De dominante deltavariant uitgelegd
Het is alweer even geleden, maar het is toch echt weer tijd voor een corona-explainer.
Vanwege een mutatie.
Kom op, daar heb ik nou echt effe geen zin in.
Ik heb er denk ik wel genoeg over uitgelegd en corona ligt achter ons. Mondkapjes mogen af...
...er wordt in rap tempo geprikt, er zijn nauwelijks besmettingen en...
Goedenavond! Voor het eerst sinds 7 september vorig jaar is er de afgelopen dag geen enkele coronadode gemeld bij het RIVM.
Nul!
We mogen niet voor niets weer naar de club.
I know...
...ik heb ook festivaltickets - en geen zin om het over corona te hebben.
Máár...
De deltavariant.
Ah ja, die veel besmettelijkere Indiase mutatie die een letter uit het Griekse alfabet heeft gekregen?
Yep, delta.
En of je het nou wil horen of niet, die variant wordt ook hier dominant.
Dus... nog één explainer?
Prima, maar wel echt de laatste?
Dit is de deltavariant van A tot Z.
Of beter: van alpha tot omega.
Want nog even kort die letters. Namen zoals de Britse, Zuid-Afrikaanse, Braziliaanse of Indiase variant...
...kunnen nogal stigmatiserend uitpakken voor die landen.
Daarom geeft de WHO sinds begin juni de serieuzere coronamutaties een neutralere naam.
Op z'n Grieks.
Zo heten deze varianten nu alpha, bèta, gamma en delta. Ook wel overzichtelijk...
...anders snap je er straks geen jota meer van.
Die bestaat trouwens ook al.
En je hebt de epsilon, zèta, èta, thèta, kappa en lambda-variant. En het Griekse alfabet is nog niet op.
Voor je het weet krijgen we te maken met de letter pi, die dan misschien wel ruim drie keer zo besmettelijk is.
Want dat het virus verder zal muteren...
...staat vast.
Hoe...dat hebben we eind vorig jaar al uitgelegd. Maar de conclusie van toen...
We zitten nog steeds met min of meer hetzelfde coronavirus als in het begin...
...ook al is het al heel vaak gemuteerd.
...is nu wel wat anders. Want sommige mutaties hebben het wel heel ver geschopt.
En één in het bijzonder.
Delta.
Daarvoor gaan we naar India.
Waar in 2020 vooral Europa en de Amerika's zwaar werden getroffen...
...lukte het India ruim een jaar lang om het virus onder de duim te houden.
Maar vanaf maart ging het helemaal mis.
En dit zijn alleen nog maar de geregistreerde gevallen.
Het echte aantal ligt veel hoger.
Deze beelden gaan de wereld over. Lange rijen bij ziekenhuizen met naar adem happende coronapatiënten.
Er zijn geen bedden meer vrij in het ziekenhuis.
Enorme zuurstoftekorten. Er zijn massa-crematies.
Dikke rookpluimen boven de steden. En vooral heel veel leed.
Er was geen zuurstof!
Hoe dit kon gebeuren?
Het begon met het loslaten van de maatregelen begin dit jaar, terwijl het virus nog niet weg was.
En: er waren grote religieuze feesten en politieke campagnebijeenkomsten met grote drommen mensen.
Veel van die mensen namen het virus weer mee naar nieuwe plekken.
En dat kreeg nog eens een extra kickstart doordat er al sinds september een coronamutatie op de loer lag.
Die B.1.617.2.
Delta dus.
Door de mutatie L452R aan het spike eiwit - dat zijn die stekeltjes - hecht de deltavariant zich...
...beter aan de ACE2-receptoren van je cellen.
In gewone-mensen-taal: die deltavariant loop je veel makkelijker op.
En in een land waar tot op dat moment nog nauwelijks iemand was geprikt...
...zag dat er in de praktijk dus zo uit.
Tot zo ver India.
Hoe zit dat bij ons?
Omdat die deltavariant zo veel besmettelijker is - ongeveer 40 tot 60 procent meer dan...
...de alphavariant die hier sinds januari dominant is...
...is het slechts een kwestie van tijd tot de deltavariant de alphavariant verdringt.
Dat is nu nog niet het geval. Nóg niet. Maar sneller dan verwacht krijgt...
...de deltavariant ook hier voet aan de grond.
Ongeveer juli zou 'ie hier goed moeten zijn voor de helft van de besmettingen, om daarna...
...voorgoed de alphavariant helemaal naar de achtergrond te drukken.
Maar, in tegenstelling tot India...
...zijn we hier al een heel stuk verder met de vaccinatiecampagne.
En dat gaat een groot verschil maken.
Maar belangrijk om te onthouden...
...hoe besmettelijker het virus, hoe hoger die lat komt te liggen van de vaccinatiegraad...
