Verbs
根據跟隨的代詞,每個動詞都有六種不同的人稱現在時形式:
- ja, ty, on/ona/ono, my, wy, oni/one
但與英語不同的是,我們不必每次創建動詞形式時都使用代詞,特別是當只有一個代詞與該動詞形式組合的情況下,例如(ja) lubię。
現在時
有些材料說四種,有些甚至說是11種詞形變化群組。但為了盡可能簡單,我們也可以將現在時的波蘭動詞分為三種主要的詞形變化類型:
- 詞形變化 -m/-sz
- 詞形變化 -ę/-isz
- 詞形變化 -ę/-esz
詞形變化類型的名稱與第一人稱單數和第二人稱單數的詞尾相同。如果我們知道這兩個詞尾,就能夠創建其他形式。
如果動詞詞幹中有一些輔音變化,這點就尤為重要。以下模式適用:第一人稱單數和第三人稱複數包含相同的輔音,例如:jja jeżdżę, oni/one jeżdżą。其餘的動詞形式會有一個不同的輔音,但全部都是相同的:ty jeździsz, on/ona/ono jeździ, my jeździmy, wy jeździcie。
詞形變化 -m/-sz
屬於這種詞形變化類型的大多數動詞都有以-ać結尾的不定式,例如:znać, czekać, kochać, pytać。
也有四個動詞以-eć結尾:rozumieć, wiedzieć, umieć i jeść。
人稱形式的創建方式如下。去掉詞尾-ć,然後添加以下人稱結尾:-m, -sz, -ø, -my, -cie, -ją:
KOCHAĆ:
(ja) kocham
(ty) kochasz
on/ ona/ ono kocha
(my) kochamy
(wy) kochacie
oni/ one kochają
ROZUMIEĆ
(ja) rozumiem
(ty) rozumiesz
on/ona/ono rozumie
(my) rozumiemy
(wy) rozumiecie
oni/one rozumieją
一個常用動詞“mieć”也屬於這一組:
MIEĆ:
mam, masz, ma, mamy, macie, mają
詞形變化 -ę/-isz
屬於這種詞形變化類型的大多數動詞都有以-ić結尾的不定式,例如:robić, mówić, bawić się;其中一些以-yć結尾,例如:uczyć, liczyć;還有以-eć結尾的動詞,例如:myśleć, musieć。
人稱形式通過添加如下人稱詞尾創建:-ę, -isz, -i, -imy, -icie, -ą。
ROBIĆ:
(ja) robię
(ty) robisz
on/ona/ono robi
(my) robimy
(wy) robicie
oni/one robią
在這個詞形變化群組中,有一條關於拼寫和發音的規則,如果動詞詞幹中的最後一個輔音是“ż, rz, cz, sz, dż”,使用“y”而不是“i”,例如:
UCZYĆ:
Uczę, uczysz, uczy, uczymy, uczycie, uczą
在第一人稱單數和第三人稱複數中,如果不定式以 -cić, -cieć >C, -dzić, -dzieć > DZ, -zić, -zieć > Ż, -sić, -sieć > SZ結尾,則動詞詞幹發生變化,例如:
NOSIĆ:
noszę, nosisz, nosi, nosimy, nosicie, noszą
詞形變化 -ę/-esz
屬於這種詞形變化類型的大多數動詞都有三個或以上音節,不定式以-ować結尾,例如:kupować, fotografować, dyskutować, dziękować。
人稱形式是通過刪除詞尾-ować,添加-uj-來創建的,人稱詞尾如下:-ę, -esz, -e, -emy, -ecie, -ą。
PRACOWAĆ:
(ja) pracuję
(ty) pracujesz
on/ona/ono pracuje
(my) pracujemy
(wy) pracujecie
oni/one pracują
類似動詞的人稱形式(以-awać結尾及其他一些例外)是通過添加-j和上述人稱詞尾來創建的,例如:
PIĆ:
(ja) piję
(ty) pijesz
on/ona/ono pije
(my) pijemy
(wy) pijecie
oni/one piją
在其他一些情況下,人稱動詞形式的詞幹與不定式的詞幹不同,例如:iść (ja idę), pisać (ty piszesz)。
運動動詞
最重要的運動動詞是:iść, chodzić, jechać, jeździć。用法和詞形變化的區別如下:
一次性活動 | 重複性活動 | |
---|---|---|
步行 | IŚĆ: (ja) idę (ty) idziesz on/ona/ono idzie (my) idziemy (wy) idziecie oni/one idą |
CHODZIĆ: (ja) chodzę (ty) chodzisz on/ona/ono chodzi (my) chodzimy (wy) chodzicie oni/one chodzą |
開車/走(用任何交通工具) | JECHAĆ: (ja) jadę (ty) jedziesz on/ona/ono jedzie (my) jedziemy (wy) jedziecie oni/one jadą |
JEŹDZIĆ: (ja) jeżdżę (ty) jeździsz on/ona/ono jeździ (my) jeździmy (wy) jeździcie oni/one jeżdżą |
動詞的語法體
波蘭語中的動詞有兩種體:完成體(dokonany)和未完成體(niedokonany)。
因此,我們有兩對意思相同的動詞,例如:pisać - napisać (寫), robić - zrobić (幹/製作).。通常我們通過加首碼由未完成體動詞變成完成體動詞,或者通過修飾詞幹或詞尾由完成體變成未完成體。這種區別在過去時和將來時很重要,但現在時裡只用未完成體動詞。
這兩種體態的動詞的重要區別如下:
Czasowniki dokonane | Czasowniki niedokonane | |
---|---|---|
