Where in the world is it easiest to get rich? | Harald Eia | TEDxOslo
Wo auf der Welt ist es am einfachsten, reich zu werden? | Harald Eia | TEDxOslo
¿En qué parte del mundo es más fácil hacerse rico? | Harald Eia | TEDxOslo
In quale parte del mondo è più facile diventare ricchi? | Harald Eia | TEDxOslo
Em que parte do mundo é mais fácil ficar rico? | Harald Eia | TEDxOslo
Где в мире легче всего разбогатеть? | Харальд Эйя | TEDxOslo
世界上哪里最容易致富？ |哈拉尔·埃亚 |奥斯陆TEDx
世界上哪裡最容易致富？ |哈拉爾·埃亞 |奧斯陸TEDx
Translator: Zsófia Herczeg Reviewer: Queenie Lee
المترجم: Rama Douna المدقّق: Riyad Almubarak
Traductor: Daniel Moore Revisor: Sebastian Betti
Fordító: Zsófia Herczeg Lektor: Zsuzsanna Lőrincz
Çeviri: Tual Şekercigil Gözden geçirme: Gülsüm Öztürk
Where in the world is it easiest to get ...
في أيّ بلد من العالم من السهل عليك أن تُصبح ...
Hol a legkönnyebb a világon ...
Dünyanın neresinde zengin olmak
rich?
غَنيّاً؟
meggazdagodni?
daha kolay?
That's the question I asked my professor when I studied sociology in the early 90s
سألت أستاذي هذا السؤال أثناء ىراستي علم الاجتماع في بداية التسعينيات
Esa es la pregunta que hice a mi profesor cuando estudiaba sociología en los 90s
Ezt a kérdést tettem fel a tanáromnak, mikor szociológiát tanultam a 90-es évek elején.
Bu, 90'ların başında sosyoloji okurken profesörüme sorduğum soruydu.
because he was having a lecture
عندما كان يدرسنا محاضرة
porque él estaba dando una conferencia
A szociális demokrácia elveit követő skandináv országokról tartott előadást.
Çünkü o, sosyal demokrasiler
about social democracies, the Scandinavian welfare state,
حول الديمقراطيات الاجتماعية في بلدان الرفاه الإسكندنافية،
sobre las democracias sociales, el estado de bienestar escandinavo,
ve İskandinav refah devleti hakkında ders veriyordu.
and he was a classical left-wing sociology professor,
وكان أستاذاً كلاسيكاً في علم الاجتماع اليساري،
y él era un clásico profesor de sociología de izquierda,
Tipikus baloldali szociológia professzor volt,
Klasik solcu bir sosyoloji profesörüydü ve
and he could not hide his enthusiasm
ولم يستطع أن يخفي حماسه
y no podía ocultar su entusiasmo
aki nem tudta elrejteni a lelkesedését,
zengin ve yoksul insanların olmadığı
when he talked about these egalitarian societies
عندما كان يتحدث عن مجتمعات المساواة هذه
cuando hablaba de estas sociedades igualitarias
mikor az egyenlőségelvű társadalmakról beszélt,
bu eşitlikçi toplumlardan bahsederken
with no rich people and no poor people.
حيث لا وجود لشخص غني وشخص فقير.
sin gente rica y sin gente pobre.
ahol nincsenek sem gazdagok, sem szegények.
heyecanını gizleyemiyordu.
But I, on the other hand, I was writing my master's thesis about rich people.
لكنني، في المقابل كنت أكتب أطروحة الماجستير حول الناس الأغنياء.
Pero yo, por otro lado, estaba escribiendo mi tesis de maestría sobre personas ricas.
Én viszont a gazdagokról írtam a szakdolgozatom.
Öte yandan ben yüksek lisans tezimi zengin insanlar üzerine yazıyordum.
When I interviewed my informants from the upper classes,
عندما قابلت مخبرييّن من طبقات المجتمع العليا،
Cuando entrevisté a mis informantes de las clases altas,
Mikor interjút készítettem a felsőbb osztályokhoz tartozó adatközlőimmel,
Üst sınıflardan deneklerle görüşme yaptığımda
they all said the same thing:
جميعم قال لي الشيء ذاته:
todos decían lo mismo:
mind ugyanazt mondták:
hepsi aynı şeyi söyledi:
"Life in Scandinavia is tough."
"الحياة في إسكندنافيه قاسية".
"La vida en Escandinavia es dura".
"Skandináviában kemény az élet."
"İskandinavya'da hayat çok zor."
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
"We have to work twice as hard to earn money
"علينا أن نعمل بجهد أكبر لنجني المال
"Tenemos que trabajar el doble para ganar dinero,
"Kétszer annyit kell dolgoznunk a pénzünkért,
"Para kazanmak için iki kat daha fazla çalışmamız gerek,
because we have to struggle against:
لإنّه علينا أن نناضل بشدّة في وجود:
porque tenemos que luchar contra:
mert közben meg kell küzdenünk:
çünkü şunlara karşı mücadele etmemiz gerek:
high taxes,
الضرائب المرتفعة،
impuestos elevados,
a magas adókkal,
Yüksek vergiler,
strong unions controlling the wages
الاتحادات النقابية القوية التي تتحكم بالإجور
sindicatos fuertes que controlan los salarios,
a béreket ellenőrző erős szakszervezetekkel
ücretleri kontrol eden güçlü sendikalar
and a generous welfare state that makes people lazy."
و دول الرفاه الكريمة التي تجعل من الناس كَسالى."
y un generoso estado de bienestar que hace que la gente sea perezosa".
és egy nagylelkű jóléti állammal, ahol ellustulnak az emberek.
ve insanları tembelleştiren cömert refah devleti.
As one rich guy told me,
كما قال لي شاب غني،
Como me dijo un tipo rico:
Ahogy az egyik gazdag fickó mondta:
Zengin bir adam bana şunu dedi:
he said, "They call it a social security net.
قال: "إنهم يدعون ذلك بشبكة الضمان الاجتماعي.
"Lo llaman una red de seguridad social.
"Ez nem szociális háló,
"Onlar buna sosyal güvenlik 'ağı' diyor.
Well, I call it a hammock."
|||||Hängematte
حسناً، أنا أدعوه أرجوحة ".
Bien, yo lo llamo una hamaca".
hanem egyenesen függőágy!"
Ben 'hamak' diyorum."
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
And as every aspiring social scientist, I started to go native;
ومِثل أي ّعالم اجتماع طموح، بدأت أتطبّع بطباعهم،
Y como todo aspirante a científico social, empecé a adoptar las costumbres.
Mint minden leendő társadalomtudós, én is igyekeztem beépülni.
Her hevesli sosyal bilimci gibi onlardan biri gibi olmaya başladım.
I started to feel sympathy for these rich people.
بدأت أميل أكثر نحو هؤلاء الأغنياء.
Empecé a sentir simpatía por esta gente rica.
Kezdtem együtt érezni ezekkel a gazdag emberekkel.
Bu zengin insanlar için sempati duymaya başladım.
And that's why I raised my hand and asked my professor,
ولذلك بادرت بسؤال أستاذي،
Y es por eso que levanté mi mano y le pregunté a mi profesor:
Ezért tettem fel hát a kezem, és kérdeztem meg a professzorom:
Bu yüzden elimi kaldırıp profesörüme şunu sordum
"Well, what if you don't care so much about equality?
