立即開始學習本課

Swiat w Trzy Minuty, Kosmiczny odlot (wielorazowy)

Kosmiczny odlot (wielorazowy)

Kiedy 8 lipca 2011 roku obserwowaliśmy start 135 misji amerykańskich wahadłowców w kosmos, wszyscy żegnaliśmy na zawsze program statków kosmicznych wielorazowego użytku. Tymczasem, raptem pięć lat później, idea znów zyskuje na popularności. Zapraszam do wysłuchania 26. odcinka podkastu Świat w trzy minuty. Subskrybcja: iTunes | Android | RSS. Tanie, bezpieczne, wygodne. Takie miały być promy kosmiczne – największe na świecie szybowce z napędem rakietowym. Kłopot polegał na tym, że koszty przygotowania kolejnych startów przewyższyły założenia, czas remontów też swoje robił, a i bezpieczeństwo pozostawiało sporo do życzenia. Dlatego trzydzieści lat po starcie Columbii, NASA zakończyło program STS. W skrócie: USA – wahadłowce – program STS – po 30 latach program zakończony (koszty+bezpieczeństwo); ZSRR – wahadłowce – program Buran – wybudowano jeden egzemplarz kompletny, jeden prawie kompletny i kilka kolejnych zaczęto; Buran potrafił sam wylądować – zrobił to raz – potem trafił do hangaru. Hangar zawalił się na niego w 2002 roku, niszcząc wahadłowiec. program Buran zakończono w 1993 z powodów finansowych; Blue Origin pracuje nad projektem New Shepard. Pierwsze w historii kontrolowane pionowe lądowanie rakiety nośnej. 61 dni odstępu między dwoma startami tej samej rakiety z tym samym modułem załogowym; SpaceX pracuje nad rakietami Falcon i modułem załogowym Dragon. Rakieta na razie jest jednorazowa (Dragon już parę razy odwiedził ISS). Ale kolejne próby robią wrażenie – prototypy Falconów potrafią już w miarę celnie wylądować na zakotwiczonej w morzu platformie; SierraNevadaCorporation pracuje nad wahadłowcem Dream Chaser. Podejście podobne jak w przypadku NASA – wykorzystujemy rakiety do startu, i lądujemy jak szybowiec. Dream Chaser ma wykorzystywać rakiety Atlas V, Ariane 5 lub Falcon Heavy. Twórcy mają już w kieszeni kontrakt z NASA na 6 dostaw na ISS, pierwszy lot w przestrzeń kosmiczną planowany jest na końcówkę 2016; Boeing X37 – bezzałogowy wahadłowiec wynoszony w kosmos rakietą Atlas, wykorzystywany przez US Air Force. Wybudowano dwa egzemplarze, w tej chwili egzemplarz nr 2 jest już od ponad roku w przestrzeni kosmicznej. W sumie odbyły się cztery starty i trzy lądowania. Ale generalnie – projekt tajne/poufne; ISRO (hinduskie NASA) wystrzeliło miniaturową wersję wahadłowca RLV-TD (reusable launch vehicle: technology demonstrator), nad którym pracują. Cel: 10-krotne zmniejszenie kosztów transportu w porównaniu z amerykańskimi wahadłowcami. Mini-wahadłowiec doleciał na wysokość 65 km i samodzielnie wylądował. Prace nad ostateczną wersją potrwają jeszcze 10-15 lat, Ciekawostka: dotychczasowy budżet programu to niewiele ponad 14 milionów euro. Źródła: Buran – co się dziś z nimi dzieje? New Shepard (Blue Origin) w Wikipedii; SpaceX w Wikipedii (rakiety Falcon z modułem Dragon) Dream Chaser w Wikipedii (wahadłowiec) RLV-TD – opis projektu hinduskiego wahadłowca… Licencja podkastu: CC BY-NC-ND. Jeśli chcesz go wykorzystać w celach niedozwolonych taką licencją, zapraszam do kontaktu.

