Leiðtogafundur aldarinnar Cimeira do século Yüzyılın Zirvesi

Miðvikudaginn 1. október 1986 gaf að lesa fyrirsögn yfir þvera forsíðu Morgunblaðsins: „Gorbachev bauð tvær borgir – Reagan valdi Reykjavík“ – þannig var hinn óvænti leiðtogafundur heimsleiðtoganna kynntur Íslendingum. Na quarta-feira, 1 de outubro de 1986, a primeira página do Morgunblaðin dizia a manchete: "Gorbachev ofereceu duas cidades - Reagan escolheu Reykjavík" - foi assim que a inesperada cimeira dos líderes mundiais foi apresentada aos islandeses. Gorbachev Sovétleiðtogi hafði boðið Reagan að velja á milli Reykjavíkur og annarrar borgar í Evrópu og Bandaríkjaforseti hafði valið Reykjavík. [...]. Ýmsir hafa velt fyrir sér af hverju Reykjavík varð fyrir valinu.

Vigdís telur að þar hafi skipti miklu máli að Nicholas Ruwe, sendiherra Bandaríkjanna á Íslandi, var mikill vinur Reagans og hafði sagt honum sögur af Íslandi, meðal annars af laxveiðum en Nicholas var mikill laxveiðimaður. Kona hans, Nancy, hélt því alltaf fram að þessar sögur um Ísland hefðu ráðið úrslitum hjá Reagan. Á augabragði fór allt þjóðlífið úr skorðum og hafa þurfti hraðar hendur til þess að undirbúa slíkan stórfund stórmenna með svo skömmum fyrirvara, því fundurinn var 11. og 12. október.

Fundarhús var valið hið gamla draugahús Einars Benediktssonar skálds, Höfði, sem hann nefndi svo í minningu æskuheimilis síns, Héðinshöfða á Tjörnesi norður. Í heimspressunni varð það „Höbbði house“ og þessa daga mændu milljónir manna um heim allan í beinni útsendingu á dyrnar í Höfða. Þetta eru minnisstæðir dagar fyrir margt, meðal annars fyrir gullgrafaraæðið sem rann á Íslendinga þegar þeir stóðu skyndilega í miðpunkti heimsins, og erlendir fréttmenn og fjölmiðlar kepptust um að fá leigðar íbúðir og aðstöðu. These are memorable days for many things, including the gold digging frenzy that swept over Icelanders when they were suddenly at the center of the world, and foreign reporters and media competed to get rented apartments and facilities.

Gengu miklar sögur af slíkum viðskiptum sem snerust að mestu um mikinn skyndigróða einstakra aðila við það að flytja út úr íbúðum sínum og leigja þær á meðan fyrir stórfé. Ef til vill má sjá í þessu einhvern fyrirboða útrásartímans síðar og þeirrar miklu eftirsóknar eftir peningum sem þó var rétt að byrja ... [...]. Gorbachev tók Raisu konu sína með og það reyndist sterkur leikur gagnvart fjölmiðlum því á meðan leiðtogarnir sátu bak við luktar dyr í Höfða hafði heimspressan nægan tíma til að fylgjast með Raisu heimsækja skóla, listasöfn og skoða handritin.

Raisa sló í gegn á Íslandi og hjá erlendu blaðamönnunum. Hún þótti alþýðleg og blátt áfram í framgöngu, auk þess sem það vakti eftirtekt hvað hún var vel að sér í ýmsu er sneri að íslenskri menningu. Sagt var að Reagan hefði séð mjög eftir því að hafa ekki haft Nancy, eiginkonu sína, með sér hingað, þegar hann horfði upp á þá lukku sem Raisa gerði hjá íslenskum almenningi og blaðamönnum. [...]

Eins og margir muna þá urðu lyktir fundarins öllum mikil vonbrigði. Ekki var skrifað undir þann víðtæka afvopnunarsamning sem vonir höfðu staðið til vegna ágreinings um geimvarnaráætlun Bandaríkjanna sem Reagan vildi ekki gefa eftir. Vigdís segist hafa verið að vonast eftir slíku tímamótasamkomulagi sem myndi tengja nafn Reykjavíkur við frið um langan aldur, líkt og til dæmis Helsinki-sáttmálinn finnsku höfuðborgina.

Svo virtist í fyrstu sem þetta hefði algerlega mistekist, sú var tifinningin, sennilega vegna mikilla væntinga, því báðir leiðtogarnir ítrekuðu í viðtölum á eftir að mjög mikilvægir áfangar hefðu náðst. Og eftir því sem tíminn leið hefur mikilvægi Reykjavíkurfundarins í sögunni fest sig í sessi, eins og Vigdís komst að raun um síðar í samtölum við aðra þjóðhöfðingja.