschmolzen ist. inseparably fused to the history of Berlin. połączona z historią Berlina.

Der DDR-Fernsehturm am Alexanderplatz dessen Kugel im Sonnenlicht wie ein Kreuz erstrahlte The East German television tower at Alexanderplatz and its towering sphere, that shone like a cross in the sun. Wieża telewizyjna w NRD na Alexanderplatz, której kula rozpromieniała się w świetle słonecznym jak krzyż

und sich deshalb den Spitzennamen "Kreuz des Ostens" eingefangen hatte. People sneeringly called it the "Eastern Cross". i dlatego zyskała przezwisko „Krzyż wschodu”.

Und natürlich die Mauer, die diese Stadt teilte. And of course the Wall, that divided this city. No i oczywiście sam mur, który przedzielał miasto.

Sie war anders als die Backsteinwand in Pink Floyds The Wall: It looked different than the brick wall in Pink Floyd's The Wall: Był inny, niż ceglana ściana z filmu Floydsów.

3 Meter hoch, mit einem röhrenförmigen Abschluss. 3 metres high, with a tubular top. Na 3 metry wysoki, z zakończeniem w kształcie rury.

Auf unserer Seite war sie mit Grafitti besprüht. On our side it way sprayed with grafitti. Po naszej stronie był spryskany Graffiti.

Botschaften des Westens an den Westen. Messages from the West directed at the West. Wiadomości od zachodu dla zachodu.

Von den Ausblicksplattformen konnte man weit in den Todestreifen hineinblicken. From the outlook platforms we could look far into the death strip. Z platform widokowych można było spoglądać na pas śmierci.

Wenn jemand aus dem Osten floh, galt Schiessbefehl. There was a firing order, in case someone tried to escape from the East. W przypadku ucieczki ze wschodu obowiązywał rozkaz strzelania.

Ob für Kinder, die den Grenzern lange Nasen zeigten, auch Schiessbefehl galt, Whether there was a firing order for children who snooked at the border patrols Czy dla dzieci, które pokazywały strażnikom nosa, też ten rozkaz obowiązywał,

da war ich nicht sicher. I wasn't so sure. nie byłem taki pewien.

Am Brandenburger Tor richteten Touristen ihre Kameras in den Osten. At the Brandenburg Gate tourists aimed their cameras at the East Turyści będący przy Bramie Brandenburskiej kierowali swoje kamery w stronę wschodu.

Die Grenzer blickten durch Ferngläser zurück. The border patrols watch back at them through their spying glasses. Strażnicy graniczni odpowiadali spojrzeniami przez lornetkę.

Ein großes Schild warnte: "Achtung, Sie verlassen jetzt West-Berlin!" A large sign warned: "Careful, you are now leaving West-Berlin!" Duży znak ostrzegał: „Uwaga, opuszczasz Berlin Zachodni!”

"Wie denn?" stand darunter patzig die Antwort. "How?" read the snotty reply. „Niby jak?” widniała poniżej opryskliwa odpowiedź.

Etwas später donnerte ein Rosinenbomber über unsere Köpfe. A little later, a candy bomber thundered over our heads. Chwilę później bombowiec (rodzynkowy) grzmiał nad naszymi głowami.

Am abend meldete RIAS-TV: Zum Gedenken an die Luftbrücke vor 40 Jahren, In the evening RIAS-TV reported: To commemorate the airlift 40 years ago, Wieczorem RIAS-TV informowała: „Ku pamięci mostu powietrznego sprzed 40 lat,

in der die Berliner gegen die sowjetische Blockade versorgt wurden. when Berlin was supplid with food against the sowjet blockade. na którym byli zaopatrywani Berlińczycy przeciwko blokadzie sowieckiej.”

Vom Berlin Marathon, dem eigentlichen Grund unseres Besuchs, weiß ich kaum noch etwas. From the Berlin Marathon, the actual reason for our visit, I hardly remember anything. O maratonie, właściwym celu naszej wizyty, niewiele pamiętam.