حسناً، ماذا لوكنتَ غيرَ مُبَالٍ بالمساواة؟
"Bueno, ¿y si no le importa mucho la igualdad?
"Mi van akkor, ha az egyenlőség engem nem érdekel?
"Peki ya eşitliği bu kadar önemsemeseydiniz?
What if your dream is to become rich?
ماذا لو كنتَ تحلم بأن تصبح غَنيّاً؟
¿Qué pasa si su sueño es ser rico?
Mi van akkor, ha az az álmom, hogy gazdag legyek?
Ya hayaliniz zengin olmak olsaydı?
Where in the world should I have been born to become really rich?"
في أيّ بلد من العالم كان يجب أن أولد لأصبح بالفعل غنيّاً؟"
¿Dónde en el mundo debería haber nacido para realmente hacerme rico?"
A világ mely táján kell születnem ahhoz, hogy nagyon gazdag lehessek?"
Gerçekten zengin olmak için dünyanın neresinde doğmuş olmam gerekirdi?"
I still remember the puzzled look on my professor's face.
مازلت أذكر الحيرةَ على وجه أستاذي.
Aún recuerdo la mirada perpleja en la cara de mi profesor.
Még mindig emlékszem, milyen döbbent képet vágott.
Profesörümün suratındaki şaşkın ifadeyi hâlâ hatırlarım.
But he answered the best he could.
لكنّه أجابَ على السؤال بأفضل ما يمكن.
Pero respondió lo mejor que pudo.
De próbált jó választ adni.
Elinden gelen en iyi şekilde cevapladı.
Something like, "Well, if that's your goal in life,
حيث قال: "حسناً، إن كان هذا هدفك في الحياة،
Algo así como, "Bueno, si ese es tu objetivo en la vida,
Valahogy így: "Nos, ha ez a célja az életben,
"Pekâlâ, eğer hayattaki amacın bu ise
you should probably have been born in a society
فعليك على الأرجح أن تولدَ في مجتمع
probablemente deberías haber nacido en una sociedad
akkor egy olyan társadalomban kellett volna születnie,
muhtemelen serbest piyasa, düşük vergiler
with free markets, low taxes,
حيث الأسواق مجانية، الضرائب منخفضة،
con mercados libres, impuestos bajos,
ahol virágzik a szabadkereskedelem, alacsonyak az adók,
ve asgari düzeyde hükumet müdahalesi olan
and minimal government intervention.
وتدخل الحكومة أقل ما يمكن.
y mínima intervención gubernamental.
és a kormányzati beavatkozás is minimális."
bir toplumda doğmuş olman gerekirdi."
And he added, "If you want to become rich,
ثم أضاف: "إن كنت تريد أن تصبح غَنيّاً،
Y agregó: "Si quieres ser rico,
Majd hozzátette: "Ha gazdag akar lenni,
Ve ekledi: "Eğer zengin olmak istiyorsan,
you should probably not study sociology."
فعلى الأرجح لم يكن عليك أن تدرس علم الاجتماع".
probablemente no deberías estudiar sociología".
nem biztos, hogy szociológiát kellene tanulnia."
muhtemelen sosyoloji okumamalısın."
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
That was a good answer and the best guess we had back then.
أظن أن ذلك كان أفضل جواب يمكن أن نتوقعه في ذلك الوقت.
Esa fue una buena respuesta, y la mejor conjetura que tuvimos entonces.
Jó válasz volt. A legjobb, amit akkoriban adhatott.
İyi bir cevaptı ve o zamanlar elimizdeki en iyi varsayımdı.
That is until I saw that the University of Oslo professor in Economy, Karl Moene,
إلى حين قابلت أستاذ الاقتصاد في جامعة أوسلو (كارل موينه)،
Eso es, hasta que vi que el profesor de economía Karl Moene, de la Universidad de Oslo
Ta ki Oslo Üniversitesi'nde ekonomi profesörü olan Karl Moene
actually had checked the facts:
في الحقيقة سألت من جديد لأعرف:
había efectivamente revisado los datos:
bunların doğruluğunu kontrol edene kadar.
"Where in the world is it easiest to get rich?"
"في أيّ بلد من العالم من السهل عليك أن تصبح غنياً؟"
"¿Dónde en el mundo es más fácil hacerse rico?"
"Dünyanın neresinde zengin olmak daha kolay?"
And before I share with you
وقبل أن أتشارك معكم
Y antes de compartir con Uds.
És mielőtt megosztom önökkel,
Para kazanmak için
where you should go to earn money,
أين يجب أن تذهبوا لتجنوا المال،
dónde deberían ir para ganar dinero,
hogy hová menjenek pénzt keresni,
nereye gitmeniz gerektiğini paylaşmadan önce,
we have to define "rich."
يجب أن نُعرَف كلمة "غنيّاً ".
tenemos que definir "rico".
meg kell határoznunk, mi is az, hogy "gazdag".
"zengin" kelimesini tanımlamamız gerek.
The UN talks about the poverty line.
تتحدث الأمم المتحدة عن خط الفقر.
La ONU define la línea de pobreza.
Az ENSZ meghatározza a szegénységi küszöböt.
BM yoksulluk sınırından söz ediyor.
You know, if you earn less than one dollar a day,
أي إن كنت تكسب دولاراً واحداً في اليوم،
Ya saben, si ganas menos de un dólar por día,
Tudják, ha például naponta egy dollárnál kevesebbet keres valaki.
Bilirsiniz, eğer günde 1 dolar ya da 2 dolardan
maybe two dollars a day.
أو ربما دولارين في اليوم.
quizás dos dólares por día.
Talán két dollárnál kevesebbet.
az kazanırsanız falan.
But we have to define the richness line.
لكن علينا أن نُعَرّف خطّ الغِنى.
Pero tenemos que definir la línea de riqueza.
Nekünk azonban a "gazdagsági küszöb" meghatározására van szükségünk.
Ancak bizim zenginlik sınırını tanımlamamız gerek.
It's a more fun line, actually.
إنّه فعلاً خطّ ممتع أكثر.
Es realmente una línea más divertida.
Ez egy sokkal szimpatikusabb küszöb, nem?
Daha eğlenceli bir sınır doğrusu.
And the most reliable report, when it comes to rich people,
وأكثر التقارير موثوقية، فيما يتعلق بالناس الأغنياء،
Y el informe más confiable, cuando se trata de gente rica,
Ha a gazdagokról beszélünk, a legmegbízhatóbb jelentés
Zengin insanlar söz konusu olduğunda en güvenilir rapor olan
the Wealth Report,
تقرير الثّروة،
el Informe de Riqueza,
a Vagyonosodási jelentés,
Varlık Raporu,
they set the richness line
حيث يُحدّدون خطّ الغِنى
establece la línea de riqueza
amely a gazdagsági küszöböt azoknál húzza meg,
zenginlik sınırını,
at individuals with net worth more than 30 million USD.
للأفراد برأس مال يزيد عن 30 مليون دولار أميريكي.
a personas con un patrimonio neto de más de USD 30 millones.
akiknek a nettó vagyona 30 millió dollár fölött van.
net serveti 30 milyon Amerikan dolarından fazla olanlara göre belirliyor.
In the consultant jargon, these people are called UHNWI's.
باللغة الخاصة بالمستشارين يطلق على هؤلاء الناس "UHNWIs"
En la jerga del consultor, estas personas se llaman PAVN.
A privátbanki szakzsargonban ezeket az embereket UHNWI-nak hívják,
Uzman jargonunda bu insanlara UYNVB deniyor.
