Υπήρχαν Κατάρες στην Αρχαία Ελλάδα; Gab es im antiken Griechenland Flüche? Were there curses in Ancient Greece? ¿Existían las maldiciones en la Antigua Grecia? Y avait-il des malédictions dans la Grèce antique ?

Από την κατάρα της μούμιας του Τουταγχαμών μέχρι εκείνη των γονέων From the curse of Tutankhamun's mummy to that of the parents De la malédiction de la momie de Toutankhamon à celle des parents

(που σύμφωνα με τη λαϊκή θυμοσοφία πιάνει 100%), (which according to popular beliefis 100% accurate), (qui selon la croyance populaire attrape 100%),

οι «κατάρες» ακολουθούν κατά πόδας την ανθρωπότητα ήδη από την ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. "curses" have followed humanity since Greco-Roman antiquity to the present day. des "malédictions" ont suivi l'humanité depuis l'antiquité gréco-romaine jusqu'à nos jours.

Απόδειξη η προσφιλής συνήθεια των νέων Ελλήνων να ψελλίζουν ακατάσχετα λόγια γεμάτα κακία και θυμό Ein Beweis dafür ist die beliebte Angewohnheit der jungen Griechen, unaufhörlich Worte voller Bosheit und Zorn zu skandieren Proof is the beloved habit of modern Greeks to spew words full of malice and anger Prueba de ello es el hábito popular de los jóvenes griegos de entonar incesantes palabras llenas de malicia e ira La preuve en est l'habitude bien-aimée des jeunes Grecs de prononcer de manière incontrôlable des mots pleins de méchanceté et de colère

κάθε φορά που περνούν πεζοί, με μηχανάκια και αυτοκίνητα μπροστά από το κτίριο της Βουλής στην Πλατεία Συντάγματος, every time pedestrians, motorbikes and cars pass in front of the Parliament building in Syntagma Square, cada vez que peatones, motos y coches pasan por delante del edificio del Parlamento en la plaza Syntagma, chaque fois que des piétons, des motos et des voitures passent devant le bâtiment du Parlement sur la place Syntagma,

συνοδεύοντάς τα με την πατροπαράδοτη «μούντζα»… accompanying them with the traditional "munza"... acompañándolos con los tradicionales "munchies"... en les accompagnant du traditionnel "munja"...

Καλώς ήρθατε στο κανάλι Alpha Ωmega. Welcome to the Alpha Omega channel .

Σε αυτό το βίντεο θα μιλήσουμε για τις κατάρες των Αρχαίων Ελλήνων μέσα από καταδέσμους, In this video we will talk about the curses of the Ancient Greeks through "katadesmous tablets',

μαγεία και μυστικούς αρχαίους παπύρους. magic and secret ancient scrolls.

Αν επισκέπτεσθε για πρώτη φορά το κανάλι μας μην ξεχάσετε να κάνετε Εγγραφή If you are visiting our channel for the first time don't forget to Subscribe

και να πατήσετε στο εικονίδιο με το κουδούνι για να ειδοποιήστε κάθε φορά που ανεβάζουμε νέο βίντεο. and press the bell icon to get notified every time we upload a new video.

Τι λέτε πάμε να ξεκινήσουμε; Shall we begin?

Από μία άποψη η «κατάρα», όπως αποδίδεται στους ελληνικούς καταδέσμους, τους ρωμαϊκούς From one point of view, the "curse", as attributed to the Greek katadesmous, Roman Desde un punto de vista, la "maldición", tal como se atribuye a los aderezos griegos, los romanos D'un certain point de vue, la "malédiction", attribuée au grec katadesmos, les Romains

ή τους αιγυπτιακούς μαγικούς παπύρους, ανήκει στο χώρο της μαγείας και ως τέτοια είναι παρέμβαση στη φυσική τάξη των πραγμάτων. or Egyptian magical scrolls, belongs to the realm of magic and as such is an intervention in the natural order of things. ou les papyrus magiques égyptiens, appartient au domaine de la magie et en tant que tel est une intervention dans l'ordre naturel des choses.

