Börja lära dig lektionen nu

Tomek na Czarnym Lądzie - Alfred Szklarski, Niezwykłe safari

Niezwykłe safari

Tomek poruszył się niespokojnie na wąskiej koi. Otworzył oczy i natychmiast rozejrzał się po kabinie. Promienie wschodzącego słońca oświetlały ją przez okrągły iluminator. Zrazu chłopiec nie mógł pojąć, dlaczego zbudził się nieoczekiwanie o tak wczesnej porze. Zaczął więc czujnie nasłuchiwać; po krótkiej chwili nie miał wątpliwości – jego sen przerwało nagłe zatrzymanie statku.

Zgrzyt łańcuchów opuszczanych kotwic oznaczał, że przybyli już do Mombasy w Afryce Równikowej.

Tomek zerwał się z koi. Szybko narzucił na siebie ubranie, po czym wybiegł na pokład. Marynarze zakotwiczali statek w malowniczej zatoce. Błękitnozielone morze otaczał półkolem ląd porosły wspaniałą, tropikalną roślinnością. Z dala można było rozróżnić strzeliste palmy kokosowe z pióropuszami koron obok starych, zadziwiających ogromem baobabów, rozłożyste drzewa mangowe, szerokolistne migdałowce i smukłe papaje. Wśród drzew bieliły się mury domów, a na wzgórzu w środku miasta sterczały rumowiska dawnej budowli obronnej.

Białawe rafy koralowe, ciągnące się wzdłuż pokrytego bujną zielenią wybrzeża, dodawały Mombasie niezapomnianego uroku.

W zatoce stało kilkadziesiąt statków ze zwiniętymi żaglami. Większość z nich miała nieskazitelny kształt starych arabskich żaglowców. Gdy się na nie spoglądało, wydawać się mogło, że tutaj czas nie postępuje naprzód. Od wieków niezmiennie północno-wschodni monsun, wiejący od wybrzeży Azji, przywiewał podobne stateczki do Mombasy, natomiast wiatr południowo-zachodni umożliwiał im powrót do portów macierzystych[1]. Jak dawniej, tak i teraz z kuchni okrętowych mieszczących się pod płóciennymi dachami unosił się zapach korzeni, którymi Arabowie zwykli przyprawiać pożywienie.

[1] Monsun (z arab. mausim – pora roku) – wiatr wywoływany sezonowymi zmianami ciśnienia atmosferycznego nad kontynentem i oceanem, który w ciepłej porze wieje znad morza w stronę lądu, a w porze chłodnej odwrotnie. Wraz ze zmianą kierunku wiatru następuje nagła zmiana pogody. Monsunowi lądowemu (zimowemu) towarzyszy przeważnie pogoda sucha, a morskiemu (letniemu) deszczowa. Monsuny występują w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej. Zalicza się do nich także podobne wiatry na wschodzie Afryki Równikowej, południu Australii oraz słabsze, mniej regularne wiatry południowego wybrzeża Alaski, północnej Kanady, północno-wschodniej Europy i północnej Syberii.

Tomek rozglądał się z zainteresowaniem. Przecież port Mombasa miał bardzo ciekawą, choć nie zawsze chlubną przeszłość. Od kilku wieków stanowił niejako bramę dla całej Afryki Wschodniej. Podczas dawnego najazdu Portugalczycy spalili miasto, lecz dzięki węzłowemu położeniu na szlaku komunikacji morskiej szybko dźwignęło się z popiołów. Przez długie lata Mombasa była jednym z głównych ośrodków handlu niewolnikami. Dziesiątki tysięcy afrykańskich Murzynów wywieziono stąd na dalekie kontynenty.

Tomek rozmyślał o tym i nie mógł po prostu pojąć, iż w tak uroczym zakątku popłynęło tyle krwawych łez nieszczęsnych brańców.

– A to dopiero z ciebie ranny ptaszek! – odezwał się Wilmowski, podchodząc do syna ze Smugą i z bosmanem Nowickim.

– Zbudziłem się, gdy maszyny ucichły na statku – odparł chłopiec. – Podziwiam piękny krajobraz i stojące w porcie malownicze stare żaglowce. Zastanawiam się, czy nie służyły do wywożenia stąd niewolników.

– Jestem tego niemal pewny – wtrącił bosman Nowicki i zaraz dodał ciszej: – Słyszałem, brachu, że w Mombasie podobno jeszcze teraz handluje się ludźmi. Jeżeli masz wielką ochotę, to za sztukę perkalu możesz kupić tutaj Murzyna lub Murzynkę.

– Czy to naprawdę możliwe, tatusiu? – zapytał Tomek, gdyż niezbyt dowierzał słowom dowcipnego bosmana.

– W roku tysiąc osiemset czterdziestym piątym Anglicy wymogli na miejscowym sułtanie podpisanie porozumienia zakazującego wywożenia niewolników z Afryki Wschodniej. Łatwiej jednak było spowodować zawarcie umowy, niż dopilnować zaprzestania handlu przynoszącego duży dochód Arabom oraz niektórym kacykom murzyńskim. Nic więc dziwnego, że i dzisiaj jeszcze handluje się w tym kraju niewolnikami – odpowiedział Wilmowski.

Tomek nie prosił o dalsze wyjaśnienia, gdyż jego uwagę pochłonęła duża motorówka, w której przybyli na statek angielscy urzędnicy portowi. Dzięki rekomendacjom Hagenbecka, dobrze znanego władzom angielskim, Wilmowski szybko załatwił wszelkie formalności celne i łowcy wkrótce mogli zejść na wybrzeże.

W porcie panował nadzwyczaj ożywiony ruch. Murzyni oraz Arabowie rozładowywali i załadowywali statki, w zakamarkach pokładów bawiły się gromady brudnych, półnagich dzieci. Murzyńscy rybacy wynosili z łodzi kosze pełne wielkich, kolorowych krabów, poruszających niezgrabnie długimi kończynami.

Dalsze obserwacje Tomka i jego towarzyszy przerwał wysoki, chudy mężczyzna, który właśnie do nich podszedł.

– Czy mam przyjemność powitać panów Wilmowskiego i Smugę? – zapytał, uchylając białego korkowego hełmu.

– To zapewne pan Hunter? Spodziewaliśmy się, że będzie nas pan oczekiwał w porcie – odparł Wilmowski, wyciągając dłoń. – Oto reszta towarzystwa: pan Smuga, bosman Nowicki i mój syn Tomek.

Hunter kolejno przywitał się ze wszystkimi. Był on zawodowym przewodnikiem i tropicielem zwierząt. Został polecony Wilmowskiemu przez jednego ze współpracowników Hagenbecka na przewodnika wyprawy łowieckiej, a powiadomiony telegraficznie o dniu ich przyjazdu, już czekał na wybrzeżu.

Należy wyjaśnić, że organizatorzy ekspedycji łowieckich zazwyczaj najmowali zawodowych wytrawnych białych strzelców-tropicieli, znających doskonale okolicę. Zagłębianie się bez nich w dziki, nieznany kraj byłoby zwykłym szaleństwem. Hunter już od dawna przebywał w Kenii i brał udział w wielu wyprawach. Posiadał szczególną dla naszych łowców zaletę – władał dość biegle językiem polskim, którego nauczył się, towarzysząc polskiemu podróżnikowi i badaczowi Janowi Dybowskiemu[2] w jednej z jego wypraw do Konga. Hunter mieszkał w Mombasie w małym jednopiętrowym domku położonym w pobliżu malowniczych ruin dawnej fortecy portugalskiej. U niego rozgościli się nasi łowcy.

[2] Począwszy od 1889 r., Jan Dybowski badał południową Algierię, Saharę i Kongo.

Następnego dnia po przybyciu do Mombasy Wilmowski zwołał z samego rana walną naradę. Zaraz na początku rozmowy tropiciel zapytał, na jakie zwierzęta łowcy mają zamiar polować. Wyjaśnień udzielił mu podróżnik Jan Smuga, on to bowiem na prośbę Wilmowskiego opracował plan wyprawy.

– Nasze, stosunkowo skromne, środki finansowe z góry wykluczają łowy na zbyt wiele gatunków zwierząt – mówił Smuga. – Dlatego też mamy zamiar chwytać jedynie okazy, za które będziemy mogli uzyskać w Europie najwyższe ceny. Uzgodniliśmy tę sprawę z Hagenbeckiem i zarządem Ogrodu Zoologicznego w Nowym Jorku. Uzyskaliśmy konkretne zamówienia. Z tego powodu przede wszystkim interesują nas goryle.

Hunter gwizdnął z cicha. Po krótkiej chwili milczenia powiedział: – W Kenii nie znajdziecie małp człekokształtnych.

– Słusznie, lecz w okolicach jeziora Kiwu, a więc na pograniczu Konga i Ugandy, żyją goryle górskie, natomiast w dżungli Ituri znajdziemy goryle właściwe[3]. Tam właśnie mamy zamiar na nie polować – odparł Smuga.

[3] Małpy człekokształtne obejmują trzy rodzaje: jeden azjatycki – orangutan (Pongo pygmaeus) oraz dwa afrykańskie – szympansy i goryle. Wśród szympansów rozróżnia się: szympansa gambijskiego (Pan chimpanse), tak zwane soko (Pan castomale), marungu (Pan marungensis) i tszego (Pan satyrus). Do goryli należą: goryl nizinny (Gorilla gorilla), spotykany nad Zatoką Gwinejską i w Kongu oraz goryl górski (Gorilla beringei), żyjący w górach w okolicach jeziora Kiwu. Samce goryli wyróżniają się w rodzinie małp człekokształtnych najwyższym wzrostem, przekraczającym nieraz 2 metry.

Po dość długim namyśle Hunter powiedział:

– Prawdę mówiąc, nie brałem dotąd udziału w polowaniu na goryle. Jak wynika z tego, co tu usłyszałem, chcecie złowić je żywe. No, nie wiem, czy przemyśleliście dobrze całą sprawę. Nie będzie to takie łatwe przedsięwzięcie.

– Nie jesteśmy nowicjuszami, panie Hunter – spokojnie wtrącił Wilmowski.

– Wiem o tym, lecz moim obowiązkiem jest przestrzec was przed niebezpieczeństwem grożącym podczas łowów na goryle – odparł Hunter. – Nie tylko niedostępność terenu oraz dzikość zwierząt będą utrudniały łowy. W tamtych okolicach nie jest zbyt spokojnie. Na pewno przyjdzie nam się zetknąć z plemionami murzyńskimi, które jeszcze nie widziały białych ludzi lub, co gorsza, wycofały się ze wschodnich wybrzeży w obawie przed handlarzami niewolników. Możemy się spotkać z niezbyt życzliwym przyjęciem.

– Musimy się z tym liczyć – przyznał Smuga. – Jesteśmy wyposażeni w doskonałą broń. Postaramy się również o godnych zaufania, odważnych ludzi, aby móc polegać na nich we wszystkich okolicznościach.

– Najlepsza broń palna, nawet w ręku wytrawnego strzelca, nie ustrzeże przed zatrutą strzałą zdradliwego Bambutte… – wolno powiedział Hunter.

W tej chwili bosman Nowicki zrobił śmieszny grymas. Tomek zachichotał, lecz szybko się opanował i zapytał:

– Kto to są ci Bambutte?

– To Pigmeje zamieszkujący okolice nad rzeką Semliki. Chociaż są najniższymi ludźmi świata, każdy z nich potrafi zatrutą strzałą wypuszczoną z łuku powalić nawet największego słonia – wyjaśnił Hunter. – Idziesz niby to przez niezamieszkaną przez ludzi dżunglę, a tu nagle z drzewa świśnie mała strzała i byle cię tylko drasnęła, żegnasz się z tym światem.

Bosman wstrząsnął się, mruknął pod nosem coś nieprzyjemnego o Pigmejach Bambutte. Hunter znów zagadnął Smugę:

– Jakie jeszcze zwierzęta oprócz goryli macie zamiar łowić?

– Czy słyszał pan coś o okapi? – zapytał Smuga.

Twarz Huntera spochmurniała jeszcze bardziej. Wzruszył ramionami i rzekł:

– Słyszeć to i słyszałem… Wspominał mi o tym gubernator Ugandy, sir Harry Johnston. Dowiedział się od Stanleya[4], z którym sam rozmawiał, że w puszczach na zachód od Jeziora Alberta rzekomo żyje duże, podobne do osła zwierzę. Budową ma jakoby przypominać żyrafę. Krajowcy mówiąc o tym zwierzęciu, używali nazwy okapi[5].

[4] Henry Morton Stanley (1841–1904) – dziennikarz amerykański, jeden z najsłynniejszych podróżników po Afryce.