That is Ultra High Net Worth Individuals.
أي الأشخاص أصحاب رأس المال المرتفع جداً.
Esto es, Personas de Alto Valor Neto.
ami az ultramagas nettó vagyonnal rendelkezőkre utal.
Ultra Yüksek Net Varlıklı Bireyler demek.
That guy, by the way, is not rich. He is just a model.
بالمناسبة، هذا الشاب ليس غَنّياً إنما مجرد عارض إعلانات.
Ese tipo, por cierto, no es rico. Es solo un modelo.
Ez a fickó a képen nem gazdag egyébként. Csak egy modell.
Bu adam zengin değil bu arada. Sadece model.
(Laughter)
(ضحك)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
Actually, on the lower part of the model.
في الحقيقة، في الجزء الأدنى للعارض.
Realmente, de la escala inferior del modelo.
Modellből is a rosszabbul fizetett fajta.
Modelliğin de düşük seviyesinde.
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
And I have saved some money by keeping the watermark there as well.
ولقد ادخرت بعض المال بالاحتفاظ بهذه الدلالة أيضاً.
Y he ahorrado algo de dinero manteniendo la marca de agua allí también.
Egy kis pénzt is megtakarítottam azzal, hogy otthagytam a vízjelet.
Ayrıca filigranı orada bırakarak biraz para tasarrufu da yaptım.
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
Smart.
ذكي.
Astuto.
Okos!
Kurnaz.
(Laughter) (Applause)
(ضحك) (تصفيق)
(Risas) (Aplausos)
(Nevetés) (Taps)
(Gülüşmeler) (Alkış)
So, according to The Wealth Report,
لذا وفقاً لتقرير الثروة،
Entonces, de acuerdo al Informe de Riqueza,
A Vagyonosodási jelentés szerint tehát
Varlık Raporu'na göre,
there are more than 170, 000
هناك أكثر من 170,000
hay más de 170 000
több mint 170 000
dünyada 170.000'den fazla
UHNWI's in the world.
فرداً ذو رأس مال مرتفع جداً في العالم.
PAVN en el mundo.
UHNWI van ma a világon.
UYNVB bulunuyor.
And here is the top five list of countries with the richest people.
وهذه قائمة بالدول الخمسة الأعلى بالناس الأكثر ثراءً.
Y aquí está la lista de los cinco primeros países con las personas más ricas.
Lássuk, melyik öt országban él a legtöbb gazdag ember.
İşte en zengin insanlara sahip ülkelerde ilk beş şöyle:
Number five: China, with more than 8,000.
في المرتبة الخامسة: الصين بما يزيد عن 8,000.
Número cinco: China, con más de 8000.
Az ötödik: Kína, több mint 8 000 fővel,
8.000'den fazla zengin ile beşinci Çin.
UK, Germany, Japan,
بريطانيا، ألمانيا، اليابان
Reino Unido, Alemania, Japón,
az Egyesült Királyság, Németország, Japán,
Birleşik Krallık, Almanya, Japonya
and on top, of course, the United States with more than 40,000 rich people.
وفي مقدمتهم بالطبع، الولايات المتحدة بما يزيد عن 40,000 شخصاً غنيّاً
y en la cima, por supuesto, EE.UU., con más de 40 000 personas ricas.
és legfelül, persze az Egyesült Államok, ahol több mint 400 000 gazdag ember él.
ve zirvede 40.000'den fazla zengin insan ile ABD var.
But of course, we are not interested in the absolute numbers here.
لكننا بالطبع، لَسنا مهتمين بالأرقام الحقيقية هنا.
Pero por supuesto, no estamos interesados en los números absolutos aquí.
Természetesen minket most nem az abszolút számok érdekelnek,
Tabii ki bu mutlak sayılarla ilgilenmiyoruz.
We are interested in rich people per capita, per million inhabitants.
إنما بالأشخاص الأغنياء بحسب رأس المال لكل مليون نسمة.
Estamos interesados en personas ricas per cápita, por millón de habitantes.
hanem az, hogy mennyi az összlakosságra vetített gazdagok száma.
Kişi başına, bir milyon kişi başına düşen zengin insanlarla ilgileniyoruz.
And if we leave out the pure tax havens,
وإذا أغفلنا الدول ذات الضرائب المنخفضة،
Y si dejamos fuera las guaridas fiscales puras,
Ha az adóparadicsomokat nem számítjuk:
Eğer zengin insanların büyük yapay katılımının olduğu
like Cyprus, and Switzerland, Hong Kong, Singapore, Monaco -
مثل قبرص، وسويسرا، هونغ كونغ، سينغافورة، موناكو-
como Chipre y Suiza, Hong Kong, Singapur, Mónaco
például Ciprust, Svájcot, Hong Kongot, Szingapúrt vagy Monacót,
Kıbrıs, İsviçre, Hong Kong, Singapur, Monako gibi
where we have an artificially huge share of rich people -
حيث لدينا حصة هائلة مزيفة من الأغنياء-
--donde tenemos una proporción artificial de personas ricas--
ahol a gazdagok száma aránytalanul magas,
vergi cennetlerini hariç tutarsak,
it turns out that we have on number 5 Denmark -
هذا يؤدي إلى أنّه لدينا في المرتبة الخامسة الدنيمارك
resulta que tenemos en el número 5 a Dinamarca
kiderül, hogy az ötödik helyen Dánia áll.
5 numarada bir milyon kişi başına düşen
with 179 rich people per one million inhabitants -
بأكثر من 179 شخصاً غنيًاً لكل مليون نسمة-
con 179 personas ricas por millón de habitantes;
Itt egy millió lakosra 179 gazdag ember jut.
179 zengin insan ile Danimarka var.
Canada, New Zealand, Sweden and on top: Norway.
كندا، نيوزيلندا، السويد، وفي مقدمتهم: النرويج.
Canadá, Nueva Zelanda, Suecia y en el primer puesto: Noruega.
Majd Kanada, Új-Zéland, Svédország és az első: Norvégia!
Kanada, Yeni Zelanda, İsveç ve zirvede Norveç.
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
But where's the US?
لكن أين الولايات المتحدة؟
Pero, ¿dónde está EE.UU.?
De hol van az USA?
Fakat ABD nerede?
On place 13.
في المركز 13.
En el puesto 13.
Csak a tizenharmadik!
13\. sırada.
So what happened to my old professor's, you know, social democracies?
إذاً ماذا حصل للديمقراطيات الاشتراكية التي تحدث عنها أستاذي السابق؟
Entonces, ¿qué pasó con las democracias sociales de mi antiguo profesor?
Mi történt hát régi professzorom szociális demokráciáiban?
Eski profesörümün sosyal demokrasilerine ne oldu?
There are no rich people there.
ليس من شخص غنيّ هناك.
No hay gente rica allí.
Ott nincsenek gazdagok!
Oralarda zengin insan bulunmaz.
But OK. 30 million dollars,
لكن نعم، 30 مليون دولار،
Pero está bien. USD 30 millones,
De hagyjuk is. 30 millió dollár?
Tamam hadi. 30 milyon dolar,
that's just pocket money in a country like the US,
هي بمثابة مصروف للجيب فقط في بلد كالولايات المتحدة.
eso es solo cambio chico en un país como EE.UU.,
Az olyan országokban, mint az USA, ez csak zsebpénz.
ABD gibi insanların delicesine zengin olabildiği
where people can get insanely rich.