Στην πραγματικότητα φαίνεται πως αντιπροσωπεύει μια προσπάθεια επιβολής της ατομικής θέλησης In fact it seems to represent an attempt to impose individual will En fait, il semble représenter une tentative d'imposer la volonté individuelle

με τη χρήση δυνάμεων που βρίσκονται πέρα από τον ανθρώπινο έλεγχο. by using forces beyond human control.

Για παράδειγμα, η κατάρα «Ω! Ποσειδώνα, εάν μου μέλλονται απ' την Κύπρη δώρα αγάπης, For example, the curse "Oh! Poseidon, if gifts of love come to me from Cypri, Por ejemplo, la maldición "Oh Poseidón, si recibo regalos de amor de Chipre, Par exemple, la malédiction « Oh ! Poséidon, si des cadeaux d'amour me viennent de Chypre,

του Οινομάου εμπόδισε το χάλκινο το δόρυ και οδήγησέ με με γοργό άρμα στην Άλη... », of Oenomaus block the bronze spear and lead me in a swift chariot to Ali," de Oenomaus bloquear la lanza de bronce y conducir el carro veloz a Ali ... ", d'Oenomaos bloque la lance de bronze et conduis-moi dans un char rapide vers Ali... ",

έτσι όπως αναφέρεται στους Ολυμπιόνικους του Πινδάρου, as it appears in Pindar's Olympians, como se menciona en las Olimpiadas de Píndaro, comme mentionné dans l' Olympianikos de Pindar ,

υπονοεί την επενέργεια της θεϊκής δύναμης του Ποσειδώνα για την επίτευξη μιας προσωπικής επιθυμίας, implies the effect of of the divine power of Poseidon to achieve a personal desire, implique l'effet de la puissance divine de Neptune pour réaliser un désir personnel,

η οποία ωστόσο δεν παύει να αντιπροσωπεύει προσπάθεια επιβολής της θέλησης του καταρώμενου ή της καταρώμενης. which nevertheless does not cease to represent an attempt to impose the will of the cursed. qui pourtant ne cesse de représenter une tentative d'imposer la volonté des maudits ou des maudits.

Τι είναι όμως οι κατάδεσμοι; But what are "katadesmous tablets'? Mais que sont les obligations ?

Σύμφωνα με τα λεξικά, ο κατάδεσμος είναι η μαγική ενέργεια που έχει ως σκοπό να βλάψει ή να αποτρέψει κάποιο κακό. According to the dictionaries, the "katadesmos" is the magical action that has the purpose of harming or preventing some evil. Selon les dictionnaires, lier est l'action magique destinée à nuire ou à empêcher un mal.

Tο δέσιμο και το κάρφωμα είναι οι δύο μορφές του κατάδεσμου. Tying and nailing are the two forms of "katadesmos". Le liage et le clouage sont les deux formes de liage.

Οι κατάδεσμοι είναι ένα περιθωριακό είδος κειμενικών καταλοίπων της αρχαιότητας. The "katadesmous tablets' are a marginal type of textual remains of antiquity. Les reliures sont un type marginal de vestiges textuels de l'Antiquité.

Λαϊκής προέλευσης, με ανορθογραφίες που προδίδουν την καθομιλούμενη γλώσσα της εποχής, σωσμένοι σε πάπυρο ή πηλό, Of folk origin, with misspellings that betray the colloquial language of the time, saved on papyrus or clay, D'origine populaire, avec des fautes d'orthographe qui trahissent la langue familière de l'époque, enregistrées sur papyrus ou argile,

είναι κατάρες εναντίον επαγγελματικών ή ερωτικών αντιζήλων, they are curses against professional or romantic adversaries, sont des malédictions contre les antagonismes professionnels ou amoureux,

ξόρκια για να επιβεβαιώσουν και να εξασφαλίσουν τη διαθεσιμότητα του αντικειμένου της ερωτικής επιθυμίας, spells to confirm and ensure the availability of the object of love desire, sorts pour confirmer et assurer la disponibilité de l'objet d'amour;

επικλήσεις για τη διαμεσολάβηση του θείου, των καθημερινών, προσιτών, εκδικητικών και λάγνων θεοτήτων invocations for the mediation of the divine, of everyday, approachable, vengeful and lustful deities invocations pour médiatiser les divinités divines, mondaines, accessibles, vengeresses et lubriques

που έθαλλαν στην καθημερινή ζωή της αρχαιότητας. who were buried in the daily life of antiquity. qui ont été enterrés dans la vie quotidienne de l'antiquité.

