De wereld en de race tegen het coronavirus
Het coronavirus...
Of eigenlijk: een coronavirus. 2019-nCoV om precies te zijn.
Familie van al bestaande andere coronavirussen, zoals het levensbedreigende SARS-virus...
...en het nog dodelijkere MERS-virus. Maar ook van jouw onschuldige verkoudheidje.
Eén ding is zeker: dit coronavirus is níet onschuldig.
Sterker nog: de Wereldgezondheidsorganisatie heeft een internationale noodsituatie uitgeroepen.
Onze grootste zorg is dat het virus zich verspreidt naar landen met een zwakker zorgsysteem...
...die er niet goed op voorbereid zijn.
Hoe gevaarlijk dit coronavirus nou echt is, weten we simpelweg nog niet.
Maar de impact op de Chinese bevolking is enorm.
Zodra we weer naar huis kunnen na de strijd tegen deze ziekte...
Sorry...
De uitbraak is nog in volle gang en het wetenschappelijke onderzoek ernaar is nog maar net begonnen.
Maar juist dat is o zo belangrijk om het virus te lijf te gaan.
Daarom was de Wereldgezondheidsorganisatie in zekere zin al voorbereid op een totaal nieuwe, nog onbekende ziekte.
En ze noemen 'm: Disease X.
Maar wat is dat precies voor een ziekte? Waarom heeft de WHO hem bedacht...
...en waarom hebben we het er nu over?
Eerst: coronavirussen.
Die heten zo, omdat ze onder de microscoop lijken op een corona, kroon in het Latijn.
Het zijn ziekteverwekkers voor zoogdieren, vogels en mensen.
Ze zorgen voor infecties aan de longen en luchtwegen. Van een onschuldig kuchje...
...tot infecties met dodelijke afloop.
2019-nCoV, ook wel het Wuhan-Virus genoemd, valt dus in die laatste dodelijke categorie...
...met duizenden infecties en meer en meer doden.
Vooral mensen met een toch al verminderde weerstand, jonge kinderen of ouderen.
En de teller loopt door.
Het virus is ook al ver buiten China gesignaleerd.
En ook in Europa.
En dus vragen mensen zich af: moeten wij ons ook hier zorgen maken?
Is dit coronavirus de volgende pandemie? Een wereldwijde epidemie.
Dat brengt ons bij Disease X.
Voor de duidelijkheid: Disease X bestaat niet.
De WHO bedacht de ziekte twee jaar geleden en voegde hem toe aan deze lijst met al bekende, gevaarlijke besmettelijke ziektes...
...waartegen nog geen vaccins of medicijnen bestaan.
Met een goede reden.
Want het is volgens de WHO heel aannemelijk dat de volgende pandemie niet van een bestaande...
...maar juist van een totaal nieuwe, onbekende ziekteverwekker komt.
Disease X dus.
En ook daar wil je toch echt op voorbereid zijn.
Dus net als bij een van de andere ziektes op deze lijst...
...treedt bij een uitbraak van een nieuwe ziekte een speciaal WHO-plan in werking.
De zogeheten Research and Development Blueprint.
Een plan voor onderzoek om een ziekte zo snel mogelijk te kunnen bestrijden.
Want snelheid is cruciaal.
Het is een race tegen de verspreiding van het virus.
Wereldwijd komt direct een groot netwerk in actie, op verschillende vakgebieden:
In de geneeskunde, diagnostiek, vaccins, bestuurlijk, financieel...
Ook in Nederland, zoals universiteiten, ziekenhuizen en het ministerie van Buitenlandse Zaken.
En dat netwerk ziet er in één oogopslag zo uit:
Met overkoepelende organisaties die weer kleinere partijen bij elkaar brengen.
Elk met hun eigen expertise.
Om snel alle beschikbare kennis te verzamelen, want wat weten we al? Zijn er al geneesmiddelen voor handen...
Wat is er allemaal nodig voor een vaccin? Waar komt al het geld vandaan voor al dat onderzoek?
En hoe kan dit allemaal zo snel mogelijk?
Het versnellen van de ontwikkeling van vaccins, therapieën en diagnostiek.
Het Wuhan-virus staat niet op deze lijst, maar de blauwdruk is wél officieel ingeschakeld.
Want er zijn nog veel eigenschappen van het virus onbekend, en dus neemt de WHO het zekere voor het onzekere...
...en benadert het Wuhan-virus als die grote onbekende. Disease X dus.
En dat is maar goed ook.
Want zo kan het bijvoorbeeld dat deze stip in Frankrijk...
...een internationaal samenwerkingsverband om voorbereid te zijn op infectieziektes...
...en deze stip in Noorwegen, een club die de ontwikkeling van vaccins versnelt...
...meteen de juiste partijen in hun netwerk inschakelen...
...voor onderzoek en de financiering daarvan.
Zo kan het dat overal ter wereld, van Engeland tot Australië, en van de VS tot Nederland...
...wordt gewerkt aan middelen die bescherming bieden...
...en vooral een vaccin tegen het Wuhan-virus.
De Wereldgezondheidsorganisatie neemt het virus dus heel serieus, want...
...kort geschiedenislesje...
Heb je weleens van de Spaanse griep gehoord?
Rond de Eerste Wereldoorlog, nog maar honderd jaar geleden, eiste die ziekte wereldwijd heel veel levens...
Een half miljard mensen, toen een derde van de wereldbevolking, raakte besmet.
Tussen de 20 en 50 miljoen mensen zijn aan de gevolgen van dit virus overleden.
In minder dan een jaar.
Dat nooit meer. Maar, zegt de WHO:
Maar even in perspectief...
De Spaanse griep was extreem, sindsdien komt alleen aids in de buurt...
...maar dan wel verspreid over 30 jaar, en inmiddels goed te behandelen...
...als je op de juiste plek geboren bent.
Verder komt geen andere pandemie in de buurt. Niet de Aziatische griep...
...niet de Hongkong-griep en ook niet de vrij recente Mexicaanse griep.
En de uitbraken deze eeuw, van de coronavirussen SARS en MERS...
...blijven met minder dan 1000 doden mijlenver achter bij Spaanse griep-achtige proporties.
Een gigantisch verschil met toen...
...de ontdekking van antibiotica in 1928.
En de diagnostiek, ziekenhuizen, rapportage, hygiëne, desinfectiemiddelen et cetera...
...alles is nu zo veel beter dan destijds.
En kijk naar alle rigoureuze maatregelen die nu worden genomen...
Wuhan is compleet afgesloten, een spookstad.
Iedereen zit binnen en vermijdt contact.
In no-time worden ziekenhuizen uit de grond gestampt...
Het openbaar vervoer wordt platgelegd.
Reizigers worden gescreend.
Vluchten worden geannuleerd, winkels worden gesloten, et cetera.
En dus die WHO Blueprint waar ik het over had.
Dus, achterover leunen?
Zeker niet.
Paniek?
Ook niet.
Waakzaam zijn en alles doen waar ik het in de afgelopen minuten over heb gehad?
Absoluut, want Disease X blijft op de loer liggen.
En wat je gewoon altijd moet doen, ook bij een gewone verkoudheid?
Goed je handen wassen, niet in je ogen wrijven en als je moet niezen...
...doe dat dan in je elleboog.
Da's beter voor jouw en mijn gezondheid.