[5] W 1901 r. wielkie wrażenie w Europie wywołała wiadomość, że w Kongu w lasach Ituri odkryto nowego, dużego ssaka. Rozpoczęto poszukiwania tego legendarnego zwierzęcia, zwanego przez krajowców okapi. W końcu zdobyto jego skórę i czaszkę. Później przywieziono do Europy kilka skór i szkieletów, a nawet jedną żywą sztukę. Okapi leśne (Okapia johnstoni) żyje najliczniej w bagnistych dziewiczych lasach północno-wschodniego Konga, pomiędzy Jeziorem Alberta i rzekami Urelle, Kongo i Aruwimi. Należy do rodziny żyrafowatych, wśród których rozróżniamy dwa gatunki: okapi i żyrafę właściwą (Giraffa), żyjące jedynie w Afryce.

– Czy Stanley lub Johnston widzieli okapi? – zaciekawił się Wilmowski.

– O ile mi wiadomo, do tej pory żaden biały człowiek nie widział tego legendarnego zwierzęcia. Myślę również, że w ogóle nikt go nie widział. Coś mi się wydaje, że podczas naszego safari będziemy tropić jakieś senne mary – powiedział Hunter, chmurząc czoło.

– No, jak pan jednak widzi, nie zostałem tak całkowicie błędnie poinformowany – zauważył Smuga, uśmiechając się przyjaźnie. – O okapi słyszałem w Szwajcarii, i to od kogoś, kto w zupełności zasługiwał na zaufanie. Podobno zwierzęta te można spotkać w dżungli Konga w pobliżu Ugandy.

– Jeżeli nie są one jedynie wytworem czyjejś wyobraźni, będziemy łowić okapi i, jak mówiliśmy, goryle. Co jeszcze macie panowie w programie? – zapytał tropiciel.

Smuga roześmiał się i odparł:

– Przebrnęliśmy już chyba przez najgorsze. Reszta zapewne stanowi dla pana chleb codzienny. Chcemy łowić lwy, lamparty, żyrafy i szympansy. Mamy również zamiar schwytać parę młodych hipopotamów i słoni oraz nosorożca. Musimy przecież zapewnić sobie rentowność wyprawy, na wypadek gdyby nie udało się dowieźć do Europy żywych goryli i gdybyśmy nie zdołali wytropić okapi, w których istnienie tak bardzo pan powątpiewa.

– Zwierzęta te moglibyśmy znaleźć w Kenii[6], nie zapuszczając się w niezbadane dżungle Ugandy. Natomiast pierwsze przedsięwzięcie będzie wymagało, no… powiedzmy… dużego ryzyka. Czy panowie stanowczo obstajecie przy wykonaniu założonego planu?

[6] Kenia (Republika Kenii) – począwszy od VII w., koloniści arabscy tworzyli na wybrzeżu Kenii tzw. sułtanaty. Od XVI w. sułtanaty podlegały Portugalii, potem zostały podbite przez sułtana Zanzibaru, a następnie włączyli je do swych posiadłości Brytyjczycy. Od 1963 r. Kenia jest państwem niepodległym; 65% ludności Kenii należy do ludów bantu (Kikuju, Luo, Kamba), nilotyckich (Diomo, Masajowie) i kuszyckich (Somalijczycy, Galla); reszta ludności to Hindusi, Europejczycy i Arabowie.

– Postaramy się zrealizować go w całości – poważnie potwierdził Smuga. – Wyprawę tę urządzamy na własny koszt. Nie możemy sobie pozwolić na straty.

– Czy ma to oznaczać, że bez względu na grożące niebezpieczeństwa jesteście zdecydowani wyruszyć na tę wyprawę? – upewniał się Hunter.

– Nie zważając na nic, drogi panie!

– Nawet na bezpieczeństwo tego chłopca? – zdumiał się tropiciel, wskazując Tomka.

– Zostaw pan naszego mikrusa w spokoju – wtrącił rubasznie bosman Nowicki, który mimo wielu lat spędzonych poza Warszawą nie zatracił gwary używanej na Powiślu. – U tego chłopaka nie znajdziesz pan cykorii nawet na lekarstwo, a głowę ma nie od parady. Jestem ciekaw, czy przyciśnięty do muru mierzyłbyś pan tygrysowi między ślepia zamiast w komorę. Bo nasz mikrus inaczej nie strzela! [7]

[7] Powiedzeniem tym bosman chciał wyrazić sprawność strzelecką Tomka. Strzelając w płaski łeb tygrysa albo lwa, ryzykuje się tak zwaną obcierkę, to znaczy, że kula może drasnąć zwierzę boleśnie, lecz nieszkodliwie po czaszce i rozjuszyć je. Rzuca się ono wtedy na niefortunnego strzelca bez względu na okoliczności.

– Czy pan mówi to poważnie? – zapytał Hunter.

– Bosman powiedział szczerą prawdę – odparł Smuga. – Tomek zabił w ten sposób tygrysa, który przypadkowo wydostał się z klatki na statku podczas naszej ostatniej wyprawy. Strzałem tym uratował mi życie i swoje również. Jest bardzo odważny, strzela nadzwyczaj celnie. Muszę jeszcze dla ścisłości dodać, że jako strzelec, Tomek jest uczniem bosmana Nowickiego.

– Niech się pan o mnie nie obawia, proszę pana – wtrącił Tomek. – Bosman zawsze sprawuje nade mną opiekę podczas łowów, a przecież żaden goryl nie dorówna mu siłą.

Bosman obruszył się na to mimowolnie dwuznaczne porównanie. Reszta mężczyzn roześmiała się ubawiona. Hunter pierwszy spoważniał i powiedział:

– Goryl przegryza z taką łatwością lufę karabinu, jak ty łamiesz zapałkę w palcach. Więc chcecie panowie zaryzykować wszelkie niebezpieczeństwa?

– Nie będziemy się lekkomyślnie narażać, lecz mamy szczery zamiar wykonać nasz plan całkowicie – oświadczył Wilmowski. – Czy potwierdza pan teraz swą zgodę na udział w wyprawie?

Hunter przenikliwym wzrokiem obrzucił czterech łowców. W jasnych oczach Wilmowskiego odzwierciedlały się rozwaga i opanowanie. Hunter pomyślał, że człowiek ten nie zwykł postępować nierozważnie. Z postaci Smugi biła natomiast stanowcza pewność siebie, której się nabiera jedynie przez pokonywanie niebezpieczeństw. Tak więc i Smuga budził zaufanie jako towarzysz przyszłych łowów. Błyski niecierpliwości w oczach Tomka mówiły za siebie. Gdy Hunter spojrzał z kolei na herkulesowo zbudowanego bosmana, napotkał jego kpiący wzrok. Wydało mu się, że ten sękaty jak pień drzewny olbrzym drwi sobie z niego i jego zastrzeżeń. Pod wpływem tego ironicznego spojrzenia rumieńce wystąpiły na twarz tropiciela.

„Małpolud… Złośliwy małpolud! – pomyślał. – Ale naprawdę wygląda na to, że można z nim wziąć nawet diabła za rogi!”

Tropiciel nie wytrzymał niemej drwiny bosmana z Powiśla. Przymknął na chwilę oczy, a gdy je znów otworzył, nie było już w nich cienia wahania.

– No, pal licho goryle i te… okapi. Idę z wami – zadecydował trochę podniesionym głosem.

– Wobec tego układ jest ostatecznie zawarty – powiedział zadowolony Wilmowski. – Angażujemy pana na okres pół roku. Zaliczkę na poczet honorarium w wysokości dwumiesięcznej pensji wypłacamy natychmiast, resztę zdeponujemy u bankiera, którego wskaże nam pan w Mombasie. Zgoda?

– Zgoda! – powtórzył Hunter i podał silną dłoń Wilmowskiemu.

– Byłem pewny, że pan z nami pójdzie! – zawołał Tomek.

– A to dlaczego?

– Bo… bo chyba każdy łowca chciałby sprawdzić, czy okapi istnieją w rzeczywistości. Przecież to ogromnie ciekawe!

Hunter poważnie spojrzał na chłopca.

– Dziwne to, synu, ale naprawdę się nie pomyliłeś. Sprawa okapi intryguje mnie od wielu lat. Pewien znajomy proponował mi kiedyś wyprawę w celu rozwiązania tej zagadki. Odmówiłem mu jednak, mimo że spędziłem z nim prawie cały rok na polowaniu w okolicach Jeziora Wiktorii. Wtedy przywiązywałem więcej wagi do życia niż dzisiaj…

– Czy spotkało pana coś złego? – zapytał Tomek nieśmiało.

– Rok temu umarła moja żona, którą bardzo kochałem.

– To przykre – szepnął chłopiec. – Wiem, jak się robi smutno i ciężko, gdy człowiek zostaje sam.

Prova LingQ och lär dig från Netflix-serier, YouTube-videor, nyhetsartiklar och mer.

Niezwykłe safari |Safari extraordinary|safari Ungewöhnliche Safari Amazing safari Safari insólito Safari invulgar Необычное сафари Незвичайне сафарі

Tomek poruszył się niespokojnie na wąskiej koi. |bewegte sich||unsettled||schmalen Koje|Liegeplatz |shifted||restlessly||narrow|narrow bunk |||неспокійно||| Tom shifted uneasily on the narrow bunk. Tomek se movió inquieto en la estrecha litera. Tomás mexia-se inquieto na estreita cama. Том беспокойно зашевелился на узкой койке. Tomek рухнувся неспокійно на вузькій ліжку. Otworzył oczy i natychmiast rozejrzał się po kabinie. ||||looked around|||Kabine opened|||immediately|looked around|||cabin |||негайно|||| He opened his eyes and immediately looked around the cabin. Abrió los ojos y de inmediato miró alrededor de la cabina. Abriu os olhos e olhou imediatamente à volta da cabina. Он открыл глаза и сразу же оглядел каюту. Він відкрив очі і відразу оглянув кабіну. Promienie wschodzącego słońca oświetlały ją przez okrągły iluminator. |aufgehenden||beleuchteten||||Fenster Rays|rising|sun|illuminated|||round|porthole |||освітлювали||крізь|| The rays of the rising sun illuminated her through the round porthole. Los rayos del sol naciente la iluminaban a través de la escotilla circular. Os raios do sol nascente iluminavam-no através de uma vigia circular. Лучи восходящего солнца освещали его через круглый иллюминатор. Промені сходячого сонця освітлювали її через круглий люк. Zrazu chłopiec nie mógł pojąć, dlaczego zbudził się nieoczekiwanie o tak wczesnej porze. plötzlich||||verstehen||aufgewacht||unerwartet|||frühen|Uhrzeit Suddenly|||could|understand||woke up||unexpectedly|||early|time ||||||||несподівано||||порі Der Junge konnte zunächst nicht begreifen, warum er so früh und unerwartet aufgewacht war. At first, the boy could not understand why he had woken up unexpectedly at such an early hour. Al principio, el niño no podía entender por qué se había despertado inesperadamente a una hora tan temprana. No início, o rapaz não conseguia compreender porque é que tinha acordado inesperadamente a uma hora tão cedo. Спочатку хлопчик не міг зрозуміти, чому він раптово прокинувся у такий ранок. Zaczął więc czujnie nasłuchiwać; po krótkiej chwili nie miał wątpliwości – jego sen przerwało nagłe zatrzymanie statku. ||wachsam||||||||||unterbrochen wurde|plötzliches|Anhalten|Schiff started||alertly|listen intently||short|moment|||doubts||sleep|interrupted|sudden|stopping|ship Почав|отже|||||||не мав|сумніви|його||||зупинка| He started to listen carefully; after a short while, he had no doubts - his sleep was interrupted by the sudden stop of the ship. Así que empezó a escuchar cautelosamente; después de un breve momento, no tuvo dudas: su sueño se interrumpió por la repentina parada del barco. Começou então a ouvir atentamente; passado pouco tempo, não teve dúvidas - o seu sono foi interrompido pela paragem súbita do navio. Поэтому он стал настороженно прислушиваться; через некоторое время он уже не сомневался - его сон был прерван внезапной остановкой корабля. Тому він уважно слухав; через короткий час у нього не було сумнівів - його сон прервала раптова зупинка корабля.

