Noun Cases
波蘭語名詞有七種格：mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, celownik, wołacz。
這些是同一名詞的各種形式，這讓我們能以靈活的方式改變句子中單詞的順序。
Piotr kocha Kasię. = Kasię Piotr kocha. = Kasię kocha Piotr. = Kocha Piotr Kasię. = Kocha Kasię Piotr.
所有這些變化都表示完全相同的“彼得愛凱特”。
Mianownik (主格)
主格是波蘭語名詞的基本形式，你可以在字典裡找到該形式。它回答問題“kto？co？”（誰？什麼？）。這是我們用來作為句子主語的形式。
示例:
- Co to jest? To mój nowy telefon
- Kto to jest? To bardzo znany aktor.
- Co jest dobre? Owoce są dobre.
- Kto kupił ten prezent? Moja babcia kupiła ten prezent.
單數主格的典型詞尾已經在名詞性別部分討論過了。下面你可以找到一個簡短的摘要。第二個表顯示了陽性非人稱名詞、陰性和中性名詞的複數主格詞尾，最後一個表顯示的是複數陽性人稱名詞。
| 單數名詞主格 | |||
|---|---|---|---|
| 陽性 | 陰性 | 中性 | |
| 典型詞尾 | -輔音 -a * |
-a -i -輔音 * |
-o -e -ę -um |
| 舉例 | kot lekarz kolega |
trawa kelnerka pani krew mysz |
wino słońce źrebię centrum |
| 複數名詞主格 | ||||
|---|---|---|---|---|
| 陽性 | 陰性 | 中性 | ||
| 人稱 | 非人稱 | |||
| 典型詞尾 | 陽性人稱詞尾見下表 | -y -i (在k, g後) -e (在sz, cz, dz, dż, ż, rz, ś, ć, dź, ź, ń, c, l, j後) |
-a | |
| 舉例 | kot - koty ołówek - ołówki kosz - kosze |
ryba - ryby paka - paki pomarańcza - pomarańcze lekcja - lekcje |
jabłko - jabłka okno - okna piwo - piwa |
|
| 複數陽性人稱名詞主格 | ||||
|---|---|---|---|---|
| 典型詞尾 | -i (單數形式，在 “b, d, f, ch, ł, m, n, p, s, t, w, z” 後) | -y (單數形式，在“k, g, r”後) | -e (單數形式, 在“sz, cz, dz, dż, ż, rz, ś, ć, dź, ź, ń, l, j” 後) | -owie (頭銜、1個音節的國籍、家庭成員) |
| 交替 | t>ci d>dzi ch>si sta>ści |
k>c g>dzy r>rzy ec>cy ca>cy |
anin >anie | |
| 舉例 | student - studenci sąsiad - sąsiedzi Włoch - Włosi statysta - statyści |
Polak - Polacy kardiolog - kardiolodzy dyrektor - dyrektorzy chłopiec - chłopcy kierowca - kierowcy |
nauczyciel - nauczyciele lekarz - lekarze mieszczanin - mieszczanie |
profesor - profesorowie Belg - Belgowie Fin - Finowie syn - synowie wuj - wujowie |
Dopełniacz (所有格)
所有格常被用來談論佔有和歸屬。但這並不是它唯一的用途，其他用法如下：
- 但肯定句中使用賓格時，否定句中使用所有格。例如： Lubię kawę. > Nie lubię kawy.
- 跟隨某些動詞，如：szukać > Szukam telefonu.
- 在部分介詞之後，如：od > Dostałem prezent od brata.
- 用來表示數量，如：dużo > Tam jest dużo ludzi.
- 用在除2,3,4結尾以外數詞後，如：pięć piw, trzydzieści książek.