حيث يصبح الناس أغنياء بجنون.
donde las personas pueden volverse absurdamente ricas.
Ott eszméletlen gazdagság van!
bir ülkede sadece cep harçlığı.
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
Look at the watermark again?
انظروا إلى هذه الدلالة من جديد؟
¿Miraron la marca de agua de nuevo?
Már megint otthagytam a vízjelet?
Filigrana tekrar bakın.
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
So, let's raise the richness line up from 30 million dollars up to ...
لذا، دعونا نرفع خط الغِنى من 30 مليون دولار ولغاية...
Entonces, elevemos la línea de riqueza de USD 30 millones...
Emeljük hát fel a gazdagsági küszöböt 30 millió dollárról
Zenginlik sınırını 30 milyon dolardan
1 billion dollars.
1 مليار دولار.
a USD 1000 millones.
egymilliárd dollárra.
1 milyar dolara çıkaralım.
And the most reliable source here is the Forbes billionaires list.
وأكثر المصادر موثوقية هنا هي قائمة مجلة فوربس لأصحاب المليارات.
Y la fuente más confiable aquí es la lista de multimillonarios de Forbes.
Itt viszont a legmegbízhatóbb forrásunk a Forbes milliárdosokról kiadott listája.
Burada en güvenilir kaynak, Forbes'un milyarderler listesi.
And according to the Forbes,
ووفقاً لمجلة فوربس،
De acuerdo a Forbes,
A Forbes szerint,
Forbes'a göre,
if you look at billionaires per million inhabitants.
إذا نظرت إلى أصحاب المليارات لكل مليون نسمة.
si miras multimillonarios por millón de habitantes.
ha a milliárdosokat egy millió lakosra vetítjük:
eğer bir milyon kişi başına düşen milyarderlere bakarsak,
Number 5, Germany: 1.2 billionaires.
في الرقم 5، ألمانيا: 1.2 مليون ملياردير.
Número 5, Alemania: 1,2 multimillonarios.
Az ötödik Németország 1,2 milliárdossal.
1.2 milyarder ile Almanya beşinci sırada.
1.2 billionaires per million inhabitants.
1.2 ملياردير لكل مليون نسمة.
1,2 multimillonarios por millón de habitantes.
1,2 milliárdos jut egymillió lakosra.
1 milyon kişi başına düşen 1.2 milyarder.
The United States 1.7, Norway 2, Sweden,
الولايات المتحدة 1.7، النرويج 2، السويد،
EE.UU. 1,7, Noruega 2, Suecia [2,4]
Az Egyesült Államokban 1,7, Norvégiában 2, Svédország következik,
ABD 1.7, Norveç 2, İsveç
and on top Iceland with 3.1
وعلى رأسهم أيسلندا مع 3.1
y en la cima, Islandia con 3,1.
és első helyen 3,1 tizeddel Izland áll.
ve zirvede 3.1 ile İzlanda.
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
With a single billionaire: Thor Björgólfsson.
بملياردير واحد: (ثور بورغلسون).
Con un solo multimillonario: Thor Björgólfsson.
Egyetlen milliárdosuk van: Thor Björgólfsson.
Tek milyarder ile: Thor Björgólfsson.
(Laughter) (Applause)
(ضحك) (تصفيق)
(Risas) (Aplausos)
(Nevetés) (Taps)
(Gülüşmeler) (Alkış)
He could have been a model.
يمكنه أن يكون عارضاً.
Pudo haber sido un modelo.
Ő is lehetett volna modell.
Model olabilirmiş.
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
But the point is, the United States: 1.7 Scandinavia taken as a whole: 2.1
لكن الموضوع هنا، أنّ الولايات المتحدة: 1.7 بلدان اسكندنافية جميعاً: 2.1
Pero la idea es, EE.UU.: 1,7. Escandinavia tomada como un todo: 2,1.
A lényeg viszont az, hogy az USA: 1,7, Skandinávia összességében: 2,1 fő.
Asıl nokta şu. ABD 1.7 ve İskandinavya bütün olarak 2.1.
And the big mystery is ...
والشيْ الأكثر غموضاً هو...
Y el gran misterio es...
A nagy rejtély pedig:
Büyük muamma ise...
How can this be?
كيف يمكن أن يكون ذلك؟
¿Cómo puede ser esto?
hogy lehetséges ez?
Bu nasıl olabilir?
How can Bernie Sanders' dream societies,
كيف يمكن لمجتمعات حلم (بيرني سانرز)،
¿Cómo pueden las sociedades soñadas por Bernie Sanders,
Hogy lehet, hogy Bernie Sanders álomtársadalmaiban,
Bernie Sanders'ın hayalindeki toplumlar,
these socialist paradises
هذه الجنّات الاشتراكية
estos paraísos socialistas
ezekben a szocialista fellegvárakban
bu sosyalist cennetler
be such a breeding place for rich people?
أن تصبح بمثابة مكان تكاثر هؤلاء الأغنياء؟
ser un lugar de crianza para ricos?
csak úgy tenyésznek a gazdagok?
nasıl olur da zengin insanların çoğaldığı bir yer olur?
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
That's a mystery.
هذا لغز.
Eso es un misterio.
Ez rejtély.
Bu bir muamma.
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
There are two reasons.
وهناك سببان.
Existen dos razones.
Ennek két oka van:
İki nedeni var.
Reason number one is free education.
السبب الأول هو التعليم المجاني.
La razón número uno es la educación gratuita.
az első az ingyenes oktatás.
Birinci neden eğitimin ücretsiz olması.
Social democracies give free higher education to everybody,
تقدّم الديمقراطيات الاشتراكية تعليمًا مجانيًا عاليًا للجميع،
Las democracias sociales dan educación superior gratis para todos,
A szociális demokráciákban mindenki számára ingyenes a felsőoktatás,
Sosyal demokrasiler herkese ücretsiz yüksek öğrenim,
and cheap student loans, and grants.
وقروض بفوائد مخفضة، ومنح دراسية،
y préstamos estudiantiles baratos, y becas.
olcsó a diákhitel, és ösztöndíjprogram is van.
ucuz öğrenci kredisi ve burslar veriyor.
That enables more people to use their talents and earn money.
مما يسمح لأشخاص أكثر بالاستفادة من مهاراتهم وكسب المال.
Eso permite que más personas puedan usar sus talentos y ganar dinero.
Ez többek számára teszi lehetővé, hogy tehetségüknek megfelelően keressenek.
Bu da, daha çok insanın yeteneklerini kullanmasını ve para kazanmasını sağlıyor.
We can see this in the social mobility numbers.
يمكن أن نرى ذلك في أعداد الحراك الاجتماعي.
Podemos ver esto en los números de movilidad social.
Ez a társadalmi mobilitási adatokból is jól nyomon követhető.
Bunu toplumsal hareketlilik rakamlarında görebiliyoruz.
Imagine all fathers in a society,
تخيلوا جميع الآباء في مجتمع،
Imaginen a todos los padres en una sociedad,
Képzeljük el az apákat egy adott társadalomban,
Bir toplumdaki bütün babaları düşünün.
and we divide them into five groups based on income:
ودعونا نقسمهم إلى خمس مجموعات بحسب الدخل:
y los dividimos en cinco grupos con base en el ingreso:
majd a jövedelmük alapján osszuk őket öt csoportba:
Onları gelirlerine göre beş gruba ayırıyoruz,
from the bottom fifth up to the top fifth.