Zgrzyt łańcuchów opuszczanych kotwic oznaczał, że przybyli już do Mombasy w Afryce Równikowej. Kettengeräusch|Ketten|abgelassener|anchors|||angekommen|||Mombasa|||Equatorial Clanking|chains|lowered|anchors|meant||had arrived|||Mombasa|||Equatorial Africa |ланцюгів|опущених|якорів||||||||| The grinding of chains lowering anchors meant that they had already arrived in Mombasa, in Equatorial Africa. El chirrido de las cadenas de las anclas siendo bajadas significaba que ya habían llegado a Mombasa, en África Ecuatorial. O ruído das correntes das âncoras a serem baixadas significava que já tinham chegado a Mombaça, na África Equatorial. Скрежет опускаемых якорных цепей означал, что они уже прибыли в Момбасу в Экваториальной Африке. Скрежет ланцюгів, що опускались якри, означав, що вони вже прибули до Момбаси в Екваторіальній Африці.

Tomek zerwał się z koi. |got up|||Bergholz |broke||| Tomek jumped out of his bunk. Tom levantou-se do seu beliche. Том поднялся со своей койки. Томек вискочив з коєм. Szybko narzucił na siebie ubranie, po czym wybiegł na pokład. |er zog an||||||ausgelaufen||Deck |threw on|||clothes|||ran out||deck He quickly threw on his clothes and then ran out onto the deck. Vestiu-se rapidamente e correu para o convés. Он быстро накинул на себя одежду и выбежал на палубу. Marynarze zakotwiczali statek w malowniczej zatoce. Seemänner|ankerten|Schiff||malerischen|Bucht Sailors|anchored|ship||picturesque|bay Die Matrosen ankerten das Schiff in einer malerischen Bucht. The sailors anchored the ship in a picturesque bay. Os marinheiros ancoraram o navio numa baía pitoresca. Моряки поставили корабль на якорь в живописной бухте. Błękitnozielone morze otaczał półkolem ląd porosły wspaniałą, tropikalną roślinnością. blaugrünes||umgeben|halbkreisförmig|land|bewachsen||tropischen|Pflanzenwelt Blue-green|blue-green sea|surrounded|in a semicircle|land|covered with|lush|tropical|tropical vegetation The blue-green sea was surrounded in a semicircle by land covered in magnificent tropical vegetation. O mar azul-esverdeado estava rodeado por um semicírculo de terra coberto por uma magnífica vegetação tropical. Сине-зеленое море было окружено полукругом суши, поросшей великолепной тропической растительностью. Z dala można było rozróżnić strzeliste palmy kokosowe z pióropuszami koron obok starych, zadziwiających ogromem baobabów, rozłożyste drzewa mangowe, szerokolistne migdałowce i smukłe papaje. |von|||unterscheiden|schlanke||||Federkränzen|Krone|||erstaunlichen|gewaltigen|Baobabs|ausladend||Mangobäume|breitblättrigen|Mandelbäume||schlanke|Papaya |from afar|||distinguish|tall|coconut palms|coconut palms||with plumes|crowns of leaves|next to|old|awe-inspiring|size|baobabs|spreading|trees|mango trees|broad-leaved|almond trees||slender|papayas From a distance, one could distinguish the towering coconut palms with feather-like crowns next to the old, awe-inspiring huge baobabs, sprawling mango trees, broad-leaved almond trees, and slender papayas. Ao longe, distinguiam-se coqueiros imponentes com plumas de coroas, ao lado de velhos baobás que surpreendem pela sua enormidade, mangais extensos, amendoeiras de folha larga e papaieiras esguias. Издалека можно было различить возвышающиеся кокосовые пальмы со шлейфами крон рядом с поражающими своей громадностью старыми баобабами, раскидистыми мангровыми деревьями, широколистными миндальными деревьями и стройными папайями. Wśród drzew bieliły się mury domów, a na wzgórzu w środku miasta sterczały rumowiska dawnej budowli obronnej. ||weißen||||||Hügel||||ragten hervor|Ruinen|||Verteidigungsbau among|trees|were whitening||walls|houses|||hill||in the middle||protruded|ruins of fortifications|former|building|defensive structure Die Mauern der Häuser waren zwischen den Bäumen weiß gekalkt, und auf einem Hügel in der Mitte der Stadt standen die Trümmer eines ehemaligen Verteidigungsgebäudes. Among the trees, the walls of houses were white, and on the hill in the center of the town stood the ruins of an ancient fortification. Entre los árboles se blanqueaban los muros de las casas, y en la colina, en medio de la ciudad, se alzaban las ruinas de una antigua construcción defensiva. As paredes das casas estavam caiadas de branco entre as árvores e, numa colina no meio da cidade, erguiam-se os destroços de um antigo edifício defensivo. Стены домов белели среди деревьев, а на холме в центре города возвышались обломки бывшего оборонительного сооружения.

Białawe rafy koralowe, ciągnące się wzdłuż pokrytego bujną zielenią wybrzeża, dodawały Mombasie niezapomnianego uroku. Weißliche|Riffe|korallen|ziehende||entlang|bedeckten|üppigen|üppigen Grün|Küste|added|Mombasa|unvergesslichen|Charme Whitish|reefs|coral|stretching along||along|covered with|lush|lush greenery|coastline|added|Mombasa|unforgettable charm|charm The whitish coral reefs, stretching along the lush green coast, added unforgettable charm to Mombasa. Los arrecifes de coral blanquecinos, que se extendían a lo largo de la costa cubierta de exuberante vegetación, le daban a Mombasa un encanto inolvidable. Os recifes de coral esbranquiçados, que se estendem ao longo da costa verdejante, conferem um encanto inesquecível a Mombaça. Белоснежные коралловые рифы, протянувшиеся вдоль пышной зеленой береговой линии, придали Момбасе незабываемое очарование.

W zatoce stało kilkadziesiąt statków ze zwiniętymi żaglami. |in the bay|||ships||gerollten|sails |||several dozen|ships||furled|sails furled In the bay stood several dozen ships with furled sails. En la bahía había decenas de barcos con las velas recogidas. Dezenas de navios estavam na baía com as suas velas enroladas. Десятки кораблей стояли в бухте со спущенными парусами. Większość z nich miała nieskazitelny kształt starych arabskich żaglowców. ||||makellos unbeschädigt||||Segelschiffe Most||||immaculate shape|shape|old|Arabian|sailing ships Die meisten waren in der ursprünglichen Form von alten arabischen Segelschiffen. Most of them had the impeccable shape of old Arab sailing ships. A maioria tinha a forma imaculada de velhos veleiros árabes. Большинство из них были в первозданном виде старых арабских парусников. Gdy się na nie spoglądało, wydawać się mogło, że tutaj czas nie postępuje naprzód. ||||blickte||||||||progresses|vorwärts ||||looked|seem||could seem|||||progresses|forward Wenn man sie ansah, hatte man den Eindruck, dass die Zeit hier nicht vorankam. When one looked at them, it could seem that time was not moving forward here. Al mirarlas, podía parecer que aquí el tiempo no avanzaba. Quando se olhava para eles, parecia que o tempo não estava a avançar. Когда вы смотрели на них, казалось, что здесь время не движется вперед. Od wieków niezmiennie północno-wschodni monsun, wiejący od wybrzeży Azji, przywiewał podobne stateczki do Mombasy, natomiast wiatr południowo-zachodni umożliwiał im powrót do portów macierzystych[1]. ||unverändert|nordöstlich|östlich|Monsun|wehend||Küsten||brought||Schiffe|||||||ermöglichte||||Häfen|Heimathäfen |of ages|invariably||eastern|monsoon|blowing||coast|Asia|brought|similar|small boats||Mombasa|however|wind|southwestern|southwest|enabled their||return||ports|mother ports For centuries, the unchanging northeast monsoon, blowing from the coasts of Asia, has brought similar ships to Mombasa, while the southwest wind allowed them to return to their home ports. Durante siglos, el monzón del noreste, que sopla desde las costas de Asia, traía embarcaciones similares a Mombasa, mientras que el viento del suroeste les permitía regresar a sus puertos de origen. Durante séculos, a monção invariável do nordeste, que sopra da costa asiática, trouxe navios semelhantes a Mombaça, enquanto o vento do sudoeste lhes permitiu regressar aos seus portos de origem[1]. На протяжении столетий неизменный северо-восточный муссон, дующий со стороны азиатского побережья, приводил подобные суда в Момбасу, а юго-западный ветер позволял им возвращаться в родные порты[1]. Jak dawniej, tak i teraz z kuchni okrętowych mieszczących się pod płóciennymi dachami unosił się zapach korzeni, którymi Arabowie zwykli przyprawiać pożywienie. |||||||Schiffs-|untergebracht|||leinwandartigen|||||||||| |formerly|so|||||ship|located|||canvas|roofs|rose||smell|spices||Arabs|usually|to spice|food Aus den Schiffsküchen, die unter Segeltuchdächern untergebracht sind, duftet es nach wie vor nach Wurzeln, mit denen die Araber ihre Speisen zu würzen pflegen. As in the past, so now from the ship's kitchens located under canvas roofs, the scent of spices wafted, which the Arabs used to season their food. Como en tiempos antiguos, así también ahora, del interior de las cocinas navales bajo los techos de lienzo se elevaba el aroma de las especias que los árabes solían usar para condimentar los alimentos. Tal como antes, o cheiro a raízes, com que os árabes temperavam a comida, emanava das cozinhas do navio, alojadas sob tectos de lona. Как и прежде, из корабельных кухонь, расположенных под брезентовыми крышами, доносился запах кореньев, которыми арабы приправляли свою пищу.

[1] Monsun (z arab. ||arabisch monsoon||Arabic [1] Monsoon (from Arabic. [1] Monção (do árabe. [1] Муссон (от араб. mausim – pora roku) – wiatr wywoływany sezonowymi zmianami ciśnienia atmosferycznego nad kontynentem i oceanem, który w ciepłej porze wieje znad morza w stronę lądu, a w porze chłodnej odwrotnie. Saisonwind||||verursacht|saisonalen||Druck|atmosphärischen||Kontinent||||||||||||||||| monsoon|season|||triggered|seasonal|changes|pressure|atmospheric||continent||ocean|||warm|season|blows|from over|sea|||land||||cold|opposite mausim – season) – wind caused by seasonal changes in atmospheric pressure over the continent and ocean, which blows from the sea towards the land during the warm season, and in the cold season the opposite. mausim - estação) - vento causado por alterações sazonais da pressão atmosférica sobre o continente e o oceano, que sopra do mar em direção à terra na estação quente e vice-versa na estação fria. mausim - сезон) - ветер, обусловленный сезонными изменениями атмосферного давления над континентом и океаном, дующий с моря в сторону суши в теплое время года и наоборот - в холодное. Wraz ze zmianą kierunku wiatru następuje nagła zmiana pogody. Along with||change|direction|wind|there is|sudden|| With the change in wind direction, a sudden change in weather occurs. A mudança da direção do vento provoca uma mudança brusca do tempo. С изменением направления ветра происходит резкое изменение погоды. Monsunowi lądowemu (zimowemu) towarzyszy przeważnie pogoda sucha, a morskiemu (letniemu) deszczowa. monsoon|land|winter|accompanies|||dry||marine|summer|rainy weather The land (winter) monsoon is usually accompanied by dry weather, while the sea (summer) monsoon brings rain. A monção terrestre (inverno) é geralmente acompanhada de tempo seco e a monção marítima (verão) de tempo chuvoso. Сухопутный (зимний) муссон обычно сопровождается сухой погодой, а морской (летний) муссон - дождливой. Monsuny występują w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej. Monsoons|occur|||Southern|||Eastern Monsoons occur in South and Southeast Asia. As monções ocorrem no Sul e no Sudeste Asiático. Муссоны наблюдаются в Южной и Юго-Восточной Азии. Zalicza się do nich także podobne wiatry na wschodzie Afryki Równikowej, południu Australii oraz słabsze, mniej regularne wiatry południowego wybrzeża Alaski, północnej Kanady, północno-wschodniej Europy i północnej Syberii. It counts||||||winds||east||equatorial||||weaker||regular||southern||Alaska|northern||||Europe|||Siberia Dazu gehören auch ähnliche Winde im östlichen Äquatorialafrika, im südlichen Australien und die schwächeren, weniger regelmäßigen Winde an der Südküste Alaskas, in Nordkanada, Nordosteuropa und Nordsibirien. Similar winds in East Equatorial Africa, southern Australia, and weaker, less regular winds of the southern coast of Alaska, northern Canada, northeastern Europe, and northern Siberia are also included among them. Incluem também ventos semelhantes na África Equatorial Oriental, no sul da Austrália e os ventos mais fracos e menos regulares da costa sul do Alasca, do norte do Canadá, do nordeste da Europa e do norte da Sibéria. К ним также относятся аналогичные ветры в восточной части экваториальной Африки, на юге Австралии и более слабые, менее регулярные ветры южного побережья Аляски, северной Канады, северо-восточной Европы и северной Сибири.