Ρωγμή στην κλασικιστική αντίληψη της ιστορίας και του αρχαίου κόσμου, A crack in the classicist conception of history and the ancient world, Une fissure dans la compréhension classique de l'histoire et du monde antique,

οι κατάδεσμοι προσελκύουν πλέον το ενδιαφέρον ανθρωπολόγων, θρησκειολόγων και γλωσσολόγων, the "katadesmoi" now attract the interest of anthropologists, religionists and linguists, les reliures suscitent désormais l'intérêt des anthropologues, des religieux et des linguistes,

γιατί επιτρέπουν να μελετήσουμε τα όρια των αντιλήψεων, της κοινωνίας και της γλώσσας. because they allow us to study the limits of perceptions, society and language. car ils permettent d'étudier les limites des perceptions, de la société et du langage.

Περιλαμβάνουν συχνά λέξεις που δεν σημαίνουν τίποτα, κατεξοχήν παραδείγματα μαγείας, They often contain words that mean nothing, prime examples of magic, Ils incluent souvent des mots qui ne veulent rien dire, principalement des exemples de magie,

της βεβαιότητας πως αρκεί να πεις αυτό που θέλεις με τον κατάλληλο τρόπο και θα γίνει, of the certainty that you just say what you want in the right way and it will be done, de la certitude qu'il suffit de dire ce que l'on veut de manière appropriée et cela se fera,

δένοντας την πραγματικότητα και τα αντικείμενά της στο λόγο σου. binding reality and its objects to your speech. lier la réalité et ses objets à votre discours.

Κατά την αρχαιότητα, κατάδεσμος ονομαζόταν η πρακτική της συγγραφής μιας κατάρας ή ενός ξορκιού, In ancient times, the practice of writing a curse or a spell, Dans les temps anciens, la pratique d'écrire une malédiction ou un sort s'appelait katadesmos,

συνήθως σε μια μολύβδινη πινακίδα. usually on a lead tablet, was called katadesmos. généralement sur un signe de plomb.

Ορισμένες φορές οι κατάδεσμοι συνοδεύονταν από κολοσσό, ένα μαγικό ειδώλιο (κάτι σαν κούκλες βουντού). Sometimes the shackles were accompanied by a colossus, a magical figurine (kind of like voodoo dolls). Parfois, les chaînes étaient accompagnées d'un colosse, une figurine magique (un peu comme les poupées vaudou).

Η ύπαρξη των καταδέσμων ανάγεται τουλάχιστον στον 8ο αι. π.Χ.. The existence of the bundles goes back to at least the 8th century B.C. L'existence des fagots remonte au moins au VIIIe siècle. par exemple..

Στην Ιλιάδα αναφέρεται ότι ο βασιλιάς της Κορίνθου Πρωτέας, έστειλε το Βελλερεφόντη στη Λυκία In the Iliad it is mentioned that the king of Corinth, Proteas, sent Bellerephon to Lycia

με μια διπλωμένη πινακίδα όπου είχε γράψει θανατηφόρα σημάδια. with a folded tablet on which he had written deadly signs.

Ο κατάδεσμος αποσκοπούσε στο να υποτάξει το υποψήφιο θύμα στη θέληση του ατόμου που τελούσε τη μαγική τελετή. The "katadesmos" was intended to subjugate the prospective victim to the will of the person performing the magical ceremony. La liaison était destinée à assujettir la victime potentielle à la volonté de la personne exécutant la cérémonie magique.

Το κείμενο μαζί με τα λοιπά μαγικά αντικείμενα τοποθετούνταν σε ένα τάφο ή σε ένα σημείο The text along with other magical objects were placed in a tomb or in a place

που θεωρούνταν μιαρό και συνδέονταν κάπως με τον Κάτω Κόσμο. that was considered auspicious and somehow connected to the Underworld. qui était considéré comme monstrueux et en quelque sorte lié aux Enfers.