بدءاً من أدنى خمسة إلى أعلى خمسة.
desde la quinta parte inferior a la quinta superior.
az alsó ötödtől a felső ötödig.
alttaki beşinciden üstteki beşinciye.
Then we look at their sons,
ثم دعونا ننظر إلى أبنائهم،
Luego observamos a sus hijos,
Ezután nézzük meg a fiaikat,
Sonra oğullarına bakıyoruz
and divide their income into five steps,
ونقسم دخلهم إلى خمس درجات،
y dividimos sus ingresos en cinco niveles,
és osszuk őket is öt csoportba a jövedelmük alapján.
ve gelirlerini beş basamağa ayırıyoruz.
and we see how many sons of the fathers from the bottom income
ونرى كيف أنّ العديد من أبناء أولئك الآباء ذوي الدخل المنخفض
y vemos cuántos hijos de los padres desde el ingreso inferior
Jól láthatjuk, hogy az alacsony jövedelmű apák fiai közül
En alttaki gelire sahip babaların kaçının oğlunun
end up on top.
يصلون إلى أعلى القائمة.
terminan en la cima.
sokan kerülnek fel a felső ötödbe.
üste geldiğini görüyoruz.
How many sons go from rags to riches?
كم من أبناء انتقلوا من الفقر المدقع إلى الثراء الفاحش؟
¿Cuántos hijos van de la pobreza a la riqueza?
Hány fiú lesz koldusból királyfi?
Kaç oğul yoksulluktan zenginliğe geçiyor?
If it was perfect social mobility,
إن كانت حراك اجتماعي مثالي،
Si fuese una movilidad social perfecta,
Ha a társadalmi mobilitás tökéletes lenne,
Eğer bu, kusursuz bir toplumsal hareketlilik olsaydı,
if talents and opportunities were equally distributed,
إن كانت المواهب والفرص توزع بشكل متساوٍ،
si talentos y oportunidades fueron distribuidos por igual,
ha a tehetség és a lehetőség egyenlő arányban oszlana el,
eğer yetenekler ve fırsatlar eşit olarak dağıtılmış olsaydı,
20% from the bottom would end up on each of these five ladders.
فإنّ 20% ممن هم في الأسفل سيصبحون في هذه السلالم الخمسة.
20 % de la parte inferior terminaría en cada uno de estos cinco niveles.
az alsó ötödből az ötfokú létra minden szintjére 20-20% kerülne.
alttakilerin %20'si bu beş basamaktan birinde olurdu.
So let's look at the numbers for the different countries.
لذا دعونا ننظر إلى الأرقام في دول مختلفة.
Así que veamos los números para los diferentes países
Nézzük, mit mutatnak a számok a különböző országokban.
Farklı ülkelerdeki rakamlara bakalım.
In Denmark, they are pretty close to perfect social mobility
ففي الدنيمارك، يشبهون إلى حد كبير الحراك الاجتماعي المثالي
En Dinamarca, están bastante cerca de perfeccionar la movilidad social
Dániában az értékek közelítenek a tökéleteshez,
Danimarka'da kusursuz toplumsal hareketliliğe oldukça yakınlar,
with 14% that goes from rags to riches.
حيث أنّ 14% انتقلو من الفقر المدقع إلى الثراء الفاحش.
con un 14 % que va de harapos a opulencia.
hiszen itt a koldusok 14%-a lett királyfi.
yoksulluktan zenginliğe geçen %14 ile.
In Norway 12, Sweden 11, the United States 8.
%12 في النرويج، 11% في السويد و8% في الولايات المتحدة.
En Noruega 12 %, Suecia 11 %, EE.UU. 8 %.
Norvégiában ez a szám 12, Svédországban 11, az USA-ban pedig 8.
Norveç'te 12, İsveç'te 11, ABD'de 8.
Because of free education,
بسبب التعليم المجاني،
Debido a la educación gratuita,
Az ingyenes oktatásnak köszönhetően
Ücretsiz eğitim sayesinde,
there are more self-made men in Scandinavia than in the US.
هناك رجال عصاميون في اسكندنافية أكثر مما هو عليه في الولايات المتحدة.
hay más hombres hechos a sí mismos en Escandinavia que en EE.UU.
többen tudják megcsinálni a szerencséjüket Skandináviában, mint az USA-ban.
İskandinavya'da ABD'den daha çok kendi çabalarıyla bir yere gelmiş insan var.
And if we look at those sons who don't end up on top but stay at the bottom,
وإذا نظرنا إلى هؤلاء الأبناء الذين لا يصلون إلى الأعلى بل يبقون في الأسفل،
Y si miramos a esos hijos que no terminan en la parte superior sino al final,
Ha megnézzük azokat a fiúkat, akik nem jutnak följebb, hanem maradnak alul,
Zirveye gelmemiş, altta kalan,
that go from rags to rags.
فإنهم ينتقلون من فقر مدقع إلى آخر.
que van de harapos a harapos.
koldusból koldusok,
yoksulken yoksul olan oğlanlara bakalım.
Again, 20% would be perfect mobility.
مجدداً، فإنّ 20% يشكلون حراكاً مثالياً.
Nuevamente, 20 % sería una movilidad perfecta.
itt is 20% jelentené a tökéletes mobilitást.
Tekrar söylüyorum, %20 kusursuz hareketlilik.
In Denmark, 25% ends up at the bottom,
في الدنيمارك، 25% يصبحون في الأسفل،
En Dinamarca, el 25 % termina en la parte inferior,
Dániában 25% marad alul.
Danimarka'da %25 en altta kalıyor.
Sweden a bit more. Norway.
السويد أكثر بقليل. النرويج.
Suecia un poco más. Noruega.
Svédországban egy kicsit több. Norvégia.
İsveç biraz daha fazla. Norveç.
And look at the United States.
وانظروا إلى الولايات المتحدة.
Y observen EE.UU.
És nézzék csak meg az Egyesült Államokat!
Ve ABD'ye bakın.
This is because education in the United States is very expensive.
هذا لأنّ التعليم في الولايات المتحدة مكلف جداً.
Esto es porque la educación en EE.UU. es muy costosa.
Mindennek az oka az, hogy az Egyesült Államokban nagyon drága az iskoláztatás.
Bunun nedeni ABD'de eğitimin çok pahalı olması.
But the second and most important explanation
لكنّ التفسير الثاني والأكثر أهمية
Pero la segunda y más importante explicación
A második és talán még ennél is fontosabb magyarázata annak,
İskandinavya'nın zengin insanların çoğaldığı
for Scandinavia being such a breeding place for rich people is this:
لكون اسكندنافية مكان تكاثر الأغنياء هو:
para que Escandinavia sea un lugar de crianza para los ricos es esta:
hogy Skandináviában burjánzik a gazdagság, a következő:
bir yer olmasının ikinci ve en önemli nedeni ise şu:
Have you ever noticed if you have been to the United States,
هل لاحظتم في أي وقت مضى إن سبق وذهبتم إلى الولايات المتحدة،
¿Alguna vez han notado, si han estado en EE.UU.,
Ha jártak az Egyesült Államokban talán önök is észrevették,
ABD'ye gittiyseniz hiç fark ettiniz mi,
when you drive around and drive through a toll plaza,
عندما تتجولون في ساحة لتحصيل الرسوم،
cuando conducen por ahí y atraviesan un control de peaje,
hogy ha autóval közlekednek, és áthajtanak egy autópálya-kapun,
arabayla dolaştığınızda ve ücretli geçiş gişesinden geçtiğinizde
there are actually people sitting there taking your money.
