立即開始學習本課

Chronos Videos | Science, چرا زمان فقط به جلو حرکت می‌کند؟

چرا زمان فقط به جلو حرکت می‌کند؟

با همه ی پیشرفتی که دانش توی این قرن ها داشته

هنوز یه سری از سؤالات کلیدی ما

که خیلی پیش از فلاسفه یونان مطرح بودن

بی جواب مونده

این که ما از کجا اومدیم

آیا حیات غیر از کره زمین

توی جاهای دیگه هم وجود داره؟

و سؤالای بیشماری از این دست

یه سری از این سؤالهای بی جواب ساده به نظر میان.

زمان چیه؟

قرنهاست دانشمندان سعی دارن بفهمند دقیقا زمان چی هست

اما به نظر میرسه

برای درک واقعیت زمان، هنوز

راه طولانی ای رو در پیش داریم

اما بیاین ببینیم آخرین نظریه های علمی

در مورد زمان چی میگن.

زمان برای ما چند تا ویژگی خاص داره

اولا که همیشه به یک سمت حرکت میکنه

و تابحال دیده نشده به عقب برگرده

تابحال دیده نشده کسی سنش به جای زیاد شدن کم بشه

همینطور، ما زمان رو به سه دسته گذشته

حال و آینده تقسیم می کنیم

با این که هر سه این حالت ها مربوط به زمان هستن

اما به نظر میرسه با هم فرق دارن.

گذشته ها گذشته و هیچ چیزی در مورد گذشته قابل تغییر نیست

با این حال زمان حال و آینده نامعلوم هستن.

ما به طرق مختلفی از جمله مکانیک نیوتنی

میتونیم مکان و فضا رو درک کنیم

و براش قاعده و قانون وضع کنیم

اما به نظر بسیاری از فلاسفه و دانشمندها

زمان اصلا این ویژگی رو نداره

و انگار ذاتاً غیر قابل درک هست

اما این اسرارآمیز بودن زمان به چی مربوط میشه؟

اجداد ما چند هزار سال پیش متوجه شدن که

زمین هر ۳۶۵ روز

یه بار به دور خورشید می‌چرخه

و با بررسی حرکت خورشید و ستاره‌ها

توی آسمون تونستن تقویم رو اختراع کنن.

اما اختراع تقویم کافی نبود و

انسان کشاورز برای این که بتونه از روز و شبش

به نحو احسن استفاده کنه

مجبور بود باز هم زمان رو به قسمتهای کوچکتری

با عنوان ساعت، دقیقه و ثانیه تقسیم بندی کنه

شاید اگر ما روی سیاره‌ای زندگی می‌کردیم که توش

گیاه یا کشاورزی‌ای در کار نبود

و فصل‌ها به شکلی که روی زمین اتفاق می‌افتن

وجود نداشت، زمان رو جور دیگه ای محاسبه میکردیم.

ما معمولا زمان رو با ساعت اندازه میگیریم.

اما کشفیات جدید توی فیزیک نشون داده که

ساعت‌ها همیشه همزمان نیستن

و گذر زمان توی جاهای مختلف کائنات

با جاهای دیگه فرق می‌کنه.

مثلن زمان روی کره زمین با سرعت مشخصی حرکت می‌کنه اما

نزدیک به یه سیاهچاله،

زمان انقدر کند می‌گذره که به نظر میاد کاملن ثابت مونده.

اینشتین این مسأله رو توی نظریه‌ی نسبیت به خوبی توضیح داده.

اگه برادر دوقلوی شما به فضا سفر کنه

و چندین سال نوری از شما فاصله بگیره،

وقتی برمی‌گرده با تعجب می‌بینه که شما پیر شدین

اما اون خیلی جوون مونده.

این مسأله که یه مسأله‌ی کاملن ثابت‌شده هست،

خیلی با برداشت معمول ما در مورد زمان فرق می‌کنه!