...om uiteindelijk groepsimmuniteit te bereiken.
En zo ver zijn we nog niet.
Het goede nieuws: de vaccins beschermen dusdanig goed dat de ziekenhuizen niet snel...
...weer vol zullen lopen met coronapatiënten.
Het slechte nieuws: de deltavariant omzeilt de huidige vaccins voor een deel.
Ze zijn er iets minder tegen opgewassen. Zeker als je nog maar één prik hebt gehad.
Daarvoor kijken we toch weer even over de grens.
Naar de Britten...
Door de lange koloniale geschiedenis met India zijn er veel reisbewegingen tussen beide landen.
Pas op 23 april, op dit punt van de uitbraak in India, voeren de Britten een inreisverbod in.
Een beetje laat.
Al in het voorjaar nam de deltavariant het daar over. En nu komt ie...
...de Britten zijn één van de vaccinatiekoplopers wereldwijd.
Maar hun strategie was: zo veel mogelijk mensen snel een eerste prik geven.
De tweede kwam later wel.
Zo kon de deltavariant dat beruchte reproductiegetal tóch weer boven de 1 krijgen...
...wat betekent dat het aantal besmettingen weer exponentieel toeneemt.
Resultaat is dat premier Johnson zijn trots aangekondigde Freedom Day...
Meer voorbeelden:
Ook Israël - kampioen vaccineren - draaide vanwege de deltavariant versoepelingen weer terug.
Australische steden: weer in lockdown.
Zelfs Nieuw-Zeeland, dat zichzelf al in januari coronavrij verklaarde, doet een stap terug.
En landen met een lage vaccinatiegraad, bijvoorbeeld Rusland, Bangladesh, Zuid-Afrika of Indonesië...
...zien nu recordbrekende coronapieken.
Kortom: die delta houdt wereldwijd de gemoederen bezig.
Terug naar Nederland...
...waar de deltavariant dus nóg niet dominant is.
Je ziet aan Engeland en Israël dat door het vaccineren de ziekenhuizen niet opnieuw volstromen.
Toch vragen experts zich af: zijn al die versoepelingen nu wel zo verstandig?
Zij zijn wat huiveriger.
Het is de vraag of we dat gaan zien in toename van opnames...
...en dat is een beetje een race tegen de klok met de vaccinaties.
Vanwege de zogeheten 'vaccin-gaten'. Ja, het gaat hard nu, maar nog altijd is pas een derde...
...volledig gevaccineerd en heel veel 40- minners nog niet of pas één keer.
Ook is er een groep die überhaupt niet gevaccineerd wil worden, waardoor mogelijk clusters besmettingen ontstaan.
In plaats van dat er te weinig vaccins zijn zoals eerst, is nu vooral de vraag of er wel genoeg...
...bovenarmen zijn om al die prikken in te zetten.
Punt van zorg is niet zo zeer deze zomer, maar wel het najaar.
Deskundigen noemen een nieuwe golf in de herfst door de deltavariant onwaarschijnlijk...
...maar niet onmogelijk.
Ondanks dat de meest kwetsbare groepen grotendeels beschermd zijn, kan het dus grote gevolgen hebben...
...voor ongevaccineerde mensen en ook voor jongeren.
Een lege Intensive Care is één ding, maar de ziekte long covid (niet je longen, maar 'lang')...
...is ook geen grap.
Er wordt gezegd: het virus is niet gevaarlijk voor jongeren...
Maar als je het krijgt in de vorm die ik heb, ben je een jaar van je leven kwijt.
Als genoeg jongeren nu al onbeschermd tegen elkaar aan staan te schuren...
...zal die groep long covid-patiënten door de deltavariant flink toe kunnen nemen.
Dus, ja, het gaat echt heel veel beter.
Maar, nee, en sorry voor de uitgekauwde boodschap, volgens experts zijn we er door die deltavariant nog niet.
En het is de vraag of het bij die delta blijft, of dat we nog meer letters...
...van dat Griekse alfabet gaan zien.
Zolang je plekken in de wereld hebt waar dit virus nog volop rondgaat, kun je ook nieuwe varianten krijgen.
Pas als zo veel mogelijk mensen twee prikken hebben gehad, wordt het écht een ander verhaal.
Daarom kunnen nu ook 12 tot 17-jarigen geprikt worden...
Uiteindelijk mogen zij het besluit nemen zich te laten vaccineren, ook als hun ouders tegen zijn.
...voor een nog grotere beschermde groep.
Tot die tijd moeten we gewoon nog een beetje voorzichtig zijn. En ons laten testen bij klachten.
Ok, maar Sophie... is dit echt de laatste keer dat we zoiets in de camera zeggen?
Ik hoop het net zo hard als jij.