Tomek rozglądał się z zainteresowaniem. |looked around|||with interest Tomek was looking around with interest. Tomás olhou em redor com interesse. Том с интересом огляделся вокруг. Przecież port Mombasa miał bardzo ciekawą, choć nie zawsze chlubną przeszłość. |port|Mombasa|||interesting||||shameful|past After all, the port of Mombasa had a very interesting, although not always glorious, past. Afinal de contas, o porto de Mombaça teve um passado muito interessante, se não sempre glorioso. Ведь у порта Момбаса было очень интересное, пусть и не всегда славное, прошлое. Od kilku wieków stanowił niejako bramę dla całej Afryki Wschodniej. ||centuries|has been|somewhat|gateway|||| For several centuries, it has been a kind of gateway for all of East Africa. Durante vários séculos, foi, por assim dizer, a porta de entrada para toda a África Oriental. На протяжении нескольких столетий он был как бы воротами во всю Восточную Африку. Podczas dawnego najazdu Portugalczycy spalili miasto, lecz dzięki węzłowemu położeniu na szlaku komunikacji morskiej szybko dźwignęło się z popiołów. |former|invasion|Portuguese|burned||but|thanks to|key|position||route|communication|marine||rose up|||ashes Bei einer früheren Invasion wurde die Stadt von den Portugiesen niedergebrannt, aber dank ihrer Lage an einem Knotenpunkt der Seeverkehrsroute erstand sie schnell wieder aus der Asche. During the former raid, the Portuguese burned the city, but thanks to its junction on the sea communication route it quickly rose from the ashes. Durante uma antiga invasão, os portugueses incendiaram a cidade, mas graças à sua posição nodal na via de comunicação marítima, esta rapidamente se reergueu das cinzas. Во время первого вторжения португальцев город был сожжен, но благодаря своему узловому положению на морском пути сообщения быстро восстал из пепла. Przez długie lata Mombasa była jednym z głównych ośrodków handlu niewolnikami. |||||||main|centers|trade|slaves For many years, Mombasa was one of the main centers of the slave trade. Durante muitos anos, Mombaça foi um dos principais centros do comércio de escravos. В течение многих лет Момбаса была одним из главных центров работорговли. Dziesiątki tysięcy afrykańskich Murzynów wywieziono stąd na dalekie kontynenty. Tens|thousands|African|Africans|were transported|from here||faraway|continents Zehntausende von Schwarzafrikanern wurden von hier aus auf ferne Kontinente deportiert. Tens of thousands of African blacks have been transported from here to distant continents. Dezenas de milhares de negros africanos foram deportados daqui para continentes distantes. Десятки тысяч африканских негров были депортированы отсюда на далекие континенты.

Tomek rozmyślał o tym i nie mógł po prostu pojąć, iż w tak uroczym zakątku popłynęło tyle krwawych łez nieszczęsnych brańców. |was pondering||||||||understand||||charming|corner|flowed||bloody|tears|unfortunate|captives Tom dachte darüber nach und konnte einfach nicht begreifen, dass so viele blutige Tränen von unglücklichen Brüdern in einer so schönen Ecke geflossen waren. Tomek was pondering this and simply couldn't understand that so many bloody tears of the unfortunate captives had flowed in such a charming corner. Tomás reflectiu sobre isso e simplesmente não conseguia compreender o facto de tantas lágrimas de sangue de irmãos infelizes terem corrido num canto tão bonito. Том размышлял об этом и просто не мог понять, что в таком прекрасном уголке пролилось столько кровавых слез несчастных братьев.

– A to dopiero z ciebie ranny ptaszek! ||just|||wounded|little bird - Und du bist nur der Morgenvogel! – And you are just a little early bird! - E tu és apenas o pássaro da manhã! - А ты просто утренняя пташка! – odezwał się Wilmowski, podchodząc do syna ze Smugą i z bosmanem Nowickim. spoke up|||approaching|||||||boatswain|Nowicki - meldete sich Wilmowski zu Wort und ging mit Smuga und Petty Officer Nowicki auf seinen Sohn zu. – said Wilmowski, approaching his son with Smuga and bosun Nowicki. - falou Wilmowski, aproximando-se do seu filho com Smuga e o suboficial Nowicki. - проговорил Вильмовский, подходя к сыну вместе со Смугой и старшиной Новицким.

– Zbudziłem się, gdy maszyny ucichły na statku – odparł chłopiec. I woke||||quieted down|||replied| - Ich bin aufgewacht, als die Maschinen auf dem Schiff still wurden", antwortete der Junge. – I woke up when the machines fell silent on the ship – replied the boy. - Acordei quando as máquinas se calaram no navio", respondeu o rapaz. - Я проснулся, когда на корабле замолчали машины, - ответил мальчик. – Podziwiam piękny krajobraz i stojące w porcie malownicze stare żaglowce. ||landscape||anchored||port|picturesque||sailing ships - Ich bewundere die schöne Landschaft und die malerischen alten Segelschiffe, die im Hafen liegen. – I admire the beautiful landscape and the picturesque old sailing ships moored in the port. - Admiro a bela paisagem e os pitorescos veleiros antigos que se encontram no porto. - Я любуюсь прекрасным пейзажем и живописными старыми парусниками, стоящими в гавани. Zastanawiam się, czy nie służyły do wywożenia stąd niewolników. I wonder||||served||removal|from here|slaves Ich frage mich, ob sie für die Ausfuhr von Sklaven von hier aus genutzt wurden. I wonder if they were used to transport slaves out of here. Pergunto-me se terão sido utilizados para exportar escravos daqui. Интересно, использовались ли они для вывоза отсюда рабов?

– Jestem tego niemal pewny – wtrącił bosman Nowicki i zaraz dodał ciszej: – Słyszałem, brachu, że w Mombasie podobno jeszcze teraz handluje się ludźmi. |||sure|interjected|bosun||||added|quieter||brother|||||||trades|| I am almost certain of that, - interrupted Bosun Nowicki and then added in a quieter voice: - I heard, brother, that in Mombasa they say people are still being traded. - Tenho quase a certeza disso", interveio o suboficial Nowicki e acrescentou imediatamente em voz mais baixa: "Ouvi dizer, mano, que supostamente ainda há pessoas a serem traficadas em Mombaça. - Я почти уверен в этом, - вмешался старшина Новицки и тут же добавил уже тише: - Я слышал, брат, что в Момбасе сейчас якобы все еще торгуют людьми". Jeżeli masz wielką ochotę, to za sztukę perkalu możesz kupić tutaj Murzyna lub Murzynkę. ||||||piece|percale||||a black person||a black person If you really want to, you can buy a black man or a black woman here for a piece of percale. Se se tiver muita vontade, pode-se comprar aqui um negro ou uma negra por um pedaço de percal. Если очень захотеть, то за кусок перкаля здесь можно купить негра или негритянку.

– Czy to naprawdę możliwe, tatusiu? |||possible|daddy Is it really possible, daddy? - Isso é mesmo possível, papá? - Неужели это возможно, папа? – zapytał Tomek, gdyż niezbyt dowierzał słowom dowcipnego bosmana. ||because||trusted|words|witty|bosun – asked Tomek, as he did not quite believe the words of the witty bosun. - perguntou Tomás, pois não acreditava muito nas palavras do espirituoso suboficial. - спросил Том, не совсем веря словам остроумного старшины.

– W roku tysiąc osiemset czterdziestym piątym Anglicy wymogli na miejscowym sułtanie podpisanie porozumienia zakazującego wywożenia niewolników z Afryki Wschodniej. |||eight hundred|fortieth|fifth|the English|forced||local|sultan|signing|agreement|prohibiting||||| - Im Jahr eintausendachthundertfünfundvierzig verlangten die Engländer vom örtlichen Sultan die Unterzeichnung eines Abkommens, das die Ausfuhr von Sklaven aus Ostafrika verbot. – In the year eighteen forty-five, the English forced the local sultan to sign an agreement prohibiting the export of slaves from East Africa. - No ano de mil oitocentos e quarenta e cinco, os ingleses exigiram que o sultão local assinasse um acordo que proibia a exportação de escravos da África Oriental. - В тысяча восемьсот сорок пятом году англичане потребовали от местного султана подписать соглашение, запрещающее вывоз рабов из Восточной Африки. - У тисяча вісімсот сорок п'ятому році англійці вимагали від місцевого султана підписати угоду про заборону вивозу рабів зі Східної Африки. Łatwiej jednak było spowodować zawarcie umowy, niż dopilnować zaprzestania handlu przynoszącego duży dochód Arabom oraz niektórym kacykom murzyńskim. |||cause|conclusion|contract, agreement||ensure|cessation||bringing||income|Arabs||some|warlords|African chiefs Es war jedoch einfacher, den Abschluss eines Abkommens zu erwirken, als dafür zu sorgen, dass ein Handel, der den Arabern und einigen Negerkaziken viel Geld einbrachte, eingestellt wurde. However, it was easier to cause the conclusion of an agreement than to ensure the cessation of trade that brought large profits to the Arabs and some African chieftains. Mas era mais fácil fazer com que se concluísse um acordo do que fazer cessar o comércio que gerava muitos rendimentos para os árabes e alguns caciques negros. Однако проще было заставить заключить соглашение, чем добиться прекращения торговли, приносившей немалый доход арабам и некоторым неграм-касикам. Nic więc dziwnego, że i dzisiaj jeszcze handluje się w tym kraju niewolnikami – odpowiedział Wilmowski. ||not surprising|||||is traded||||||he answered| Não é de admirar que ainda hoje se comercializem escravos neste país", respondeu Wilmowski. Неудивительно, что и сегодня в нашей стране торгуют рабами", - ответил Вильмовский.

Tomek nie prosił o dalsze wyjaśnienia, gdyż jego uwagę pochłonęła duża motorówka, w której przybyli na statek angielscy urzędnicy portowi. ||asked||further|explanations|because||attention|absorbed||motorboat||||||English port officials|officials|port Tom bat nicht um weitere Erklärungen, denn seine Aufmerksamkeit galt dem großen Motorboot, mit dem die englischen Hafenbeamten an Bord gekommen waren. Tomek did not ask for further explanations, as his attention was captivated by a large motorboat in which the English port officials arrived at the ship. Tomás não pediu mais explicações, pois a sua atenção estava absorvida pelo grande barco a motor em que os funcionários ingleses do porto tinham chegado a bordo. Том не требовал дальнейших объяснений, поскольку его внимание было поглощено большой моторной лодкой, на борту которой находились английские портовые чиновники. Dzięki rekomendacjom Hagenbecka, dobrze znanego władzom angielskim, Wilmowski szybko załatwił wszelkie formalności celne i łowcy wkrótce mogli zejść na wybrzeże. |recommendations|||well-known|||||took care of|all|formalities|customs||hunters|||to go down||the coast Dank der Empfehlungen von Hagenbeck, der bei den englischen Behörden gut bekannt war, erledigte Wilmowski schnell alle Zollformalitäten und die Jäger konnten bald an Land gehen. Thanks to the recommendations of Hagenbeck, well-known to the English authorities, Wilmowski quickly took care of all the customs formalities and the hunters could soon go ashore. Graças às recomendações de Hagenbeck, bem conhecido das autoridades inglesas, Wilmowski tratou rapidamente de todas as formalidades alfandegárias e os caçadores puderam descer rapidamente à costa. Благодаря рекомендациям Хагенбека, хорошо известного английским властям, Вильмовский быстро уладил все таможенные формальности, и вскоре охотники смогли сойти на берег.

W porcie panował nadzwyczaj ożywiony ruch. ||it reigned|extraordinary|lively| Im Hafen herrschte reges Treiben. The port was unusually busy. O porto estava invulgarmente movimentado. В порту было необычно многолюдно. Murzyni oraz Arabowie rozładowywali i załadowywali statki, w zakamarkach pokładów bawiły się gromady brudnych, półnagich dzieci. Black people|||were unloading||loaded|ships||corners|decks|were playing||groups|dirty|semi-naked| Neger und Araber entluden und beluden Schiffe, in den Ecken des Decks spielten Gruppen schmutziger, halbnackter Kinder. The Blacks and Arabs were unloading and loading ships, in the nooks of the decks, groups of dirty, half-naked children were playing. Negros e árabes descarregavam e carregavam navios, grupos de crianças sujas e seminuas brincavam nos cantos e recantos dos conveses. Чернокожие и арабы разгружали и загружали корабли, толпы грязных, полуголых детей играли в закоулках палуб. Murzyńscy rybacy wynosili z łodzi kosze pełne wielkich, kolorowych krabów, poruszających niezgrabnie długimi kończynami. the fishermen|fishermen|removed|||baskets||large|colorful|crabs|moving clumsily|awkwardly|long|limbs Die schwarzen Fischer trugen Körbe voller großer, bunter Krabben, die ungeschickt mit ihren langen Gliedmaßen zappelten. The black fishermen were bringing baskets full of large, colorful crabs from the boats, awkwardly moving their long limbs. Pescadores negros carregavam cestos cheios de caranguejos grandes e coloridos para fora do barco, movendo desajeitadamente os seus longos membros. Чернокожие рыбаки, неуклюже переставляя длинные конечности, несли с лодки корзины, полные крупных разноцветных крабов.