يوجد في الواقع أشخاص يجلسون هناك يأخذون أموالكم.
hay personas sentadas allí tomando tu dinero?
ott emberek ülnek, akik beszedik önöktől az úthasználati díjat.
orada oturup paranızı alan insanlar var.
Compare that to my local toll plaza.
قارنوا ذلك بساحة تحصيل الرسوم في بلدي.
Compara eso con mi puesto de peaje local.
Hasonlítsuk ezt össze a mi autópálya-kapuinkkal.
Benim semtimdeki ücretli geçiş gişesiyle kıyaslayın.
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
Just a sign with some gizmo attached to it.
مجرد لوحة لأدوات مرسومة عليها.
Solo un letrero con algún aparato adosado.
Itt csak egy tábla van meg egy kütyü a kapun.
Üzerine zımbırtılar tutturulmuş bir levha sadece.
And when you go to a supermarket in the United States,
وعندما تذهبون إلى السوبرماركت في الولايات المتحدة،
Y cuando van a un supermercado en EE.UU.,
Ha az Egyesült Államokban elmennek egy szupermarketbe,
ABD'de bir süpermarkete gittiğinizde,
there are actually people there helping to pack your things into your bags.
هناك في الواقع أشخاص يساعدون في توضيب أغراضكم في الأكياس.
en realidad, hay personas allí ayudando a empacar tus compras en las bolsas.
ott is emberek segítenek majd bepakolni az árut a szatyrokba.
aldıklarınızı poşetlerinize koymanıza yardım eden insanlar var.
It's very friendly and convenient compared to my local grocery store.
إنّه مريحٌ ولطيفٌ جداً بالمقارنة مع مخزن البقالة في بلدي.
Es muy amigable y conveniente, comparado con mi proveedor local.
Ez a mi élelmiszerboltjainkhoz képest nagyon barátságos és nagyon kényelmes.
Benim semtimdeki markete kıyasla oldukça kibar ve işe yarar.
Like this.
مثل هذا.
Como este.
Nálunk ez van.
Böyle.
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
There's nobody there.
لا يوجد أحد هناك.
No hay nadie allí.
Nincs ott senki.
Kimse yok.
(Laughter)
(ضحك)
(Gülüşmeler)
The biggest shock I had when I went to the US for the first time,
وأكبر صدمة حصلت لي عندما زرت الولايات المتحدة للمرة الأولى.
ABD'ye ilk kez gittiğimde yaşadığım en büyük şok,
when I went to the restroom,
هي عندما ذهبت إلى دورة المياه،
cuando fui al baño,
tuvalete gittiğimde
there were actually people working there.
كان في الواقع أشخاص يعملون هناك.
había realmente personas trabajando allí.
orada çalışan insanların olmasıydı.
Compare that to my local public toilet.
قارنوا ذلك مع دورة المياه العامة في بلدي.
Compara eso con mi baño público local.
Hasonlítsuk ezt ismét össze egy helyi nyilvános vécével.
Benim semtimdeki umumi tuvalet ile kıyaslayın.
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
There's not even a cleaner there; it cleans itself automatically.
لايوجد حتى مسؤول للتنظيف هناك؛ فهي تنظف نفسها أوتوماتيكياً.
Ni siquiera hay un limpiador allí; se limpia automáticamente.
Itt még egy takarító sincs. A hely automatikusan takarítja önmagát.
Temizleyen biri bile yok. Kendi kendini temizliyor.
And the reason for this difference
وسبب هذا الاختلاف
Y la razón de esta diferencia
Ennek a különbségnek az oka pedig az,
Bu farklılığın nedeni,
is that Scandinavian unions are pressing up the minimum wages.
هو أنّ النقابات الإسكندنافية تضغط على الحد الأدنى للإجور.
es que los sindicatos escandinavos están presionando los salarios mínimos.
hogy Skandináviában a szakszervezetek felfelé hajtják a minimálbéreket.
İskandinav sendikaların asgari ücretleri arttırıyor olması.
It's so expensive to have these people working there.
لذا فهو مكلف جداً أن تجعل هؤلاء الناس يعملون هناك.
Es muy caro tener estas personas trabajando allí.
Nagyon drága lenne, ha emberek dolgoznának ilyen helyeken.
Bu insanları orada çalıştırmak çok pahalı.
In Norway, tollbooth operators, supermarket packers,
في النرويج، محصّل الضرائب، حزّام أغراض في سوبرماركت
En Noruega, operadores de peaje, empacadores de supermercado,
Norvégiában az autópálya-kapuknál dolgozók, a bolti árucsomagolók,
Norveç'te gişe operatörleri, süpermarket poşetleyicileri
and a restroom janitor
وعامل في دورة المياه.
y conserje de baño
a nyilvános illemhelyek dolgozói
ve tuvalet temizlik görevlisi
would earn almost three times as much as in the US.
يكسبون مالاً ثلاثة أضعاف ما هو عليه في الولايات المتحدة.
ganarían casi tres veces más que en EE.UU.
háromszor annyit keresnének, mint az Egyesült Államokban.
ABD'dekinden neredeyse üç kat daha fazla kazanacaktır.
And that's why we have replaced these people with machines.
ولهذا السبب استبدلنا هؤلاء الأشخاص بآلات.
Y es por eso que hemos reemplazado esas personas por máquinas.
Ezért helyettesítik gépek ezeket az embereket.
Bu yüzden bu insanların yerini makinelere verdik.
That is why I was surprised when I saw this article
ولذلك تعجبت عندما قرأت هذا المقال
Por eso me sorprendió cuando vi este artículo
Azon is meglepődtem, amikor ez a cikk a kezembe akadt:
Bu yüzden, 2014'te The New York Times'da
in The New York Times in 2014.
في جريدة نيويورك تايمز عام 2014.
en The New York Times en 2014.
New York Times, 2014:
şu makaleyi görünce şaşırmıştım.
Preparing for Chip-and-PIN Cards in the United States.
حول إعداد بطاقات للدفع ذات شريحة ورقم تعريف شخصي في الولايات المتحدة.
Preparación para tarjetas con chip y PIN en EE.UU.
Az Egyesült Államokban hamarosan bevezetik a chipes bankkártyákat.
ABD'de Chip&PIN;'li kartlar için hazır olun.
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
Because in the United States people are still using paper checks
لأنه في الولايات المتحدة مازال الناس يستخدمون الشيكات الورقية
Porque en EE.UU. la gente todavía usa cheques de papel
Az Egyesült Államokban ugyanis még mindig papír alapú csekkeket használnak
Çünkü ABD'de insanlar ödeme yöntemi olarak
as a method of payment,
كطريقة للدفع.
como método de pago,
fizetőeszközként.
hâlâ kağıt çekler kullanıyorlar.
while Scandinavian banks have made us start using Chip-and-PIN cards long ago.
بينما البنوك الاسكندنافية تستخدم بطاقات دفع رقيقة ذات رمز تعريف منذ زمن بعيد.
mientras que los bancos escandinavos ya nos han hecho usar tarjetas chip y PIN
A skandináv bankokban már réges-régen bevezették a chipes bankkártyát.
İskandinav bankaları bize Chip&PIN; kullandırmaya başlayalı uzun zaman oldu.