Nur an den Zieleinlauf erinnere ich mich, und an die vielen Kameras auf Höhe der Gedächtniskirche I only remember the finish line and the many cameras at the Memorial Church Przypominam sobie tylko dobiegnięcie do mety i ogromną ilość kamer na wysokości Kościoła Pamięci,

- nicht weit von dort, wo ich heute wohne. - not far from where I live today. było to niedaleko miejsca, w którym teraz mieszkam.

Wahrscheinlich gibt es noch heute in den Fernseharchiven eine Aufnahme, Probably there is still a recording in the television archives Prawdopodobnie znajduje się w archiwach telewizyjnych jakieś nagranie,

auf denen ein kleiner Manniac in die Kamera winkt. of me waving to the camera. na którym mały Manniac macha do kamery.

Selbst gesehen habe ich sie jedoch nie. But I have never actually seen it. Osobiście jednak takiego nie widziałem.

Am selben Tag ging die Fahrt zurück. Noch einmal über die Transitautobahn, On the same day, we drove back home. Once again via the transit highway, Tego samego dnia wracaliśmy już do domu. Znowu przez autostradę tranzytową,

quer durch den anderen deutschen Staat. across the other German state. po prostej przez te inne Niemcy.

Natürlich waren damals schon Anzeichen des bevorstehenden Mauerfalls sichtbar: Of course, signs of the impending fall of the Wall were already visible: Już wtedy były oczywiście widoczne oznaki nadchodzącego upadku muru:

Die Massenanstürme flüchtender DDR-Bürger auf die deutschen Botschaften in Warschau und Prag. the masses of fleeing GDR citizen at the German embassies in Warsaw und Prague. masowe szturmy uciekających obywateli NRD na niemieckie ambasady w Warszawie i Pradze.

Die Züge nach Nürnberg. The trains to Nuremberg. Pociągi do Norymbergi.

Diplomatische Verhandlungen vor und hinter den Kulissen Diplomatic negotiations in front and behind the scenes Dyplomatyczne negocjacje przed i za kulisami

und das ansteckende Hibbeln der Tagesschausprecher, and agitated news reporters telling about i ten zaraźliwy niepokój prezenterów telewizyjnych,

die von immer neuen sich überschlagenden Ereignissen berichteten. events coming thick and fast. którzy relacjonowali o coraz to nowszych prześcigających się ze sobą wydarzeniach.

Als die Mauer tatsächlich nur 5 Wochen später fiel, war das für mich nicht nur ein historisches, When the wall came down only 5 weeks later, for me it was not just historic Gdy mur 5 tygodni później faktycznie upadł, było to dla mnie nie tylko historyczne,

sondern auch ein persönliches Ereignis. but also a personal event. lecz także osobiste wydarzenie.

Ich war ja irgendwie dabei gewesen! I had been there! W jakimś sensie uczestniczyłem w tym.

Vor dieser Mauer hatte ich gestanden, in Angst vor den Scharfschützen auf der anderen Seite. I stood in front of this wall, scared of the snipers on the other side. Stałem przed tym murem, w strachu przed snajperami znajdującymi się po drugiej stronie.

Und nun standen dort hunderte Menschen auf ihr, und sangen, weinten, feierten. And now hundreds of people stood on top of it and sang, cried, celebrated. A chwilę potem stały na nim setki ludzi, którzy śpiewali, płakali, świętowali.

Unsere Lehrer schmissen ihre Lehrpläne an den Tagen danach über den Haufen. Our teachers improvised their curriculums for the next few days. Nasi nauczyciele porzucili w następnych dniach swoje plany dalszego nauczania.

Meine Gemeinschaftskundelehrerin erzählte unter Tränen von den Schikanen, denen sie My politics teacher told us under tears, of the harassment she Moja nauczycielka wiedzy o społeczeństwie opowiedziała nam we łzach o szykanach,

und ihre Verwandten im Osten ausgesetzt waren. and her relatives from the East had experienced. na które ona i jej krewni na wschodzi byli narażeni.

Schnell erreichten die ersten Ostdeutschen meine Klasse: Die neuen Schüler hießen Cindy Quickly the first East Germans arrived in my class: Their names were Cindy Szybko pojawili się w mojej szkole nowi uczniowie ze wschodu, nazywali się Cindy

oder Ronny, sprachen Thüringisch oder Sächsisch. or Ronny, and they spoke Thuringian or Saxon. i Ronny, mówili po turyńsku i po saksońsku.