Dalsze obserwacje Tomka i jego towarzyszy przerwał wysoki, chudy mężczyzna, który właśnie do nich podszedł. |observations||||companions|interrupted|tall|thin man||||||approached Die weiteren Beobachtungen von Tomek und seinen Begleitern wurden von einem hohen, mageren Mann unterbrochen, der gerade auf sie zukam. Further observations by Tomek and his companions were interrupted by a tall, thin man who had just approached them. As observações de Tomás e dos seus companheiros são interrompidas por um homem alto e magro que acaba de se aproximar. Дальнейшие наблюдения Тома и его спутников прервал высокий худой мужчина, который только что подошел к ним.

– Czy mam przyjemność powitać panów Wilmowskiego i Smugę? ||pleasure|welcome|gentlemen|Wilmowski||Smuga – Habe ich das Vergnügen, die Herren Wilmowski und Smuga zu begrüßen? - Posso ter o prazer de dar as boas-vindas aos senhores deputados Wilmowski e Smuga? - Позвольте мне поприветствовать г-на Вильмовского и г-на Смугу? – zapytał, uchylając białego korkowego hełmu. |lifting|white|cork helmet|helmet - Perguntou, inclinando o capacete de cortiça branca. - спросил он, наклоняя белый пробковый шлем.

– To zapewne pan Hunter? |probably||Mr. Hunter - Deve ser o Sr. Hunter? Spodziewaliśmy się, że będzie nas pan oczekiwał w porcie – odparł Wilmowski, wyciągając dłoń. we expected||||||expect||port|replied||extending|hand Esperávamos que estivessem à nossa espera no porto", respondeu Wilmowski, estendendo a mão. Мы ожидали, что вы будете ждать нас в гавани, - ответил Вильмовский, протягивая руку. – Oto reszta towarzystwa: pan Smuga, bosman Nowicki i mój syn Tomek. ||the company||Mr. Smuga|||||| - Aqui está o resto da companhia: o Sr. Smuga, o Contramestre Nowicki e o meu filho Tom. - Вот остальная компания: господин Смуга, старшина Новицки и мой сын Том.

Hunter kolejno przywitał się ze wszystkimi. |in turn|greeted|||all Der Jäger begrüßte nacheinander alle. O Hunter cumprimentou toda a gente à vez. Хантер по очереди приветствовал всех. Był on zawodowym przewodnikiem i tropicielem zwierząt. ||professional|guide||tracker| Er war ein professioneller Führer und Tiertracker. Era um guia e batedor de animais profissional. Он был профессиональным проводником животных и следопытом. Został polecony Wilmowskiemu przez jednego ze współpracowników Hagenbecka na przewodnika wyprawy łowieckiej, a powiadomiony telegraficznie o dniu ich przyjazdu, już czekał na wybrzeżu. |recommended|Wilmowski||||colleagues|||guide|expedition|hunting expedition||notified|telegram-style||day||arrival||waited||the coast Er wurde von einem Mitarbeiter von Hagenbeck als Führer für die Jagdexpedition empfohlen und wurde telegrafisch über ihren Ankunftstag informiert. Er wartete bereits an der Küste. Um dos sócios de Hagenbeck recomendou-o a Wilmowski como guia para a expedição de caça e, avisado por telégrafo do dia da sua chegada, já estava à espera na costa. Он был рекомендован Вильмовскому одним из соратников Хагенбека в качестве проводника охотничьей экспедиции и, получив по телеграфу сообщение о дне их прибытия, уже ждал на побережье.

Należy wyjaśnić, że organizatorzy ekspedycji łowieckich zazwyczaj najmowali zawodowych wytrawnych białych strzelców-tropicieli, znających doskonale okolicę. |||organizers|expedition|hunting||they hired|professional|seasoned|white|shooters|trackers|familiar with|perfectly|the area Convém esclarecer que os organizadores das expedições de caça contratavam habitualmente atiradores profissionais experientes, que conheciam muito bem o terreno. Следует уточнить, что организаторы охотничьих экспедиций обычно нанимали профессиональных опытных стрелков-белолобиков, хорошо знающих местность. Zagłębianie się bez nich w dziki, nieznany kraj byłoby zwykłym szaleństwem. Delving|||||wild|unknown|||ordinary|madness Entrar num país selvagem e desconhecido sem eles seria uma verdadeira loucura. Без них отправляться в дикую, неизведанную страну было бы сущим безумием. Hunter już od dawna przebywał w Kenii i brał udział w wielu wyprawach. |||long|had been||||was taking||||expeditions Hunter já estava no Quénia há muito tempo e tinha participado em muitas expedições. Хантер долгое время работал в Кении и участвовал во многих экспедициях. Posiadał szczególną dla naszych łowców zaletę – władał dość biegle językiem polskim, którego nauczył się, towarzysząc polskiemu podróżnikowi i badaczowi Janowi Dybowskiemu[2] w jednej z jego wypraw do Konga. He possessed|special|||hunters|advantage|spoke||fluently||||learned||accompanying|Polish|traveler||researcher|Jan|Dybowski|||||expeditions||Congo Possuía uma vantagem peculiar aos nossos caçadores - era bastante fluente em polaco, língua que aprendera quando acompanhava o viajante e explorador polaco Jan Dybowski[2] numa das suas expedições ao Congo. Он обладал преимуществом, свойственным нашим охотникам, - свободно владел польским языком, который выучил, сопровождая польского путешественника и исследователя Яна Дыбовского (2) в одной из его экспедиций в Конго. Hunter mieszkał w Mombasie w małym jednopiętrowym domku położonym w pobliżu malowniczych ruin dawnej fortecy portugalskiej. ||||||one-story|little house|located||near|picturesque|ruins|former|fortress|Portuguese fortress Hunter vivia em Mombaça numa pequena casa de um andar situada perto das ruínas pitorescas de uma antiga fortaleza portuguesa. Хантер жил в Момбасе в небольшом одноэтажном доме, расположенном рядом с живописными руинами бывшей португальской крепости. U niego rozgościli się nasi łowcy. ||made themselves at home||our|hunters Bei ihm machten es sich unsere Jäger gemütlich. Em sua casa, os nossos caçadores puseram-se à vontade. У него наши охотники устроились поудобнее.

[2] Począwszy od 1889 r., Jan Dybowski badał południową Algierię, Saharę i Kongo. Starting||||Dybowski|studied|southern|Algeria|the Sahara||Congo [2] Начиная с 1889 г. Ян Дыбовский исследовал южную часть Алжира, Сахару и Конго.

Następnego dnia po przybyciu do Mombasy Wilmowski zwołał z samego rana walną naradę. |||arrival||||summoned||||general|meeting Am nächsten Tag nach seiner Ankunft in Mombasa berief Wilmowski gleich am Morgen eine Vollversammlung ein. No dia seguinte à sua chegada a Mombaça, Wilmowski convocou uma assembleia geral logo pela manhã. На следующий день после прибытия в Момбасу Вильмовский первым делом созвал общее собрание. Zaraz na początku rozmowy tropiciel zapytał, na jakie zwierzęta łowcy mają zamiar polować. ||||tracker||||||||hunt Gleich zu Beginn des Gesprächs fragte der Fährtenleser nach den Tieren, die die Jäger jagen wollten. Logo no início da conversa, o batedor perguntou que animais é que os caçadores iam caçar. В самом начале разговора следопыт спросил, на каких животных собираются охотиться охотники. Wyjaśnień udzielił mu podróżnik Jan Smuga, on to bowiem na prośbę Wilmowskiego opracował plan wyprawy. Explanations|provided||traveler|||||for he||request||developed|| Erklärungen erhielt er von dem Reisenden Jan Smuga, der auf Wilmowskis Bitte hin den Plan für die Expedition erstellte. O viajante Jan Smuga deu-lhe explicações e, a pedido de Wilmowski, elaborou o plano da expedição. Объяснения ему дал путешественник Ян Смуга, который по просьбе Вильмовского разработал план экспедиции.

– Nasze, stosunkowo skromne, środki finansowe z góry wykluczają łowy na zbyt wiele gatunków zwierząt – mówił Smuga. ||modest|resources|financial|||exclude|hunts||||species||| - Os nossos recursos financeiros, relativamente modestos, impedem-nos de caçar antecipadamente demasiadas espécies animais", afirmou Smuga. - Наши относительно скромные финансовые возможности не позволяют заранее охотиться на слишком большое количество видов животных, - говорит Смуга. – Dlatego też mamy zamiar chwytać jedynie okazy, za które będziemy mogli uzyskać w Europie najwyższe ceny. |||||only|specimens|||||obtain||Europe||prices - É por isso que só vamos buscar espécimes para os quais podemos obter os preços mais elevados na Europa. - Поэтому мы будем брать только те образцы, за которые мы можем получить самые высокие цены в Европе. Uzgodniliśmy tę sprawę z Hagenbeckiem i zarządem Ogrodu Zoologicznego w Nowym Jorku. We agreed||||||board|Zoo|zoological garden|||New York Chegámos a acordo sobre este assunto com a Hagenbeck e a direção do Jardim Zoológico de Nova Iorque. Мы согласовали этот вопрос с Хагенбеком и руководством Нью-Йоркского зоологического сада. Uzyskaliśmy konkretne zamówienia. We obtained||orders Wir haben konkrete Aufträge erhalten. Obtivemos ordens específicas. Мы получили конкретные заказы. Z tego powodu przede wszystkim interesują nas goryle. Por esta razão, o nosso principal interesse são os gorilas. По этой причине нас в первую очередь интересуют гориллы.

Hunter gwizdnął z cicha. |whistled quietly||quietly Hunter pfiff leise. Hunter assobiou baixinho. Хантер тихонько присвистнул. Po krótkiej chwili milczenia powiedział: – W Kenii nie znajdziecie małp człekokształtnych. |||silence||||||apes|ape-like Após um breve momento de silêncio, disse: -Não encontrarão grandes símios no Quénia. После короткой минуты молчания он сказал: - В Кении вы не найдете человекообразных обезьян.

– Słusznie, lecz w okolicach jeziora Kiwu, a więc na pograniczu Konga i Ugandy, żyją goryle górskie, natomiast w dżungli Ituri znajdziemy goryle właściwe[3]. rightly|||areas|lakes|Lake Kiwu||||border||||||mountain|||jungle|Ituri Jungle|find||proper - É verdade, mas na zona em torno do lago Kivu, na fronteira entre o Congo e o Uganda, vivem os gorilas de montanha, enquanto na selva de Ituri encontramos os gorilas propriamente ditos[3]. - Все правильно, но в районе озера Киву, то есть на границе Конго и Уганды, живут горные гориллы, а в джунглях Итури - собственно гориллы[3]. Tam właśnie mamy zamiar na nie polować – odparł Smuga. É lá que os vamos caçar", respondeu Blur. Там мы и будем на них охотиться, - ответил Пятнистый.

