Tisdag 21 mars 2023 Tuesday 21 March 2023

**Igår kom experter på klimat och miljö i FN med en ny rapport om klimatförändringarna. ||||||||||||||climate change Dün, BM'deki iklim ve çevre uzmanları iklim değişikliği hakkında yeni bir rapor yayınladılar. Det är bråttom att minska utsläppen nu, säger de i rapporten. ||urgent|||emissions||||| Raporda emisyonları şimdi azaltmanın acil olduğunu söylüyorlar. Unga personer är oroliga för framtiden. Gençler gelecek kaygısı yaşıyor. **

Klimatförändringarna gör att jorden blir varmare och varmare. İklim değişikliği dünyanın giderek daha sıcak hale gelmesine neden oluyor. Det beror på utsläppen av växthusgaser, som till exempel koldioxid från bilar och flygplan. Arabalardan ve uçaklardan çıkan karbondioksit gibi sera gazı emisyonlarından kaynaklanmaktadır. Utsläppen behöver minska med hälften redan till år 2030, enligt klimatexperter. |||||||||climate experts İklim uzmanlarına göre emisyonların 2030 yılına kadar yarı yarıya azaltılması gerekiyor. Men just nu är det tvärtom. Ama şu anda tam tersi. Utsläppen ökar. Emisyonlar artıyor. Det oroar många unga personer. Birçok genci endişelendiriyor.

**Jacob och Tilde** går på gymnasiet i Stockholm. ||Tilde (1)||||| De hoppas att politikerna stoppar klimatförändringarna innan det är för sent. Politikacıların çok geç olmadan iklim değişikliğini durdurmasını umuyorlar. Det säger de till Ekot.

– Så känns det ju väldigt obehagligt när man väl liksom tittar på prognoserna som vetenskapsmännen har tagit fram. |||||unpleasant|||||||the forecasts||the scientists||| - Yani bilim adamlarının yaptığı tahminlere bir nevi baktığınızda çok rahatsız oluyorsunuz.

– Nej, men det är ju självklart att jag också blir orolig liksom. - Hayır, ama benim de endişelendiğimi söylemeye gerek yok. Vet inte riktigt hur mycket konsekvenser jag kommer behöva leva med. Ne kadar sonuçla yaşamak zorunda kalacağımı gerçekten bilmiyorum. Och det beror ju på vad vi gör idag. Ve bugün ne yaptığımıza bağlı.

**FNs klimatforskare** är tydliga i rapporten med att världens ledare måste agera nu för att undvika en katastrof. UN's||||||||||||||||| BM iklim bilimcileri raporda dünya liderlerinin bir felaketten kaçınmak için şimdi harekete geçmeleri gerektiği konusunda netler. Om de inte gör det blir det svårare att leva i många delar av världen. Aksi takdirde dünyanın birçok yerinde yaşamak daha zor olacaktır. Det blir mer torka och fler svåra oväder, bland annat. Temperaturen får inte stiga mer än 1,5 grader i framtiden, säger forskarna. Araştırmacılar, sıcaklığın gelecekte 1,5 dereceden fazla yükselmemesi gerektiğini söylüyor.

En som redan märker av att klimatet blivit varmare är Ante Baer. ||||||||||Ante Baer|Baer (1) İklimin ısındığını şimdiden fark edenlerden biri de Ante Baer. Han är renskötare i Västerbotten. O, Västerbotten'de bir ren geyiği çobanı. Det är svårare för renarna att hitta mat när vädret förändrats och vintrarna blivit varmare, säger han till Ekot. ||||the reindeer||||||||the winters|||||| Ekot'a göre havalar değişip kışlar ısınınca ren geyiğinin yiyecek bulması daha zor oluyor. När det blir varmt med plusgrader på vintern så smälter snön till vatten och när det sedan blir kallt igen så blir det is. Kışın artı derecelerle ısınınca kar eriyerek suya, tekrar soğuyunca buza dönüşür. Då har renar och andra djur, som älgar och rådjur, svårt att hitta mat under isen. Sonra ren geyiği ve geyik ve geyik gibi diğer hayvanlar buzun altında yiyecek bulmakta zorlanırlar.

– Det har egentligen redan gått för långt för vintrarna är väldigt ostadiga just nu här uppe. |||||||||||unstable|||| -Aslında çok ileri gitti çünkü şu anda burada kışlar çok dengesiz.