Kosmiczny odlot (wielorazowy) ||многоразовий Raumabfahrt (Mehrfachnutzung) Space Departure (reusable) Космічний виліт (багатоцільовий)

Kiedy 8 lipca 2011 roku obserwowaliśmy start 135 misji amerykańskich wahadłowców w kosmos, wszyscy żegnaliśmy na zawsze program statków kosmicznych wielorazowego użytku. |липня|||||американських|шатлів||||||||кораблів||многоразового|використання Коли 8 липня 2011 року ми спостерігали за стартом 135 місії американських космічних шатлів, всі ми прощалися назавжди з програмою багатократних космічних апаратів. Tymczasem, raptem pięć lat później, idea znów zyskuje na popularności. |||||ідея||зростає||популярності Тим часом, всього через п’ять років, ідея знову стає популярною. Zapraszam do wysłuchania 26. odcinka podkastu Świat w trzy minuty. Запрошую вас послухати 26-й епізод подкасту «Світ за три хвилини». Subskrybcja: iTunes | Android | RSS. Tanie, bezpieczne, wygodne. Takie miały być promy kosmiczne – największe na świecie szybowce z napędem rakietowym. ||||||||суперсили||приводом|ракетним Kłopot polegał na tym, że koszty przygotowania kolejnych startów przewyższyły założenia, czas remontów też swoje robił, a i bezpieczeństwo pozostawiało sporo do życzenia. |||||витрати||||перевищили|передбачення||ремонтів|||||||залишало|||бажання Проблема полягала в тому, що витрати на підготовку наступних запусків перевищили припущення, час ремонту також справив свою справу, а безпека залишала багато бажати. Dlatego trzydzieści lat po starcie Columbii, NASA zakończyło program STS. |||||Колумбії||завершило|| Тому тридцять років після старту Колумбії, NASA закінчило програму STS. W skrócie: USA – wahadłowce – program STS – po 30 latach program zakończony (koszty+bezpieczeństwo); ZSRR – wahadłowce – program Buran – wybudowano jeden egzemplarz kompletny, jeden prawie kompletny i kilka kolejnych zaczęto; Buran potrafił sam wylądować – zrobił to raz – potem trafił do hangaru. ||США|||||||завершено|||СРСР|шатли||Буран|||екземпляр|комплектний|||комплектний||||почали|Буран||||||||||ангару Коротко: США – космічні шатли – програма STS – після 30 років програма завершена (витрати + безпека); СРСР – космічні шатли – програма Бурана – було побудовано один повний екземпляр, один майже повний і кілька інших було розпочато; Буран міг приземлятися самостійно – зробив це один раз – потім потрапив до ангару. Hangar zawalił się na niego w 2002 roku, niszcząc wahadłowiec. Хангар|||||||знищивши|шаттл program Buran zakończono w 1993 z powodów finansowych; Blue Origin pracuje nad projektem New Shepard. ||завершено||||фінансових|Блу|Origin|||проектом|| програму Бурана завершено в 1993 році з фінансових причин; Blue Origin працює над проектом New Shepard. Pierwsze w historii kontrolowane pionowe lądowanie rakiety nośnej. ||||вертикальне|приземлення|ракети|носія Перше в історії контрольоване вертикальне приземлення ракети-носія. 