[3] Małpy człekokształtne obejmują trzy rodzaje: jeden azjatycki – orangutan (Pongo pygmaeus) oraz dwa afrykańskie – szympansy i goryle. monkeys|apes|include||||Asian|orangutan|Orangutan|pygmy|||African|chimpanzees|| [3] Os grandes símios incluem três géneros: um género asiático, o orangotango (Pongo pygmaeus), e dois géneros africanos, os chimpanzés e os gorilas. [3] К человекообразным обезьянам относятся три рода: один азиатский - орангутан (Pongo pygmaeus) и два африканских - шимпанзе и горилла. Wśród szympansów rozróżnia się: szympansa gambijskiego (Pan chimpanse), tak zwane soko (Pan castomale), marungu (Pan marungensis) i tszego (Pan satyrus). |chimpanzees|distinguishes||the chimpanzee|Gambian chimpanzee||chimp||so-called|the soko||castomale chimpanzee|marungu||marungensis chimpanzee||tszego||satyrus Entre os chimpanzés, é feita uma distinção entre o chimpanzé da Gâmbia (Pan chimpanse), o chamado soko (Pan castomale), o marungu (Pan marungensis) e o tszy (Pan satyrus). Среди шимпанзе различают гамбийского шимпанзе (Pan chimpanse), так называемого соко (Pan castomale), марунгу (Pan marungensis) и цзи (Pan satyrus). Do goryli należą: goryl nizinny (Gorilla gorilla), spotykany nad Zatoką Gwinejską i w Kongu oraz goryl górski (Gorilla beringei), żyjący w górach w okolicach jeziora Kiwu. |gorillas|belong to|gorilla|lowland|gorilla||found|above|Gulf of Guinea|Gulf of Guinea|||Congo|||mountain||beringei|living||mountains||areas|lake|Lake Kiwu Os gorilas incluem o gorila das planícies (Gorilla gorilla), que se encontra no Golfo da Guiné e no Congo, e o gorila da montanha (Gorilla beringei), que vive nas montanhas em redor do Lago Kivu. К гориллам относятся низинная горилла (Gorilla gorilla), обитающая на побережье Гвинейского залива и в Конго, и горная горилла (Gorilla beringei), живущая в горах вокруг озера Киву. Samce goryli wyróżniają się w rodzinie małp człekokształtnych najwyższym wzrostem, przekraczającym nieraz 2 metry. Males||distinguish||||monkeys|hominids|highest|height|exceeding|sometimes|meters Os gorilas machos distinguem-se na família dos grandes símios pela sua maior altura, por vezes superior a 2 metros. Самцы горилл отличаются в семействе человекообразных обезьян самым высоким ростом, иногда превышающим 2 м.

Po dość długim namyśle Hunter powiedział: |quite||deliberation|| Nach langem Nachdenken sagte Hunter: Depois de um longo pensamento, Hunter disse: После довольно долгого раздумья Хантер сказал:

– Prawdę mówiąc, nie brałem dotąd udziału w polowaniu na goryle. |||I haven't taken|until now|participation||hunting|| - Um die Wahrheit zu sagen, habe ich noch nie an einer Gorilla-Jagd teilgenommen. - Para dizer a verdade, nunca tinha participado numa caçada de gorilas. - Честно говоря, раньше я не участвовал в охоте на горилл. Jak wynika z tego, co tu usłyszałem, chcecie złowić je żywe. |it follows|||||I heard||catch||live Nach dem, was ich hier gehört habe, will man sie lebend fangen. De acordo com o que ouvi aqui, o objetivo é apanhá-los vivos. Согласно тому, что я здесь слышал, вы хотите поймать их живыми. No, nie wiem, czy przemyśleliście dobrze całą sprawę. ||||considered||| Bem, não sei se pensaste bem em tudo isto. Ну, я не знаю, правильно ли вы все продумали. Nie będzie to takie łatwe przedsięwzięcie. |||||venture Não será uma tarefa assim tão fácil. Это окажется не таким уж простым делом.

– Nie jesteśmy nowicjuszami, panie Hunter – spokojnie wtrącił Wilmowski. ||novices|sir|||| - Nós não somos principiantes, Sr. Hunter", interveio Wilmowski calmamente. - Мы не новички, господин Хантер, - спокойно вмешался Вильмовский.

– Wiem o tym, lecz moim obowiązkiem jest przestrzec was przed niebezpieczeństwem grożącym podczas łowów na goryle – odparł Hunter. |||||duty||warn|||danger|threatening||hunts|||replied| - Eu sei disso, mas é meu dever avisar-vos dos perigos da caça aos gorilas", respondeu Hunter. - Я знаю это, но мой долг - предупредить вас об опасности охоты на горилл, - ответил Хантер. – Nie tylko niedostępność terenu oraz dzikość zwierząt będą utrudniały łowy. |only|unavailability|terrain|and|wildness|animals||hinder|hunting - Não é apenas a inacessibilidade do terreno e a fauna selvagem que dificultam a caça. - Не только труднодоступность местности и дикая природа затрудняют охоту. W tamtych okolicach nie jest zbyt spokojnie. |those areas|areas||||quietly A zona não é muito tranquila. В этом районе не очень спокойно. Na pewno przyjdzie nam się zetknąć z plemionami murzyńskimi, które jeszcze nie widziały białych ludzi lub, co gorsza, wycofały się ze wschodnich wybrzeży w obawie przed handlarzami niewolników. ||will come|||encounter||tribes|African||still||have seen|white||||what's worse|withdrew|||eastern|coast||fear of||traders|slaves Wir werden zwangsläufig mit Negerstämmen in Kontakt kommen, die noch keine Weißen gesehen haben oder, schlimmer noch, sich aus Angst vor Sklavenhändlern von der Ostküste zurückgezogen haben. É provável que entremos em contacto com tribos negras que ainda não viram os brancos ou, pior ainda, que se retiraram da costa leste com medo dos traficantes de escravos. Мы обязательно столкнемся с негритянскими племенами, которые еще не видели белых людей или, что еще хуже, отступили от восточного побережья, опасаясь работорговцев. Możemy się spotkać z niezbyt życzliwym przyjęciem. ||||not very|unfriendly|reception Podemos não ter uma receção muito amigável. Мы можем встретить не очень дружелюбный прием.

– Musimy się z tym liczyć – przyznał Smuga. ||||count|admitted|Smuga - Temos de ter isso em conta", admitiu Smuga. - С этим приходится считаться", - признал Смуга. – Jesteśmy wyposażeni w doskonałą broń. |equipped with||excellent|weapon - Estamos equipados com excelentes armas. - Мы оснащены прекрасным оружием. Postaramy się również o godnych zaufania, odważnych ludzi, aby móc polegać na nich we wszystkich okolicznościach. We will||||worthy|trustworthy|brave|||be able to|rely|||||circumstances Мы также будем стараться иметь надежных, мужественных людей, на которых можно положиться в любых обстоятельствах.

– Najlepsza broń palna, nawet w ręku wytrawnego strzelca, nie ustrzeże przed zatrutą strzałą zdradliwego Bambutte… – wolno powiedział Hunter. |firearm|firearm|||hand|seasoned|shooter’s||will not protect||poisoned|arrow|treacherous|Bambutte||| - Die beste Feuerwaffe, selbst in der Hand eines geübten Schützen, schützt nicht vor dem vergifteten Pfeil der heimtückischen Bambutte... - sagte Hunter langsam. - Самое лучшее огнестрельное оружие, даже в руках опытного стрелка, не защитит от отравленной стрелы коварного Бамбутта... - медленно произнес Хантер.

W tej chwili bosman Nowicki zrobił śmieszny grymas. ||||||funny|grimace В этот момент старшина Новицки скорчил забавную гримасу. Tomek zachichotał, lecz szybko się opanował i zapytał: |chuckled||||calmed down|| Том захихикал, но быстро взял себя в руки и спросил:

– Kto to są ci Bambutte? ||||Bambutte people - Кто такие эти Бамбутте?

– To Pigmeje zamieszkujący okolice nad rzeką Semliki. |Pygmies|inhabiting|surroundings||river|Semliki - Это пигмеи, живущие на территории вдоль реки Семлики. Chociaż są najniższymi ludźmi świata, każdy z nich potrafi zatrutą strzałą wypuszczoną z łuku powalić nawet największego słonia – wyjaśnił Hunter. ||the shortest||||||can|poisoned||released||bow|knock down||largest|elephant|explained| Obwohl sie die niedrigsten Menschen der Welt sind, kann jeder von ihnen mit einem vergifteten Pfeil aus einem Bogen selbst den größten Elefanten umhauen, erklärte Hunter. Хотя это самые низкие люди в мире, каждый из них может сбить с ног даже самого большого слона отравленной стрелой, выпущенной из лука, пояснил Хантер. – Idziesz niby to przez niezamieszkaną przez ludzi dżunglę, a tu nagle z drzewa świśnie mała strzała i byle cię tylko drasnęła, żegnasz się z tym światem. |supposedly|||uninhabited|||jungle||||||whistles|small|arrow|||||grazed|say goodbye||||world - Du läufst durch einen scheinbar unbewohnten Dschungel, und plötzlich schießt ein kleiner Pfeil aus einem Baum, und nur durch einen Kratzer verabschiedest du dich von der Welt. - Вы идете по, казалось бы, безлюдным джунглям, и вдруг из дерева вылетает маленькая стрела и, просто оцарапав вас, прощается с миром.

Bosman wstrząsnął się, mruknął pod nosem coś nieprzyjemnego o Pigmejach Bambutte. |shook||muttered||under his breath||unpleasant||Pygmies|Bambutis Боцман встряхнулся, пробормотал под нос что-то неприятное о пигмеях Бамбута. Hunter znów zagadnął Smugę: |again|asked|Smuga Хантер снова изрешетил Пятно:

– Jakie jeszcze zwierzęta oprócz goryli macie zamiar łowić? ||animals|besides|||intend|catch - Каких еще животных, кроме горилл, Вы собираетесь ловить?

– Czy słyszał pan coś o okapi? |heard||||okapi - Слышали ли Вы что-нибудь об окапи? – zapytał Smuga.

Twarz Huntera spochmurniała jeszcze bardziej. face|Hunter's|became clouded|| Hunters Gesicht verfinsterte sich noch mehr. Лицо Хантера омрачилось еще больше. Wzruszył ramionami i rzekł: shrugged|shoulders||said

– Słyszeć to i słyszałem… Wspominał mi o tym gubernator Ugandy, sir Harry Johnston. ||||mentioned||||governor||sir|Harry|Johnston - Услышьте это и услышьте то... Об этом мне говорил губернатор Уганды сэр Гарри Джонстон. Dowiedział się od Stanleya[4], z którym sam rozmawiał, że w puszczach na zachód od Jeziora Alberta rzekomo żyje duże, podobne do osła zwierzę. He learned|||Stanley|||||||forests||west|||Lake Alberta|allegedly|||||donkey|animal Von Stanley[4], mit dem er selbst gesprochen hatte, erfuhr er, dass angeblich ein großes, eselähnliches Tier in der Wildnis westlich des Albertasees lebte. Budową ma jakoby przypominać żyrafę. Construction||as if|resemble|giraffe Vom Aufbau her soll sie einer Giraffe ähneln. Krajowcy mówiąc o tym zwierzęciu, używali nazwy okapi[5]. locals||||animal|used|| Die Einheimischen verwenden den Namen Okapi, wenn sie von diesem Tier sprechen[5].

[4] Henry Morton Stanley (1841–1904) – dziennikarz amerykański, jeden z najsłynniejszych podróżników po Afryce. Henry|Morton|Stanley|journalist|American|||most famous|travelers||

[5] W 1901 r. wielkie wrażenie w Europie wywołała wiadomość, że w Kongu w lasach Ituri odkryto nowego, dużego ssaka. ||great|impression|||caused||||||forests||discovered|||mammal Rozpoczęto poszukiwania tego legendarnego zwierzęcia, zwanego przez krajowców okapi. |search||legendary|animal|called||natives| W końcu zdobyto jego skórę i czaszkę. ||was obtained||skin||skull Później przywieziono do Europy kilka skór i szkieletów, a nawet jedną żywą sztukę. |brought back||||skins||skeletons||||live|specimen Okapi leśne (Okapia johnstoni) żyje najliczniej w bagnistych dziewiczych lasach północno-wschodniego Konga, pomiędzy Jeziorem Alberta i rzekami Urelle, Kongo i Aruwimi. okapi|forest|Okapi|johnstoni||most abundantly||swampy|virgin|forests|northeastern|northeastern|||Lake|||rivers|Urelle|||Aruwimi River Należy do rodziny żyrafowatych, wśród których rozróżniamy dwa gatunki: okapi i żyrafę właściwą (Giraffa), żyjące jedynie w Afryce. belongs|||giraffe family|||we distinguish||species||||proper|Giraffe|living|only||

– Czy Stanley lub Johnston widzieli okapi? |Stanley|||saw| – zaciekawił się Wilmowski. became curious||

– O ile mi wiadomo, do tej pory żaden biały człowiek nie widział tego legendarnego zwierzęcia. |||to my knowledge||||none||||||legendary|animal Myślę również, że w ogóle nikt go nie widział. |||||nobody||| Coś mi się wydaje, że podczas naszego safari będziemy tropić jakieś senne mary – powiedział Hunter, chmurząc czoło. |||||||||track||dreamlike|dreams|||frowning|forehead Что-то мне подсказывает, что во время сафари мы будем выслеживать какую-нибудь сонную Мэри, - сказал Хантер, наморщив лоб.