**Markku Rummukainen** är klimatforskare i Lund. |Markku Rummukainen||climate researcher|| Han säger till Ekot att det ändå finns hopp om att klimatförändringarna kan stoppas. Ekot'a iklim değişikliğinin durdurulabileceğine dair hâlâ umut olduğunu söyler. Grön energi som vindkraft och solkraft har blivit billigare, säger han. |||||solar power||||| Rüzgar enerjisi ve güneş enerjisi gibi yeşil enerjinin daha ucuz hale geldiğini söylüyor.

– Till exempel vind och solkraft har blivit jättemycket billigare de senaste åren. - Örneğin, rüzgar ve güneş enerjisi son yıllarda çok daha ucuz hale geldi. Det finns fler länder som har styrmedel för att bidra till klimatlösningar, och de har visat effekt. ||||||policy instruments|||||climate solutions||||| İklim çözümlerine katkıda bulunacak politika araçlarına sahip daha fazla ülke var ve bunlar etkisini gösterdi. Den globala utsläppsutvecklingen har bromsat in något. ||emission trends||slowed down|| Küresel emisyon eğilimi biraz yavaşladı. Utsläppen fortsätter att öka, men i en långsammare takt. Emisyonlar artmaya devam ediyor, ancak daha yavaş bir oranda.

**Polisen i Stockholm jobbar hårt för att stoppa skjutningar och sprängningar. Stockholm'deki polis, silahlı saldırıları ve patlamaları durdurmak için çok çalışıyor. 470 personer i Stockholm är häktade för sådana brott. ||||in custody||| Stockholm'de 470 kişi bu tür suçlardan tutuklu. Men polisen ser inte att brotten minskar. Ancak polis suçun azaldığını görmüyor. **

De senaste månaderna har det varit många skjutningar och sprängningar i Stockholmsområdet. Son aylarda Stockholm bölgesinde çok sayıda silahlı saldırı ve patlama meydana geldi. Över 470 personer sitter häktade i Stockholm, misstänkta för att vara inblandade i sådana brott. ||||||||||involved in||| Stockholm'de bu tür suçlara karıştıklarından şüphelenilen 470'den fazla kişi gözaltında.

**Niclas Andersson är polis i Stockholm. ** Han är chef för arbetet som ska stoppa våldet. Şiddeti durdurmak için çalışmanın başıdır. Polisen jobbar hårt, säger han [till SVT Stockholm. Polis çok çalışıyor, diyor [SVT Stockholm'e. ](https://www.svt.se/nyheter/lokalt/stockholm/polisen-om-valdsvagen-attaaringar-soker-sig-till-gangmiljon) Och de kan göra mer än tidigare. |||||||||the violence path|eight attacks||||gang million|||||||

– Vi har väldigt många frihetsberövade och gör väldigt mycket beslag. ||||deprived of freedom|||||seizures -Özgürlüğünden mahrum bırakılan ve nöbet geçiren çok insanımız var. Den operativa förmåga vi har idag har jag inte sett förut i Stockholm. ||capability|||||||||| Bugün Stockholm'de sahip olduğumuz operasyonel kabiliyeti daha önce görmemiştim.

**Några som söker sig till kriminella** gäng är väldigt unga. Suç çetelerine katılanların bazıları çok genç. Niclas Andersson tror inte att det bara handlar om pengar. Niclas Andersson meselenin sadece para olduğunu düşünmüyor. Han tror också att det handlar om att få uppmärksamhet. Ayrıca bunun dikkat çekmekle ilgili olduğuna inanıyor.

– Vi får indikationer på att det är allt från 8-åringar till 13-åringar som vill bli en del av den här problematiken. - 8 yaşındakilerden 13 yaşındakilere kadar herkesin bu sorunun bir parçası olmak istediğinin işaretlerini alıyoruz. Jag tror pengarna inte är det viktigaste. Paranın en önemli şey olmadığını düşünüyorum. Ganska många unga gör det för att få status och bekräftelse, bli en del av ett annat sammanhang. Pek çok genç bunu statü ve onay kazanmak, farklı bir bağlamın parçası olmak için yapıyor.

**Det är svårt att se något stopp på** skjutningar och sprängningar nu, säger Niclas Andersson. Niclas Andersson, şu anda ateş etme ve patlamalara bir son vermenin zor olduğunu söylüyor. Det är något man måste jobba med under lång tid, säger han. Uzun süre üzerinde çalışmanız gereken bir şey, diyor.