این روزا دانشمندا برای بررسی دقیق زمان

از چیزهایی به اسم ساعت اتمی استفاده می‌کنن که

می‌تونن زمان رو با دقت خیلی خیلی زیادی اندازه‌گیری کنن.

اما استفاده از ساعت اتمی به پیچیدگی قضیه اضافه کرده.

اگه ما دو تا ساعت اتمی داشته باشیم که یکیش ۴۰ سانتی‌متر

بالای اون‌یکی قرار داشته باشه،

مشاهده می‌کنیم که ساعت بالایی سریع‌تر کار می‌کنه.

این به این معنیه که توی ارتفاع بیشتر از سطح زمین،

زمان بیشتری برای سپری شدن وجود داره.

یعنی کله‌ی آدم یه کوچولو از پای آدم پیرتره.

اما ما به مفهوم قدیمی زمان عادت کردیم

چون زمان روی زمین تقریبن ثابت هست

و همه‌جاش یه‌جور می‌گذره.

دقیقه‌ها، ساعت‌ها و سال‌ها روی زمین

برای همه‌ی انسان‌ها یه مفهوم داره

و همه سرش توافق دارن

اما همون‌طور که دیدیم، زمان حتی روی زمین هم ثابت نیست

و با ساعت اتمی می‌شه این تفاوت رو به سادگی مشاهده کرد.

در ضمن توی مثال دوقلوها که یکیشون می‌ره فضا،

بحث فقط این نیست که ساعت مچی شخص فضانورد

با سرعت متفاوتی از ساعت مچی برادرش که روی زمینه کار کرده.

به نظر می‌رسه سلول‌های بدن اون دو برادر هم

با اصول کاملن متفاوتی نسبت به همدیگه کار می‌کنن.

به نظر می‌رسه توضیح زمان فقط با استفاده از

فلسفه و فیزیک ممکن باشه.

جالبه بدونین توی تقریبن هیچ فرمولی توی فیزیک

اینجوری نیست که زمان فقط به جلو حرکت کنه

و می‌شه با معکوس کردن اون فرمول‌ها، زمان رو به عقب برگردوند.

همون‌طور که گفتیم، برای ما گذشته با آینده یه فرق اساسی داره.

گذشته ثابته ولی آینده بازه.

اما هیچ کدوم از قوانین اصلی فیزیک

شامل این تفاوت بین گذشته و آینده نیستن.

زمان توی بیشتر فرمول‌های فیزیک، متقارن هست؛

فقط قانون دوم ترمودینامیک هست که

این مفهوم رو توی خودش داره.

قانون دوم ترمودینامیک می‌گه

توی یه سیستم بسته، آنتروپی افزایش پیدا می‌کنه.

آنتروپی چیه؟

اگه بخوایم آنتروپی رو به زبون خیلی ساده توضیح بدیم

می‌تونیم با بی‌نظمی مقایسه کنیمش.

آنتروپی بالا یعنی بی‌نظمی بالا

و آنتروپی کم یعنی نظم.

این رو یه کم بیشتر توی این ویدیو توضیح دادم که

می‌تونین یه نگاهی بهش بندازین.

قانون دوم ترمودینامیک می‌گه که

اگه به یه محفظه‌ی بسته

فشار یا انرژی ای وارد نشه،

آنتروپی یا بی‌نظمی اجزای داخل اون ظرف

همیشه افزایش پیدا می‌کنه.

پس همه چی از نظم کامل

به بی نظمی می‌رسه

درست همون‌طور که اگه ما دو تا تخم مرغ رو توی یه ظرف هم بزنیم،

با هم مخلوط می‌شن و

برگشت اونا به حالت تخم‌مرغ سالم

به هیچ عنوان امکان‌پذیر نیست.

دانشمندا معتقدن همین ویژگی خیلی بنیادین

و اساسی قانون آنتروپی هست که باعث می‌شه

زمان فقط و فقط به سمت آینده حرکت کنه.