– No, jak pan jednak widzi, nie zostałem tak całkowicie błędnie poinformowany – zauważył Smuga, uśmiechając się przyjaźnie. ||||sees||I was not mistaken||completely|incorrectly|informed|noticed||smiling friendly||friendly - Однако, как видите, я не был так уж сильно дезинформирован, - заметил Пятнистый, дружелюбно улыбаясь. – O okapi słyszałem w Szwajcarii, i to od kogoś, kto w zupełności zasługiwał na zaufanie. ||||Switzerland|||||||completely|deserved||trust - Я услышал об окапи в Швейцарии, причем от человека, который полностью заслуживает доверия. Podobno zwierzęta te można spotkać w dżungli Konga w pobliżu Ugandy. |animals|||||jungle|||near| По имеющимся данным, эти животные обитают в джунглях Конго, недалеко от Уганды.

– Jeżeli nie są one jedynie wytworem czyjejś wyobraźni, będziemy łowić okapi i, jak mówiliśmy, goryle. |||they are||product|someone's|imagination||catch|okapi|||we said|gorillas - Если они не плод чьего-то воображения, то мы будем ловить окапи и, как мы уже говорили, горилл. Co jeszcze macie panowie w programie? ||have|gentlemen||schedule Что еще у вас на повестке дня? – zapytał tropiciel. |tracker - спросил следопыт.

Smuga roześmiał się i odparł: |laughed|||replied Пятно засмеялось и ответило:

– Przebrnęliśmy już chyba przez najgorsze. got through||||the worst – We have probably already gotten through the worst. - Мы, наверное, прошли через самое страшное. Reszta zapewne stanowi dla pana chleb codzienny. The rest|probably|constitutes, represents||||daily The rest is probably just daily bread for you. Остальное, вероятно, является для вас хлебом насущным. Chcemy łowić lwy, lamparty, żyrafy i szympansy. ||lions|leopards|giraffes|| We want to catch lions, leopards, giraffes, and chimpanzees. Мы хотим поймать львов, леопардов, жирафов и шимпанзе. Mamy również zamiar schwytać parę młodych hipopotamów i słoni oraz nosorożca. ||intention|to catch|a couple of|young|hippos||elephants|and|a rhinoceros We also intend to catch a couple of young hippos and elephants, as well as a rhinoceros. Мы также намерены запечатлеть пару молодых бегемотов, слонов и носорога. Musimy przecież zapewnić sobie rentowność wyprawy, na wypadek gdyby nie udało się dowieźć do Europy żywych goryli i gdybyśmy nie zdołali wytropić okapi, w których istnienie tak bardzo pan powątpiewa. |after all|ensure||profitability|expedition||event of|if||||deliver|||live|||if we||manage to|to track||||existence||||doubts We must ensure the profitability of the expedition in case we fail to bring live gorillas to Europe and if we cannot track down okapis, whose existence you so much doubt. Ведь нам необходимо обеспечить жизнеспособность экспедиции в случае, если мы не сможем доставить живых горилл в Европу, а также в случае, если мы не сможем выследить окапи, в существовании которых Вы так сомневаетесь.

– Zwierzęta te moglibyśmy znaleźć w Kenii[6], nie zapuszczając się w niezbadane dżungle Ugandy. |||find||||venturing|||unexplored|jungles| – We could find these animals in Kenya, without venturing into the unexplored jungles of Uganda. - Мы могли бы найти этих животных в Кении[6], не заходя в неизведанные джунгли Уганды. Natomiast pierwsze przedsięwzięcie będzie wymagało, no… powiedzmy… dużego ryzyka. However||venture||required||let's say||risk On the other hand, the first venture will require, um... let's say... a lot of risk. С другой стороны, первое предприятие потребует, ну... скажем так... большого риска. Czy panowie stanowczo obstajecie przy wykonaniu założonego planu? |||insist on||execution|established| Do you gentlemen firmly insist on carrying out the established plan? Вы, господа, решительно настаиваете на выполнении намеченного плана?

[6] Kenia (Republika Kenii) – począwszy od VII w., koloniści arabscy tworzyli na wybrzeżu Kenii tzw. Kenya|Republic||starting from||seventh||colonists|Arab colonists|established||coast||so-called [6] Kenya (Republic of Kenya) - starting from the 7th century, Arab colonists created what is known on the coast of Kenya. [6] Кения (Республика Кения) - начиная с VII века арабские колонисты образовали на кенийском побережье так называемый "кенийский берег". sułtanaty. sultanates султанатов. Od XVI w. sułtanaty podlegały Portugalii, potem zostały podbite przez sułtana Zanzibaru, a następnie włączyli je do swych posiadłości Brytyjczycy. |16th century|||were subject|||were|conquered||sultanate|Zanzibar|||included|||their|possessions|the British Since the 16th century, the sultanates were under Portuguese rule, then were conquered by the Sultan of Zanzibar, and later were incorporated into British possessions. Desde el siglo XVI, los sultanatos estaban sujetos a Portugal, luego fueron conquistados por el sultán de Zanzíbar y posteriormente fueron incorporados a las posesiones británicas. С XVI в. султанаты подчинялись Португалии, затем были завоеваны султаном Занзибара, после чего их включили в свои владения англичане. Od 1963 r. Kenia jest państwem niepodległym; 65% ludności Kenii należy do ludów bantu (Kikuju, Luo, Kamba), nilotyckich (Diomo, Masajowie) i kuszyckich (Somalijczycy, Galla); reszta ludności to Hindusi, Europejczycy i Arabowie. ||||state|independent|population||belongs to|to|peoples|Bantu|Kikuyu|Luo|Kamba|Nilotic|Nilotic|Masai||Cushitic|Somalis|Oromo||||Indians|Europeans|| Since 1963, Kenya has been an independent state; 65% of Kenya's population belongs to Bantu peoples (Kikuyu, Luo, Kamba), Nilotic peoples (Diomo, Maasai), and Cushitic peoples (Somalis, Galla); the rest of the population comprises Indians, Europeans, and Arabs. Desde 1963, Kenia es un país independiente; el 65% de la población de Kenia pertenece a los pueblos bantúes (Kikuju, Luo, Kamba), nilóticos (Diomo, Masai) y cushitas (somalíes, Galla); el resto de la población son hindúes, europeos y árabes. С 1963 г. Кения - независимое государство; 65% населения Кении принадлежит к банту (кикуйю, луо, камба), нилотическим (диомо, масаи) и кушитским (сомали, галла) народам; остальное население - индийцы, европейцы и арабы.

– Postaramy się zrealizować go w całości – poważnie potwierdził Smuga. ||to implement|||||confirmed| – We will try to accomplish it in its entirety – Smuga confirmed seriously. – Nos esforzaremos por cumplirlo en su totalidad – confirmó seriamente Smuga. - Мы постараемся реализовать его в полном объеме", - серьезно подтвердил Смуга. – Wyprawę tę urządzamy na własny koszt. ||we organize|||expense - Wir organisieren diese Reise auf eigene Kosten. We are organizing this expedition at our own expense. - Мы организуем эту поездку за свой счет. Nie możemy sobie pozwolić na straty. |||||losses Wir können es uns nicht leisten zu verlieren. We cannot afford losses. Мы не можем позволить себе проиграть.

– Czy ma to oznaczać, że bez względu na grożące niebezpieczeństwa jesteście zdecydowani wyruszyć na tę wyprawę? ||||||regard||threatening|dangers||determined|||| - Soll das heißen, dass Sie entschlossen sind, diese Expedition ungeachtet der drohenden Gefahren anzutreten? Does this mean that regardless of the dangers that threaten, you are determined to embark on this expedition? - Означает ли это, что Вы твердо решили отправиться в экспедицию, невзирая на грозящие опасности? – upewniał się Hunter. made sure|| – Hunter assured.

– Nie zważając na nic, drogi panie! |not considering|||| - Ohne Rücksicht auf Verluste, mein Herr! – Regardless of anything, dear sir! - Не обращайте внимания ни на что, дорогой сэр!

– Nawet na bezpieczeństwo tego chłopca? – Not even the safety of that boy? - Даже ради безопасности этого мальчика? – zdumiał się tropiciel, wskazując Tomka. was astonished|||pointing at| - war der Fährtenleser verblüfft und zeigte auf Tom. The tracker was astonished, pointing at Tomek. - изумился следопыт, указывая на Тома.

– Zostaw pan naszego mikrusa w spokoju – wtrącił rubasznie bosman Nowicki, który mimo wielu lat spędzonych poza Warszawą nie zatracił gwary używanej na Powiślu. |||little guy||||coarsely|bosun||||||spent||Warsaw||lost touch|dialect|used||Powiśle - Lassen Sie unseren kleinen Mann in Ruhe", warf Unteroffizier Nowicki ein, der trotz der vielen Jahre, die er außerhalb Warschaus verbracht hatte, den in Powiśle verwendeten Dialekt nicht verloren hatte. Leave our little one alone, said the burly bosun Nowicki, who despite many years spent away from Warsaw had not lost the dialect used in Powiśle. - Оставьте нашего малыша в покое", - вмешался старшина Новицкий, который, несмотря на долгие годы, проведенные за пределами Варшавы, не утратил диалект, используемый в Повисле. – U tego chłopaka nie znajdziesz pan cykorii nawet na lekarstwo, a głowę ma nie od parady. ||||||coward|||||||||not just - Bei ihm findet man nicht einmal Zichorie, und sein Kopf ist nicht verrückt. You won't find any chicory with this boy even as a remedy, and his head is not just for show. - У этого парня даже цикория не найдешь, а голова не путается. Jestem ciekaw, czy przyciśnięty do muru mierzyłbyś pan tygrysowi między ślepia zamiast w komorę. |curious||pressed||to the wall|would you aim||to the tiger||eyes|||chamber Ich bin neugierig, ob Sie, an die Wand gedrückt, einen Tiger zwischen den Jalousien statt in der Kammer messen würden. Интересно, что, прижавшись к стене, вы будете измерять тигр между жалюзи, а не в камере. Bo nasz mikrus inaczej nie strzela! ||little guy|||shoots Because our little one shoots differently! Потому что наши микрофоны иначе не снимают! [7] [7]

[7] Powiedzeniem tym bosman chciał wyrazić sprawność strzelecką Tomka. Saying||||to express|shooting skill|shooting| [7] Mit diesem Spruch wollte der Unteroffizier Toms Schießkünste zum Ausdruck bringen. [7] With this saying, the bosun wanted to express Tomek's shooting proficiency. [7] Этим высказыванием старшина хотел выразить стрелковое мастерство Тома. Strzelając w płaski łeb tygrysa albo lwa, ryzykuje się tak zwaną obcierkę, to znaczy, że kula może drasnąć zwierzę boleśnie, lecz nieszkodliwie po czaszce i rozjuszyć je. shooting||flat|head|the tiger||lion|takes a risk|||so-called|grazing wound||||bullet||scratch||painfully||harmlessly||skull||to anger| Wenn Sie auf den flachen Kopf eines Tigers oder Löwen schießen, riskieren Sie einen so genannten Bluterguss, d. h. die Kugel kann das Tier schmerzhaft, aber harmlos über den Schädel kratzen und es erzürnen. Shooting a flat-headed tiger or lion risks what's called a 'scrape,' meaning that the bullet may graze the animal painfully but harmlessly across the skull and anger it. Стреляя в плоскую голову тигра или льва, вы рискуете получить так называемый "синяк", то есть пуля может больно, но безвредно поцарапать череп животного и разъярить его. Rzuca się ono wtedy na niefortunnego strzelca bez względu na okoliczności. It throws|||||unfortunate|||||circumstances Dann stürzt sie sich ohne Rücksicht auf die Umstände auf den unglücklichen Schützen. It then pounces on the unfortunate shooter regardless of the circumstances. Затем он бросается на несчастного стрелка независимо от обстоятельств.

– Czy pan mówi to poważnie? - Are you serious about that? - Вы это серьезно? – zapytał Hunter. – asked Hunter.

– Bosman powiedział szczerą prawdę – odparł Smuga. ||honest||| – Bosman told the honest truth – replied Smuga. – Tomek zabił w ten sposób tygrysa, który przypadkowo wydostał się z klatki na statku podczas naszej ostatniej wyprawy. |killed|||||||got out|||cage|||||last| – Tomek killed in this way a tiger that accidentally escaped from its cage on the ship during our last expedition. - Таким образом Том убил тигра, который случайно вырвался из клетки на корабле во время нашего последнего путешествия. Strzałem tym uratował mi życie i swoje również. shot||saved||||| With that shot, he saved my life and his own as well. Этим выстрелом он спас не только мою, но и свою жизнь. Jest bardzo odważny, strzela nadzwyczaj celnie. ||bold|||accurately He is very brave and shoots exceptionally accurately. Он очень смел и стреляет очень точно. Muszę jeszcze dla ścisłości dodać, że jako strzelec, Tomek jest uczniem bosmana Nowickiego. |||accuracy||||shooter|||||Nowicki's I must also add for clarity that as a shooter, Tomek is a student of bosman Nowicki. Добавлю для точности, что как стрелок Томек является учеником старшины Новицкого.