Because the minimum wages here are so high.
|||Löhne||||
وذلك لأنّ الحد الأدنى من الإجور هنا مرتفع جداً.
porque los salarios mínimos aquí son tan altos
A minimálbérek ugyanis olyan magasak,
Çünkü burada asgari ücretler çok yüksek.
So Scandinavian banks can't afford having people manually control the checks.
لذا فإن البنوك الإسكندنافية لا تتحمل تكلفة أشخاص للإشراف يدوياً على هذه الشيكات.
que los bancos escandinavos no pueden permitirse pagar personas que controlen manualmente los cheques.
hogy a skandináv bankok nem tudják lehetővé tenni a csekkhasználatot.
İskandinav bankalar, çekleri elde kontrol eden insanları çalıştıramıyor.
So Scandinavian companies,
وبالتالي فإنّ الشركات الإسكندنافية،
Así que las empresas escandinavas,
Így aztán a skandináv cégeknél,
Sendikalar ücretleri yükselttiğinden,
because of the unions pressing up the wages,
بسبب ضغط الاتحادات النقابية على الإجور،
debido a los sindicatos que presionan sobre los salarios,
amiatt, hogy a szakszervezetek felsrófolják a béreket,
İskandinav şirketler
they have to downsize and introduce new technology or else ...
|||verkleinern||||||
يتوجب عليهم تقليص حجمها وتقديم تِكنولوجيا جديدة أخرى ...
tienen que reducir su tamaño e introducir nueva tecnología, o bien...
létszámot kell csökkenteni, új technológiákat kell bevezetni,
küçülmeye gitmek ve yeni teknolojiler sunmak zorunda kalıyor,
they will go broke.
يسبب ذلك في إفلاسها.
irán a la quiebra.
máskülönben csődbe mennek.
aksi halde batarlar.
And new technology increases the productivity in a society,
وتزيد التكنولوجيا الجديدة من إنتاجية المجتمع،
La nueva tecnología aumenta la productividad en una sociedad
Az új technológiák növelik a termelékenységet,
Yeni teknoloji bir toplumdaki üretkenliği arttırır,
which in the long run also increases profit.
مما يؤدي على المدى البعيد إلى زيادة الربح.
y eso, en el largo plazo, también aumenta el beneficio.
a megnövekedett termelés pedig hosszú távon növeli a profitot.
ki bu da uzun vadede kârı arttırır.
And on the upper end of the wage ladder,
وفي الحدّ الأعلى لِسلّم الإجور،
Y en el extremo superior de la escala salarial,
A bérlétra felső végén viszont
İskandinav sendikalar,
in the name of solidarity,
بِاسم التضامن،
en nombre de la solidaridad,
a szolidaritás jegyében
dayanışma adına,
Scandinavian unions hold back the highest salaries of the skilled workers.
تقوم النقابات الإسكندنافية بضبط الرواتب المرتفعة للعمّال المَهرة.
los sindicatos escandinavos retrasan los salarios de trabajadores calificados.
a skandináv szakszervezetek visszafogják a legtöbbet kereső szakemberek fizetését.
ücret basamağının en üstünde kalifiye çalışanların en yüksek maaşlarını tutuyor.
So for example, a Norwegian senior engineer -
على سبيل المثال، كبير المهندسين في النرويج
Así, por ejemplo, un ingeniero adulto noruego...
Így például egy tapasztalt norvég mérnökét –
Örneğin Norveçli kıdemli bir mühendis,
it's my uncle, by the way.
إنّه عمّي، بالمناسبة.
es mi tío, por cierto.
ő mellesleg a nagybátyám.
Bu arada bu benim amcam.
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
That's why there's no watermark there.
لذلك لا يوجد دلالة هنا.
Es por eso que no hay marca de agua allí.
Ezért nincs itt vízjel.
Bu yüzden üzerinde filigran yok.
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
Actually, he would look cooler with a watermark, better.
في الواقع، سيبدو مرتاحاً أكثر مع دلالة.
En realidad, se vería más fresco y mejor con una marca de agua.
Pedig lehet, hogy jobban nézne ki, ha lenne rajta.
Aslına bakarsanız filigranla daha havalı görünürdü.
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
He earns, on average per year, 76,000 dollars,
فهو يكسب بمعدل 76,000 دولار في العام،
Él gana, en promedio por año, USD 76 000,
Éves átlagban 76 000 dollárt keres.
Yıllık ortalama 76.000 dolar kazanıyor,
while his American colleague earns more than 100,000 dollars.
في حين أنّ زميله الأميريكي يكسب أكثر من 100,000 دولار.
mientras que su colega estadounidense gana más de USD 100 000.
Amerikai kollégái ugyanezt a munkát több mint 100 000 dollárért végzik el.
Amerikan meslektaşı ise 100.000 dolardan fazla kazanıyor.
So American engineers ...
لذا فالمهندسين الأميركيين ...
Entonces los ingenieros estadounidenses...
Az amerikai mérnökök tehát ...
Yani Amerikalı mühendisler,
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Nevetés)
(Gülüşmeler)
They are not only more good-looking, but they are more expensive.
ليسوا فقط حَسنيّ المظهر، بل الأغلى ثمناً.
No solo son más guapos, sino también más caros.
nemcsak jobban néznek ki, de drágábbak is.
Daha yakışıklı olmakla kalmıyorlar, bir de daha pahalıya çalışıyorlar.
Of course, this wage restraint on high-skilled work is good for profit.
لذا بالطبع، فإنّ ضبط ارتفاع الإجور للأعمال التي تتطلب مهارات عالية يعدّ جيداً للربح.
Por supuesto, este límite salarial en el trabajo altamente calificado, ¡es bueno para obtener ganancias!
Természetesen a magasan képzett dolgozók bérének visszafogása növeli a nyereséget.
Çok yetenek isteyen işle sınırlı kalan bu ücret, kâr için iyi.
So, the unions are in effect subsidizing the capitalists.
||||||subventionieren||
لذا فإنّ الاتحادات النقابية تدعم في الواقع الرأسماليين.
Entonces, los sindicatos están en efecto subsidiando a los capitalistas.
A szakszervezetek tehát végeredményben a kapitalisták malmára hajtják a vizet.
Yani sendikalar aslında kapitalistleri finanse ediyor.
I wish I knew all this when I gave up a career in social science
أتمنى لو كنت أعلم بكل هذا عندما تركت مهنتي في علم الاجتماع
Ojalá hubiera sabido todo esto cuando dejé una carrera en ciencias sociales,
Bárcsak tudtam volna mindezt, amikor felhagytam a társadalomtudományokkal.
Sosyal bilimlerde kariyer yapmaktan vazgeçtiğimde bunu bilmeyi isterdim
because the beauty and the irony of these findings, I think, is amazing.
لأنني أعتقد أنّ روعة وسخرية هذه النتائج مذهلة.
porque la belleza y la ironía de estos hallazgos, creo, es sorprendente.
Megdöbbentő ugyanis ezeknek az adatoknak a szépsége és az iróniája.
çünkü bu bulguların güzelliği ve ironisi bence inanılmaz.
On the one hand, you have my rich informants
فمن جهة لديك مخبري الأغنياء
Por un lado, tienen mis informantes ricos
Egyrészt ott vannak a gazdag adatközlők,
Bir yandan İskandinavya'da zengin olmanın
that complain about how hard it is to get rich in Scandinavia.
الذين يتذمرون من صعوبة أن تصبح غنيّاً في بلدان اسكندنافية.
que se quejan de lo difícil que es hacerse rico en Escandinavia.
akik arról panaszkodnak, milyen nehéz Skandináviában meggazdagodni.
ne kadar zor olduğundan şikayetçi olan deneklerimi gördünüz.