61 dni odstępu między dwoma startami tej samej rakiety z tym samym modułem załogowym; SpaceX pracuje nad rakietami Falcon i modułem załogowym Dragon. ||||стартами|||ракети||||модулем|пілотованим|SpaceX|||ракети|Фалкон||модулем|пілотованим|Дракон 61 день паузи між двома запусками однієї і тієї ж ракети з тим самим космічним модулем; SpaceX працює над ракетами Falcon та космічним модулем Dragon. Rakieta na razie jest jednorazowa (Dragon już parę razy odwiedził ISS). ||||одноразова|||||| Ракета наразі є одноразовою (Dragon вже кілька разів відвідував МКС). Ale kolejne próby robią wrażenie – prototypy Falconów potrafią już w miarę celnie wylądować na zakotwiczonej w morzu platformie; SierraNevadaCorporation pracuje nad wahadłowcem Dream Chaser. |||||прототипи|Фалконів|||||точно||||||платформі|Sierra Nevada Corporation|||шатлом|Dream|Chaser Але наступні спроби справляють враження – прототипи Falconів вже можуть відносно точно приземлятися на закріпленій в морі платформі; SierraNevadaCorporation працює над космонавтом Dream Chaser. Podejście podobne jak w przypadku NASA – wykorzystujemy rakiety do startu, i lądujemy jak szybowiec. |||||||||||||a glider Підхід||||||використовуємо|||||||параплан Підхід подібний до NASA – ми використовуємо ракети для старту, а приземляємось як планер. Dream Chaser ma wykorzystywać rakiety Atlas V, Ariane 5 lub Falcon Heavy. ||||||V||||Heavy Dream Chaser має використовувати ракети Atlas V, Ariane 5 або Falcon Heavy. Twórcy mają już w kieszeni kontrakt z NASA na 6 dostaw na ISS, pierwszy lot w przestrzeń kosmiczną planowany jest na końcówkę 2016; Boeing X37 – bezzałogowy wahadłowiec wynoszony w kosmos rakietą Atlas, wykorzystywany przez US Air Force. Творці|||||контракт||||доставок|||||||||||кінець|Боїнг||безпілотний||виводиться|||ракетою||використовуваний||США|повітря|Сила Створювачі вже мають контракт з NASA на 6 постачань на МКС, перший політ у космос запланований на кінець 2016 року; Boeing X37 – безпілотний космічний корабель, що виводиться в космос ракетою Atlas, використовується ВПС США. Wybudowano dwa egzemplarze, w tej chwili egzemplarz nr 2 jest już od ponad roku w przestrzeni kosmicznej. ||екземпляри||||||||||||просторі| Збудовано два екземпляри, наразі екземпляр №2 вже більше року в космосі. W sumie odbyły się cztery starty i trzy lądowania. ||відбулися|||стартів||| Ale generalnie – projekt tajne/poufne; ISRO (hinduskie NASA) wystrzeliło miniaturową wersję wahadłowca RLV-TD (reusable launch vehicle: technology demonstrator), nad którym pracują. |||||ІСРО|індійське|||мініатюрну||шаттла|RLV|RLV-TD(1)|перезавантажуваний|запуск|апарат|технології|демонстратор||| Але загалом – проект таємний/конфіденційний; ISRO (індійське NASA) запустило міні-версію космічного човника RLV-TD (перезапускається: демонстратор технології), над яким працюють. Cel: 10-krotne zmniejszenie kosztów transportu w porównaniu z amerykańskimi wahadłowcami. |||costs|||||| ||||транспорту||порівнянні||американськими|шаттлами Мета: десятикратне зменшення витрат на транспортування в порівнянні з американськими космічними човниками. Mini-wahadłowiec doleciał na wysokość 65 km i samodzielnie wylądował. Міні||долетів||||||приземлився Міні-космічний човник досяг висоти 65 км і самостійно приземлився. Prace nad ostateczną wersją potrwają jeszcze 10-15 lat, Ciekawostka: dotychczasowy budżet programu to niewiele ponad 14 milionów euro. ||||триватимуть||||дотеперішній|бюджет||||||євро Źródła: Buran – co się dziś z nimi dzieje? New Shepard (Blue Origin) w Wikipedii; SpaceX w Wikipedii (rakiety Falcon z modułem Dragon) Dream Chaser w Wikipedii (wahadłowiec) RLV-TD – opis projektu hinduskiego wahadłowca… Licencja podkastu: CC BY-NC-ND. |||||||||||||||||||||опис||індуського||||||| Jeśli chcesz go wykorzystać w celach niedozwolonych taką licencją, zapraszam do kontaktu.