Πίστευαν πως ο νεκρός λειτουργεί ως αποστολέας του μηνύματος στους υποχθόνιους δαίμονες, They believed that the dead functioned as the sender of the message to the hypochthonic demons,

αλλά και ως εκτελεστικό όργανο ή «πάρεδρος» του μάγου. but also as the executioner or "paredros" of the sorcerer. mais aussi comme organe exécutif ou "paredros" du magicien.

Αρκετοί κατάδεσμοι βρέθηκαν σε ταφές νέων ή παιδιών. Several "katadesmous tablets' were found in youth or child burials.

Στη Μικρά Ασία οι νεκροί προστατεύονταν από τους μάγους με την τοποθέτηση επιγραφών στα μνήματα, In Asia Minor the dead were protected from the sorcerers by placing inscriptions on the tombs,

που απαγόρευαν την παραβίασή τους και καταριούνταν τον ενδεχόμενο δράστη. which forbade their violation and cursed the possible perpetrator. qui interdisait leur violation et maudissait le contrevenant potentiel.

Βέβαια, οι κατάδεσμοι θάβονταν σε τάφους και για να μην είναι δυνατή η ανακάλυψη ή η καταστροφή τους, Of course, the "katadesmous tablets' were also buried in graves so that it would not be possible to discover or destroy them, Bien sûr, les chaînes ont été enterrées dans des tombes et pour empêcher leur découverte ou leur destruction,

και συνεπώς να εκτείνετε απεριόριστα στο χρόνο η δύναμή τους και η δύναμη του προτιθέμενου κακού. and therefore extend their power and the power of the intended evil indefinitely in time. et donc d'étendre indéfiniment dans le temps leur puissance et la puissance du mal visé.

Πολύ συχνά οι κατάδεσμοι στόχευαν στην ερωτική έλξη ή, αντίστροφα, στην ερωτική απομόνωση του αντιπάλου, Very often the "katadesmous tablets' were aimed at romantic attraction or, conversely, at the romantic isolation of the opponent, Bien souvent les fixations visaient l'attirance amoureuse ou, à l'inverse, l'isolement romantique de l'adversaire,

στην αποτυχία του σε θέματα προσωπικής ευημερίας και εργασίας, στη φίμωση της γλώσσας του, at his failure in matters of personal well-being and work, at the gagging of his language, dans son échec en matière de bien-être personnel et de travail, dans le bâillonnement de sa langue,

στην αποτυχία αντιδίκων στο δικαστήριο, στην παράλυση του νου και της γλώσσας κατά τη διάρκεια της δίκης. at the failure of opponents in court, at the paralysis of the mind and language during of the trial. dans l'échec des opposants devant le tribunal, dans la paralysie de l'esprit et du langage pendant le procès.

Οι πρωιμότεροι είναι στραμμένοι προς την κατεύθυνση των δικαιϊκών πρακτικών, The earlier ones are oriented in the direction of legal practices, Les premières sont orientées vers les pratiques juridiques,

ενώ οι μεταγενέστεροι εντοπίζονται σε ερωτικά αλλά και αθλητικά θέματα. while the later ones are found in erotic and sports matters. tandis que les derniers se retrouvent dans les sujets érotiques aussi bien que sportifs.

Σε αρκετές περιπτώσεις γινόταν ευρεία χρήση των καταδέσμων για νίκη σε αρματοδρομίες. In several cases harnesses were widely used to win chariot races. Dans plusieurs cas, les harnais ont été largement utilisés pour gagner des courses de chars.

Οι πρώτες γνωστές σε εμάς ελληνικές μολύβδινες πινακίδες με κατάρες προέρχονται από τη Σικελία The first known Greek lead tablets with curses come from Sicily

και χρονολογούνται στις αρχές του 5ου αι. π.Χ. and date from the beginning of the 5th century. e.g.

Πολλές από αυτές προέρχονται από τη Σελινούντα, αποικία των Μεγαρέων στη Σικελία, Many of them come from Selinunda, a colony of the Megareans in Sicily,

στην οποία υπήρχε ονομαστό ιερό, στη περιοχή που σήμερα ονομάζεται Αγρός των Στηλών. in which there was a famous sanctuary, in the area that is today called the Field of Stelae.