چرا؟

چون قانون دوم ترمودینامیک تنها قانونی هست که

زمان توش برگشت ناپذیره.

فیزیک‌دانا می‌گن فهم ماهیت زمان سخت هست چون

زمان به دلایل نامشخصی دائم در حال تغییره.

بعضی از فیزیک‌دانا هم با این موضوع مخالفن.

اما این احساسی که گذر زمان به ما می‌ده

نه توی نسبیت عام،

نه توی گرانش کوانتومی،

نه مکانیک کوانتومی و نه حتی توی ترمودینامیک تعریف نشده

و فقط و فقط به ذهن ما ربط داره.

فرضیاتی توی علم عصب‌شناسی هست که معتقده

مغز ما یه جور ماشین زمانه که

طی میلیون‌ها سال یاد گرفته

که رشد آنتروپی و بی نظمی رو

به چیزی به اسم گذر زمان تعبیر کنه

و چیزایی به اسم خاطره بسازه

تا بشه زمان رو باهاش بهتر درک کرد.

یعنی خاطرات هیچ واقعیتی ندارن بلکه

تجسم درونی‌کردن روند گذر زمان

توسط مغز ما هستن.

برای همینه که آینده با گذشته برای ما فرق می‌کنه.

چون ما خاطراتی از آینده نداریم.

اما واقعیت فیزیک این هست که گذشته،

حال و آینده همه یک چیز هستن و فرقی با هم ندارن!

ما موجودات زنده یه بخش کوچیک از طبیعت هستیم و

مثل همه‌ی چیزهای دیگه توی این جهان

باعث افزایش آنتروپی می‌شیم.

و زمان برای ما یه مفهوم احساسیه.

چون توی زمان هست که ما چیزایی رو به دست میاریم

و چیزای دیگه‌ای رو از دست می‌دیم،

این مفهوم برامون مهم می‌شه.

بیرون از ما و احساساتمون

زمان معنی فعلی خودش رو کاملن از دست می‌ده.

پس زمان رو به جلو حرکت می‌کنه چون آنتروپی زیاد می‌شه.

اما قبل از این که ویدیو رو تموم کنم باید اینم توضیح بدم که

طبق کشفیات جدید توی فیزیک کوانتوم،

بعضی از ذرات بنیادین مثل فوتون ها

قابلیت این رو دارن که توی شرایط خاصی توی زمان به عقب برگردن

یا به اصطلاح سفر در زمان برای برخی از ذرات ممکنه.

امیدوارم بتونم به زودی در این مورد هم یه ویدیو بسازم،

اما عجالتن این رو توضیح بدم که

این اتفاق موجب نقض قانون دوم ترمودینامیک نمی‌شه.

وقتی شما چیزی رو می‌ذارین توی یخچال تا سردش کنین

آنتروپی اون چیز به جای این که افزایش پیدا کنه، کاهش پیدا می‌کنه

اما واضحه که زمان برای اون چیز به عقب برنمی‌گرده.

چرا؟ چون ما نمی‌تونیم یخچال رو یه سیستم بسته در نظر بگیریم

چون یخچال با جهان بیرون از خودش رابطه گرمایی داره

و جالبه بدونین همه یخچال‌ها

بدون استثنا بیشتر از سرمایی که تولید می‌کنن

گرما تولید می‌کنن و به همین دلیل

ممکنه چیزهای داخل یخچال سرد بشن

اما بیشتر از اون سرما، گرمایی به بیرون از یخچال انتقال پیدا می‌کنه

که باعث می‌شه قانون دوم نقض نشه.

بدن خود ماها و مغزمون نمونه‌ی بارز نظم و آنتروپی کم هست اما

در کلیت جهانی که توش قرار داریم، قابل تعریف هست

و هیچ کدوم از اینا تغییری توی فهم ما از جهان ایجاد نمی‌کنه.

این ویدیو بخشن با کمک مالی سیما قدیرزاده و سهراب راسخ ساخته شده.