所有格回答了“kogo？czego？”，下表顯示了帶有示例的典型詞尾：
| 單數名詞所有格 | ||||
|---|---|---|---|---|
| 陽性 | 陰性 | 中性 | ||
| 有生命的 | 無生命的 | |||
| 典型詞尾 | -a | -a -u |
-y -i (在k, g後) |
-a |
| 舉例 | brata | chleba dżemu |
zupy szynki |
mleka |
| 複數名詞所有格 | |||
|---|---|---|---|
| 陽性 | 陰性 | 中性 | |
| 典型詞尾 | -ów -y (在sz, cz, dz, dż, ż, rz, c後) -i (在ś, ć, ź, dź, ń, l, j後) |
-ø | |
| 舉例 | kotów deszczy liści |
lekarek kaw |
piw win |
Celownik（與格）
使用與格同英語介詞“to”以及給予、提供或服務於某人的概念相類似。一般使用如下：
- 在動詞後，例如：dawać, pomagać, pokazać, przebaczyć
- 在部分介詞後，例如： dzięki, wbrew
- 在部分形容詞後，例如： wierny
- 在客觀表達中，例如：zimno mi, gorąco mu
與格回答 “komu? czemu?”下面你可以找到典型的詞尾和示例：
| 單數名詞與格 | |||
|---|---|---|---|
| 陽性 | 陰性 | 中性 | |
| 典型詞尾 | -owi -u (通常是單音節名詞) | -e -i -y |
-u |
| 舉例 | Adam - Adamowi brat - bratu kot - kotu |
mama - mamie Kasia - Kasi róża - róży |
dziecko - dziecku mleko - mleku |
| 言論 | 陰性與格單數名詞的形式與方位詞相同，稍後將進行更詳細的討論。 | ||
| 複數名詞與格 | |||
|---|---|---|---|
| 陽性 | 陰性 | 中性 | |
| 典型詞尾 | -om | ||
| 舉例 | syn - synom | koleżanka - koleżankom | dziecko - dzieciom |
Biernik（賓格）
賓格回答“kogo？co？”主要用於及物動詞。這表示我們可以把這類句子轉換為被動語態。
通常使用如下：
- 在諸如mieć, lubić, kochać, lubić, czytać, jeść, pić, woleć, pisać, eg. Lubię kawę的動詞之後。但正如前面所提到的，如果是否定句，賓格會變為所有格，例如Nie lubię kawy。
- 在一些介詞之後，例如na（帶有運動動詞）、przez。
- 在一些僅用於描述身體狀況的第三人稱單數的動詞之後，例如Boli mnie głowa。
| 單數名詞與格 | ||||
|---|---|---|---|---|
| 陽性 | 陰性 | 中性 | ||
| 有生命的 | 無生命的 | |||
| 典型詞尾 | -a | -ø = 主格 | -ę | -o -e -ę -um = 主格 |
| 舉例 | syn - syna tygrys - tygrysa |
czas - czas stół - stół |
dziewczyna - dziewczynę firanka - firankę |
dziecko - dziecko słońce - słońce cielę - cielę centrum - centrum |
| 無生命陽性單數名詞的賓格形式與主格形式相同 | 中性單數名詞的賓格形式與主格形式相同 | |||
| 複數名詞賓格 | ||||
|---|---|---|---|---|
| 陽性 | 陰性 | 中性 | ||
| 有生命的 | 無生命的 | |||
| 典型詞尾 | -ów -y |
-y -i（在k, g後） -e（在sz, cz, dz, dż, ż, rz, ś, ć, dź, ź, ń, c, l, j後） |
-a | |
| 舉例 | pan - panów lekarz - lekarzy |
kot - koty dzik - dziki kiść - kiście |
kawa - kawy paka - paki pani - panie |
masło - masła mieszkanie - mieszkania cielę - cielę muzeum - muzea |
| 與所有格複數形式相同 | 中性單數名詞的賓格形式與主格形式相同 | |||
Narzędnik (工具格)
工具格回答“kim？czym？”，並有幾個應用：
- 用來談論家庭關係、國籍和職業（通常在動詞“być”之後），例如：Jestem Amerykaninem. On jest nauczycielem. Ona jest moją siostrą。
- 在介詞“z”後（一同）例如：kolegą, ze mną, z frytkami。
- 用來表達使用了什麼工具或器具，例如：Piszę długopisem。
- 在動詞後，例如：interesować się, zostać, okazać się, eg. Interesuję się sportem. Chcę zostać lekarzem.