Οι στήλες αυτές είναι αξιοσημείωτες επειδή έχουν ανεικονογραφικές ανθρώπινες κεφαλές, These stelae are notable for having anepic human heads, Ces colonnes sont remarquables pour avoir des têtes humaines non picturales,

δηλαδή κεφάλια χωρίς χαρακτηριστικά προσώπου, για τα οποία θεωρείται πως αναπαριστούν τις κεφαλές των νεκρών that is, heads without facial features, which are thought to represent the heads of the dead c'est-à-dire des têtes sans traits faciaux, qui sont considérées comme représentant les têtes des morts

μιας ομάδας συγγενών, των Τριτοπατόρων τους. of a group of relatives, their Tritopatores. d'un groupe de parents, leurs Tritopators.

Οι αρχαίοι Σελινούντιοι πίστευαν πως ήταν σημαντικό οι Τριτοπάτορες αυτοί να είναι ικανοποιημένοι, The ancient Selinundians believed that it was important that these Tritopatores were satisfied, Les anciens Sélinundiens croyaient qu'il était important que ces Tritopatores soient satisfaits,

τόσο σημαντικό που, κάθε φορά που πέθαινε ένα μέλος της οικογενείας, so important that, whenever a family member died,

οι ζωντανοί έπρεπε να προσφέρουν ειδικές θυσίες μπροστά στις στήλες αυτές, the living had to offer special sacrifices in front of these columns, les vivants devaient offrir des sacrifices spéciaux devant ces colonnes,

για να εξασφαλίσουν ότι η μεταχείριση του νεκρού, και νέου μέλους των Τριτοπατόρων, δεν θα εξόργιζε τους Τριτοπάτορες to ensure that the treatment of the dead, and new a member of the Tritopators, he would not anger the Tritopators pour s'assurer que le traitement des morts et du nouveau membre des Tritopators ne mettrait pas en colère les Tritopators

και δεν θα τους προκαλούσε να πλήξουν με μίασμα την κοινότητα. and cause them to miasm the community. et ne leur ferait pas frapper la communauté de miasmes.

Οι περισσότερες μολύβδινες πινακίδες βρέθηκαν κοντά σε αυτές τις στήλες. Most of the lead tablets were found near these columns.

Οι καταπασσαλεύσεις ήταν ομοιώματα του θύματος κατασκευασμένα από κερί, από μόλυβι ή κάποιο άλλο υλικό. Obliterations were effigies of the victim made of wax, pencil, or some other material. Les oblitérations étaient des effigies de la victime faites de cire, de crayon ou d'un autre matériau.

Αυτά τα ομοιώματα οι μάγισσες ή οι μάγοι τα έδεναν με δεσμά και τα τρυπούσαν με αιχμηρά αντικείμενα, These effigies the witches or sorcerers bound with fetters and pierced with sharp objects, Ces effigies étaient liées par des sorcières ou des sorciers et percées d'objets tranchants,

όπου επιθυμούσαν να προξενήσουν κάποια βλάβη και τα έχωναν σε τάφους ή τα βύθιζαν σε πηγές. where they wished to cause some harm, and placed them in graves or immersed them in springs. là où ils voulaient faire du mal, ils les plaçaient dans des tombes ou les plongeaient dans des sources.

Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει οτι η μαγεία στην αρχαία Ελλάδα εξασκούνταν κυρίως από αμαθείς. One could assume that magic in ancient Greece was mainly practiced by the uneducated. On pourrait supposer que la magie dans la Grèce antique était principalement pratiquée par des personnes sans instruction.

Εδώ, λοιπόν, ας εξετάσουμε την περίπτωση της Αθήνας, Here, then, let us consider the case of Athens, Considérons ici le cas d'Athènes,

απ' όπου προέρχονται οι περισσότερες μολύβδινες πινακίδες με ξόρκια και κατάρες. where most of the leaden signs with spells and curses come from. d'où proviennent la plupart des signes de plomb avec des sorts et des malédictions.