دوستانی که به ما کمک مالی می‌کنن

باعث می‌شن ما بتونیم به کار خودمون ادامه بدیم و

از نظر مالی به هیچ جا یا هیچ تبلیغاتی وابسته نباشیم.

سیما، سهراب! ممنون از این که کنار من هستین!

اگه شما هم می‌خواین به جمع تولیدکننده‌های کرونوس بپیوندین، می‌تونین با استفاده

از لینکی که توی توضیحات این ویدیو گذاشتم به ما

کمک مالی کنین!

اگه از این ویدیو خوشتون اومده اون رو با دوستاتون به اشتراک بذارین و

کانال رو سابسکرایب کنین.

مرسی از منبع عظیم انرژیتون و این که اونو به اشتراک می‌ذارین!

چرا زمان فقط به جلو حرکت می‌کند؟ why|time|only|to|forward|moves|| Warum bewegt sich die Zeit nur vorwärts? Why does time only move forward?

هنوز یه سری از سؤالات کلیدی ما still|a|set|of|questions|key|our there are still a number of our key questions

بی جواب مونده without|answer|remained that remain unanswered.

زمان چیه؟ time|is what What time is it?

اما به نظر میرسه but|to|opinion|seems But it seems that

برای درک واقعیت زمان، هنوز for|understanding|reality|time|still to understand the reality of time, we still

در مورد زمان چی میگن. in|regarding|time|what| What do they say about time?

اولا که همیشه به یک سمت حرکت میکنه first|that|always|to|one|direction|| First of all, it always moves in one direction.

حال و آینده تقسیم می کنیم present|and|future|we divide|| present, and future.

زمین هر ۳۶۵ روز Earth|every|days The Earth revolves around the Sun once every 365 days.

یه بار به دور خورشید می‌چرخه one|time|around|orbit|sun|| And by observing the movement of the Sun and stars,

و با بررسی حرکت خورشید و ستاره‌ها and|with|examining|movement|sun|and|| they were able to invent the calendar.

به نحو احسن استفاده کنه in|manner|best|use|he/she/it uses He was forced to further divide time into smaller parts.

شاید اگر ما روی سیاره‌ای زندگی می‌کردیم که توش maybe|if|we|on|||life|||that|in it Maybe if we lived on a planet where

گیاه یا کشاورزی‌ای در کار نبود plant|or|||in|work|was not There was no plant or agriculture.

و فصل‌ها به شکلی که روی زمین اتفاق می‌افتن and|||in|a way|that|on|earth|occur|| And the seasons did not occur as they do on Earth.

ساعت‌ها همیشه همزمان نیستن ||always|simultaneously|are not Clocks are not always synchronized.

با جاهای دیگه فرق می‌کنه. with|places|other|difference|| differs from other places.

مثلن زمان روی کره زمین با سرعت مشخصی حرکت می‌کنه اما for example|time|on|sphere|Earth|with|speed|a certain|moves||| For example, time on Earth moves at a specific speed, but

نزدیک به یه سیاهچاله، near|to|a|black hole near a black hole,

زمان انقدر کند می‌گذره که به نظر میاد کاملن ثابت مونده. time|so much|slowly|||that|to|appearance|seems|completely|still|has remained Time passes so slowly that it seems completely still.

اینشتین این مسأله رو توی نظریه‌ی نسبیت به خوبی توضیح داده. Einstein|this|problem|it|in|||relativity|to||explained|given Einstein explained this issue well in his theory of relativity.

وقتی برمی‌گرده با تعجب می‌بینه که شما پیر شدین when|||with|surprise|||that|you|old|have become when he returns, he will be surprised to see that you have aged.

اما اون خیلی جوون مونده. but|he|very|young|has remained But he is still very young.

این مسأله که یه مسأله‌ی کاملن ثابت‌شده هست، this|issue|that|a|||completely|||is This issue is a completely proven matter,

خیلی با برداشت معمول ما در مورد زمان فرق می‌کنه! very|with|perception|usual|our|in|regarding|time|difference|| and it is very different from our usual perception of time!