They had it all wrong.
لقد فهموا ذلك بشكل خاطئ.
¡Se equivocaban por completo!
Mekkorát tévedtek.
Olayı tamamen yanlış anlamışlar.
Not only is it easier to get rich in a social democracy,
فليس فقط من السهل أن تصبح غنيّاً في بلد ديمقراطي اشتراكي،
No solo es más fácil hacerse rico en una democracia social,
Nemcsak hogy könnyebb meggazdagodni egy szociális demokráciában,
Sadece sosyal demokraside daha kolay zengin olunduğunu değil,
but they are critical to the very institutions
لكنهم يستحكمون بالمؤسسات بشكل كبير
sino que son críticos hacia las mismas instituciones
de a gazdagok fontos szerepet töltenek be azoknak az intézményeknek a szempontjából,
zengin olmalarına yardım etmiş olan
that have helped them get rich.
مما يساعدهم ذلك في أن يصبحوا أغنياء.
que los han ayudado a hacerse ricos.
amelyek gazdaggá tették őket.
kurumlar için önemli olduklarını da.
High taxes, which gives free education and more talent into the economy.
ضرائب مرتفعة، تمنح تعليماً مجانياً ودخول المزيد من المواهب إلى عالم الاقتصاد.
Impuestos altos, lo que brinda educación gratuita y más talento a la economía.
A magas adók teszik lehetővé az ingyenes oktatást, ez pedig több tehetséges embert jelent a gazdaságban.
Ücretsiz eğitim veren ve ekonomiye daha çok yetenek kazandıran yüksek vergiler,
Strong unions that are helping to increase productivity,
الاتحادات النقابية التي تساعد في زيادة الربحية.
Sindicatos fuertes que están ayudando a aumentar la productividad,
Az erős szakszervezetek segítik a termelés növekedését,
üretkenliği arttırmaya yardımcı olan güçlü sendikalar
and a generous welfare state that makes the unions accept downsizing
||||||||||Stellenabbau
ودول الرفاه الكريمة والتي تجعل النقابات توافق على التقليص
y un generoso estado de bienestar que hace a los sindicatos aceptar la reducción,
és itt van a nagylelkű jóléti állam, mely el tudja fogadtatni a leépítéseket a szakszervezetekkel,
ve sendikaları küçülmeye ikna eden cömert refah devleti
because they know that their members will be well taken care of.
لأنهم يعلمون أنّ أعضاءهم سيهتمون بهم.
porque saben que sus miembros estarán bien atendidos.
akik tudják, hogy az állam minden tagjukról gondoskodni fog.
çünkü biliyorlar ki üyelerine iyi bakılacak.
So the unions cooperate because of the safety net.
لذلك تتعاون النقابات فيما بينها بسبب شبكة الضمان.
Entonces los sindicatos cooperan debido a la red de seguridad.
A szakszervezetek tehát együttműködnek a biztonsági háló miatt.
Bu yüzden sendikalar güvenlik ağı sayesinde işbirliği yapıyor.
So rich people are a bit like Immanuel Kant's famous bird,
لذا فإنّ الأشخاص الأغنياء هم أكثر شبهاً بعصفورة (إيمانويل كانت) الشهيرة،
Así que los ricos son un poco como el famoso pájaro de Immanuel Kant,
Vagyis a gazdagok olyanok kicsit, mint Kant híres madara,
Zengin insanlar birazcık Immanuel Kant'ın,
who thinks she could fly even faster in airless space,
والتي تظن أنّ باستطاعتها الطيران أسرع في فضاء خالٍ من الهواء،
que piensa que podría volar aún más rápido en un espacio sin aire,
aki úgy gondolja, légmentes térben még jobban tudna repülni.
havasız yerde daha hızlı uçabileceğini düşünen
forgetting that it's the air itself that gives her lift.
متناسية أنّ الهواء هو الذي يمنحها قوة الدفع.
olvidando que es el aire mismo lo que le da impulso.
Elfelejti azonban, hogy maga a levegő az, ami a magasba emeli.
ve onu uçuran şeyin hava olduğunu unutan ünlü kuşu gibiler.
On the other part of the political spectrum,
وفي الجهة الأخرى من المشهد السياسي،
En la otra parte del espectro político,
A másik politikai oldalról nézve pedig,
Siyasi yelpazenin diğer tarafında,
when Bernie Sanders is praising Scandinavian societies,
حيث (بيرني سانرز) يمدح بالمجتمعات الإسكندنافية،
cuando Bernie Sanders está alabando a las sociedades escandinavas,
mikor Bernie Sanders a skandináv országokat dicséri, megfeledkezik arról,
Bernie Sanders İskandinav toplumlarını övdüğünde
he forgets that these are not anti-rich or anti-capitalist systems.
ينسى أن هذه المجتمعات ليست ضدّ الأغنياء أو ضدّ الأنظمة الرأسمالية.
olvida que estos no son sistemas anti-ricos o anti-capitalistas.
hogy ezek nem gazdagság- vagy kapitalizmusellenes rendszerek.
bunların zengin karşıtı ya da kapitalist karşıtı sistemler olmadığını unutuyor.
Because the welfare state and the unions work in tandem with capitalist dynamics.
|||||||||Hand in Hand|||
لأنّ دول الرفاه والنقابات تعمل بالترادف مع القوى المحركة الرأسمالية.
Porque el estado de bienestar y los sindicatos operan en tándem con la dinámica capitalista.
A jóléti államok és a szakszervezetek vállt vállnak vetve működnek együtt egyfajta kapitalista dinamika szerint.
Refah devleti ve sendikalar, kapitalist dinamiğiyle koordinasyon içinde çalışıyor.
And I think that is the most important lesson here.
وأعتقد أنّ هذا هو أهمّ درس ٍ هنا.
Y creo que esa es la lección más importante aquí.
És ez itt a legfontosabb tanulság.
Buradan çıkarmamız gereken en önemli ders bu bence.
The economy is not a zero-sum game.
فالاقتصاد ليس لعبة تعادل.
La economía no es un juego de suma cero.
A gazdaság nem null-szaldós játék.
Ekonomi, biri kazanırken diğerinin kaybettiği oyun değil.
We are in this together.
فنحن معنيين بذلك جميعاً.
Estamos juntos en esto.
Együtt alakítjuk olyanná, amilyen.
Bu işte beraberiz.
And that is why Scandinavia is a better place
لذلك تعتبر اسكندنافية هي المكان الأفضل
Y es por eso que Escandinavia es un lugar mejor
Ezért van az, hogy Skandinávia jobb hely az amerikai álom megvalósításához,
Bu yüzden İskandinavya
to fulfill the American dream ...
لتحقيق الحلم الأميريكي...
para cumplir el "sueño americano".
Amerikan rüyasını gerçekleştirmek için
(Laughter)
(ضحك)
(Risas)
(Gülüşmeler)
than America itself.
من أميركا نَفْسُها.
que EE.UU. mismo.
mint maga Amerika.
Amerika'dan daha iyi bir yer.
Thank you so much.
شكراً جزيلاً.
Muchas gracias.
Nagyon köszönöm.
Çok teşekkür ederim.
(Applause) (Cheering)
(Aplausos) (Ovación)
(Taps) (Éljenzés)
(Alkış) (Tezahürat)