Από αυτά που διαβάζουμε στους εν λόγω καταδέσμους είναι λογικό να υποθέσουμε ότι αυτός που καταριόταν From what we read in the aforementioned "katadesmous tablets' , it is reasonable to assume that the one who was cursing D'après ce que nous lisons dans les livres en question, il est raisonnable de supposer que celui qui a été maudit

το έκανε εναντίον κάποιου ο οποίος συνήθως ανήκε στην ίδια με αυτόν κοινωνική τάξη, did it against someone who usually belonged to the same social class as him,

δηλαδή εναντίον κάποιου ανταγωνιστή του. that is, against a competitor.

Ο κατασκευαστής ασπίδων κα ο σανδαλοποιός δεν καταριόταν ο ένας τον άλλον, The shield-maker and the sandal-maker did not curse each other, Le faiseur de boucliers et le faiseur de sandales ne se maudissaient pas,

όμως ο ασπιδοποιός θα μπορούσε κάλλιστα να καταραστεί έναν ανταγωνιστή του ασπιδοποιό but the shield-maker might well curse a rival shield-maker

και ο σανδαλοποιός έναν άλλο σανδαλοποιό. , and the sandal-maker another sandal-maker.

Από την αρχαία Αθήνα έχουμε βεβαιωμένες κατάρες εναντίον μαγείρων, δούλων, πορνών, From ancient Athens we have attested curses against cooks, slaves, prostitutes, De l'Athènes antique, nous avons attesté des malédictions contre les cuisiniers, les serviteurs, les prostituées,

ιδιοκτητών πορνείων, μελών όχι καλλιεργημένων τάξεων. brothel owners, members of the uncultivated classes.

Οι υποχθόνιοι θεοί Εκάτη, Ερμής, Περσεφόνη, Δήμητρα, Ερινύες και γενικά οι δαίμονες του Κάτω Κόσμου The hypochthonic gods Hecate, Hermes, Persephone, Demeter, Erinyes and generally the demons of the Underworld

ήταν αυτοί που επικαλούνταν οι κατασκευαστές των καταδέσμων. were the ones invoked by the makers of the "katadesmous tablets'. ce sont eux qu'invoquaient les fabricants de liasses.

Ιδιαίτερη κατηγορία αποτελούσαν οι κατάδεσμοι μεταξύ αντιδίκων στο δικαστήριο A special category was the bonds between adversaries in the court Une catégorie spéciale était les liens entre les justiciables devant les tribunaux

όπου οι κατάρες έρχονταν επομένως ως αρωγοί της προσδοκίας για δικαιοσύνη. where curses therefore came as helpers of the expectation of justice. où les malédictions venaient donc comme aides à l'attente de la justice.

Κλείνοντας το σημερινό μας αφιέρωμα, να προσθέσουμε ότι άλλη μία ιδιαίτερη κατηγορία καταρών Closing our today's tribute, let us add that another special category of curses Clôturant notre hommage d'aujourd'hui, ajoutons une autre catégorie spéciale de malédictions

είναι αυτές που έχουν βρεθεί σε μικρά μολύβδινα ελάσματα στον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας are those that have been found on small lead plates in the archaeological site of Olympia ce sont eux qui ont été trouvés sur de petites plaques de plomb dans le site archéologique d'Olympie

και αφορούν την απόδοση των αθλητών στα διάφορα αγωνίσματα. and concern the performance of the athletes in the various events. et concernent la performance des athlètes dans les différentes épreuves.

Πολλά από αυτά έχουν βρεθεί στο γυμνάσιο και στον ιππόδρομο κάτω από το έδαφος. Many of these have been found in the gymnasium and racecourse below ground.

Οι αντίπαλοι αθλητές, αλλά και άλλοι που μπορεί να είχαν συμφέρον (όπως στοιχήματα) Rival athletes, as well as others who may have had an interest (such as bookies), Athlètes adverses, mais aussi d'autres qui auraient pu avoir un intérêt (comme parier)

έγραφαν κατάρες στα ελάσματα για να προκαλέσουν κάποιο ατύχημα στον αντίπαλό τους wrote curses on the plates to cause some accident to their opponent

ή στα άλογά του την μέρα των αγώνων και κατόπιν τα έθαβαν στον αγωνιστικό χώρο. or his horses on the day of the games, and then buried them on the field. ou à ses chevaux le jour des jeux puis les enterrait sur le terrain.