از چیزهایی به اسم ساعت اتمی استفاده می‌کنن که from|things|called|name|clock|atomic|use|||that which...

می‌تونن زمان رو با دقت خیلی خیلی زیادی اندازه‌گیری کنن. ||time|(object marker)|with|accuracy|very|very|much|||they measure They can measure time with very, very high precision.

اگه ما دو تا ساعت اتمی داشته باشیم که یکیش ۴۰ سانتی‌متر if|we|two|together|clock|atomic|have|are|that|one of them|| If we have two atomic clocks, one positioned 40 centimeters

بالای اون‌یکی قرار داشته باشه، above|||position|should have|be above the other,

مشاهده می‌کنیم که ساعت بالایی سریع‌تر کار می‌کنه. we observe|||that|clock|upper|||works|| we observe that the upper clock runs faster.

یعنی کله‌ی آدم یه کوچولو از پای آدم پیرتره. it means|||person|a|little|than|foot|person|is older This means a person's head is a little older than their feet.

و همه‌جاش یه‌جور می‌گذره. and|||||| And everything passes in a certain way.

دقیقه‌ها، ساعت‌ها و سال‌ها روی زمین ||||and|||on|earth Minutes, hours, and years on Earth

برای همه‌ی انسان‌ها یه مفهوم داره for|||||a|concept|has have a meaning for all humans

و همه سرش توافق دارن and|everyone|about it|agree|they have and everyone agrees on it.

اما همون‌طور که دیدیم، زمان حتی روی زمین هم ثابت نیست but|||that|we saw|time|even|on|earth|also|constant|is not But as we have seen, time is not even constant on Earth.

و با ساعت اتمی می‌شه این تفاوت رو به سادگی مشاهده کرد. and|with|clock|atomic|||this|difference|it|to|easily|observation|done And with atomic clocks, this difference can be easily observed.

در ضمن توی مثال دوقلوها که یکیشون می‌ره فضا، in|addition|in|example|the twins|that|one of them|||space By the way, in the twin example where one goes to space,

به نظر می‌رسه سلول‌های بدن اون دو برادر هم it|opinion|||||body|those|two|brothers|also It seems that the cells of those two brothers also

با اصول کاملن متفاوتی نسبت به همدیگه کار می‌کنن. with|principles|completely||in relation|to|each other|work|| They work with completely different principles.

به نظر می‌رسه توضیح زمان فقط با استفاده از to|opinion|||explanation|time|only|with|use|of It seems that explaining time is only possible using

فلسفه و فیزیک ممکن باشه. philosophy|and|physics|possible|be philosophy and physics.

و می‌شه با معکوس کردن اون فرمول‌ها، زمان رو به عقب برگردوند. and|||by|||those|||time|it|to|backward|returned And by reversing those formulas, time can be turned back.

همون‌طور که گفتیم، برای ما گذشته با آینده یه فرق اساسی داره. ||as|we said|for|us|past|with|future|a|difference|fundamental|has As we said, for us, the past and the future have a fundamental difference.

گذشته ثابته ولی آینده بازه. past|is fixed|but|future|is open The past is fixed, but the future is open.

زمان توی بیشتر فرمول‌های فیزیک، متقارن هست؛ time|in|most|||physics|symmetric|is Time is symmetrical in most physics formulas;

قانون دوم ترمودینامیک می‌گه law|second|thermodynamics|| The second law of thermodynamics states that

توی یه سیستم بسته، آنتروپی افزایش پیدا می‌کنه. in|a|system|closed|entropy|increase|occurs|| in a closed system, entropy increases.

آنتروپی چیه؟ entropy|what is What is entropy?

می‌تونیم با بی‌نظمی مقایسه کنیمش. ||with|||compare|it we can compare it to disorder.

آنتروپی بالا یعنی بی‌نظمی بالا entropy|high|means|||high High entropy means high disorder,

و آنتروپی کم یعنی نظم. and|entropy|low|means|order and low entropy means order.