– Niech się pan o mnie nie obawia, proszę pana – wtrącił Tomek. ||||||worry about me|||interjected Tom| - Machen Sie sich keine Sorgen um mich, Sir", warf Tom ein. – You don’t have to worry about me, sir – Tomek interjected. - Не беспокойтесь обо мне, сэр, - вмешался Том. – Bosman zawsze sprawuje nade mną opiekę podczas łowów, a przecież żaden goryl nie dorówna mu siłą. ||exercises|care over||||||||||match||strength - Der Bosmer kümmert sich immer um mich, wenn ich auf der Jagd bin, aber kein Gorilla kann es mit seiner Stärke aufnehmen. – The bosun always watches over me during hunts, and after all, no gorilla can match him in strength. - Босмер всегда заботится обо мне, когда я охочусь, но ни одна горилла не может сравниться с ним по силе.

Bosman obruszył się na to mimowolnie dwuznaczne porównanie. |was offended||||involuntarily|ambiguous|comparison The bosun was involuntarily offended by this ambiguous comparison. Боцман обиделся на это неумышленно двусмысленное сравнение. Reszta mężczyzn roześmiała się ubawiona. |men|laughed heartily||amused The rest of the men laughed, amused. Остальные мужчины весело рассмеялись. Hunter pierwszy spoważniał i powiedział: |first|became serious|| The hunter first became serious and said: Хантер первым посерьезнел и сказал:

– Goryl przegryza z taką łatwością lufę karabinu, jak ty łamiesz zapałkę w palcach. |chews through||||barrel of the rifle|rifle|||break|matchstick||fingers – The gorilla chews through the barrel of a rifle as easily as you break a matchstick between your fingers. - Горилла прогрызает ствол винтовки так же легко, как вы ломаете спичку в пальцах. Więc chcecie panowie zaryzykować wszelkie niebezpieczeństwa? |||to take risks|all|dangers So, gentlemen, do you want to risk all possible dangers? То есть вы хотите рискнуть всеми опасностями?

– Nie będziemy się lekkomyślnie narażać, lecz mamy szczery zamiar wykonać nasz plan całkowicie – oświadczył Wilmowski. |||recklessly|to risk|||sincere intention||execute||||declared| – We will not recklessly endanger ourselves, but we sincerely intend to carry out our plan in full – Wilmowski stated. - Мы не будем бездумно подвергать себя опасности, но у нас есть искреннее намерение полностью реализовать наш план", - заявил Вильмовский. – Czy potwierdza pan teraz swą zgodę na udział w wyprawie? |confirms||||consent||||expedition – Do you confirm your consent to participate in the expedition now? - Подтверждаете ли Вы сейчас свое согласие на участие в экспедиции?

Hunter przenikliwym wzrokiem obrzucił czterech łowców. |piercing||glanced at|four|hunters Hunter warf den vier Jägern einen durchdringenden Blick zu. Hunter cast a penetrating glance at the four hunters. Хантер окинул четырех охотников пронизывающим взглядом. W jasnych oczach Wilmowskiego odzwierciedlały się rozwaga i opanowanie. |clear|eyes||reflected||caution and composure||composure Wilmowskis helle Augen spiegelten Besonnenheit und Gelassenheit wider. In Wilmowski's bright eyes, caution and composure were reflected. В светлых глазах Вильмовского отражались благоразумие и самообладание. Hunter pomyślał, że człowiek ten nie zwykł postępować nierozważnie. |thought||||||to act|recklessly Hunter thought that this man was not used to acting recklessly. Хантер подумал, что этот человек не привык поступать неосмотрительно. Z postaci Smugi biła natomiast stanowcza pewność siebie, której się nabiera jedynie przez pokonywanie niebezpieczeństw. |||beat||assertive|confidence||||gains|||overcoming|dangers Stattdessen ging von Blurs Charakter eine entschlossene Zuversicht aus, die man nur durch die Überwindung von Gefahren gewinnt. From Smuga's figure emanated a firm self-confidence, which is gained only by overcoming dangers. Вместо этого от героя Blur исходила решительная уверенность, которую человек обретает, только преодолевая опасность. Tak więc i Smuga budził zaufanie jako towarzysz przyszłych łowów. ||||inspired|trust||companion|future|hunts Thus, Smuga also inspired confidence as a companion for future hunts. Да и Пятно внушало доверие как компаньон для будущих охот. Błyski niecierpliwości w oczach Tomka mówiły za siebie. Flashes|impatience||eyes||spoke for themselves|| Das Aufblitzen von Ungeduld in Toms Augen sprach für sich selbst. The flashes of impatience in Tomek's eyes spoke for themselves. Вспышки нетерпения в глазах Тома говорили сами за себя. Gdy Hunter spojrzał z kolei na herkulesowo zbudowanego bosmana, napotkał jego kpiący wzrok. ||looked||||Herculean build|built||encountered||mocking|gaze When Hunter looked at the Hercules-built bosun in turn, he encountered his mocking gaze. Когда Хантер в свою очередь посмотрел на старшину, отличавшегося непомерным телосложением, тот встретил его насмешливый взгляд. Wydało mu się, że ten sękaty jak pień drzewny olbrzym drwi sobie z niego i jego zastrzeżeń. It seemed|||||gnarled||trunk|tree|giant|mocks||||||reservations It seemed to him that this knotted, tree trunk-like giant was mocking him and his objections. Ему показалось, что этот узловатый, как ствол дерева, гигант насмехается над ним и его оговорками. Pod wpływem tego ironicznego spojrzenia rumieńce wystąpiły na twarz tropiciela. |influence of||ironic|glances|blush|appeared|||tracker Under the influence of that ironic gaze, the tracker flushed. Под влиянием этого ироничного взгляда на лице следопыта появился румянец.

„Małpolud… Złośliwy małpolud! Monkey-like creature|Malicious| "A monkey… A malicious monkey!" "Человек-обезьяна... Злобный человек-обезьяна! – pomyślał. thought – he thought. - подумал он. – Ale naprawdę wygląda na to, że można z nim wziąć nawet diabła za rogi!” |||||||||||||horns - Aber es sieht wirklich so aus, als ob man mit ihm sogar den Teufel bei den Hörnern packen kann!" – But it really seems that you can even take the devil by the horns with him!” - Но похоже, что с ним можно взять за рога даже дьявола!"

Tropiciel nie wytrzymał niemej drwiny bosmana z Powiśla. ||withstood|silent|mockery|||from Powiśle The tracker couldn't stand the mute mockery of the bosun from Powiśle. Следопыт не выдержал молчаливой насмешки старшины Поуиса. Przymknął na chwilę oczy, a gdy je znów otworzył, nie było już w nich cienia wahania. He closed||||||||||||||shadow|hesitation Er schloss für einen Moment die Augen, und als er sie wieder öffnete, war nicht mehr der Hauch eines Zögerns darin zu sehen. He closed his eyes for a moment, and when he opened them again, there was no longer a shadow of hesitation in them. Он на мгновение закрыл глаза, а когда открыл их снова, в них уже не было и тени колебаний.

– No, pal licho goryle i te… okapi. |buddy|damn|||| – Well, to hell with gorillas and those… okapis. - Забудьте о гориллах и этих... окапи. Idę z wami – zadecydował trochę podniesionym głosem. |||||raised|voice I'm going with you – he decided in a slightly raised voice.

– Wobec tego układ jest ostatecznie zawarty – powiedział zadowolony Wilmowski. In light of||agreement||ultimately|||| – Therefore, the agreement is finally concluded – said a satisfied Wilmowski. - В связи с этим сделка наконец-то состоялась", - сказал довольный Вильмовский. – Angażujemy pana na okres pół roku. We engage|||period|| We engage you for a period of six months. - Мы привлекаем вас к работе сроком на шесть месяцев. Zaliczkę na poczet honorarium w wysokości dwumiesięcznej pensji wypłacamy natychmiast, resztę zdeponujemy u bankiera, którego wskaże nam pan w Mombasie. Deposit||accounting for|fee||amount of|two-month|salary|pay out|immediately|the remainder|deposit||banker|||||| We will pay an advance on the fee amounting to two months' salary immediately, the rest will be deposited with the banker that you will indicate to us in Mombasa. Мы сразу же авансируем гонорар в размере двухмесячной зарплаты, а остальную сумму внесем в указанный Вами банк в Момбасе. Zgoda? Agreement Agreed?

– Zgoda! Agreement – Agreed! – powtórzył Hunter i podał silną dłoń Wilmowskiemu. repeated||||strong|hand| – Hunter repeated and extended a strong hand to Wilmowski. - повторил Хантер и пожал сильную руку Вильмовского.

– Byłem pewny, że pan z nami pójdzie! ||||||will go – I was sure you would come with us! - Я был уверен, что вы поедете с нами! – zawołał Tomek. called out| – shouted Tomek. - воскликнул Том.

– A to dlaczego? – And why is that? - А почему?

– Bo… bo chyba każdy łowca chciałby sprawdzić, czy okapi istnieją w rzeczywistości. ||||hunter|||||exist||reality – Because… because I think every hunter would like to check if okapis actually exist. - Потому что... потому что, я думаю, любой охотник хотел бы узнать, существуют ли окапи в реальности. Przecież to ogromnie ciekawe! After all||immensely| After all, it's extremely interesting! Afinal de contas, é extremamente interessante! Ведь это очень интересно!

Hunter poważnie spojrzał na chłopca. |seriously|looked|| The hunter looked seriously at the boy. Хантер серьезно посмотрел на мальчика.

– Dziwne to, synu, ale naprawdę się nie pomyliłeś. |||||||you were wrong - Es ist seltsam, mein Sohn, aber du hast wirklich nichts falsch gemacht. It's strange, son, but you really weren't wrong. - Странно, сынок, но ты действительно не ошибся. Sprawa okapi intryguje mnie od wielu lat. ||intrigues|||| The okapi case has intrigued me for many years. Случай с окапи интригует меня уже много лет. Pewien znajomy proponował mi kiedyś wyprawę w celu rozwiązania tej zagadki. |acquaintance|suggested||once|||purpose of|solution||riddles A certain acquaintance once suggested a trip to solve this mystery. Однажды друг предложил мне организовать экспедицию для решения этой загадки. Odmówiłem mu jednak, mimo że spędziłem z nim prawie cały rok na polowaniu w okolicach Jeziora Wiktorii. I refused||||||||||||||||Victoria Ich lehnte jedoch ab, obwohl ich fast ein ganzes Jahr lang mit ihm am Viktoriasee gejagt hatte. However, I declined him, even though I had spent almost a whole year hunting with him around Lake Victoria. Однако я отказал ему, несмотря на то, что провел с ним почти целый год на охоте в районе озера Виктория. Wtedy przywiązywałem więcej wagi do życia niż dzisiaj… |I used to attach||importance|||| Damals habe ich dem Leben mehr Bedeutung beigemessen als heute.... At that time, I attached more importance to life than I do today... Na altura, dava mais importância à vida do que hoje.... Тогда я придавал жизни большее значение, чем сейчас....

– Czy spotkało pana coś złego? |happened to you|||bad – Did something bad happen to you? - Aconteceu-lhe alguma coisa má? - С вами случилось что-то плохое? – zapytał Tomek nieśmiało. ||shyly – Tom asked shyly. - робко спросил Том.

– Rok temu umarła moja żona, którą bardzo kochałem. |a year|died|||||loved – A year ago, my wife died, whom I loved very much. - Год назад умерла моя жена, которую я очень любил.

– To przykre – szepnął chłopiec. |That's sad|whispered|boy – That's sad – the boy whispered. - É triste", sussurrou o rapaz. - Это грустно, - прошептал мальчик. – Wiem, jak się robi smutno i ciężko, gdy człowiek zostaje sam. ||||sad||hard|||| – I know how it feels sad and heavy when one is left alone. - Sei como é triste e difícil quando alguém é deixado sozinho. - Я знаю, как грустно и тяжело, когда человек остается один.

Tomek na Czarnym Lądzie - Alfred Szklarski, Niezwykłe safari

Niezwykłe safari

Vill du lära dig Polska? Börja nu!

Niezwykłe safari |Safari extraordinary|safari Ungewöhnliche Safari Amazing safari Safari insólito Safari invulgar Необычное сафари Незвичайне сафарі

Vill du lära dig Polska?
Börja nu!