- 在部分介詞之後，例如：nad, przed między。
| 單數名詞工具格 | |||
|---|---|---|---|
| 陽性 | 陰性 | 中性 | |
| 典型詞尾 | -em | -ą | -em |
| 舉例 | nauczyciel - nauczycielem brat - bratem |
mama - mamą koleżanka - koleżanką Polka - Polką |
dziecko - dzieckiem miasto - miastem |
| 複數名詞工具格 | |||
|---|---|---|---|
| 陽性 | 陰性 | 中性 | |
| 典型詞尾 | -ami | ||
| 舉例 | nauczyciel - nauczycielami syn - synami |
mama - mamami koleżanka - koleżankami Polka - Polkami |
krzesło - krzesłami miasto - miastami |
Miejscownik（方位格）
方位格回答“（o）kim？（o）czym？”，用在介詞“przy”（僅與方位詞連用）和“na，po，o，w”（在運動動詞之後，它們也用在賓格之後）之後。
| 單數名詞方位格 | |||
|---|---|---|---|
| 陽性 | 陰性 | 中性 | |
| 典型詞尾 | -e -u |
-e -y -i |
-e -u |
| 主格單數的詞幹結束為： | 交替 | ||
| b, f, m, n, p, s, w, z 所有性別的變化： t>c d>dz |
-ie | -ie | -ie |
| chleb - chlebie tata - tacie basen - basenie szef - szefie obiad - obiedzie |
choroba - chorobie mama - mamie kobieta - kobiecie szafa - szafie klasa - klasie woda - wodzie |
kino - kinie okno - oknie |
|
| 所有性別的變化： r>rz ł>l |
-u | -e | -u |
| 陰性名詞的變化：k>c g>dz ch>sz |
|||
| dach - dachu rak - raku |
paka - pace droga - drodze mucha - musze blacha - blasze macocha - macosze książka - książce Polska - Polsce Praga - Pradze podłoga - podłodze |
łyko - łyku | |
| c, dz, sz, rz, ż, cz | -u | -y | -u |
| lekarz - lekarzu wąż - wężu rydz - rydzu |
mysz - myszy | lico - licu | |
| l, j, ś, ć, ź, dź, ń | -u | -i | -u |
| 0 | 0 | 0 | 0 |
| pal - palu paź - paziu |
dal - dali kiść - kiści |
picie - piciu | |
| 0 | 0 | 0 | 0 |
| 複數名詞方位格 | |||
|---|---|---|---|
| 陽性 | 陰性 | 中性 | |
| 典型詞尾 | -ach | ||
| 舉例 | nauczyciel - nauczycielach syn - synach |
mama - mamach koleżanka - koleżankach Polka - Polkach |
krzesło - krzesłach miasto - miastach |
Wołacz（呼格）
呼格專門用於稱呼人，可能還有動物，例如：Kasiu, podejdź tu。
| 單數名詞呼格 | |||
|---|---|---|---|
| 陽性 | 陰性 | 中性 | |
| 典型詞尾 | -e -u |
-o -u （縮略形式） |
-o -e -ę -um |
| 形式大多與方位格形式相同 | 以 -i 結尾的名詞保持不變 | 形式大多與主格形式相同 | |
| pan - panie nauczyciel - nauczycielu c>cz ojciec - ojcze chłopiec - chłopcze Marek - Marku |
kobieta - kobieto koleżanka - koleżanko pani - pani ciocia - ciociu Kasia - Kasiu |
dziecko - dziecko | |
| 複數名詞呼格 | |||
|---|---|---|---|
| 陽性 | 陰性 | 中性 | |
| 形式大多與主格形式相同 | |||
| 舉例 | rodzic - rodzice pan - panowie |
pani - panie dziewczyna - dziewczyny |
dziecko - dzieci |