می‌تونین یه نگاهی بهش بندازین. ||a|glance|at it|take you can take a look at.

قانون دوم ترمودینامیک می‌گه که law|second|thermodynamics|||that The second law of thermodynamics states that

اگه به یه محفظه‌ی بسته if|to|a|||closed if no pressure or energy is applied to a closed chamber,

آنتروپی یا بی‌نظمی اجزای داخل اون ظرف entropy|or|||components|inside|that|container Entropy or disorder of the components inside that container

همیشه افزایش پیدا می‌کنه. always|increase|occurs|| always increases.

به بی نظمی می‌رسه to|dis|order|| to disorder.

درست همون‌طور که اگه ما دو تا تخم مرغ رو توی یه ظرف هم بزنیم، exactly|||that|if|we|two|eggs|egg|chicken|(object marker)|in|a|container|together|beat Just like if we beat two eggs in a container,

با هم مخلوط می‌شن و with|each other|mix|||and They mix together and

برگشت اونا به حالت تخم‌مرغ سالم return|they|to|state|||intact their return to the state of a healthy egg

به هیچ عنوان امکان‌پذیر نیست. at|no|circumstance|||is not is absolutely impossible.

و اساسی قانون آنتروپی هست که باعث می‌شه and|fundamental|law|entropy|is|that|causes|| and essential feature of the law of entropy is what causes

چرا؟ why Why?

زمان توش برگشت ناپذیره. time|in it|return|irreversible time is irreversible in.

فیزیک‌دانا می‌گن فهم ماهیت زمان سخت هست چون ||||understanding|nature|time|difficult|is|because Physicists say understanding the nature of time is difficult because

بعضی از فیزیک‌دانا هم با این موضوع مخالفن. some|of|||also|with|this|topic|are opposed Some physicists also disagree with this issue.

اما این احساسی که گذر زمان به ما می‌ده but|this|feeling|that|passage|time|to|us|| But this feeling that the passage of time gives us

نه توی نسبیت عام، no|in|relativity|general is neither in general relativity,

نه توی گرانش کوانتومی، no|in|gravity|quantum nor in quantum gravity,

و فقط و فقط به ذهن ما ربط داره. and|only|||to|mind|us|relates|has And it only and only relates to our mind.

فرضیاتی توی علم عصب‌شناسی هست که معتقده hypotheses|in|science|||exist|that|believes There are hypotheses in neuroscience that believe

طی میلیون‌ها سال یاد گرفته over|||years|learned|taken has learned over millions of years.

تجسم درونی‌کردن روند گذر زمان visualization|||process|passage|time The internal visualization of the passage of time

توسط مغز ما هستن. by|brain|us|are is done by our brain.

برای همینه که آینده با گذشته برای ما فرق می‌کنه. for|that's why|that|future|with|past|for|us|difference|| That's why the future feels different from the past for us.

حال و آینده همه یک چیز هستن و فرقی با هم ندارن! present|and|future|all|one|thing|are|and|difference|with|each other|do not have The present and the future are the same thing and there is no difference between them!

مثل همه‌ی چیزهای دیگه توی این جهان like|||things|other|in|this|world like everything else in this universe

باعث افزایش آنتروپی می‌شیم. causes|increase|entropy|| we contribute to the increase of entropy.

و زمان برای ما یه مفهوم احساسیه. and|time|for|us|a|concept|emotional And time is an emotional concept for us.

و چیزای دیگه‌ای رو از دست می‌دیم، and|things|||(object marker)|from|hand|| and lose other things,

این مفهوم برامون مهم می‌شه. this|concept|for us|important|| this concept becomes important to us.

بیرون از ما و احساساتمون outside|from|us|and|our feelings Outside of us and our emotions,

زمان معنی فعلی خودش رو کاملن از دست می‌ده. tense|meaning|verb|itself|را (object marker)|completely|from|loss|| time completely loses its current meaning.