Polisen jobbar med många olika brott. Polis birçok farklı suçla çalışır. Det skulle behövas ännu fler poliser som jobbar med det här, säger Niclas Andersson till SVT Stockholm. SVT Stockholm'den Niclas Andersson, bununla çalışmak için daha fazla polis memuruna ihtiyacımız olacağını söylüyor.

– Vi skulle behöva vara fler. - Daha fazlası olmalıyız. Det är för få i utredningsverksamheten. |||||the investigation unit Soruşturma faaliyetlerinde çok az var. Utifrån den våldsutvecklingen vi har är det för många ärenden, för att kunna hantera dem på bästa sätt. ||violence development||||||||||||||| Elimizdeki şiddet eğilimine bağlı olarak, onları en iyi şekilde ele almak için çok fazla vaka var.

**På äldreboendet Strandbacken får personalen utbilda sig till undersköterska, och samtidigt bli bättre på att prata svenska. ||Strandbacken nursing home|||||||||||||| Strandbacken huzurevinde personel hemşire yardımcısı olarak eğitim alabilir ve aynı zamanda İsveççe konuşma becerilerini geliştirebilir. **

Äldreboendet Strandbacken ligger i kommunen Nordmaling i norra Sverige. |||||Nordmaling municipality||| Christelle Ngoma har jobbat där i tre år som vårdbiträde. Christelle Ngoma|Ngoma||||||||care assistant Christelle Ngoma orada üç yıl bakıcı yardımcısı olarak çalıştı. Nu vill hon bli undersköterska. ||||nursing assistant Şimdi hemşire olmak istiyor. Först läste hon utbildningen på distans men det var svårt, säger hon till [P1 Morgon. İlk başta eğitimi uzaktan inceledi ama zordu, diyor [P1 Morgon. ](https://sverigesradio.se/artikel/utbildning-och-battre-svenska-ska-starka-aldreomsorgen-i-nordmaling) ||||||||||elderly care||Nordmaling

– Jag försökte läsa på distans men jag hade väldigt svårt att fokusera. - Uzaktan çalışmaya çalıştım ama odaklanmakta çok zorlandım.

**Det var inte bara Christelle som** tyckte att det var svårt. Bunu zor bulan sadece Christelle değildi. Det var många som hoppade av utbildningen på distans. Uzaktan eğitimi bırakan çok oldu. Därför startade Nordmaling kommun en utbildning som man läser på äldreboendet. Bu nedenle Nordmaling belediyesi huzurevinde alınan bir eğitim başlattı. Ingrid Lindroth är en av vårdlärarna. |Lindroth(1)||||the care teachers Ingrid Lindroth, hemşirelik öğretmenlerinden biridir. Förutom att utbilda sig till undersköterska får man också öva på att prata svenska, säger hon. Hemşire olmak için eğitim almanın yanı sıra İsveççe konuşma pratiği de yapıyorsun, diyor.

– Man behöver prata med andra. I den här gruppen är det blandat, vi är både svenskar och nysvenskar och det är ju en toppengrej när man behöver öva på språket. ||||||||||||new Swedes||||||great thing|||||| Bu grupta karışık, hem İsveçli hem de yeni İsveçliyiz ve bu, dili pratik etmeniz gerektiğinde harika bir şey.

**Christelle tycker om utbildningen. Christelle eğitimden hoşlanıyor. ** Hon lär sig mycket, säger hon. Çok şey öğreniyor, diyor.

– Den här kursen betyder mycket för mig. - Bu kurs benim için çok şey ifade ediyor. Jag har lärare och andra kollegor som vill diskutera och prata tillsammans, så det hjälper väldigt mycket med att sitta på plats. Birlikte tartışmak ve konuşmak isteyen öğretmenlerim ve diğer meslektaşlarım var, bu yüzden yerinde oturmak çok yardımcı oluyor.

**Marion Herchenhan går också** utbildningen. |Marion Herchenhan||| Eğitime Marion Herchenhan da katılıyor. Hon har fått många nya vänner och kollegor, säger hon. Birçok yeni arkadaş ve meslektaş edindiğini söylüyor.

– Det är underbara människor som har öppnat upp sig och hjälpt mig framåt på min väg. - İçlerini açan ve yolumda ilerlememe yardım eden harika insanlar var. Jag har lärt mig otroligt mycket det året jag har varit där nu. Şu anda orada bulunduğum yılda inanılmaz miktarda şey öğrendim.