Mit der neuen Umgebung und ungewohnten Fächern, wie Englisch With the new environment and unusual subjects, such as English W obliczu nowego otoczenia oraz nowych przedmiotów, takich jak angielski

standen sie vor großen Herausforderungen. they were facing great challenges. stali oni przed ogromnym wyzwaniem.

Aber bei uns waren sie willkommen. But with us they were welcome. My jednak przywitaliśmy ich z otwartymi ramionami.

Kurz darauf wurde die Mauer endgültig entsorgt, und Pink Floyd schenkte uns eine neue: Shortly after the Wall was finally disposed of, Pink Floyd gave us a new one: Niedługo potem mur został już całkowicie usunięty, a Floydzi dali nam coś nowego:

„The Wall“ - eines der größten Konzerte, welche Berlin je erlebt hat. "The Wall" - one of the biggest concerts, which Berlin has ever experienced. „The Wall” - jeden z największych koncertów, jakie Berlin kiedykolwiek przeżył.

Dann, am 3. Oktober 1990, wurden die beiden Deutschen Staaten wiedervereinigt, Then, on 3 October 1990, the two Germanys were reunited, Potem, 3. października 1990 roku, oba państwa niemieckie ponownie się zjednoczyły,

und Berlin die Hauptstadt. and Berlin became the capital. a Berlin stał się ich stolicą.

16 Jahre später verschlug es dann auch mich dort hin. 16 years later I moved there, too. 16 lat później pognało tam także mnie.

Heute sind die Reste der Mauer Touristenattraktionen. Today the remains of the wall are tourist attractions. Dziś resztki muru są atrakcjami dla turystów.

Sie stehen an der East Side Gallery, an der Bernauer Straße They are at the East Side Gallery, at Bernauer Strasse Są wystawione w East Side Gallery, na ulicy Bernauer

oder am Potsdamer Platz. or at Potsdamer Platz. oraz w Potsdamer Platz.

Einzelne Stücke gelangten im Privatbesitz und sind heute über die ganze Welt verstreut. Individual pieces are now privately owned and scattered throughout the world. Pojedyncze sztuki znajdują się w prywatnym posiadaniu i są rozproszone po całym świecie.

Die Mauer und ihr Fall sind Geschichte. The wall and its fall are history. Mur i jego upadek to historia.

Und ich war als Kind dabei. And I was there as a child. A ja byłem przy tym jako dziecko.

Was verbindet ihr heute mit dem Mauerfall? What do you think about the fall of the Wall? A co wy łączycie dzisiaj z upadkiem muru?

Oder, wie haben eure Eltern das Ereignis erlebt? How did your parents experience the event? Albo, jak przeżyli to wydarzenie wasi rodzice?

Schreibt es unten in die Kommentare! Write it down in the comments! Napiszcie na dole w komentarzach!

Ich freue mich über einen Daumen hoch, wenn euch meine Geschichte gefallen hat If you liked my story, I will be happy if you give me a thumb up. Byłbym rad z łapki w górę, jeśli moja historia wam się podobała.

Ein zusätzliches Video zum Mauerfall habe ich hier zusammen mit KWiNK gezeichnet. Here you can watch an additional video of the fall of the Wall, that I have made with KWiNK. Dodatkowe wideo w kwestii upadku muru narysowałem tutaj razem z KWiNK.

Mehr zum Thema Mauerfall von anderen bekannten YouTubern gibt es in dieser Playlist. More videos from other known YouTubers can be found in this playlist. Więcej w tym temacie od innych znanych YouTuberów znajdziecie w tej Playliście.

Und zum Schluss erfahrt hier in meinem Draw My Life, And finally you can watch what I experienced as a child I na koniec, w mojej serii Draw My Life

was ich sonst noch als Kind erlebt habe. in my video "Draw My Life" możecie się dowiedzieć, co jeszcze przeżyłem jako dziecko.

Viel Spaß beim Anschauen und bis zum nächsten Mal! Have fun watching and until next time! Bawcie się dobrze przy oglądaniu i do następnego razu!