پس زمان رو به جلو حرکت می‌کنه چون آنتروپی زیاد می‌شه. so|time|را|to|forward|moves|||because|entropy|increases|| So time moves forward because entropy increases.

این اتفاق موجب نقض قانون دوم ترمودینامیک نمی‌شه. this|event|cause|violation|law|second|thermodynamics|| this event does not violate the second law of thermodynamics.

وقتی شما چیزی رو می‌ذارین توی یخچال تا سردش کنین when|you|something|it|||in|refrigerator|to|it cool|you make When you put something in the refrigerator to cool it down,

آنتروپی اون چیز به جای این که افزایش پیدا کنه، کاهش پیدا می‌کنه entropy|that|thing|in|place|this|that|increase|become|does|decrease|become|| The entropy of that thing decreases instead of increasing.

اما واضحه که زمان برای اون چیز به عقب برنمی‌گرده. but|it's clear|that|time|for|that|thing|to|back|| But it is clear that time does not go backward for that thing.

چرا؟ چون ما نمی‌تونیم یخچال رو یه سیستم بسته در نظر بگیریم why|because|we|||refrigerator|(object marker)|a|system|closed|in|consideration|take Why? Because we cannot consider the refrigerator as a closed system.

و جالبه بدونین همه یخچال‌ها and|it's interesting|you know|all|| And it's interesting to know that all refrigerators.

بدون استثنا بیشتر از سرمایی که تولید می‌کنن without|exception|more|than|cold|that|produced|| Without exception, they produce more heat than the cold they generate.

گرما تولید می‌کنن و به همین دلیل heat|produces|||and|to|this|reason And for this reason,

اما بیشتر از اون سرما، گرمایی به بیرون از یخچال انتقال پیدا می‌کنه but|more|than|that|cold|heat|to|outside|from|refrigerator|transfer|found|| but more heat is transferred outside the refrigerator.

که باعث می‌شه قانون دوم نقض نشه. that|causes|||law|second|violated|not This ensures that the second law is not violated.

بدن خود ماها و مغزمون نمونه‌ی بارز نظم و آنتروپی کم هست اما body|ourselves|we|and|our brain|||prominent|order|and|entropy|low|is|but Our bodies and brains are a clear example of order and low entropy, but

و هیچ کدوم از اینا تغییری توی فهم ما از جهان ایجاد نمی‌کنه. and|none|which|of|these|change|in|understanding|our|of|world|creates|| And none of this changes our understanding of the world.

این ویدیو بخشن با کمک مالی سیما قدیرزاده و سهراب راسخ ساخته شده. this|video|partially|with|help|financial|Sima|Ghadirzadeh|and|Sohrab||made|has been This video was partially made with the financial support of Sima Ghadirzadeh and Sohrab Rasekh.

دوستانی که به ما کمک مالی می‌کنن friends|who|to|us|help|financial|| Friends who financially support us.

باعث می‌شن ما بتونیم به کار خودمون ادامه بدیم و cause|||we|can|to|work|ourselves|continue|give|and They allow us to continue our work and

اگه شما هم می‌خواین به جمع تولیدکننده‌های کرونوس بپیوندین، می‌تونین با استفاده if|you|also|||to|group|||Kronos|join|||with|using If you also want to join the Kronos producers, you can use

کمک مالی کنین! help|financial|you (plural/formal) do Donate!

کانال رو سابسکرایب کنین. channel|the|subscribe|you (plural/formal) subscribe to the channel.

مرسی از منبع عظیم انرژیتون و این که اونو به اشتراک می‌ذارین! thank you|for|source|immense|your energy|and|this|that|it|to|share|| Thank you for your immense energy source and for sharing it!

SENT_CWT:AFkKFwvL=4.7 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=2.35 en:AFkKFwvL openai.2025-01-22 ai_request(all=227 err=0.00%) translation(all=189 err=1.59%) cwt(all=1568 err=13.20%)