用途 | 已完成的,一次性動作(通常用英語中的一般時態表示) | 重複、未完成或不確定動作是否完成(通常用英語中的進行時態表示) |
現在時 | Kupiłem nowy dom. | Zobaczyłem go, gdy kupowałem nowe buty. |
我買了一棟新房子。 | 我在買新鞋子的時候,看到了他。 | |
將來時 | Jutro kupię nowy samochód. | Jutro o tej porze będę kupować nowe meble. |
明天我會買輛新車。 | 明天這個時候,我正在買新傢俱。 |
波蘭語中一些常見的動詞類型配對:
sprzedać / sprzedawać - 賣
dać / dawać - 給
pomóc / pomagać - 幫助
pisać / napisać - 寫
grać - zagrać - 玩耍
經常發生的情況是有部分完成時動詞,所以事實上它不是一對而是一組,例如:
Myśleć - wymyślić, przemyśleć, domyślić się
Czytać - doczytać, przeczytać, wyczytać, odczytać
Robić - zrobić, wyrobić, dorobić, odrobić, przerobić
根據首碼,每個完成時動詞的含義都略有不同。
過去時
動詞的過去時遵循以下模式。三種性別(陽性、陰性和中性)的單數形式和兩種性別(陽性人稱和非陽性人稱)的複數形式都有人稱詞尾。下面的例子顯示了動詞“grać”(玩耍)的過去時。
單數 | ||
---|---|---|
陽性 | 陰性 | 中性 |
(ja) grałem (ty) grałeś On grał |
(ja) grałam (ty) grałaś Ona grała |
- - Ono grało |
複數 | ||
---|---|---|
陽性人稱 | 非陽性人稱 | |
(my) graliśmy (wy) graliście (oni) grali |
(my) grałyśmy (wy) grałyście (one) grały |
更多示例:
CZYTAĆ - 閱讀(未完成體動詞):
(ja) czytałem / czytałam
(ty) czytałeś / czytała
(on) czytał / (ona) czytała / (ono) czytało
(my) czytaliśmy / czytałyśmy
(wy) czytaliście / czytałyście
(oni) czytali / (one) czytały
PRZECZYTAĆ - 閱讀(完成體動詞):
(ja) przeczytałem / przeczytałam
(ty) przeczytałeś / przeczytała
(on) przeczytał / (ona) przeczytała / (ono) przeczytało
(my) przeczytaliśmy / przeczytałyśmy
(wy) przeczytaliście / przeczytałyście
(oni) przeczytali / (one) przeczytały
正如你從上述示例中看到的,這些動詞在過去時中遵循一樣的模式,人稱詞尾也相同,僅根據性別變化。然而,完成體和未完成體動詞的詞尾應用是沒有區別的。儘管如此,有時動詞的詞幹也有一些變化,例如:
MIEĆ:
(ja) miałem / miałam
(ty) miałeś / miałaś
(on) miał / (ona) miała / (ono) miało
(my) mieliśmy / miałyśmy
(wy) mieliście / miałyście
(oni) mieli / (one) miały
將來時
完成體動詞
如果你知道未完成體動詞在現在時如何進行詞性變化,例如:robić (robię, robisz, robi, robimy, robicie, robią),那麼創建未完成體動詞的將來時非常簡單,因為它遵循相同的模式。但由於它是未完成體動詞,所以有單獨的首碼:
Robić (未完成體) 現在時 | Zrobić (完成體) 將來時 |
(ja) robię (ty) robisz on/ona/ono robi (my) robimy (wy) robicie oni/one robią |
(ja) zrobię (ty) zrobisz on/ona/ono zrobi (my) zrobimy (wy) zrobicie oni/one zrobią |
未完成體動詞
未完成體動詞的將來時形式有兩種,第一種很容易記:如:動詞“być”(成為)的人稱未來形式+不定式。
PRACOWAĆ:
(ja) będę pracować
(ty) będziesz pracować
on/ona/ono będzie pracować
(my) będziemy pracować
(wy) będziecie pracować
oni/one będą pracować
形成非完成未來時的第二種方式出人意料的要求瞭解非完成過去時態形式,在這種時態中性別很重要。這裡我們需要:
單數:動詞“być”(成為)的人稱將來時+第三人稱單數過去時。
複數:動詞“być”(成為)的人稱將來時+第三人稱複數過去時。
單數 | ||
---|---|---|
陽性 | 陰性 | 中性 |
(ja) będę pracował (ty) będziesz pracował On będzie pracował |
(ja) będę pracowała (ty) będziesz pracowała Ona będzie pracowała |
- - Ono będzie pracowało |
複數 | ||
---|---|---|
陽性人稱 | 非陽性人稱 | |
(my) będziemy pracowali (wy) będziecie pracowali (oni) będą pracowali |
(my) będziemy pracowały (wy) będziecie pracowały (one) będą pracowały |